Καλημέρα!
Αν και έχουν ήδη ειπωθεί πολλά, θα πω κι εγώ τη γνώμη μου, κυρίως επειδή είναι αρκετά διαφορετική.
Έχω και είχα αρκετούς μαθητές με το συγκεκριμένο πρόβλημα. Μαθητές που, ενώ κάνουν αρκετά χρόνια πιάνο (μέχρι και 4-5 καμιά φορά), έχουν έναν ιδιαίτερο, δικό τους τρόπο να διαβάζουν το πεντάγραμμο, κάτι που τους οδηγεί σε μεγάλη αναγνωστική δυσκολία και σε μεγάλους χρόνους εκμάθησης ενός κομματιού, ενώ παράλληλα μπορεί παικτικά να έχουν ευχέρεια.
Αυτό που συμβαίνει με αυτούς τους μαθητές, είναι ότι, αναπτύσσουν αρχικά ένα
δικό τους τρόπο ανάγνωσης που τους προκύπτει (συνήθως και από αμέλεια του πρώτου τους δασκάλου ή από ακαταλληλότητα του πρώτου τους βιβλίου ή συνδυασμό των 2), πιάνονται από αυτή την ευκολία που νομίζουν αρχικά πως τους δημιουργεί, αγνοούν τις οδηγίες όλων που λένε «διάβασε με το συμβατικό τρόπο» και προχωρούν έτσι. Αργότερα όμως, όταν δυσκολέψουν τα μουσικά κείμενα, φτάνουν σε αδιέξοδο. Για κάποιο λόγο (που πιστεύω οφείλεται και στη συνήθεια αλλά και στο χαρακτήρα τους), δεν τους είναι καθόλου εύκολο να εγκαταλείψουν τη συνήθειά τους αυτή, και να υιοθετήσουν τον κοινό τρόπο ανάγνωσης. Επιμένουν λοιπόν στην αρχική τους προσέγγιση και το πρόβλημα διαιωνίζεται.
Το πρόβλημα μπορεί να έχει ως εξής:
- Είτε διαβάζουν με μηχανιστικό τρόπο π.χ. μετρώντας γραμμές (όπως εσύ) αλλά μην μπαίνοντας στον κόπο να αναγνωρίσουν τη νότα στην οποία φτάνουν (ένα είδος τεμπελιάς δηλαδή)
- Είτε μελετούν μαθαίνοντας απέξω μικρά-μικρά αποσπάσματα του έργου. Ασχολούνται π.χ. με ένα μέτρο παίζοντάς το πολλές φορές για να το αποστηθίσουν, και μόνο έπειτα, προχωρούν στο επόμενο μέτρο κτλ. Έτσι, χάνουν ουσιαστικά την επαφή με την παρτιτούρα και την εξάσκηση της ανάγνωσης (γιατί διαβάζουν τις νότες μόνο 1 φορά και οι επαναλήψεις που κάνουν για να μάθουν το κάθε 1 μέτρο βασίζονται μόνο στη μνήμη τους). Αυτός ο τρόπος μελέτης, εκτός από την υστέρηση στην ανάγνωση, έχει και άλλες σοβαρές επιπλοκές που όμως είναι κάπως άσχετες με το θέμα μας και δεν θα αναφέρω εδώ.
Όπως είπα πιο πάνω, οι συνήθειες αυτές, λόγω της ψευδαίσθησης ευκολίας που μπορεί, αρχικά, να δίνουν, γίνονται επίμονες και δύσκολες στο να απορριφθούν. Πολλοί μαθητές πεισμώνουν κι όλας και σκέφτονται ‘αφού εγώ έτσι είχα μάθει να κάνω και τα κατάφερνα, τι θες τώρα εσύ και μου λες να αλλάξω τρόπο’ (αναλογίσου αν ανήκεις σε αυτούς!).
Τι θα συμβούλευα:
- Αμέσως όταν κάποιος δει πως ένα ‘δικό του’ σύστημα δεν αποδίδει, πρέπει να έχει την θέληση να δοκιμάσει κάτι άλλο, ακόμα κι αν αυτό θα τον κουράσει και θα τον ‘ξεβολέψει’ στην αρχή.
- Η εκμάθηση ενός έργου να γίνεται, όχι διαβάζοντας μικρές-μικρές ενότητες, αλλά παίζοντας μεγαλύτερες ενότητες, χωρίς να γυροφέρνουμε συνεχώς στο ίδιο σημείο ώσπου να σκεφτούμε το επόμενο. Με αυτό τον τρόπο εξασκείται η ανάγνωση και η πρίμα βίστα και αποφεύγεται η πρόωρη αποστήθιση. Μην περιμένετε να μάθετε καλά ένα μέτρο για να πάτε στο επόμενο, διαβάστε αμέσως περισσότερα μέτρα. Η εκμάθηση του κομματιού επιτυγχάνεται πολύ γρηγορότερα όταν έχει εξασκηθεί η κιναισθητική ικανότητα διαβάσματος-παιξίματος.
- Συχνά-πυκνά, να διαβάζετε από την αρχή ως το τέλος (όσο αργό και να χρειαστεί να είναι το τέμπο!) κάποια κομμάτια εκτός ύλης, δίχως να τα μελετάτε. Απλώς, περάστε τα μια ανάγνωση. Εξασκείστε την πρίμα-βίστα σας.
- Και φυσικά, διαβάζετε και μάθετε να αναγνωρίζετε ΝΟΤΕΣ και όχι γραμμές, διαστήματα, κουτάκια ή ό,τι άλλο. Δεν είναι δα και τόσες πολλές!! Είναι λιγότερες από τα γράμματα του αλφαβήτου!
- Αν είστε δάσκαλοι: μην υποκύπτετε εύκολα στην απαίτηση αρχαρίων μαθητών, να τους παίζετε κάποιο σημείο για να το μάθουν! Το να δίνεις ένα καλό, ηχητικό παράδειγμα στο μαθητή είναι πολύ σημαντικό, όπως επίσης και η ικανότητα του μαθητή να παίζει ‘με το αφτί’ είναι πολύτιμη. Μην αφήσετε όμως αυτή του την ‘ευκολία’, να γίνει εμπόδιο για την πρόοδό του στην ανάγνωση. Αφήστε τον πρώτα να διαβάσει το κομμάτι, και μετά μπορείτε να του δώσετε όσα ηχητικά παραδείγματα θέλετε (για ζητήματα ήχου και ερμηνείας), αφού είστε βέβαιοι πως έκανε σωστά τη δουλειά της ανάγνωσης!
Τέλος, μπορεί να ισχύει και ένα άλλο ενδεχόμενο: να έχει κάποιος ένα μικρό κιναισθητικό πρόβλημα, τόσο μικρό, που να μην επηρεάζει την καθημερινότητά του κατά τα άλλα, και που πιθανώς να μην το είχε αντιληφθεί ποτέ, αν δεν μάθαινε πιάνο. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει ο δάσκαλος να έχει τις κατάλληλες ικανότητες ώστε να καταφύγει σε κάποια ‘τρικ’, π.χ. να υποδείξει στο μαθητή πως να αφαιρεί στοιχεία από ένα κομμάτι, να φτιάχνει μια απλοποιημένη εκδοχή και να μελετά αρχικά αυτήν, και σιγά-σιγά να προσθέτει τις υπόλοιπες νότες. Πάνω σε αυτό βασίζονται και οι ταχύρρυθμες μέθοδοι εκμάθησης για πολύ μικρά παιδιά, π.χ. μέθοδος Suzuki.
Ελπίζω να βοήθησα.