Οι Αμερικάνοι: Crosby, Stills & Nash (& Young)

Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
227 άρθρα στο MusicHeaven

*** Εισαγωγή:

Οι Crosby, Stills & Nash (& Young) δεν ήταν ποτέ αμιγώς μία μπάντα. Ήταν πάντοτε τρεις (ή τέσσερις) διαφορετικοί καλλιτέχνες που έδιναν περισσότερο βάρος στην προσωπική τους καριέρα και από καιρό σε καιρό, διασταύρωναν τις μουσικές τους εμπειρίες φτιάχνοντας ντουέτα (CN), τρίο (CSN) και κουαρτέτα (CSNY). Αυτό μου δημιουργεί λίγο πρόβλημα στην παρουσίασή τους, γι’ αυτό θα τους παρουσιάσω έτσι όπως προβλήθηκαν προς τα έξω. Πρώτα δηλαδή σαν τρίο (CSN), μετά σαν κουαρτέτο (CSNY) με την προσθήκη του Neil Young και μετά τον καθένα μόνο του. Από αυτό το τελευταίο, εξαιρείται ο Neil, τον οποίο έχω ήδη παρουσιάσει στην ενότητα "Οι Ποιητές της Rock". Εκεί θα βρείτε πολλά περισσότερα για τον Neil.

*** Τα Μέλη:

Ο επίσης Αμερικάνος Stephen (Arthur) Stills (3 Ιανουαρίου 1945, Dallas, Κιθάρα, Πλήκτρα, Φωνή), ήταν ανεπίσημα ο 'leader' της μπάντας. Συνεργάστηκε συνθετικά στα περισσότερα κομμάτια τους και στη σκηνή ήταν πάντοτε η κεντρική φιγούρα. Υπήρξε (μαζί με τον Neil Young) ιδρυτικό μέλος των Buffalo Springfield στα 1966 και μετά την 'αποφοίτηση' του από αυτούς στα 1968,  ήταν ήδη ένας ξακουστός 'folk-Rocker'. Συναισθηματικός και μελωδικός, με Ντυλανική φωνή και με αρκετές κιθαριστικές ικανότητες.  Κατά τη γνώμη μου, έχει υποτιμηθεί και είναι κρίμα.

Ο Βρετανός Graham (William) Nash (2 Φεβρουαρίου 1942, Manchester, Κιθάρα, Πλήκτρα, Πιάνο, Φωνή) επισκιάζονταν από τους πληθωρικές παρουσίες των Crosby & Stills, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρξε ιδρυτικό μέλος και βασικός τραγουδοποιός των Hollies που ήταν μία από τις καλύτερες Βρετανικές 'pure Pop' μπάντες στη δεκαετία του 60. Τους εγκατέλειψε όταν αρνήθηκαν να ηχογραφήσουν μία σειρά τραγουδιών του, τα οποία όμως έγιναν μεγάλες επιτυχίες από τους CSN. Ο Nash μπορεί να μην ήταν ο σπουδαίος Pop master, αλλά έφερε λίγο από το beat των Hollies στους CSN φωτίζοντας τις "θαμπές" μπαλάντες του Stills, ρίχνοντας ταυτόχρονα σταγόνες από χιούμορ στα μυστικιστικά στιχάκια του Crosby.

Ο Καναδός Neil (Percival) Young (12 Nοεμβρίου 1945, Toronto, Κιθάρα,  Πλήκτρα, Πιάνο, Φυσαρμόνικα, Φωνή ) βαδίζοντας στα βήματα του Dylan, ήταν στιχουργικά βιβλικός και προφητικός. Υπήρξε και αυτός –όπως είπα- ιδρυτικό μέλος των Buffalo Springfield και μετά τη διάλυσή τους στα 1968 προτίμησε δρόμο μοναχικό. Η καριέρα του είναι τεράστια. Έχει στο ενεργητικό του περισσότερους δίσκους από όσους έχουν και οι τρεις –κατά καιρούς- συνεργάτες του μαζί.

Είναι λοιπόν φανερό ότι το αποτέλεσμα αυτών των τριών (ή τεσσάρων) διαφορετικών στυλ, θα έχει/είχε μεγάλο ενδιαφέρον. Το debut album τους είναι  ένα από τα καλύτερα album του 1969 και μπορεί οτιδήποτε άλλο έκαναν μετά να μην ήταν εφάμιλλο, αλλά σίγουρα προξενούσε την προσοχή και το ενδιαφέρον. Όλα τους τα albums, ήταν χωρίς υπερβολή πολύ μακριά από το "τίποτα" γιατί είχαν πάρα πολύ από το "κάτι". Στη συνέχεια, θα παρουσιάσω μερικά από τα albums που έκαναν. Λέω μερικά, γιατί είναι ατέλειωτα.

*** Δισκογραφία (Χρονολογική Λίστα)

1968: Super Session (Bloomfield/Kooper/Stills)
1969: Crosby, Stills & Nash (Crosby, Stills & Nash)
1970: Déjà Vu (Crosby, Stills, Nash & Young)
1970: Stephen Stills (Stephen Stills)
1971: Four Way Street (Crosby, Stills, Nash & Young)
1971: If I Could Only Remember My Name (David Crosby)
1971: Songs For Beginners (Graham Nash)
1972: Manassas (Stephen Stills)
1975: Wind On The Water (Crosby & Nash)
1976: Whistling Down The Wire (Crosby & Nash)
1977: CSN (Crosby, Stills & Nash)
1980: Earth & Sky (Graham Nash)
1982: Daylight Again (Crosby, Stills & Nash)
1994: After The Storm (Crosby, Stills & Nash)
1997: Another Stoney Evening (Crosby & Nash)
1999: Looking Forward (Crosby, Stills, Nash & Young)

Ενότητα: Albums (Crosby, Stills & Nash)

*** Albums (Crosby, Stills & Nash)

** 1969: Crosby, Stills & Nash (CSN, Το Πεμπτουσιακό και το Καλύτερο)

* Tracks: 1) Suite Judy Blue Eyes, 2) Marrakech Express, 3) Guinevere, 4) You Don't Have To Cry, 5) Pre-Road Downs, 6) Wooden Ships, 7) Lady Of The Island, 8) Helplessly Hoping, 9) Long Time Gone, 10) 49 Bye-Byes.

Με μία προσεκτική ακρόαση, θα διαπιστώσεις ότι αυτό που έκανε ο Crosby με τους Byrds, ο Stills με τους Buffalo Sprinfield και ο Nash με τους Hollies, είναι εδώ. Πρακτικά, δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ τους. Το μόνο "συνεργατικό" κομμάτι φαίνεται να είναι το 'Wooden Ships'. Απελευθερωμένοι από τα "δεσμά" της μπάντας στην οποία συμμετείχαν, κάνει εδώ ο καθένας τα δικά του, συναντιώνται, επιστρέφουν στα δικά τους και ούτω καθ’ εξής. Ο Stills φέρεται σαν "αρχηγός" και τα κομμάτια του είναι πολύπλοκα, ο Crosby είναι το αιώνιο φρικιό που χάνεται μέσα στα μυστικιστικά του ταξίδια και ο Nash "δροσίζει" το album με τις 'Pop' μελωδίες του. Το αποτέλεσμα είναι πάντως λειτουργικό και το album αξίζει 100% τη φήμη που απέκτησε.

Crosby: Πέρα από τη συνεργασία στο 'Wooden Ships', έχει δύο άψογα κομμάτια. Το 'Guinevere' που εθίζει ατμοσφαιρικά και το 'Long Time Gone' του οποίου η εισαγωγή χρησιμοποιήθηκε σαν θέμα στην ταινία Woodstock.  Οι φωνητικές αρμονίες στο ρεφρέν είναι κορυφαίες.

Stills: Δεν παίζει μόνο κιθάρα, μπάσο και όργανο, αλλά συνεργάζεται σχεδόν σε όλα τα κομμάτια. Το 'You Don't Have To Cry' είναι ερωτική μπαλάντα, το 'Helplessly Hoping' είναι από μέτριο έως καλό, αλλά το '49 Bye-Byes' γυρίζει πέρα-δώθε χωρίς να καταλήγει πουθενά και κλείνει το album απογοητευτικά. Όμως το 'Suite Judy Blue Eyes' που ανοίγει, είναι καταπληκτικό. Είναι ότι καλύτερο έχει γραφτεί ποτέ σε ακουστική multi-part σουίτα. Βασικά είναι ένα ερωτικό τραγούδι γραμμένο για την Judy Collins με τα Blue Eyes και οι τέσσερις μελωδίες του εναλλάσσονται μεταξύ τους και σου κόβουν την αναπνοή. Αυτά κάνει ο έρωτας. Το 'Wooden Ships' είναι το δεύτερο καλύτερο κομμάτι του δίσκου. Μιλάει για δύο στρατιώτες που στην αρχή είναι εχθροί και στο τέλος καταλήγουν να γίνουν φίλοι και δίκαια έγινε το αγαπημένο τραγούδι των hippies της εποχής. Οι Jefferson Airplane του έκαναν μία πολύ κακή διασκευή και χάλασαν αυτό που νόμιζες ότι δεν χαλιέται με τίποτα.  

Nash: Τα 'Marrakesh Express' & 'Pre-Road Downs', θα μπορούσαν πολύ άνετα να βρίσκονται μέσα σε ένα 'Best of Hollies' αλλά ενώ αυτοί τα απέρριψαν, εδώ κολλάνε θαυμάσια. Το 'Lady Of The Island' πάει λιγάκι προς Crosby μεριά, αλλά κάπου χάνει το δρόμο και δεν τα καταφέρνει.

* Σχόλιο: Κορυφαίο το αποτέλεσμα. Soft-Rock, σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Έκαναν αυτό που έπρεπε στην κατάλληλη στιγμή.

** 1977: CSN (CSN)

* Tracks: 1) Shadow Captain, 2) See The Changes, 3) Carried Away, 4) Fair Game, 5) Anything At All, 6) Cathedral, 7) Dark Star, 8) Just A Song Before I Go, 9) Run From Tears, 10) Cold Rain, 11) In My Dreams, 12) I Give You Give Blind.

Από μια μεριά, είναι αστείο το γεγονός ότι παρά την έκρηξη του Punk στα 1977, ο κόσμος ασχολήθηκε πολύ περισσότερο με το Rumours των Fleetwood Mac και με το δεύτερο album των CSN (για να μην αναφέρω και το …Saturday Night Fever). Το τρίο δεν δίνει δεκάρα για αυτό που συμβαίνει γύρω του. Είναι σα να λένε: "Αδιαφορούμε για το Punk. Εμείς θα κάνουμε αυτό που ξέρουμε και αυτό που γουστάρουμε". Έτσι, έχουμε εδώ ακουστικές κιθάρες και folk τραγούδια με hippie ατμόσφαιρα ενώ το Rock υλικό έρχεται μόνο από τον Stills. Οι άλλοι δύο φαίνεται να αγνοούν εντελώς τις ηλεκτρικές κιθάρες. Εδώ ξεχνάμε τη διαφορετικότητά τους και ασχολούμαστε με την ποιότητα του υλικού τους, γιατί αυτό είναι που μετράει. Με εξαίρεση το 'Dark Star' του Stills και το 'Cathedral' του Nash που είναι κορυφαία, δεν θα βρούμε κανένα άλλο κλασικό κομμάτι ανάμεσα στα 12, επειδή ακολουθούν έναν "οδηγό εργασίας". Ακολουθούν μία formula στην ενορχήστρωση που κρατάει τα κομμάτια κοντά το ένα με το άλλο και τα κάνει να έχουν μία ακουστική ομοιογένεια. Και ενώ από τη μια μεριά οι τρεις τους φαίνεται να το διασκεδάζουν, ταυτόχρονα από την άλλη, όλα –ή σχεδόν όλα- λειτουργούν ρολόι.

Crosby: Τρία "ηττοπαθή" κομμάτια μας παραδίδει εδώ ο Dave και αυτό σημαίνει έλλειψη ελπίδας για το αύριο. Το συκώτι του βλέπετε, αρχίζει να του χτυπάει καμπανάκια και αυτό τον επηρεάζει. Το 'Shadow Captain' είναι το μοναδικό που θυμίζει τον παλιό καλό Dave και είναι καλύτερο από τα 'Anything At All' & 'In My Dreams'. Και τα τρία πάντως, κυριαρχούνται από τη ρομαντική και hippie ατμόσφαιρα που τον διακρίνει.

Stills: Ως συνήθως, είναι ο leader και το δικό του υλικό είναι –περισσότερο- αυτό που σε κρατάει στον δερμάτινο καναπέ για να ακούς το album. Το 'See The Changes' είναι μία διασκεδαστική παραλλαγή του 'Judy Blue Eyes', το 'Fair Game' λατινοφέρνει, το 'Run From Tears' δείχνει όλη τους τη συνεργατικότητα στις κιθάρες και στις φωνές, το 'I Give You Give Blind' ικετεύει για ειρήνη ροκάροντας και το 'Dark Star' που φωτίζει με τη σκοτεινιά του ολόκληρο το album, είναι το καλύτερο από όλα.

Nash: Έχει τέσσερα κομμάτια και αν μη τι άλλο, δείχνουν ότι από τους τρεις τους, αυτός που κατάφερε να αλλάξει και να ωριμάσει περισσότερο, είναι ο Nash. Το καλύτερό του είναι το 'Cathedral', που ενώ στα κουπλέ του είναι αργό και ληθαργικό,  μετατρέπεται στο ρεφρέν σε γρήγορο και θυμωμένο.  Είναι το πιο πολύπλοκο που έχει κάνει και είναι από τα καλύτερα του album. Τα άλλα τρία, δεν είναι κοντά σ’ αυτό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι άσχημα. Το 'Carried Away' είναι βαλσάκι, το 'Just A Song Before I Go' είναι folk μπαλάντα και το 'Cold Rain' γέρνει προς McCartney μεριά παρ’ όλο που πολύ εύκολα θα το έπαιρνες και για Paul Simon.

* Σχόλιο: Απρόσμενο, αλλά ευχάριστο κυρίως λόγω Stills & Nash.

** 1982: Daylight Again (CSN)

* Tracks: 1) Turn Your Back On Love, 2) Wasted On The Way, 3) Southern Cross, 4) Into The Darkness, 5) Delta, 6) Since I Met You, 7) Too Much Love To Hide, 8) Song For Susan, 9) You Are Alive, 10) Might As Well Have A Good Time, 11) Daylight Again.

To Daylight Again είναι όντως ένα Daylight, αλλά μόνο για τους Stills & Nash. Στα 1982, ο Crosby έχει σοβαρά προβλήματα. Έχει μονάχα ένα τραγούδι και δεν συμμετέχει σχεδόν καθόλου ούτε στα φωνητικά. Αυτά τα έχει αναλάβει ο special guest Art Garfunkel και ο Tim Schmit της τελευταίας περιόδου των Eagles. Έτσι, οι SN είναι αυτοί που σηκώνουν το βάρος για να αποδείξουν ότι οι CSN εξακολουθούν να υπάρχουν και κάνουν ακριβώς αυτό, παραδίδοντας στις αρχές των 80’s ένα album με ήχο 70’s. Τη στιγμή που οι συνοδοιπόροι τους έχουν ήδη αρχίσει να συνθηκολογούν με τη νέα τεχνολογία που λέγεται synths & drum machines, οι CSN παίζουν νορμάλ κιθάρες, νορμάλ τύμπανα και όπου χρειάζονται πλήκτρα, χρησιμοποιούν πιάνο. Το Daylight Again ροκάρει περισσότερο από όλα τους τα albums αλλά και πάλι μη νομίσετε ότι γίνεται και κανένας χαμός. Ροκάρει περισσότερο, συγκριτικά με ότι έχουν κάνει οι ίδιοι.

Crosby: Όπως είπα και πριν, έχει εδώ μόνο ένα κομμάτι. Είναι το 'Delta' το οποίο εάν το φανταστούμε με φουλ ενορχήστρωση, μπορεί να ντύσει περίφημα μία σαπουνόπερα. Έτσι όπως είναι όμως εδώ, ντύνει άνετα τη σκηνή που λέγεται "Έτσι όπως τα κατάφερα καλά να πάθω" από το  musical "Ο πρωταγωνιστής που περπατάει μόνος και έρημος στους δρόμους της πόλης του και θυμάται τις παλιές καλές ημέρες μιας σχέσης που τελείωσε όχι απαραίτητα για κάποιο συγκεκριμένο λόγο, αλλά μόνο και μόνο επειδή ο ίδιος είναι ο πρωταγωνιστής και ο σεναριογράφος". Ο Crosby τραγουδάει επίσης το 'Might As Well Have A Good Time' που θα ταίριαζε περίφημα στο λαρύγγι του Tom Waits.

Stills: Το 'Turn Your Back On Love' είναι σχεδόν ρομποτικό Rock, με τους fans να επενδύουν περισσότερο στο γοητευτικό 'Southern Cross'. Τα 'Since I Met You' & 'Too Much Love To Hide' είναι όμορφα με καλό speed και πολύ καλές κιθάρες. Ο Steve πάντως, βρίσκεται σε καλή φόρμα και το δείχνει με το 'Turn Your Back On Love'.

Nash: Απολαμβάνει στο μέγιστο τη συνεργασία του με τον Stills και φαίνεται ότι αυτό του κάνει καλό αν κρίνουμε από τα κομμάτια που έχει εδώ. Το 'Into The Darkness' είναι hard και ας τραγουδιέται από την παιδική του φωνή. Τα υπόλοιπα είναι στο συνηθισμένο του στυλ όπως το 'Song For Susan', αλλά το 'Wasted On The Way' βοηθάει τον Nash να διατηρεί τη φήμη του ανάμεσα στους fans των CSN και εμάς να μη 'Wasted On The Way'. Το δίχως άλλο, έχει τη σφραγίδα του.

* Σχόλιο: Δεν έφτασε στα ύψη των προηγουμένων albums, αλλά είναι περισσότερο συμπαγές σαν υλικό. Ίσως να ευθύνεται η "απουσία" του Crosby που αφιέρωσε τις φιλοδοξίες του στην προσωπική του καριέρα.

** 1994: After The Storm (CSN)

* Tracks: 1) Only Waiting For You, 2) Find A Dream, 3) Camera, 4) Unequal Love, 5) Till It Shines, 6) It Won't Go Away, 7) These Empty Days, 8) In My Life, 9) Street To Lean On, 10) Bad Boyz, 11) After The Storm, 12) Panama.

Μετά από τη "βόλτα" που έκαναν στη δεκαετία του 80 στον ήχο των synthesizers, επανέρχονται με το After The Storm στην κλασική τους φόρμα. Δεν υπάρχει εδώ άσχημο κομμάτι εκτός ίσως από το 'Panama' που θυμίζει Ricky Martin και ευτυχώς που είναι τελευταίο.

Stills: Εκτός από το 'Panama', έχει άλλα τρία κομμάτια. Το 'Only Waiting For You' που είναι πολύ όμορφο, το 'Bad Boyz' που -ανακυκλώνοντας το riff από το 'Voodoo Chile' του Hendrix-  ροκάρει περισσότερο από όσο μας έχουν συνηθίσει και το 'It Won't Go Away' που ροκάρει κι αυτό. Ο Steve βγάζει μ’ αυτό, όλο του το θυμό για τη συντριβή του Αμερικανικού Ονείρου "we're all fucked up now".

Nash: Είναι πάντοτε ο Nash που σημαίνει όμορφα, ευγενικά και soft κομμάτια και ας υπάρχει περίπτωση να μη θυμάσαι ούτε το μικρό του όνομα όταν τελειώσουν. Έχει τα 'Find A Dream', 'Unequal Love', 'These Empty Days' & 'After The Storm' που είναι όλα τους αργά, ρομαντικά και μελαγχολικά. Με όποια σειρά και να βάλετε τα επίθετα που τα χαρακτηρίζουν, θα είσαστε μέσα.

Crosby: Αντέστρεψα τη σειρά και τον άφησα τελευταίο, επειδή ο Dave μας κάνει εδώ ΤΗΝ έκπληξη. Ενεργητικός σαν Duracell και κοφτερός σαν Gilette Fusion Power, φτιάχνει εδώ τραγούδια με τα όλα τους. Τη στιγμή που ο Stills τραγουδάει σα να του λείπουν τα μπροστινά του δόντια, ο Crosby ακούγεται σαν εικοσάχρονος. Τα 'Camera' & 'Till It Shines' έχουν άψογο τραγούδισμα και το 'Street To Lean On' είναι το δεύτερο καλύτερο του δίσκου. Το άτομο δίνει ρέστα.

* Σχόλιο: Αυτή η 90’s version των CSN, είναι ένα φαινόμενο αν όχι το μοναδικό, οπωσδήποτε ένα από τα καλύτερα παραδείγματα του πώς μία μπάντα σύμβολο των hippies, παρατηρεί το σήμερα παίρνοντας τη 'σοφή οπτική γωνία' του αύριο. Νοσταλγία; Ίσως ναι, αλλά χωρίς καμία δόση εμπορικότητας και χωρίς τη "μανιέρα" του guru σε στυλ "εμείς τα ζήσαμε όλα αυτά και τα ξέρουμε καλύτερα από σας", παρ’ όλο που έχουν κερδίσει το δικαίωμα να θεωρούνται gurus. Είναι ένα album θησαυρός.

Ενότητα: Albums (Crosby, Stills, Nash & Young)

*** Albums (Crosby, Stills, Nash & Young)

** 1970: Déjà Vu (CSNY)

* Tracks: 1) Carry On, 2) Teach Your Children, 3) Almost Cut My Hair, 4) Helpless, 5) Woodstock, 6) Deja Vu, 7) Our House, 8) 4 + 20, 9) Country Girl, 10) Everybody I Love You.

Υπερτιμημένο. Οι κριτικοί το υποδέχτηκαν –και εξακολουθούν να το δέχονται ακόμα- σαν το τελευταίο οχυρό του hippie κατηχητισμού. Δεν κρύβω την προτίμησή μου στον Neil Young και ομολογώ ότι η προσθήκη του, μου κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον για να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη μπάντα, αλλά παρ’ όλα αυτά κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί και δεν γίνεται να παίρνει το Déjà Vu τη θέση του κλασικού και ανώτερου Crosby, Stills & Nash που έκαναν στα 1969. Μπορεί λοιπόν η υπερτίμηση να οφείλεται στην παρουσία του Neil Young, αλλά ο πραγματικός λόγος οφείλεται μάλλον σε αυτό που ….λείπει!!! Το CSN του 1969, ευλόγησε το κίνημα των hippies και το έκανε με έναν τρόπο πρωτόγνωρο. Ήταν χαμηλού προϋπολογισμού και έμοιαζε να είναι homemade. Με αυτά τα στοιχεία σαν βάση, έδειχνε –και ήταν- ειλικρινές, προσιτό και οικείο. Το Déjà Vu έρχεται στα 1970 να αναγορεύσει τους Crosby, Stills, Nash & Young σαν την ιερή τετράδα της Flower Generation, με τη διαφορά ότι αυτό που λείπει από εδώ είναι η ειλικρίνεια. Στα 1970, δεν υπήρχε πλέον ανάγκη "υπενθύμισης" του flower power και το άρωμα του Woodstock είχε αρχίσει να ξεθωριάζει καθώς τα ίδια τα μέλη της μπάντας είναι χωμένα μέχρι τα αυτιά μέσα στα ναρκωτικά και σε άλλα -δικά του ο καθένας- προσωπικά προβλήματα. Τα στιχάκια των τραγουδιών –με εξαίρεση τα τραγούδια του Young- είναι όλα "ληγμένα". Γιατί να με ενδιαφέρει το 'Teach Your Children' ή το 'Our House' στα 1970; Γιατί να με ενδιαφέρει το 'Almost Cut My Hair'? Τι θέλετε να μας πείτε κύριε Crosby? Ήταν μόδα και πέρασε και άρα κουρεύτηκες; Ε και; Ε τότε να γράψω κι εγώ ένα τραγούδι τώρα που ο Deos θέλει να αφήσω γένια για τα γυρίσματα της νέας μας ταινίας. Η μουσική είναι κάτω του μετρίου και ορισμένα στοιχεία "κλειδιά" για τη μπάντα, είναι απόντα. Πού πήγαν οι υπέροχες φωνητικές αρμονίες; Απέχουν παρασάγγας από το ανυπέρβλητο 'Judy Blue Eyes', οι κιθάρες είναι σχεδόν ανούσιες και δεν συγκρίνονται ούτε στο ελάχιστο με το 'Pre-Road Downs', οι μελωδίες είναι κι αυτές χωρίς ενδιαφέρον και δεν υπάρχει ούτε ένα τραγούδι που δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτό. Είναι παράδοξο, αλλά το μοναδικό τραγούδι που ξεχωρίζει από όλα, δεν ανήκει σε κανένα από τα μέλη. Είναι το 'Woodstock' της Joni Mitchell. Έχει υπέροχο τραγούδισμα από τον Stills και υπέροχες κιθάρες από τον Young. Πέρα από όλα αυτά, το album λειτουργεί δημοκρατικά και δίνει από δύο τραγούδια σε κάθε μέλος χωρίς να υπάρχουν συνεργασίες μεταξύ τους με εξαίρεση το 'Everybody I Love You' που ανήκει στους Stills & Young.

Crosby: Αναφέρθηκα ήδη στο 'Almost Cut My Hair'. Θα συμπληρώσω ότι ηχεί σαν τραγούδι του Jimi Hendrix. Το Déjà Vu αρχίζει έχοντας ένα ακουστικό ενδιαφέρον, αλλά εξελίσσεται σε ένα ληθαργικό τζαμάρισμα.

Stills: Το '4+20' είναι αρκετά ενδιαφέρον, θυμάμαι ότι πάντα μου άρεσε, αλλά πάντα με άφηνε με το αίσθημα της εγκατάλειψης, γιατί διαρκεί ελάχιστα.  Το 'Carry On' ηχεί σαν Byrds και ok μ’ αυτό, αλλά το βαριέσαι. Καμία σχέση με το συναρπαστικότατο 'Judy Blue Eyes'.

Nash: Τα 'Teach Your Children' & 'Our House' είναι πολύ κοντά στο 'Marrakesh Express'. Δεν είναι ούτε όμορφα, ούτε άσχημα. Ακούγονται, όπως ακούγονται ένα σωρό άλλα πράγματα σ’ αυτό τον κόσμο.

Young: Όπως ανέφερα ήδη, τα τραγούδια του Neil είναι τα πιο όμορφα από όλα. Το 'Helpless' είναι μία μπαλάντα πανέμορφη που την κάνει ακόμα πιο όμορφη το γλυκό τραγούδισμα του Neil και το 'Country Girl' είναι μία ενδιαφέρουσα πολυμερής σουίτα. Εάν αναρωτιόσαστε ποιος είναι ο καλύτερος τραγουδοποιός από τους τέσσερις, το 'Country Girl' και ο Neil Young είναι η απάντηση στο ερώτημά σας.

* Σχόλιο: Σε γενικές γραμμές, δεν είναι άσχημο αυτό το album. Είναι "παράδεισος" για τους hippies, είναι ένα από τα σημαντικά albums του 1970, έχει όντως ιστορικό ενδιαφέρον, αλλά δεν αξίζει όλες αυτές τις φανφάρες που το συνοδεύουν και δεν μπορεί με τίποτα να αντικαταστήσει το CSN του 1969.

** 1971: Four Way Street (CSNY)

* Tracks/CD I: 1) Suite: Judy Blue Eyes, 2) On The Way Home, 3) Teach Your Children, 4) Triad, 5) The Lee Shore, 6) Chicago, 7) Right Between The Eyes, 8) Cowgirl In The Sand, 9) Don't Let It Bring You Down, 10) 49 Bye-Byes/America's Children, 11) Love The One You're With, 12) King Midas In Reverse, 13) Laughing, 14) Black Queen, 15) The Loner/Cinnamon Girl/Down By The River.

* Tracks/CD II: 1) Pre-Road Downs, 2) Long Time Gone, 3) Southern Man, 4) Ohio, 5) Carry On, 6) Find The Cost Of Freedom.

Αυτό είναι ένα live album που το έκαναν με το σκεπτικό: "Ας παίξουμε ότι έρθει στο μυαλό του καθενός" αντί του "Ας παίξουμε ότι θέλει και έχει αγαπήσει ο κόσμος". Είναι γεγονός –και δεν είναι μυστικό- ότι στα lives δεν ήταν καλοί, ενώ στο στούντιο ήταν πολύ καλύτεροι, γιατί εκεί, μπορούσαν να διορθώνουν πράγματα. Εδώ; Εδώ ακούς το 'Long Time Gone' και λες: "Εγώ το λέω καλύτερα". Και το λες αυτό με όλη σου την άνεση, διότι ο καθένας τραγουδάει όπου θέλει και όπως θέλει.

Ανοίγουν με 20 δευτερόλεπτα από το 'Suite: Judy Blue Eyes' και ….σώζουν το κομμάτι!!! Πραγματικά, είναι το μοναδικό που σώζεται από την καταστροφή και αυτό επειδή διαρκεί μόνο 20 δευτερόλεπτα. Το πρώτο CD λειτουργεί δημοκρατικά και ο καθένας έχει την ευκαιρία να επιδείξει τη δημιουργικότητά του όπως θέλει. Στην ουσία, ο καθένας παρουσιάζει αυτό που θέλει μόνος του και οι άλλοι απλά τον συνοδεύουν.

Crosby: Μας δίνει το 'Triad' και φτιάχνει την ατμόσφαιρα με τα 'Lee Shore' & 'Laughing' που όμως θα το ακούσουμε σε καλύτερη εκτέλεση από το solo album που θα κάνει σύντομα.

Stills: Λέει ανεκτικά το 'Love The One You're With', αλλά κατακρεουργεί στην κυριολεξία το 'For What It's Worth' που εδώ το βαφτίζει 'America's Children'. Ευτυχώς που αποκαθιστά εν μέρει τη ζημιά με το 'Black Queen'.

Nash: Γλυκαίνει τους πάντες με το 'Teach Your Children', αλλά δεν καταφέρνει να εντυπωσιάσει με το 'Chicago' γιατί ξεχνάνε οι άλλοι τα λόγια. Μας δίνει όμως όμορφα τη μπαλάντα 'Right Between The Eyes' που τη λέει μόνος του, αλλά αποδίδει το 'King Midas In Reverse' που είναι παλιό κλασικό των Hollies δέκα φορές χειρότερα από το original.

Young: Βρίσκεται σε καλύτερη φόρμα από όλους και παρουσιάζει το υλικό του μόνος χωρίς τη βοήθεια των άλλων. Τα 'Cowgirl In The Sand', 'Don't Let It Bring You Down' και το 'On The Way Home' που έρχεται από την εποχή των Buffalo Springfield είναι όλα κορυφαία, όπως είναι κορυφαίο και το ακουστικό medley 'The Loner', 'Cinnamon Girl' & 'Down By The River'. Ο Neil είναι top.

Το δεύτερο CD, είναι περισσότερο ηλεκτρικό και θα βρούμε εδώ το 'Long Time Gone' του Crosby, το 'Carry On' του Steve, το 'Pre-Road Downs' του Graham και τα 'Ohio' & 'Southern Man' του Neil.

* Σχόλιο: Σε κάθε περίπτωση, είναι ένα αμφιλεγόμενο album που αγαπήθηκε από μία μερίδα θαυμαστών και μισήθηκε από μία άλλη. Ο Crosby ήταν εκεί για να συμπαρασταθεί σε όλους τους "καπνιστές" μαριχουάνας, ο Nash για να γλυκάνει όσους έψαχναν για τον James Taylor, ο Stills για να επισημάνει τις πολιτικές συμπαιγνίες και την υποκουλτούρα που διοχετεύεται από το σύστημα και ο Young καταπιεσμένος μεν, αποστασιοποιημένος δε. Ένας τέλειος συνδυασμός που δικαιολογεί απόλυτα τον Four Way Street τίτλο του. Αν είχα λοιπόν την ευκαιρία να απονείμω μετάλλια, θα έδινα το χρυσό στον Neil, θα μοίραζα το αργυρό στους David & Graham και θα έδινα το χάλκινο στον Steve.

** 1999: Looking Forward (CSNY)

* Tracks: 1) Faith In Me, 2) Looking Forward, 3) Stand And Be Counted, 4) Heartland, 5) Seen Enough, 6) Slowpoke, 7) Dream For Him, 8) No Tears Left, 9) Out Of Control, 10) Someday Soon, 11) Queen Of Them All, 12) Sanibel.

Εδώ φαίνεται να προσπαθούν να "συλλάβουν" το πνεύμα της εποχής περισσότερο από ότι στο  After The Storm και τελικά το καταφέρνουν.

Crosby: Έχει δύο τραγούδια. Ένα πολύ καλό και ένα "τίποτα". Το "τίποτα" είναι το 'Stand And Be Counted' που είναι ένα copy του 'Almost Cut My Hair' και το καλό είναι το 'Dream For Him' που "αγγίζει" ατμοσφαιρικά το 'Wooden Ships' και μπράβο του που επαναφέρει -έστω και για λίγο- κάτι από την ονειρική ατμόσφαιρα του παρελθόντος.

Stills: Τα τραγούδια του είναι τα πιο δυνατά. Το 'Faith In Me', θα μπορούσε να το λέει και μόνος του όπως και το 'Seen Enough' που διεκδικεί τα πρωτεία του καλύτερου τραγουδιού και ας θυμίζει το 'Subterranean Homesick Blues' του Dylan. Το 'No Tears Left' που πάει προς hard Rock, είναι ένα πανέξυπνο κοινωνικό σχόλιο.

Nash: Και τα δύο τραγούδια που έχει εδώ, είναι χωρίς ενδιαφέρον. Το 'Someday Soon' είναι μία μπαλάντα που νομίζεις ότι την έχεις ακούσει ξανά χιλιάδες φορές και το 'Heartland' πάει να σε φτιάξει λίγο στο ρεφρέν, αλλά είναι τόσο ελάχιστο, που ισούται με το μηδέν.

Young: Δεν ξέρω αν οι υπόλοιποι ποντάριζαν στον Neil για να βγει το album μπροστά, αλλά τους απογοητεύει με μέτρια κομμάτια. Το 'Slowpoke' είναι όμορφο και θα μπορούσε να είναι από τα καλύτερα του δίσκου, αλλά είναι σα να ακούς το 'Heart Of Gold' με άλλα λόγια. Τα "Looking Forward" & 'Out Of Control' είναι μόνο για τους φανατικούς θαυμαστές του. Το 'Queen Of Them All' μου φαίνεται περίεργο και αστείο για να είναι κομμάτι του Neil, αλλά είναι φυσικά. Κανένα από αυτά δεν με συγκινεί. Αυτό, θα μπορούσε να το καταφέρει το 'Slowpoke', αλλά όταν έχεις ακούσει το 'Heart Of Gold', τι να σου πει το 'Slowpoke'? Βρε Neil…. Αντιγράφεις τον εαυτό σου;

Το 'Sanibel' που κλείνει, το τραγουδούν όλοι με τη σειρά και είναι του Denny Sarokin που παίζει κιθάρα στο album. Ακούγεται όμορφο και ας βρίσκεται στην "περιοχή" των Eagles.

* Σχόλιο: Νοσταλγικό album και ένα από τα καλύτερα του 1999. Ο Crosby με το 'Dream For Him' και ο Stills με το 'Seen Enough' το τοποθετούν ακριβώς δίπλα στο Déjà Vu.

Ενότητα: Albums (Crosby & Nash)

*** Albums (Crosby & Nash)

** 1975: Wind On The Water (CN)



* Tracks: 1) Carry Me, 2) Mama Lion, 3) Bittersweet, 4) Take The Money And Run, 5) Naked In The Rain, 6) Love Work Out, 7) Low Down Payment, 8) Cowboy Of Dreams, 9) Homeward Through The Haze, 10) Fieldworker, 11) To The Last Whale... (A: Critical Mass, B: Wind On The Water).

Μέσα από τις υποχρεώσεις του καθενός ξεχωριστά, που με άλλα λόγια σημαίνει αδυναμία να παράγουν σαν τρίο ή σαν κουαρτέτο, προκύπτουν και ντουέτα. Το album λοιπόν αυτό των Dave & Graham είναι καλό και ας μην περίμενε κανένας το ….θαύμα. Συναγωνίζονται περίφημα τους ....CSN και να που όλη την ώρα νομίζεις ότι όπου να ’ναι, θα ακούσεις και τον Stills, αλλά δικαιώνεσαι περιμένοντας …άδικα, γιατί τελικά ανακαλύπτεις ότι δεν σου λείπει.

Ο Nash ροκάρει με το 'Love Work Out' που αρχίζει με ένα "αθώο" πιάνο και εξελίσσεται σε τζαμάρισμα στο ρυθμό του 'Chicago'. Τη στιγμή όμως που ο Nash παραδίδει μαθήματα μελωδίας, ο Crosby φτιάχνει ονειρικές ατμόσφαιρες και μπορεί να μην τα καταφέρνει και τόσο καλά στο 'Low Down Payment', αλλά τα καταφέρνει θαυμάσια με το 'Carry Me'. Αυτό αφήνει τον Nash παραπονεμένο και παίρνει τη ρεβάνς με το 'Mama Lion' που κάνει ένα έξοχο τραγούδισμα. Στα 'Take The Money And Run', 'Cowboy Of Dreams' & 'Fieldworker', έχουμε καθαρό Country Rock. Το album περιέχει και ένα επικό τραγούδι. Είναι το 'To The Last Whale...' που αποτελείται από δύο μέρη. Το 'Critical Mass' του Crosby και το γοητευτικότατο 'Wind On The Water' του Nash. Το πάντρεμα λειτουργεί και το τραγούδι απογειώνεται. Στο 'Homeward Through The Haze' του Crosby, ακούς και μία άλλη φωνή. Κοιτάς στα credits και ανακαλύπτεις ότι είναι η Carole King.

* Σχόλιο: Καλό!!!

** 1976: Whistling Down The Wire (CN)

* Tracks: 1) Spotlight, 2) Broken Bird, 3) Time After Time, 4) Dancer, 5) Mutiny, 6) J. B.'s Blues, 7) Marguerita, 8) Taken At All, 9) Foolish Man, 10) Out Of The Darkness.

Άλλο ένα πολύ καλό album από το δυναμικό –τελικά- ντουέτο. Και είναι τόσο καλό, που τα καλύτερά του σημεία, είναι ακόμα καλύτερα και από το Wind On The Water. Σε μια στιγμή νομίζεις ότι το ένα album αποτελείται από κομμένα τραγούδια του άλλου, αλλά μπερδεύεσαι γιατί δεν ξέρεις ποιο είναι κομμένο από ποιο.

Μετά από το πολύ όμορφο 'Spotlight' του Nash που ανοίγει, τα 'Broken Bird', & 'Time After Time' του Crosby, προσφέρουν μία τόσο αργή εναλλαγή στο ηχητικό τοπίο, που κοιτάς το player για να βεβαιωθείς αν το τραγούδι άλλαξε ή είναι ακόμα το ίδιο. Ο Crosby όμως, για να εξιλεωθεί από την "αμαρτία" των δύο αυτών τραγουδιών, μας προσφέρει στη συνέχεια το πολύ ενδιαφέρον 'Dancer' και το 'Foolish Man' που είναι βιωματικό στο στυλ του 'Almost Cut My Hair', αλλά είναι πιο απαλό, πιο προσωπικό και λιγότερο κλισαρισμένο. Αν εξαιρέσουμε λοιπόν το πολύ καλό 'Dancer', ο Nash είναι εδώ το "αφεντικό". Εκτός από το 'Spotlight', ροκάρει με το 'Mutiny' που είναι "σκοτεινό" και φαίνεται ότι ο Nash εξέλιξε εντυπωσιακά τη "σκοτεινιά" του.  Ίσως άρπαξε την ευκαιρία να μεταμορφωθεί σε κλώνο του Stills όσο του ήταν δυνατόν. Με το 'Marguerita' στριμώχνει τον Crosby στη γωνία και αν προσθέσετε και το 'Taken At All', έχετε στα χέρια σας ένα πάρα πολύ καλό album.  Οι Crosby & Nash είχαν αποφασίσει να κάνουν άλλο ένα album που θα το ονόμαζαν Whipping Up The Whore, αλλά τα σχέδιά τους ναυάγησαν με την επιστροφή του Steve Stills, ο οποίος άκουσε μάλλον τα εξαιρετικά  'Love Work Out' & 'Mutiny' του Nash και ανέκραξε: 'Εϊ! Τι κάνει αυτός ο τύπος από τη Βρετανία όταν εγώ λείπω; Είμαι κι εγώ εδώ και απαιτώ αμέσως να γίνουμε τρίο'. Πράγμα που βέβαια έκαναν και επανήλθαν με το CSN του 1977, αφού οι διαπραγματεύσεις για κουαρτέτο ναυάγησαν ύστερα από την απαίτηση του Neil Young να μετονομαστούν σε "Neil Young & The Hick Boys" αντί του καθιερωμένου CSNY.

* Σχόλιο: Σε περίπτωση που αναρωτιέστε… Θέλω να σας πω ότι δεν είμαι υπεύθυνος για την τελευταία παράγραφο, αλλά ο Steve Stills μου έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο και με ανάγκασε να τη γράψω, για να μη θεωρηθεί αυταρχική η συμπεριφορά του προς τα άλλα μέλη.

** 1997: Another Stoney Evening (CN)



* Tracks: 1) Anticipatory Crowd, 2) Deja Vu, 3) Wooden Ships, 4) Man In The Mirror, 5) Orleans, 6) Used To Be A King, 7) Traction In The Rain, 8) Lee Shore, 9) Southbound Train, 10) Laughing, 11) Triad, 12) Where Will I Be, 13) Strangers Room, 14) Immigration Man, 15) Guinnevere, 16) Teach Your Children, 17) Exit Sounds.

Στα πλαίσια του παγκόσμιου διεθνούς προγράμματος "Βo.Π.Ro.S.Κα.Πε.Χ." (Βοηθήστε τους Πλούσιους Rock Stars να Κερδίσουν Ακόμα Περισσότερα Χρήματα), έρχεται αυτό το δισκάκι στα 1997 που αφορά σε ένα live που έκαναν οι Crosby & Nash, τον Οκτώβριο του 1971 στο Dorothy Chandler Pavilion του Los Angeles. Το album θα μπορούσε να λέγεται A Very Stoney Evening και αυτό θα το δεχόμουν αδιαμαρτύρητα. Από τη στιγμή όμως που όλα τα evening lives των Crosby & Nash ήταν stoney, δεν καταλαβαίνω τι ρόλο παίζει η λέξη Another στον τίτλο. Τη βρίσκω περιττή. Το σώου ήταν παρεμπιπτόντως καλό με την προσθήκη/βοήθεια των Young & Stills, με τον Young να κυριαρχεί και να "γεμίζει" τη μπάντα και τον Stills να υποφέρει μη μπορώντας να αντέξει το γεγονός ότι ο Young ήταν ήδη ένας star, ενώ αυτός πάλευε ακόμα απεγνωσμένα για να καθιερωθεί. Οι Crosby & Nash, ήταν οι καλύτεροι του κουαρτέτου και αυτό το live ήταν η αιτία που αποφάσισαν να γίνουν ντουέτο και να κυκλοφορήσουν τους δίσκους που πριν λίγο ανέφερα.

Για τα κομμάτια δεν έχω να πω πολλά. Το 'Immigration Man' του Nash είναι καινούργιο και σύντομα θα το κυκλοφορήσουν σαν CN και το 'Where Will I Be' του Crosby, που είναι αφιερωμένο σε μία άρρωστη φίλη του, θα το βρούμε σε ένα προσωπικό του album. Από τα γνωστά τους, έχουμε τα 'Deja Vu', 'Wooden Ships', 'Teach Your Children', μία γρήγορη διασκευή του 'Guinevere', το 'Triad', μία πολύ καλή εκτέλεση του 'Laughing' και το επίσης καλό 'Orleans'.

* Σχόλιο: Το live αρχίζει από το εξώφυλλο στο οποίο ποζάρουν με την πλάτη για να μη φανεί πόσο stoney είναι και τελειώνει με το αυτοκόλλητο που γράφει "Grateful Dead Records".

Ενότητα: Albums (David Crosby)

*** Albums (David Crosby)

** 1971: If I Could Only Remember My Name (David Crosby)



* Tracks: 1) Music Is Love, 2) Cowboy Movie, 3) Tamalpais High (At About 3), 4) Laughing, 5) What Are Their Names, 6) Traction In The Rain, 7) Song With No Words (Tree With No Leaves), 8) Orleans, 9) I'd Swear There Was Somebody Here.

Αυτό το δισκάκι του David με sessions μουσικούς μέλη από τους Grateful Dead, Jefferson Airplane, Quicksilver Messenger Service και Santana, είναι πολύ καλό και θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε σαν tribute στις κιθάρες. Μονάχα το οκτάλεπτο 'Cowboy Movie' υστερεί, κι’ αυτό γιατί όλοι τζαμάρουν προσπαθώντας να προκαλέσουν την προσοχή. Όσο για το τραγούδισμα, τα τρία τελευταία κομμάτια είναι αξεπέραστα.

Το 'Song With No Words' κυριαρχείται από Santana επιρροές, το 'Orleans' από Gregorians και το 'I'd Swear There Was Somebody Here' είναι ένα  accappella requiem για την άρρωστη φίλη του Crosby. Το 'Laughing' θυμίζει το 'Be Here Now' του George Harrison αλλά είναι όμορφο. Για το 'Cowboy Movie' δεν ξέρω αν αντέχετε τα οκτώ λεπτά που διαρκεί, αλλά δεν χρειάζεται να το ακούσετε ολόκληρο.

* Σχόλιο: Το δισκάκι δεν είναι άσχημο και συνιστάται οπωσδήποτε για τους fan του Crosby που θα το λατρέψουν.

Ενότητα: Albums (Stephen Stills)

*** Albums (Stephen Stills)

** 1968: Super Session (Bloomfield, Kooper & Stills)

* Tracks: 1) Albert's Shuffle, 2) Stop, 3) Man's Temptation, 4) His Holy Modal Majesty, 5) Really, 6) It Takes A Lot To Laugh It Takes A Train To Cry, 7) Season Of The Witch, 8) You Don't Love Me, 9) Harvey's Tune.

Το Super Session είναι η πρώτη 'ανεξάρτητη' παραγωγή του Stephen Stills αμέσως μετά την αποχώρησή του από τους Buffalo Springfield και είναι σημαντικό album για την καριέρα του. Ο Al Kooper φορμάρισε αργότερα τους Blood, Sweat & Tears και ο Mike Bloomfield μας είναι γνωστός και από τη συμμετοχή του στο Highway 61 Revisited του Dylan. Το "ατού" του δίσκου είναι τα τζαμαρίσματα. Στο 'Albert's Shuffle' είναι αξιολάτρευτοι, ενώ στο 'His Holy Modal Majesty' το παρακάνουν με τα εννέα λεπτά που διαρκεί. Προσπαθούν να φανούν με το ζόρι ψυχεδελικοί και θυμίζουν λίγο κάτι από  Beatles στο 'Tomorrow Never Knows'. Το 'It Takes A Lot To Laugh' του Dylan μοιάζει λίγο με το original και το  'Season Of The Witch' του Donovan ενώ αρχίζει ελπιδοφόρα, δεν δικαιολογεί τα έντεκα λεπτά του. Το 'You Don't Love Me' το είπαν καλύτερα οι Allman Brothers.

* Σχόλιο: Καλό δισκάκι για μουσική υπόκρουση σε tea parties. Στα 1968 είχαμε πολύ καλύτερους δίσκους από αυτόν. Είναι καλύτερα -ας πούμε- να ακούσετε Cream. Όσο για τον  Stephen Stills είναι καλύτερα να τον απολαύσετε σε δίσκους των Buffalo Springfield.

** 1970: Stephen Stills (Stephen Stills)

* Tracks: 1) Love The One You're With, 2) Do For Others, 3) Church, 4) Old Times Good Times, 5) Go Back Home, 6) Sit Yourself Down, 7) To A Flame, 8) Black Queen, 9) Cherokee, 10) We Are Not Helpless.

Το solo debut album του Stills είναι γεγονός. Συμπληρώστε τους Clapton & Hendrix που είναι καλεσμένοι και το …έχετε. Φτάνει όμως αυτό; Το πρόβλημα με τον Steve είναι ότι ζει ακόμα στο Woodstock και στους hippies. Ξεκινάει το album με το 'Love The One You're With', συνεχίζει με το 'Do For The Others' και μετά με το 'Church'. Ο Steve δεν κάνει Rock αλλά κάνει κήρυγμα. Εκτός από το ακουστικό 'Do For The Others' και το 'Love The One You're With' που έκανε μία μικρή επιτυχία, το 'Church' είναι απαίσιο. Είναι Gospel και η φωνή του  Steve δεν κάνει για Gospel. Είναι χειρότερο ακόμα και από τα Reggae του Keith Richards. Ξεπερνώντας τα κηρύγματα, φτάνουμε σιγά-σιγά στα καλύτερα κομμάτια. Το τραγούδι που μνημονεύεται περισσότερο από όλα, είναι το 'Old Times Good Times' εξ αιτίας του Jimi Hendrix που κάνει εδώ μία από τις τελευταίες του εμφανίσεις, αλλά το "πώς" ο Steve τον έπεισε να συμμετέχει αποτελεί μυστήριο. Δεν πρόκειται για το καλύτερο σολάρισμα του Jimi και αν δεν το διαβάσεις επάνω στο album, δεν καταλαβαίνεις ότι είναι αυτός που παίζει. Σου μοιάζει περισσότερο για Clapton, αλλά τον Eric τον συναντάμε στο 'Go Back Home'. Κάνει ένα καταπληκτικό σολάρισμα "κλέβοντας" το riff του 'Born Under A Bad Sign' αλλά εσύ ορκίζεσαι ότι αυτός που παίζει είναι ο Hendrix. Το διαβάζεις βέβαια μετά στο album και έρχεσαι στα ίσια σου. Κι’ όμως, αυτά τα δύο τραγούδια δεν είναι τα καλύτερα του δίσκου. Το 'To A Flame' με την Μπητλική ενορχήστρωση μαλώνει με το ακουστικό 'Black Queen' για τα πρωτεία του καλύτερου κομματιού.

* Σχόλιο: Για τους λάτρεις των CSN, το δισκάκι είναι must. Αν όμως είσαστε "ερωτευμένοι" με το Judy Blue Eyes, πιθανότατα να μην έχετε την υπομονή να αφήσετε το album να λειτουργήσει και το θέμα με τα προσωπικά albums του Stills είναι ακριβώς αυτό. Θέλουν λίγο χρόνο για να σας "πιάσουν".

** 1972: Manassas (Stephen Stills, Το Υποτιμημένο)

* Tracks/Raven: 1) Song Of Love, 2) Rock And Roll, 3) Crazies/Cuban Bluegrass, 4) Jet Set (Sigh), 5) Anyway, 6) Both Of Us (Bound To Lose),
* Tracks/Wilderness: 7) Fallen Eagle, 8) Jesus Gave Love Away For Free, 9) Colorado, 10) So Begins The Task, 11) Hide It So Deep, 12) Don't Look At My Shadow,
* Tracks/Consider: 13) It Doesn't Matter, 14) Johnny's Garden, 15) Bound To Fall, 16) How Far, 17) Move Around, 18) The Love Gangster,
* Tracks/Rock & Roll: 19) What To Do Right Now, 20) The Treasure (take one), 21) Blues Man.

Manassas, είναι η ονομασία μιας μπάντας που φορμάρισε ο Steve και που τα περισσότερα ονόματα των μελών δεν μου λένε τίποτα με εξαίρεση τον Dallas Taylor που έπαιζε τύμπανα στους CSN, τον Chris Hillman που ήταν ιδρυτικό μέλος των Byrds, τον Joe Lala που έπαιζε τύμπανα στους Blues Image και τον Bill Wyman που έπαιζε μπάσο στους Rolling Stones. Το διπλό αυτό album, δεν σου "κάθεται" με την πρώτη. Θέλει δυο-τρία ακούσματα για να λειτουργήσει και για να ανακαλύψεις ότι τα κομμάτια που περιέχει δεν είναι άσχημα. Εδώ θα συναντήσουμε acoustic Blues, electric Blues, country, country-Rock, folk & folk-Rock, bluegrass & latin και κάθε μία πλευρά από τις τέσσερις του βινυλλίου, έχει την ονομασία της. Σε γενικές γραμμές, όλες οι πλευρές  έχουν πολύ καλές ενορχηστρώσεις, σε εντυπωσιάζουν, τα όργανα βρίσκονται εκεί που πρέπει να βρίσκονται και "κάθονται" ευχάριστα στο αυτί σου από την αρχή μέχρι το τέλος. Το μοναδικό πρόβλημα είναι ότι τα κομμάτια δεν σε "γραπώνουν". Πρέπει να ψάξεις για να βρεις κάποιο κομμάτι που θα θέλεις να το ακούσεις ξανά. Ας δούμε όμως τι ξεχωρίζει από την κάθε πλευρά.

Raven Side: Ξεχωρίζουν τα 'Jet Set' & "Medley".

Wilderness Side: Είναι αφιερωμένη στο country και το καλύτερο κομμάτι εδώ, είναι το 'Fallen Eagle' που ανοίγει, αλλά και το 'Don't Look At My Shadow' που κλείνει. Αυτά τα δύο, είναι τα μοναδικά που και από τις τέσσερις πλευρές, σου "κάθονται" αμέσως. Από τα ενδιάμεσα, ξεχωρίζουν τα 'Colorado' & 'So Begins The Task'.

Consider Side: Ξεχωρίζουν τα 'It Doesn't Matter', 'Johnny's Garden', 'Move Around' & 'Love Gangster'.

Rock & Roll Side: Υπάρχουν μερικά που μπορείς να πεις ότι είναι τα καλύτερα. Αυτά είναι τo 'Treasure' που σε πάει κατ’ ευθείαν στους CSNY και το πολύ καλό 'Blues Man'.  

* Σχόλιο: Το αγοραστικό κοινό, προτίμησε στα 1972 να αγοράσει το Harvest του Neil Young αντί για το Manassas του Steve. Εντάξει, κι εγώ με τον Neil είμαι, σας το είπα από την αρχή, αλλά τα δύο αυτά albums δεν συγκρίνονται μεταξύ τους. Δεν μπορείς να συγκρίνεις πορτοκάλια με κάστανα. Αργότερα, "έσκυψα" πάνω από το Manassas και σας λέω ειλικρινά, ότι εάν θέλετε να έχετε στη δισκοθήκη σας ένα 'roots' Rock' album, πρέπει με κάθε θυσία να το αποκτήσετε.

Ενότητα: Albums (Graham Nash)

*** Albums (Graham Nash)

** 1971: Songs For Beginners (Graham Nash)

* Tracks: 1) Military Madness, 2) Better Days, 3) Wounded Bird, 4) I Used To Be A King, 5) Be Yourself, 6) Simple Man, 7) Man In The Mirror, 8) There's Only One, 9) Sleep Song, 10) Chicago, 11) We Can Change The World.

Ο Graham Nash ήταν πάντοτε η "γλυκιά" πλευρά του τρίο. Ο Crosby ήταν ονειρικός, ο Stills σκληρός και ο Nash ήταν το ….ζαχαρόπαιδο.  Δεν ήταν σούπερ τραγουδοποιός, αλλά τα κομμάτια του είχαν μία αύρα και ένα άρωμα που δεν σε άφηναν να τα αγνοήσεις.  Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησε να γίνει "guru", αλλά ίσως να μην το προσπάθησε πολύ. Τα κομμάτια του είχαν μία παιδική αφέλεια του στυλ "ο ήλιος λάμπει, τα πουλάκια κελαηδούν και όλα είναι όμορφα". Αποφασίζει λοιπόν να "πετάξει" σαν άλλο πουλάκι με τα δικά του φτερά και τα καταφέρνει περίφημα. Και όχι μόνο αυτό. Κοιτάξτε ποιοι είναι κοντά του σ’ αυτό το album.

Oι Crosby, Jerry Garcia & Dave Mason στις κιθάρες, η Rita Coolidge στο πιάνο και στα φωνητικά, ο Dallas Taylor στα τύμπανα, οι Phil Lesh & Chris Ethridge στο μπάσο και ο Bobby Keys στο σαξόφωνο. Όλα τα κομμάτια είναι γραμμένα από τον Nash, εκτός από ένα στο οποίο συμμετέχει ο Terry Reid που είναι και ο παραγωγός του album το οποίο είναι τελικά πάρα πολύ καλό. Έντεκα κομμάτια που τα ρουφάς στην κυριολεξία και το album τελειώνει πριν προλάβεις να πεις: "Crosby, Stills, Nash, & Young".

Δύο είναι τα κομμάτια που σημαδεύουν αυτό το album και αυτά είναι τα  'Military Madness' & 'Chicago' που είναι πραγματικά διαμάντια. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι τα ενδιάμεσα κομμάτια υστερούν, με εξαίρεση το 'Man In The Mirror', που νομίζω ότι θα μπορούσε να το έχει κάνει καλύτερο. Το 'Better Days' είναι πολύ όμορφο και πηγαίνει προς Lennon μεριά, το 'Wounded Bird' έχει παραδοσιακή folk μελωδία με στιχάκια a la Nash και το 'I Used To Be A King' ξεκινάει σαν country και εξελίσσεται σε BritPop a la Hollies.

* Σχόλιο: Ο Βρετανός που ρίχνει στη μάχη μονάδες (τραγούδια δηλαδή) country-western. Πάρα πολύ καλό album που το συνιστώ σε όσους αγαπούν τον εαυτό τους και έχουν καλό γούστο. Οι μόνοι που θα απογοητευτούν, είναι όσοι ακούν Megadeth.

** 1980: Earth & Sky (Graham Nash)

* Tracks: 1) Earth & Sky, 2) Love Has Come, 3) Out On The Island, 4) Skychild, 5) Helicopter Song, 6) Barrel Of Pain (Half-Life), 7) T. V. Guide, 8) It's All Right, 9) Magical Child, 10) In The 80's.

Προσπεράστε το πρώτο τραγούδι που λέγεται Earth & Sky που κάνει κήρυγμα και δεν έχει να σας προσφέρει απολύτως τίποτα (και ας παίζει κιθάρα ο Joe Walsh που στα 1980 είναι μέλος των Eagles και μόλις ένα χρόνο πριν έχει κάνει μαζί τους το Long Run) και ακούστε κατ’ ευθείαν το δεύτερο που είναι καλό. (Δεν έχω τίποτα με τον Joe. Ίσα-ίσα που τον έχω εκτιμήσει και αγαπήσει πριν ακόμα πάει στους Eagles, όταν ήταν ακόμα μέλος των James Gang). Το "Love Has Come" είναι λοιπόν καλό όπως είναι καλό και το 'Out On The Island'. Ένα album από μέλος των Crosby, Stills & Nash δεν γίνεται να μην περιέχει ένα τραγούδι διαμαρτυρίας, κοινωνικής κριτικής κλπ. Τέτοιο υποτίθεται ότι είναι το 'Barrel Of Pain' με υπότιτλο 'Half-Life', αλλά μόνο αντικαθεστωτικό δεν είναι. Δεν έχει να κάνει σε τίποτα με το ομότιτλο PC game εκτός εάν οι δημιουργοί του ήταν fans του Graham Nash, πράγμα που δεν το πιστεύω, γιατί ο Graham είναι ειρηνιστής και οι δημιουργοί του Half-Life μόνο ειρηνιστές δεν είναι. Το 'Magical Child' σε πάει στον "γλυκό" Nash αλλά ακούγεται σαν Carole King και κλείνει το album με το γρήγορο 'In The 80's'.

Και πώς πας να μπεις στα 80’s βρε χρυσέ μου; Με κηρύγματα; Τα κομμάτια σου είναι όμορφα (όχι όλα) και είναι εδώ. Οι μελωδίες σου είναι εδώ, τα "συνήθη" στιχάκια σου είναι εδώ, η φωνή σου είναι εδώ, τα τσιγάρα σου και το αλκοόλ σου είναι εδώ, ο ήλιος της California είναι εδώ και είναι λαμπερός, τα πουλάκια τιτιβίζουν χαρούμενα, αλλά πώς πας να μπεις στα 80’s?

* Σχόλιο: Θα το παίρνατε εάν δεν ήσασταν απασχολημένοι να ψάχνετε για το τελευταίο album των Decemberists, θα το έπαιρναν οι fans των CSN εάν δεν είχαν διαβάσει τις κριτικές που πήρε και θα το έπαιρνε ακόμα και ο Θεός να το δώσει στον Μωυσή για να κάνει update στις Δέκα Εντολές του. Μέχρι να βρούμε σε ποιους απευθύνεται αυτό το album, το ερώτημα θα πλανιέται πάνω από τα κεφάλια μας σαν το Σπαθί του Δαμοκλή.  

Υ.Γ. Δεν σας είπα όμως τίποτα για την παραγωγή. Την παραγωγή λοιπόν, την έκανε αυτός που ρήμαξε την Αμερικάνικη οικονομία στα 1929, δολοφόνησε τους Kennedys και βίασε τη μάνα του David Coverdale. Δεν εξηγείται διαφορετικά. Αυτός ο ίδιος είναι που έβαλε τρικλοποδιά στον Graham και τον "έψησε" να έρθει στα 1980 για να σώσει τον κόσμο κάνοντας κηρύγματα. 

Ενότητα: Πρόταση/Βιβλιογραφία/Ακουστικά Βοηθήματα

*** Πρόταση:

1: Crosby, Stills & Nash (CSN, 1969)
2: Songs For Beginners (Nash, 1971)
3: Manassas (Stills, 1972)

*** Βιβλιογραφία:

1: Encyclopedia of Rock & Roll (Rolling Stone)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (Salamander)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin)
4: Encyclopedia of Pop, Rock and Soul (Irwin Stambler)

*** Ακουστικά Βοηθήματα:

1: CSN (&Y) (Discography)
2: David Crosby (Discography)
3: Stephen Stills (Discography)
4: Graham Nash (Discography)

*** Ευχαριστώ για την ανάγνωση…..