Πως βρίσκουμε τι ακόρντα απαιτεί μια μελωδία

Γράφει ο Σκιαθίτης Στέφανος (stefanos604)
128 άρθρα στο MusicHeaven

Δείτε πρώτα το Video Εδώ ώστε μετά  να γίνουν, με μια απλή ανάγνωση , κατανοητά τα παρακάτω :

Πώς θα βρω τι ακόρντα απαιτεί ένα φωνητικό, οργανικό ή σύνθετο μουσικό κομμάτι που ακούω από CD…ή πώς θα εναρμονίσω μια μελωδία (πάνω στις νότες που εγώ παίζω με τις χορδές Εκαντίνι και Σί της κιθάρας ή ακούγοντας μόνο μελωδία παιγμένη από άλλα όργανα σε CD…)  ώστε να προκύπτουν συγχορδίες που να είναι ακουστικά (τουλάχιστον στην αρχή της εκμάθησης) υποφερτές ;

Ακούμε τη μελωδία και προσπαθούμε να βρούμε την τονική (να βρούμε τον τόνο). Το σπουδαιότερο κριτήριο είναι το "καλό αυτί". Πάντως η γνώση αυτή αποκτάται με μελέτη και την εμπειρία σας στο όργανο. Στην αρχή θα κάνετε λάθη (λογικό) απλά να μην υπάρχει εκνευρισμός. Ανάλογα με το "αυτί" μπορεί να σας πάρει από λίγες βδομάδες μέχρι και μήνες.

Δεν γίνεται χωρίς "καλό αυτί" να τα μάθετε από τη μια μέρα στην άλλη. Επιμονή, υπομονή και σύντομα θα βρίσκετε όχι μόνο την τονική αλλά και όλες τις συγχορδίες.

Πολλές φορές ένα τραγούδι μπορεί να ξεκινάει με την τονική συγχορδία, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Συνήθως όμως το τέλειωμα του είναι η τονική.

Αφού βρω τον τόνο μπορώ να συνοδεύσω τη μελωδία μόνο με τα 3 βασικά (σαν αρχάριος) ή και με εμπλουτισμό με τουλάχιστον άλλα 2 ακόρντα.

Το ποιά είναι αυτά τα βασικά και τα δευτερεύοντα και πώς τα βρίσκουμε περιγράφεται αναλυτικά στο video και στην παρακάτω φωτογραφία:

Πώς όμως γίνεται και ακούγεται σωστή η εναρμόνιση μελωδίας μόνο με τις κύριες 3 συγχορδίες;

Απαντώ πρακτικά ως εξής στο ερώτημα:

Είμαι παίχτης φυσαρμόνικας και όλες οι διατονικές φυσαρμόνικες παίζουν μόνο στη κλίμακα που είναι η τονικότητα τους (εκτός αν εφαρμόσουμε την τεχνική bendings). Θα επαναλάβω όσα έγραψα στην ενότητα "ακομπανιαμέντα" στο άρθρο μου εδώ :

Ότι δηλαδή στις διατονικές φυσαρμόνικες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ΜΟΝΟ 3 ακόρντα. (πχ με φυσαρμόνικα τονικότητας C μπορούμε να παίξουμε μόνο τα ακόρντα: C – G – Dm ,σχετική της F).

Με τη φυσαρμόνικα λοιπόν μπορούμε να συνοδεύσουμε μόνο με τις συγχορδίες I - IV - V άρα και να εναρμονίσουμε οποιαδήποτε μελωδία χρησιμοποιεί αποκλειστικά τους φθόγγους μιας διατονικής κλίμακας.

Πρακτικά θα τολμήσω να απαντήσω ως εξής:

Τα 3 αυτά ακόρντα περιέχουν ΟΛΕΣ τις νότες της διατονικής κλίμακας. Πχ τα ακόρντα C-G-F περιέχουν ΟΛΕΣ τις νότες της C ματζόρε, γι αυτό αυτή η έστω ελλιπής (με 3 μόνο ακόρντα) εναρμόνιση 'ακούγεται' σωστή. Δηλαδή το άκουσμα θα είναι αισθητικά αποδεκτό.

Με την κιθάρα μπορούμε να εναρμονίσουμε (μόλις μάθουμε τα βασικά) και με περισσότερα ακόρντα (δείτε ΕΔΩ :) .

( Στους δρόμους δεν ισχύουν αυτές οι εναρμονίσεις. Δείτε τις συγχορδίες που εναρμονίζουν δρόμους που χρησιμοποιούμε ευρύτατα στην Ελληνική Μουσική: ΕΔΩ: )

Με τα 3 βασικά ακόρντα  (I – IV – V ) -  το V καλύτερα V7 (δείτε ΕΔΩ :) - που τα βρίσκουμε  με τον τρόπο που αναλύω στο Video .

Με καθημερινή εξάσκηση σε μια πολύ βασική αλληλουχία όπως πχ: η I – IV – V7 – I για βασικές συνήθεις τονικότητες ( C , D , F , A – Dm , Em , Am ) σύντομα θα συνηθίσετε.

Μετά την επιλογή της αλληλουχίας  πρέπει να επιλέξετε την τονικότητα  στην οποία θα παιχθεί η αλληλουχία. Συνήθως η τονική είναι η πρώτη συγχορδία που παίζεται αλλά αυτό δεν είναι απαράβατος κανόνας.

Η γενική αίσθηση της αλληλουχίας  παραμένει η ίδια ανεξαρτήτως της τονικότητας όμως οι διαφορετικές τονικότητες προσθέτουν διαφορετικές αποχρώσεις.

Έτσι οι τονικότητες ματζόρε δίνουν έναν εύθυμο χαρακτήρα ενώ οι μινόρε έναν πιο λυπητερό.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η εύρεση της τονικότητας ενός κομματιού μας βοηθάει στην διαδικασία εναρμόνισής του καθώς περιορίζει το πλήθος των δυνατών συγχορδιών σε αυτό το κομμάτι που παράγει η αντίστοιχη κλίμακα.

Πριν ξεκινήσετε λοιπόν να βρίσκετε όλα τα  ακόρντα σε ένα τραγούδι καλό είναι να μάθετε τα βασικά πιθανά ακόρντα που μπορούν να παιχτούν με την κιθάρα.

Η εκμάθηση με τη συσκευή που δείχνω στο video (που μπορείτε να τη φτιάξετε άμεσα και εύκολα - θα πρότεινα ξύλο ραμποτέ σε κατά βούληση διαστάσεις -και να την έχετε στο τραπέζι σας) μπορεί να γίνεται και παπαγαλία χωρίς βαθιές γνώσεις των μεταξύ των ακόρντων σχέσεων, απλά με μια ολίσθηση του "κανόνα"...

Σχετικά άρθρα:

Οδηγός για Ακόρντα Μπαρέ (barre): ΕΔΩ

Μπορώ να μάθω Κιθάρα Μόνος: ΕΔΩ

Κλίμακες Μινόρε: ΕΔΩ

Συγχορδίες 7ης– Εφαρμογή στην κιθάρα: ΕΔΩ