Ο Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος μας ταξιδεύει στην πρώτη μας πατρίδα

Γράφει ο Σπύρος Αραβανής (spiroos)
63 άρθρα στο MusicHeaven

Από «Τα τραγούδια για μικρές εβδομάδες» του 1996, η πρώτη σου στιχουργική εμφάνιση, στα τραγούδια για παιδιά «Το Φτερό του Δράκου» (2011) και προσφάτως στα παραμύθια για παιδιά,  «Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής». Τι σε οδήγησε να επιστρέψεις στην «πρώτη μας πατρίδα», την παιδική ηλικία;
Σαν τους μετανάστες που όπου κι αν πάνε και για όσο κι αν μείνουν, άλλοτε λόγω νόστου κι άλλοτε για λόγους ανάγκης, επιστρέφουν στην αφετηρία τους. Έτσι κι αλλιώς όλοι μετανάστες είμαστε σε τούτο τον κόσμο. Στον χρόνο επίσης, έστω κι αν είναι αυτός που φεύγει. Η πρώτη μας πατρίδα ειναι αυτή που κι όταν ακόμα την εγκαταλείπουμε, όσο κι αν την κατηγορούμε, δεν παύει να έχει μια ξεχωριστη θέση στην καρδιά μας. Θέλουμε να επιστρέφουμε εκεί, να αναμετρηθούμε με τη διαδρομή, να ξοφλήσουμε παλιούς λογαριασμούς. Είναι φορές που κοιτώντας καμια από τις ελάχιστες παιδικές μου φωτογραφίες, νιώθω την ανάγκη να πάρω το παιδάκι αυτό αγκαλιά και να κλάψουμε παρέα. Άλλες φορές πάλι θέλω να παίξουμε σαν συνομήλικοι και να κάνουμε μαζί όσα δεν προλάβαμε. Τότε του γράφω τραγουδάκια ή παραμύθια. Όταν γίνομαι παιδί, δεν θυμάμαι την φτώχεια των παιδικών μου χρόνων σε παιχνιδια και ρούχα, αλλά τα πλούτη της αγάπης. Η μιζέρια δεν μπορει να ειναι ποτέ δημιουργική. Και ποτέ δεν ειναι αργά να ζήσεις ευτυχισμενα παιδικά χρόνια όσο το παιδί αυτο υπάρχει μέσα σου και σου κλείνει πονηρά ματιές. Κατ' αυτόν τον τρόπο , συνειδητά απευθύνομαι σε παιδιά, φανερά ή κρυμμένα.

Μίλησέ μου για το βιβλίο. Ποια είναι τα «υλικά» του;
Είναι τα υλικά των παραμυθιών. Χώρος και χρόνος φανταστικός, απλή πλοκή, αρχετυπική σύγκρουση του καλού με το κακό, μαγεία, υπερφυσικές ιδιοτητες ακομα και σε φυσικα στοιχεία, χιούμορ, φαντασία, συγκίνηση, συμβολισμοί, αλληγορίες και βεβαίως ευτυχισμένο τέλος. Δεν θα μπορούσαν φυσικά να απουσιάζουν τα στιχάκια λόγω προτέρου βίου.

Έχεις σκεφτεί το ενδεχόμενο μιας παιδικής θεατρικής παράστασης με βάση το βιβλίο;
Για να σου πω την αλήθεια, εγώ θα το έβλεπα περισσότερο σαν ταινία κινουμένων σχεδίων γιατί νομίζω ότι προσφέρεται η εικονοποιία του. Όσο κι αν ακουστεί περίεργο, άμα την κυκλοφορία του, μού έγιναν ανεπίσημα  δύο προτάσεις ήδη, για να το διασκευάσω ως σκηνικό έργο. Για να το κάνω όμως θέλω να μελετήσω καλά τις θεατρικές συμβάσεις πρώτα κι ελπίζω να τα καταφέρω. Δεν λειτουργώ ως φωτεινός παντογνώστης της γραφής. Κάθε είδος έχει και τις απαιτησεις του.

«Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.» έγραφε σε ένα ποίημά του ο Μανόλης Αναγνωστάκης.  Τι πιστεύεις με βάση τη σημερινή εποχή; Μήπως, τελικά, χρειάζεται «η αλήθεια της τετράγωνης λογικής» για να επιβιώσουμε, μικρά και μεγάλα παιδιά...
Τα παιδια έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα. Και δεν αναφέρομαι στο στίχο του Σαββόπουλου αλλά στην απρόσμενη συνάντησή μου με την ίδια ακριβώς φράση στον Ντοστογιέφσκι, στον «Ηλίθιο, αν δεν απατώμαι. Η αλήθεια και η τετράγωνη λογική μαζί είναι σχήμα οξύμωρο. Άλλη η αλήθεια των αριθμών κι άλλη της ζωής. Η μόνη αδιάψευστη αλήθεια μπορεί να είναι η αγάπη. Δεν θεωρώ καθόλου τυχαίο ότι σε διάφορες θρησκείες,η αγάπη αποτελεί κομβικό σημείο αν δεν ταυτίζεται ευθέως με τον ίδιο το θεό. Η τετράγωνη λογική ειναι μια λογιστική-υπολογιστική μηχανή όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται ως αριθμοί. Αλίμονο να ήταν αλήθεια αυτό. Όποιος άνθρωπος το πιστεύει δεν μπορεί παρά να ειναι μεγάλο ...νούμερο.

«Το Φτερό του Δράκου» είχε αξιοσημείωτη εμπορική επιτυχία. Έχεις κάποια ιστορία που θα ήθελες να μοιραστείς από τους μικρούς αναγνώστες-ακροατές του;
Είναι γεγονός ότι «Το Φτερό του Δράκου» σ' αυτην τη δύσκολη συγκυρία ανταποκριθηκε πέραν των προσδοκιών μας, έκανε δεύτερη έκδοση και συνεχιζει να κινείται στην αγορά αρκετα ικανοποιητικά. Δεν ξέρω αν αυτο θεωρείται εμπορική επιτυχία και σε καμιά περίπτωση το βασικό αίτημα δεν ήταν αυτό. Αυτό που ξερω ειναι ότι αγαπήθηκε πολύ απο παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς, έγινε παράσταση μαύρου θεάτρου και, το κυριότερο για μένα, ανέβηκε στις σκηνές πολλών σχολείων ανά την Ελλάδα στις ποικίλες σχολικές δραστηριότητες. Τα παιδιά είναι το πιο δύσκολο κοινό. Λάβαμε τόσο τρυφερά μηνύματα και βιντεάκια  που δεν μπορουν να συγκριθούν με καμιά «εμπορική επιτυχία».  Άλλωστε ποτέ δεν έπαιξα σ αυτον το στίβο με αξιωσεις αλόγου κούρσας.

Ποιοι είναι οι δικοί σου αγαπημένοι παιδικοί δίσκοι;
Η «Λιλιπούπολη», δεν μπορεί παρά να αναφερθεί πρώτη πρώτη. Οι δίσκοι της Μαρίζας Κωχ για παιδιά, «Το χάρτινο καράβι» του Νότη Μαυρουδή, «Τα μυστικά του κήπου» του Νικου Κυπουργού και «ο Τεμπέλης Δράκος» του Γιώργου Χατζηπιερή ειναι μερικοί απο τους αγαπημένους μου.

Παρακολουθείς τη σύγχρονη παιδική δισκογραφία και αν ναι, πώς την κρίνεις;
Όχι όπως θα ήθελα και όπως θα όφειλα ίσως ως δάσκαλος. Θα χρησιμοποιήσω ως ελαφρυντικό μου τον διαφορετικό προσανατολισμό μου επαγγελματικά την τελευταία δεκαετία και την διαμονή μου στο Κάιρο. Αλλά από όσα είμαι σε θέση να ξέρω, είναι ανάλογη της υπόλοιπης δισκογραφίας. Πολύ σκουπίδι, που προετοιμαζει ακροατές του ρεπερτορίου του συρμού. Αρπαχτές γινονται παντού. Χαίρομαι για τις εξαιρέσεις. Δεν είναι πολιτισμός τα... ζουζουνίσματα της αγοράς.

Να μιλήσουμε και για στιχουργικά- δισκογραφικά σχέδια;
Χαίρομαι που έχω τη δυνατότητα να συμμετέχω στα μουσικά πράγματα χωρίς άγχος, όταν θέλω και μπορώ. Λυπάμαι για τους αγχωμένους που την ωρα του πνιγμού πιάνονται απο τα μαλλιά τους προσπαθώντας να επιβιώσουν στο μοντέλο  μιας δισκογραφίας που έχει ναυαγήσει χωρίς τα παθήματα της να της γίνουν μαθήματα. Η τέχνη είναι επανάσταση. Η τέχνη κι όχι τα τεχνάσματα που συντηρούν ό,τι μας εφερε σ αυτην την καταστροφή . Δεν υπάρχουν πια δικαιολογίες.

Στα λίαν προσεχώς η συμμετοχή μου στον καινούργιο πολυσυλλεκτικό δίσκο του άριστου Ζαχαρία Καρούνη που θα κυκλοφορήσει σύντομα από την Μικρή Άρκτο στην οποία ο Ζαχαρίας επιστρέφει μια δεκαετία μετα τη Δεύτερη Ακρόαση που μας έφερε κοντά. Τιμή μου που θα συγκατοικήσω στιχουργικά με εκπροσώπους απο την αφρόκρεμα της στιχουργικής, Μιχάλη Γκανά, Μάνο Ελευθερίου και Λίνα Νικολακοπούλου. 

Με τη στιχουργική ασχολούμαι επίσης  αυτόν τον καιρό πιο ακαδημκαδημαϊκά, συμμετέχοντας ως εισηγητής στο πρώτο Διεθνές Συνέδριο για τη Δημιουργική Γραφή που θα γίνει σε συνεργασία του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δημιουργικής Γραφής του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας- το οποίο ολοκληρώνω αυτόν τον καιρό- και των Κολλεγίων Αθηνών-Ψυχικού στις 4-6/10/2013 ενώ στις προσυνεδριακές δράσεις, συμμετέχω με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη και τον Νίκο Πολύζο στο εργαστήρι δημιουργικης γραφής που προγραμματίστηκε σχετικα με τη στιχουργική,στον Πολυχώρο 104 των εκδόσεων Καστανιώτη στις 2 Οκτώβρη.

Το βιβλίο παρουσιάζεται σήμερα στον Ιανό. Τι ετοιμάζεις για τους θεατές;
Η αποψινή παρουσίαση θα είναι έκπληξη και για μένα τον ίδιο αφού λόγω απόστασης αφήνομαι με απόλυτη εμπιστοσύνη στην εμπειρία της Μικρής Άρκτου,την οποία θεωρώ πια σπίτι μου, οικογένειά μου. Την έκδοση αυτού του βιβλίου την οφείλω στον Παρασκευά Καρασούλο, που το ανέσυρε απο τα συρτάρια μου, το πίστεψε  και με ενθάρυνε να το ξαναδώ. Στον Ανδρέα Γεωργιάδη οφείλω τον μοναδικό σχεδιασμό της έκδοσης με τα εξαιρετικά σχέδια του Κωνσταντίνου Έσσλιν και την φιλολογικη επιμέλεια της Γιώτας Καραγιάννη. Το πάνελ της παρουσίασης εκτός απο μένα και τον εκδότη μου, συμπληρώνουν ο επίκουρος καθηγητής Ελληνικής και Παιδικής Λογοτεχνίας του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, παράλληλα ποιητής και επιστημονικά υπεύθυνος του Μ.Π.Σ Δημιουργικής γραφής και ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Έσσλιν που το εικονογράφησε.