Του Δρ. Κωνσταντίνου Φίλη*
Ήδη από το 2006 σε άρθρο μου σε Κυριακάτικο φύλλο είχα επισημάνει την ανησυχία μου για το γεγονός ότι το λιώσιμο των πάγων στο Βόρειο Πόλο έκανε κάποιες χώρες να γλυκοκοιτάζουν την ιδέα περί εξόρυξης στην εν λόγω περιοχή.
Τι υποστηρίζει η Ρωσία
Από το 2001 η Ρωσία είχε εγείρει παρόμοιες απαιτήσεις θέτοντας το ζήτημα σε ειδική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, όταν της ζητήθηκε να προσκομίσει επιπλέον στοιχεία που θα αποδείκνυαν τον ισχυρισμό της, δηλαδή ότι ο πυθμένας των βορείων ακτών της αποτελεί φυσική συνέχεια της ηπειρωτικής της υφαλοκρηπίδας έκανε πίσω.
Η Ρωσία υποστηρίζει πως η υποθαλάσσια οροσειρά που ονομάζεται Ράχη του Λομονόσοφ (που περνά από το Β. Πόλο και εκτείνεται έως τον Καναδά) αποτελεί προέκταση των εδαφών της και έτσι μπορεί κάλλιστα να προβεί σε επέκταση της ζώνης οικονομικών της συμφερόντων πέρα των 200 μιλίων που δικαιούται βάση του Δικαίου της Θάλασσας.
Πως έχει η κατάσταση
Επί του παρόντος το γεγονός ότι σε ένα μεγάλο κομμάτι του Αρκτικού Ωκεανού τα θαλάσσια σύνορα δεν έχουν καθοριστεί προσφέρει τη δυνατότητα στις όμορες χώρες, όπως η Ρωσία, ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Δανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη και η Φινλανδία αλλά και η Ισλανδία να εγείρουν διεκδικήσεις. Η Μόσχα έσπευσε να προκαταλάβει τις εξελίξεις σε μία κίνηση εντυπωσιασμού αλλά και ουσίας αφού οι υπόλοιποι διεκδικητές ενώ αρχικά αντέδρασαν με ειρωνικά και καυστικά σχόλια εν συνεχεία αναγκάστηκαν να αποστείλουν με τη σειρά τους αποστολές προκειμένου να συγκεντρώσουν στοιχεία ώστε να καταδείξουν το δίκαιο των δικών τους ισχυρισμών.
Το πρόβλημα των ΗΠΑ
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, πάντως, αντιμετωπίζει η Ουάσιγκτον η οποία μη έχοντας επικυρώσει τη Συνθήκη του 1982, στη λογική του να μην υπόκειται σε διεθνείς περιορισμούς, δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τα υπόλοιπα κράτη.
Γιατί τώρα
Δεν θα πρέπει να διαλανθάνει την προσοχή μας πως η αυξανόμενη κινητοποίηση των αρκτικών κρατών σχετίζεται και με τα χρονικά περιθώρια που τους δίνει η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982). Πιο συγκεκριμένα μετά την επικύρωση της έχουν στη διάθεσή τους maximum δέκα χρόνια για να παρουσιάσουν τις νομικές διεκδικήσεις τους εφ΄ όσον θέλουν να επεκτείνουν την εθνική τους κυριαρχία πέρα από τη ζώνη οικονομικής εκμετάλλευσης των 200 μιλίων. Οι διεκδικήσεις πρέπει να βασίζονται σε γεωγραφικά και γεωλογικά στοιχεία που να δείχνουν την ύπαρξη ομοιοτήτων ανάμεσα στο θαλάσσιο πυθμένα εντός της ζώνης των 200 μιλίων και στον πυθμένα που εκτείνεται πέραν αυτής. Η Ρωσία επικύρωσε τη Σύμβαση το 1997 κι έχει περιθώριο να παρουσιάσει την υπόθεσή της ώς το τέλος του χρόνου, ενώ ο Καναδάς έχει στη διάθεσή του άλλα έξι χρόνια.
Η πρόσφατη κίνηση της Ρωσίας να εγκαταστήσει τη σημαία της στο βυθό του Αρκτικού Ωκεανού αναδεικνύει τον τυχοδιωκτισμό, το κυνήγι για ευκαιριακό κέρδος, την απληστία και την ματαιοδοξία πολλών κρατών με ανυπολόγιστες, στην προκειμένη περίπτωση, συνέπειες για το περιβάλλον. Τι συνεπάγεται για όλους εμάς το σταδιακό λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής, ένα γεγονός που ενθαρρύνει ενέργειες όπως αυτή της Μόσχας που στόχο έχουν την κατοχύρωση της δυνατότητας εκμετάλλευσης του τεράστιου φυσικού ορυκτού πλούτου της εν λόγω περιοχής, μένει να διαπιστωθεί.
* Ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι Επικεφαλής Κέντρου Ρωσίας & Ευρασίας, του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, του Πάντειου Πανεπιστημίου\
Αντι να κοιτάξουν να κάνουν κάτι για το περιβάλλον πάν να μας στείλουν μια ώρα αρχύτερα
Αντί να κάνουν κάτι να σταματήσει η θαλάσσια ρύπανση και η ρύπανση του πλανήτη, περιμένουν να λιώσουν οι πάγοι για να σφαχτούνε.....