ελληνική μουσική
    Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
    αρχική > e-Περιοδικό > Νέα

    Η Μικρά Ασία ξαναζωντανεύει στο Ηρώδειο

    Η μνήμη στην οποία στοχεύει ένα πρόγραμμα που ξεκινά με παραδοσιακά μικρασιατικά τραγούδια, συνεχίζει με τη «Μικρά Ασία» και τον «Βυζαντινό εσπερινό» του Απόστολου Καλδάρα και κλείνει με τραγούδια νεότερων Ελλήνων συνθετών (Μαρκόπουλος, Μούτσης, Σαββόπουλος, Τάτσης κ.ά.), εμπνευσμένων θεματολογικά ή μουσικά από τη Μικρά Ασία, έχει πολλές όψεις. Είναι μνήμη συλλογική, ιστορική, πολιτική και πολιτιστική. Είναι μνήμη που ταξιδεύει για να δείξει πώς ο ήχος και η εικόνα ενός τόπου μεταλαμπαδεύεται και επιβιώνει. Και είναι και μνήμη προσωπική που αφορά κάθε ακροατή και βέβαια κάθε ερμηνευτή, όπως εν προκειμένω τον Γιώργο Νταλάρα αλλά και τη Γλυκερία, τους μουσικούς της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Μαγνησίας και τον καλλιτεχνικό τους διευθυντή Ανδρέα Κατσιγιάννη, ακόμα και την παιδική χορωδία του Μουσικού Γυμνασίου Βόλου ή τη 14χρονη Αρετή Κετιμέ...
    Πέμπτη 19 Ιούν 2003
    Δεν πρόκειται για «μία συναυλία ακόμα», όπως επισήμανε και ο Γιώργος Νταλάρας. «Ακόμα και σήμερα», πρόσθεσε, «για τους νεαρούς μουσικούς το πρώτο σχολείο είναι το σμυρναίικο τραγούδι, η κομπανία, το ύφος. Στην εποχή που η επίσημη μουσική μας βαδίζει σε άλλο δρόμο, ανθεί υπογείως μία ανεπίσημη σκηνή με εκατοντάδες παιδιά που μαθαίνουν κανονάκι, λύρα, ούτι, λαούτο: το αληθινό πρόσωπο της ελληνικής μουσικής εκδικείται το φτιασιδωμένο πρόσωπο της επικαιρότητας...».

    καταγωγή της μάνας του (το γένος Χριστοδούλου) από τη Σμύρνη και η σχέση του με το λαϊκό τραγούδι λόγω του πατέρα του ήταν οι παράγοντες που «έταξαν» εξαρχής τον Νταλάρα στο μικρασιατικό ύφος. «Στα μονοπάτια που χάραξαν την ψυχή και τη διαδρομή μου», σημαντική υπήρξε η συνεργασία του με τον «μεγάλο δάσκαλο και μάστορα της λαϊκής μουσικής» Απόστολο Καλδάρα, κυρίως για το έργο που έμελλε να αποτελέσει σταθμό στην ελληνική τραγουδοποιία, την περίφημη «Μικρά Ασία» με τους στίχους του Πυθαγόρα (1972) αλλά και για τον συναφή «Βυζαντινό εσπερινό» με τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου (1973).

    Με τραγούδια του Καλδάρα πρωτοσυστήθηκε στο κοινό η Γλυκερία που έκτοτε αφοσιώθηκε και στο μικρασιατικό και στο λαϊκό τραγούδι. «Μέσα από αυτά με αγκάλιασε ο κόσμος και εγώ αυτά τα τραγούδια τα αγαπώ ιδιαιτέρως. Αυτό το είδος είναι ό,τι στην ουσία με αντιπροσωπεύει. Αλλωστε, αυτό τροφοδότησε ολόκληρο το νεοελληνικό τραγούδι. Ηταν η νερομάνα του».

    Ενα τέτοιο αφιέρωμα τι έννοια και τι απήχηση μπορεί να έχει, παρ' όλα αυτά, σήμερα; Η απάντηση μπορεί ίσως να βρίσκεται τόσο στη φράση του Νταλάρα για αυτή την «υπόγεια μουσική σκηνή» των νέων που ανθίστανται, όσο και στη μικρή ιστορία που λέει η Αρετή Κετιμέ, εξηγώντας πώς άρχισε να ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική.

    «Η γιαγιά μου, Μεσολογγίτισσα κι όχι Μικρασιάτισσα, μου τραγουδούσε τα παραδοσιακά σμυρναίικα όταν ήμουν μικρή. Τη θυμάμαι να μου τραγουδάει την "Προσφυγοπούλα". Οταν μεγάλωσα λίγο, τη ρώτησα τι σημαίνει "προσφυγοπούλα". Κι εκείνη κάθισε και μου διηγήθηκε όλη την ιστορία της Μικρασιατικής Καταστροφής σαν παραμύθι... Από τη γιαγιά μου αγάπησα αυτά τα ακούσματα. Αργότερα ο πατέρας μου, γνωρίζοντας πόσο πολύ μου αρέσουν αυτά, με πήγε στη σχολή του Αριστείδη Μόσχου όπου μάθαινε κανείς κατεξοχήν μικρασιατικά. Αρχισα να τα μελετώ και μόνη μου. Αλλωστε κι εγώ παίζω ένα καθαρά μικρασιατικό όργανο: τα σαντουροβιόλια. Και τώρα με παίρνει ο κ. Νταλάρας στο Ηρώδειο».

    Πού να φανταζόταν η Αρετή ότι από το παραμύθι της Μεσολογγίτισσας γιαγιάς της θα άνοιγε η πόρτα στο μέλλον της. «Η γιαγιά μου», επιμένει πάντως η Αρετή, «δεν μου είπε ποτέ να πάμε να κατακτήσουμε πάλι την Κωνσταντινούπολη...».

    Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί στις 21/6/2003 τελεί υπό την αιγίδα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου και της ΟΥΝΕΣΚΟ και στους στόχους της είναι η υποστήριξη των έργων αναστήλωσης της Αγίας Σοφίας. Γι' αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο το ίδιο πρόγραμμα να παρουσιαστεί και στην Κωνσταντινούπολη.

    (απόσπασμα από την Ελευθεροτυπία)




    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #195   /   19.06.2003, 17:16   /   Αναφορά
    Ένα σχόλιο θέλω να κάνω για τη μικρή Αρετή, γιατί εντάξει, για το Νταλάρα και τη Γλυκερία, τί να πει κανείς!

    Για την Αρετή λοιπόν, θέλω να επισημάνω πόση εντύπωση μου έχει κάνει η συγκρότηση και η ωριμότητα της σκέψης και του λόγου της, για την ηλικία της! Φαίνεται ότι εκτός από μουσικό ταλέντο πρέπει να είναι γενικότερα και ένα χαρισματικό παιδί!!



    Και σχετικά με την επανέκδοση του cd "Μικρά Ασία", άκουσα ραδιοφωνικό παραγωγό να απευθύνεται στη ΜΙΝΟS-ΕΜΙ και να τους εφιστά την προσοχή όταν επανεκδίδουν κάποια cd, όπως αυτό το τόσο μεγάλης σημασίας για την ελληνική μουσική, και όχι μόνο, αφού απ'ότι ειπώθηκε, παρουσιάζει σημαντικές παραλείψεις αναφορικά με τα ονόματα των μουσικών που έλαβαν μέρος στην πρώτη ηχογράφηση, τους ενορχηστρωτές κτλ. Και έτσι, παρ'όλο που ως εξώφυλλο, το cd είναι πολύ προσεγμένο, υστερεί σε πληροφορίες σχετικά με την πρώτη εκείνη ηχογράφηση, πολύ σημαντικές όμως, αφού πρόκειται πλέον για ένα συλλεκτικό μουσικό έργο μεγάλης αξίας!!!
    Administrator
    #197   /   23.06.2003, 16:24
    Ας παραθέσουμε τι έγραψε η Ελευθεροτυπία για τη συναυλία, μια μέρα μετά:







    Ισορροπία γλεντιού και συγκίνησης



    Παραδοσιακά μικρασιάτικα. Καλδάρας-Πυθαγόρας ή Καλδάρας-Παπαδόπουλος. Αλλά και Τούντας, Ξαρχάκος, Μούτσης, Λοΐζος. Ενα πρόγραμμα με τέτοια τραγούδια, στο Ηρώδειο, αντιμετωπίζει εξαρχής τον κίνδυνο των άκρων: να είναι μουσειακής αντίληψης ή πανηγυριώτικου χαρακτήρα. Να κάνει το θεατή να ασφυκτιά περιορισμένος στο πρέπει ενός υποβλητικού χώρου ή, αντίθετα, να εκβιάζει τη συγκίνησή του.





    Το «Αφιέρωμα στη Μικρά Ασία» πέτυχε το Σαββατόβραδο μια αξιοθαύμαστη ισορροπία. Κοινή ομολογία, το πρόγραμμα ήταν σοφά δομημένο, ώστε η συγκίνηση να ισορροπεί με την αίσθηση του γλεντιού και η συμμετοχή να επιτυγχάνεται αβίαστα, χωρίς να εμποδίζει τη ροή της συναυλίας.





    Ο Γιώργος Νταλάρας με τη Γλυκερία στο Ηρώδειο, για τη Μικρά Ασία

    Με δυο λόγια, το πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Γιώργος Νταλάρας και υλοποίησε με τη συμμετοχή και της Γλυκερίας, της μικρής Αρετής Κετιμέ, της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Βόλου και της Παιδικής Χορωδίας του Μουσικού Γυμνασίου Βόλου ήταν καλοκουρδισμένο. Οσο καλοκουρδισμένη ήταν αυτή η εξαιρετική ορχήστρα. Καλλιτεχνικός διευθυντής της ο Ανδρέας Κατσιγιάννης, κεντά νότες με το σαντούρι, αποδεικνύοντας τι θα μπορούσε να κάνει η μικρή Αρετή στο μέλλον, αν συνεχίσει να μελετά με την ίδια αφοσίωση. Οσο για τη Γλυκερία, έφερε εις πέρας ένα δύσκολο έργο: όχι την ερμηνεία των παραδοσιακών μικρασιάτικων, συνυφασμένη άλλωστε με την καριέρα της, αλλά την ερμηνεία της «Μικράς Ασίας», συνυφασμένη με τη μνήμη της νεαρής φωνής της Αλεξίου. Για τον Γιώργο Νταλάρα δεν χρειάζεται να πει κανείς κάτι, εκτός από το ότι προχθές αποθεώθηκε για ακόμη μία φορά από το κοινό της συναυλίας.



    Ενα λιτό μουσικό θέαμα, στο οποίο συνέβαλε η σκηνοθεσία του Πάνου Παπαδόπουλου, ο οποίος θέλησε την ώρα που οι τραγουδιστές ερμήνευαν τα τραγούδια, να προβάλλονται πίσω τους σκηνές της καθημερινής ζωής του μικρασιατικού Ελληνισμού ή ζωγραφιές ή και ιστορικά στιγμιότυπα, παίζοντας ταυτόχρονα με τους φωτισμούς.



    Ηταν, επιπλέον, ένα πολιτικό θέαμα. Οσο πολιτική επιλογή είναι η απόφαση να χτίσεις ένα αφιέρωμα για ένα θέμα που ακόμη πονάει, μπροστά σε κάποιους που ακόμη οι μνήμες τους προέρχονται από προσωπικές εικόνες, χωρίς την πρόθεση να κάνεις διάγγελμα, αλλά φροντίζοντας να ακουστεί και το «Σαν τον Μετανάστη» του Λιβανελί, στην ελληνική εκδοχή του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Ή και να ολοκληρώσεις το πρόγραμμα μετά το τρίτο μπιζάρισμα με της «Αμύνης τα Παιδιά».



    Σε μια τόσο άρτια εκδήλωση, το πρόβλημα που είχε ο ήχος το πρώτο 20λεπτο πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Και ό,τι κυριάρχησε ήταν η μνήμη και η συμμετοχή ενός κοινού, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις άρπαξε το τραγούδι από τα χείλη των τραγουδιστών, βοηθούντος και του Νταλάρα, που φρόντιζε να σιγήσουν οι επαγγελματίες για να ακουστεί ακαπέλα ο ήχος της Ελλάδας.



    Ανάμεσα στο κοινό, ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Λιάνης, η πρέσβειρα της UNESCO Μαριάννα Βαρδινογιάννη (η συναυλία ήταν υπό την αιγίδα της UNESCO και του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως), ο Γιώργος Πανταγιάς, ο Γιάννης Καψής, η Μαρινέλλα κ.ά.




    #1864   /   30.03.2005, 14:35   /   Αναφορά
    Ακούω τόσο καιρό για την Αρετή Κετιμέ... μια παραδοσιακή μορφή που έχει ανάγκη η Ελλάδα από τέτοιες παρουσίες. Όμως θα ήθελα να επισημάνω κάτι. Σαν την Αρετή υπάρχουν εκατοντάδες παιδιά που παιζουν σαντούρι κ δεξιοτέχνες σε μικρή ηλικία.Δυστυχώς όμως δεν βρέθηκε στο δρόμο τους κανένας Νταλάρας για να τους βοηθήσει και προσπαθούνε μόνα τους και που μπορεί να παίζουνε λίγο πιο μαγευτικά. Και ας μην ξεχνάμε μεγάλους πολύ σημαντικούς σαντουριέρηδες που δεν είχαν την τύχη του Μόσχου (σημαντικός δεξιοτέχνης του σαντουριού σαφέστατα),όπως τον Νίκο Καλαϊτζή (Μπινταγιάλα),τον γιο του Γιάννη Καλαϊτζή,Διακογιώργη,Κοφτερό.
    #5243   /   27.07.2006, 18:03
    sathana συμφωνώ απόλυτα με το σχόλιό σου και επαυξάνω. Όχι μόνο υπάρχουν πολλά παιδιά σαν την Άρετή Κετιμέ αλλά -το κυριότερο νομίζω- υπάρχουν χίλιες φορές ικανότερα τόσο φωνητικά όσο και στο όργανο. Καμιά φορά είναι πολύ άδικος αυτός ο κόσμος. Η μετριότητα παίρνει τη θέση της πραγματικής αξίας και η αξία εξαφανίζεται. Κι εμείς μένουμε από κάτω σαν ηλίθιο κοινό να χειροκροτάμε την μετριότητα, επειδή μας το είπε ο τάδε ή ο δείνα!