Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Καλημέρα!! Άνοιξα αυτό το tread για να μοιραστούμε μεταξύ μας ηχολήπτες ή μη, τις απόψεις μας και τους προβληματισμούς μας σχετικά με την ορθή μίξη ενώς κομματιού, και να απαντήσουμε ο ένας στις ερωτήσεις του άλλου...
Η ιδέα μου ήρθε εχθές το βράδυ, καθώς μίξαρα ένα κομμάτι που έχω αναλάβει... Ενώ έχω ψιλοτελειώσει με τις εντάσεις, έχει έρθει η ώρα των δημιουργικών εφε. Εδώ λοιπόν θέλω να σταθώ. Πώς πιστεύετε λοιπόν ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ένα δημιουργικό εφε (Delay-Reverb) και ποιά η δική σας φιλοσοφία στην οποία στηρίζετε την χρήση του. Που "πρέπει" να τα χρησιμοποιούμε και πού όχι, ωστε να μήν χρησιμοποιείται ασήδωτα. Και πως να εισέρχεται στην μίξη (insert-send κτλ). Ευπρόσδεκτα είναι παραδείγματα και συμβουλές από αυτούς που ξέρουν και ερωτήσεις από αυτούς που θέλουν να μάθουν! Μιλάμε για DAWs (cubase, protools, Logic... οτιδήποτε)
Επίσεις πώς δουλεύουνε τα προγράμματα αυτά και ποιά είναι η λογική πάνω στην οποία στιρίζονται!!
Έπιτα έρχονται οι compressors. Με ποιό τρόπο τον χρησιμοποιείτε και ποιά πιστεύετε ότι είναι η φιλοσοφία με την οποία "πρέπει" να χρησιμοποιείται ένας κομπρέσορας?
Πώς μιξάρετε εσείς ένα κομμάτι???
Το tread είναι εντελώς ελεύθερο και ο καθένας μπορεί να σχολιάσει οτιδήποτε πέρα από αυτά που έχω γράψει εγώ (ερωτήσεις για προβλήματα που αντιμετοπίζει, για παράδειγμα, πάνω σε μία μίξη που κάνει), αρκεί να σχετίζονται με μίξη και μουσική παραγωγή!!!!
Υ.Γ. Παρακαλώ να γράφετε όσο ποιο απλά και κατανοητά γίνεται...
Είμαι όλος αυτιά!!! (και μάτια στην προκειμένη περίπτωση!!!!)
Λοιπόν εδώ είναι ένα δείγμα. Είναι ένα κομμάτι που είχαμε ηχογραφήσει πρίν από 3-4 χρόνια και το χρεισημοποίησα και σαν διπλοματική. Τον τελευταίο καιρό αποφάσησα να ξανα ασχοληθώ μαζί του μόνο και μόνο για διασκέδαση. Για ευνόητους λόγους δεν μπορώ να ανεβάσω αυτό που δουλεύω τώρα. Ακόμα φυσικά είναι work in progress, αλλά θα χερόμουνα να ακούσω διάφορες γνώμες.
Το κομμάτι είναι εδώ.
Αν και παλιο θεμα στο φορουμ,μου αρεσει η σκεψη του Γιαννη...................
Πιστευω οτι ολα ξεκινουν απο την αρχη και οχι απο το μιξ ενος τραγουδιου,μεχρι να φτασεις να κανεις μιξ υπαρχουν πολλα σταδια που εαν τα παραβλεψουμε η δωσουμε λιγοτερη σημασια δεν θα κανουμε τιποτα στο μιξ.
Μερικα σταδια..............
1)ελενγχος στιχου
2)ελενγχος συνθεσης
3)ντεμο τραγουδιου
4)επιλογη ενορχηστρωτη
4)επιλογη μουσικων
5)επιλογη χωρου ηχογραφησεις
6)επιλογη αλυσιδας εγγραφης-αναπαραγωγης
7)τι θελω να βγαλω σαν αποτελεσμα
Αυτα ειναι μερικα απο τα σταδια που εαν δεν δωσουμε την αναλογη βαση δεν μπορει ουτε ενα μηχανημα αλλα ουτε ο ηχοληπτης να κανει θαυματα στο μιξ.
Πιστευω οτι η καραμελα πως ενα μηχανημα κανει θαυματα επειδη ειναι ακριβο και καλο,δεν υπαρχει!
Για να βγει ενα σωστο αποτελεσμα σε ενα τραγουδι πρεπει ο καθε ενας ξεχωριστα στον τομεα που του αναλογει να δωσει το 100%.
Οσο αναφορα εμενα τωρα,οταν καποιος μου δωσει ενα τραγουδι για μιξ η μαστερ κανω τα εξης.........
ακουω το τραγουδι 5-6 φορες και προσπαθω να φανταστω πως θελω να γινει,ωστε το αποτελεσμα να φτασει στο καλυτερο δυνατο.
Μιλαω με τον πελατη πως και εκεινος το εχει φανταστει και προσπαθω να βρω μαζι του μια χρσυη τομη ετσι ωστε να εχουμε το καλυτερο αποτελεσμα.
Ξεκιναω παντα αφαιρωντας ηχους και θορυβους απο καθε τρακ,το λεγομενο και ως καθαρισμος το τρακς.
Απο fx ξεκιναω παντα με eq ωστε να κοψω η να δωσω αναλογα στο τι χρειαζεται η καθε φωνη και το καθε οργανο.
Το reverb το βαζω συνηθως αμεσως μετα αναλογα και εκει που πρεπει,συνηθως οχι στην μποτα και ελαχιστπ στο μπασο,παντα ομως ειναι αναλογα και τι ηχο θελεις να βγαλεις,για παραδειγμα θα εβαζα βαθος σε μια μποτα εαν ηθελα να εχει πιο πολυ τον χαρακτηρα fx παρα πραγματικου ηχου.
Το delay το βαζω οταν θελω να τονισω κατι συνηθως.
Τωρα τον comp το βαζω στο τελος και αναλογα τι χρειαζεται χρησιμοποιο και τον αναλογο.Δεν βαζω ποτε μεγαλο threshold και ratio γιατι δεν μου αρεσει να παταω πολυ τον ηχο.Προτιμο δηλαδη μια πιο ελαφρα συμπιεση.
Προβληματα σε ενα μιξ υπαρχουν σχεδον παντα και πολλα,ομως η αποψη μου για τα fx ειναι οτι πρεπει να υπαρχουν οσο το δυνατον λιγοτερα σε ενα μιξ,γιατι αυτο μπορει να λυσει καποια προβληματα αλλα ταυτοχρονα και να δημιουργησει αλλα.
Ενα μιξ θελει πολλες ακροασεις ωστε να πεις οτι τωρα τελειωσα.Ενα καλο μιξ προερχεται απο ενα καλο recoeding οσο πιο καλο ηχο εχουμε απο οργανα και φωνες και οσο πιο καθαρο, τοσο πιο καλο μιξ θα γινει και πιο ξεκουραστο.
Τιποτα δεν ειναι μονο του σε μια σειρα απο ενεργειες που πρεπει να γινουν ετσι ωστε να φτασουμε στο τελικο αποτελεσμα............
Πολύ χρήσιμες συμβουλές για σωστή μίξη και παραγωγή έχω βρει στα βιντεάκια του Rob Williams, όπως π.χ. σ΄αυτό:
WOW!! Επιτέλους κάποια κίνηση!! Βασικά εγώ είμαι κάπως πιό συντηριτικός και προτημώ τα κομμάτια μου να είναι πιο σφιχτά και κομπρεσαρισμένα.
geo321 σχεδών ποτέ δεν έχεις επιλογή μουσικών όταν σου έρχεται ενα σχήμα και σου λέει πάρτα και κάντα. Μπορείς να κάνεις το Arrangement και να αποφασίσεις ποια όργανα θα παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, πολλές φορές ανάλογα με την ικανότητα του παίκτη και αν σε πέρνει φυσικά.
Όταν είσαι ο mix engineer δεν έχεις επιλογες. Τώρα όσων αφορά τα fx πολλές φορές βάζω ελάχιστο flanger στις κιθάρες πράγμα που δεν το έκανα σε αυτό το κομμάτι.
Δεν θυμάμαι επίσεις αν έχω χρισημοποιήσει distorded κανάλι για το μπάσο. Κάτι που κάνω κατα κόρων σε κομμάτια σαν κι αυτά.
tergalist: Το βινετάκι είναι κατατοπιστικό αλλά δεν προσδήδει και πολύ την έννοια του mastering ουσιαστικά είναι ένας τρόπος να ανεβάσεις την ένταση του κομματιού. Αν το κάνεις όμως χωρίς να ξέρεις κατα 99,999999999 θα χαλάσεις τις δυναμικές του κομματιού. Είδικα με το Clipper. είναι πολύ δυσκολα εργαλεία που ακόμα δεν ξέρω κι εγω να τα χρισημοποιώ με αποτελεσματικότητα....
Γιαννη σαφως και δεν εχεις επιλογη,ομως η επιλογη που εχεις ειναι να πεις,εφοσον εισαι και μουσικος περα απο ηχοληπτης,αρχηγε το τραγουδι ετσι δεν θα σταθει με αυτους τους μουσικους και με αυτη την ενορχηστρωση.
Πολλες φορες μου εχει τυχει αυτο που λες,εγω σαν ανθρωπος που ξερει 5-10 πραγματα μιλαω και λεω εχει αυτο το προβλημα,εκεινο,το αλλο κ.λ.π.
Φυσικα εαν ο αλλος δεν θελει να με ακουσει η δεν θελει να αλλαξει κατι ειναι δικαιωμα του,ομως το αποτελεσμα δεν θα ειναι αντικειμενικα καλο και οχι υποκειμενικα.
Οπως ειπα και πιο πανω μου εχει τυχει αρκετες φορες,το αποτελεσμα ειναι να μην σε ακουει κανεις εκεινη την στιγμη,ομως μετα απο χρονια εχουν γυρισει πολλοι και μου εχουν πει,τοτε εκεινο που ελεγες τελικα ειχες δικιο.
Καλο ειναι λοιπον να ακουμε και μια αλλη γνωμη παντα γιατι ισως υπαρξει ενα καλυτερο αποτρελεσμα στο τελος.
Αν με ρωτησεις ομως πραγματικα γιατι πιστευω οτι δεν ακουν οι περισσοτεροι εκεινη την στιγμη,θα σου πω οτι το προβλημα που κατα κυριο λογο υπαρχει ειναι το οικονομικο.
Θελει πολυ χρονο ειδικα για μια νεα ενορχηστρωση ενος δισκου,αρα και πιο πολλα χρηματα.
Πιστευω πως το ενα φερνει το αλλο Γιαννη και επειδη σημερα ζουμε στην εποχη του midi του home studio και του νετ κανεις δεν ασχολειται με το να φτιαξει ηχο.Φυσικα σε αυτο φταιει και η ελλειψη παιδειας που υπαρχει.
Tergalist αυτος ο ανθρωπος δεν κανει καν μαστερ,αυτος ο ανθρωπος κανει πολυ ωραια τουβλα για οικοδομες.........
geo321 πραγματικά απολαμβάνω τις συζιτήσεις μας. Εγώ προσωπικά βρίκα πολύ λίγα άτομα τα οποία ήτανε πρόθυμα να αλλάξουν κάτι μεσα στο κομμάτι. Δεν μιλάμε καν για ενορχίστροση!!! Τον τελεφταιο καιρό συνεργάζομαι με ενα σχήμα και μόλις τους είπα να ξαναγράψουμε κάποια σόλο γιατι είναι απαράδεκτα γίνανε καπρός. ακόμα τους περιμενω...
Όσο για το Home recording είναι πολύ παρεξιγημένη κατάσταση γιατί είναι πολύ υπερεκτιμημένα τα συγκεκριμένα studios. Πηγένουν και νομίζουν ότι θα κάνουνε την ίδια δουλεια με ένα επαγγελματικό. Δεν είμαι κατά του home recording. Απλά πρέπει να ξέρεις τι να περιμένεις και από πού.
Κοιτα Γιαννη και εγω δεν ειμαι κατα σε τιποτα και σε κανεναν,οχι μονο προς το home studio.
Το θεμα πραγματικα ειναι το home studio?εκει ειναι η ουσια?σημερα ολοι ψαχνουν να βρουν γιατι η μουσικη δεν πουλαει στην ελλαδα,αν ρωτησουμε καποιον θα πει πολυ ευκολα..................φιλε κριση!!!!
Οταν μιλαμε για σοβαρες παραγωγες μουσικης τα πιο πανω σταδια που εγραψα ειναι απαραιτητα,αραγε τοσα χρονια γινονταν ολα σωστα?
Οταν ξεκινας να κανεις παραγωγη μουσικης δεν μπορεις να απαιτεις απο μενα τον απλο ακροατη να σεβαστω την δουλεια σου οταν εσυ ο ιδιος σαν δημιουργος και σαν παραγωγος δεν την σεβεσαι.
Τι θελω να πω? με απλα λογια λεω λοιπον μερικα πραγματακια που καλο θα ηταν ολοι μας να τα σκεφτουμε,να αναλαβουμε με ενα τροπο την ευθυνη που εχουμε στον ιδιο μας τον ευατο,στην δημιουργια μας και στον ακροατη.
Τα σταδια που ειπα ειναι κοματια ενος παζλ για να φτιαξεις ενα καλο αποτελεσμα,χωρις αυτα δουλεια δεν γινεται.
Αναφορικα να πω και 2-3 τεχνικα στοιχεια που παιζουν πολυ μεγαλο ρολο στο αποτελεσμα.Οταν ξεκιναω ενα μιξ και φτανω στο να φτιαξω δυναμικες σε ενα τραγουδι που αυτο απαιτει ωρες στο στουντιο αρα και χρημα,πως ειναι δυνατον οταν παω στο μαστερ να πω θα τα πατησω ολα με ενα κομπρεσορα ωστε να εχω μεγαλυτερο level στο τελος?αρα σαν μεσο ορο να εχω -11 με -13db rms για να ακουστει πιο δυνατα αρα και καλυτερα.γιατι αυτο θελει ο κοσμος και αυτο πουλαει.
Πως ειναι δυνατον να ψαχνω για ωρες και μερες να βαλω ενα καλο eq ωστε να φτιαξω ισορροπια στο μιξ αφου στο τελος θα γινει mp3 ωστε να ανεβει καπου στο νετ προκειμενου να πουληθει και απο την συμπιεση να χανω ενα μεγαλο μερος συχνοτητων?
Ποιος λοιπον ο λογος στο να κανω ολα αυτα αφου στο τελος ουσιαστηκα τα μηδενιζω εγω ο ιδιος,πως ζηταω στον ακροατη να μου βαλει 7,8,9, ακομα και 10 οταν εγω παραγω μηδεν?
και ολα αυτα και ολα τα αλλα που ειπα και πιο πανω και αλλα τοσα που δεν ανεφερα,φυσικα και θα κανουν το καθενα να παρει μια απλη καρτα ηχου,ενα απλο μικ. ενα απλο συστημα ακροασης (ηχεια) και να γραψει στο home studio αφου τελικα και γω δεν ειμαι πολυ καλυτερος του..................
Φυσικα η ευκολη απαντηση ειναι η κριση,αφου λυνει αμεσως ολα τα προβληματα και ολη την ευθυνη που εχω απεναντι στο καθενα.
Να σου πώ κάτι. Στο δικό μου το μυαλό και με την δική μου ιδιοσυγκρασία-ή οποια ίσος να αλλάξει ή και να ωριμάσει σταδιακά-η παραγωγή αναδεικνήει ένα κομμάτι και υλοποιεί καλύτερα τις ιδέες του συνθέτη, το οποίο είναι τρομερά σημαντικό, παρόλλα αυτά θεορώ ότι το κομμάτι αν είναι καλό θα είναι καλό ανεξαρτήτου παραγωγής-σε πολλά εισαγωγικά και χωρίς να είμαι μιδενιστής.
Τώρα όσων αφορά την μουσική γενικότερα στην Ελλάδα δεν θεορώ ότι υπάρχει πρόβλημα σοβαρής δουλειάς αλλά έλλειψης ιδεών εμπνεύσεως και σωστής παιδίας. Άλλωστε υπάρχουν άνθρωποι που γνωρίαουν αρκετά καλά την τέχνη. Και στο τέλος τέλος ο καθένας κάνει ότι μπορεί για την μουσική και συμβάλει με τον δικό του τρόπο. Είναι τεράστια συζήτιση και πολύπλοκη η αλήθεια είναι. Όταν μπένουν τα χρήματα στην μέση όλα γινονται πολύπλωκα δυστηχώς...
Geo321 Εσυ προσωπικά που ψαχνεις να βρείς το eq στα πλαγκινς της waves?
Το μεγιστο προβλημα της μουσικης ειναι το μέσο.
Ψηφιακα για να φτασεις να βγαλεις ηχο πρεπει να εχεις δωσει και καμια 400αρα χιλιαρικα , ισως και παραπανω.Οσο δηλαδη εκανε ενα αναλογικο στουντιο οταν ο ηχος ηταν τεχνη και οχι bits.
Σου ευχομαι να εισαι αρκετα τυχερος ωστε καποτε να ακουσεις και να μιξαρεις analog :) Δεν εχει νοημα να το συζηταμε μονοπλευρα.
Σεβαστη η αποψη σου.
Γιαννη οταν ενα τραγουδι ειναι στο επιπεδο 1 στα 10 η 6 στα 10,ειναι σπουδαιο και εχει μεγαλη διαφορα οταν το 1 θα το παω στο 4 και το 6 στο 9.
Αυτο ειναι παραγωγη! δεν μπορει καποιος να απαιτει το 1 να το κανω 10 η το 4 να το κανω 10,αυτο δεν ειναι δυνατον,εδω μιλαμε για παραγωγη και οχι για μαγικα.
Ομως αυτο ειναι παραγωγη ξανα λεω,ειναι σαν να λεμε οτι καποιος εχει ενα χ ταλεντο ε και εφοσον εχει αυτο φτανει να κανει καριερα σε οποιδηποτε δουλεια.Αυτο ειναι μεγα λαθος και λαθος τροπος σκεψης.
Εαν καποιος πει οτι εγω θελω ενα αριστο αποτελεσμα αυτο σημαινει φυσικα πως η ιδεα που εχει στο να φτιαξει ενα τραγουδι πρεπει να ειναι σε ενα αρκετα καλο επιπεδο.
Οσο αναφορα αυτο που ειπε ο μιχαλης το που ψαχνω,ο ορος ψαχνω δηλωνει οτι προσπαθω μεσα απο τον εξοπλισμο που εχω,ειτε ειναι software ειτε hardware να βρω το καλυτερο δυνατο eq το οποιο θα μου δινει ενα ομορφο αποτελεσμα και θα προσαρμοζεται στο υφος του τραγουδιου αλλα και του καθε οργανου η φωνης.
Εχει ακουσει ποτε κανεις αυτος ο compressor δεν χωραει στο μιξ?
Ακομα και οταν εχουμε ενα ντουετο,για παραδειγμα κιθαρα φωνη οσο απλο κι αν φαινεται αλλο τοσο ειναι και πολυπλοκο.
Οταν λες θα κανω δισκο αυτο το πραγμα εχει καποια δεδομενα,ασχετως αν καποιος μπορει να κανει κατι αλλο.
Αυτη ακριβως ειναι και η διαφορα μας οσο αναφορα τους δισκους και την παραγωγη στην χωρα μας σε σχεση με τις χωρες του εξωτερικου.
Πολλοι αναρωτιουνται και λενε,αφου εχουμε πολυ καλα στουντιο και πολυ καλο εξοπλισμο ανταξιο με αυτο που εχουν αλλες χωρες,γιατι εμεις εχουμε σχεδον παντα χειροτερο ηχο? οι ηχοληπτες μας ειναι τοσο ασχετοι?
Και εδω ακριβως κολλαει αυτο που ειπε ο γιαννης,το χρημα!!! που σημαινει η παραγωγη,οταν λοιπον λες θα κανω ενα δισκο δηλωνει οτι θα φτιαξω ενα καλο αποτελεσμα με καποια δεδομενα και οχι με τα δεδομενα του χρηματος.
Οταν ξεκινας κατι τετοιο ξερεις πως το χρημα παιζει το πρωτο ρολο,εαν ομως ξερεις απο την αρχη πως δεν τα χεις πιστευω οτι ειναι σαν να πετας λεφτα απο μπαλκονι.
Ενας δισκος μπορει να γινει με ενα μικ. αξιας 100 ευρω η με ενα 10.000 ευρω,αν και αυτα τα δυο ποσα εχουν τεραστια διαφορα τεινουν να δειξουν και την διαφορα ποιοτητας που θα προκυψει στον ηχο.
Στο συγκεκριμενο παραδειγμα που ειπα πιο πανω σε μια εγγραφη επαγγελματικη μιας φωνης και μιας κιθαρας οσο απλη και αν φαινεται η διαδικασια τελικα δεν ειναι!
Ξεκινωντας να γραψω ειδικα σημερα εχω απειρες επιλογες................απο το πως θα βαλω τα μικροφωνα τι μικρωφωνα θα βαλω δυναμικα, πυκνωτικα,ribbon πιο ενισχυτη να διαλεξω πια προενισχυση να βαλω,που θα τα γραψω σε dat σε ταινια σε σκληρο δισκο.
Στο μιξ τι εφε θα βαλω,πιο eq πιο reverb πιο compressor κ.λ.π. ενα απ ολα αυτα να βγαλω απο την αλυσιδα μου και να βαλω κατι αλλο στην θεση του θα μου δωσει ενα αλλο ηχοχρωμα μια αλλη αισθητικη.Πρεπιε νομιζω να καταλαβουν ολοι αυτο το σημειο,ενα εφε σε σχεση με ενα αλλο εφε θα μου δωσει αλλο πραγμα,ενα μικροφωνο σε σχεση με ενα αλλο μικροφωνο παλι θα μου δωσει ενα αλλο πραγμα.
Δεν υπαρχουν στανταρ στον ηχο,ακομα και αυτα που λενε οι δασκαλοι και τα βιβλια ειναι πληροφοριες,κανεις δεν ξερει τι ηχο και τι ηχοχρωμα θελει να βγαλει ενας παραγωγος ενας καλλιτεχνης η ενα γκρουπ.
Εκει ολοι μαζι πρεπει να φτιαξουν τον ηχο,και για να φτιαξεις ηχο θελει ωρα,πολυ ωρα και δεν ειναι θεμα αν ο ηχοληπτης ειναι καλος εχει εμπειριες κ.λ.π. πρεπει και εσυ σαν καλλιτεχνης σαν παραγωγος να εχεις τα κοτσια να το κανεις.
Μιχαλη τι εννοεις οταν λες...................Το μεγιστο προβλημα της μουσικης ειναι το μέσο?
Δηλαδη οτι ενα mp3 η το youtube φταιει που δεν γινονται καλες παραγωγες?
Εγω παντως μιχαλη εχω δουλεψει με αναλογικα μηχανηματα απο τοτε που ακομα υπηρχαν σε πολλα στουντιο οι μπομπινες και τα αταρι.
Σε πληροφορω πως εαν ο ηχοληπτης ειναι γνωστης και εαν η παραγωγη ειναι οπως περιεγραψα πιο πανω δεν χρειαζονται τοσα χιλιαρικα που λες.Τι να τα κανω τα χιλιαρικα και τα μηχανηματα οταν δεν μπορω να στησω μια σωστη παραγωγη?
Ουτε τα χιλιαρικα αλλα ουτε και τα πανακριβα μηχανηματα κανουν μαγικα απο μονα τους,σημερα εκει εχουμε κατσει και αν δεν σηκωθουμε ειναι βεβαιο πως παντα εκει θα ειμαστε να κοιταμε τους αλλους να μας προσπερνανε και εμεις απλα θα ματαιωνουμε τα παντα!!!
