Τα έθιμα ενός τόπου δίνουν και το ιδιαίτερο χρώμα του, πέραν από τη μουσική του, τη γλώσσα του και τη νοοτροπία των ανθρώπων. Αυτή η γλυκειά συνήθεια που μέσω της κοινής αποδοχής και της επανάληψης γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας των ανθρώπων, κρύβει μια ιδιαίτερη γοητεία, καθώς το άρωμα της συνήθως έχει διάρκεια που ξεκινά από τα βάθη των χρόνων...Η συμμετοχή στο "τελετουργικό" του εθίμου μοιάζει να είναι λοιπόν μια μύηση στο χώρο του άφθαρτου και του διαχρονικού. Και καθώς τι άλλο μπορεί να είναι περισσότερο άφθαρτο και διαχρονικό από το αίωνιο...; η συμμετοχή αυτή δεν είναι τίποτε άλλο από μια μύηση σε μια "κίνηση αίωνια" και ο εκάστοτε μυηθείς γίνεται κρίκος στην τεράστια αλυσίδα που φτιάχνει η επανάληψη του εθίμου, χρόνο με το χρόνο...
Κάθε χώρα και κάθε τόπος έχει ιδιαίτερα έθιμα, είτε έπ' ευκαιρία κάποιων μεγάλων εορτών είτε επ' ευκαιρία άλλων περιστάσεων, ευχάριστων ή και θλιβερών...Συχνά μάλιστα - και ίσως τις περισσότερες φορές - σημαντικό ρόλο στα έθιμα παίζει το τραγούδι...το οποίο τα συνοδεύει αλλά και τα ...ενισχύει
Ας κάνουμε λοιπόν εδώ μια προσπάθεια να καταγράψουμε τα έθιμα που γνωρίζουμε, είτε γιατί έχουμε ακούσει είτε γιατί έχουμε ζήσει, πιθανόν σε κάποια περιοχή του τόπου μας ή αλλού. Κι αν αυτά συνδέονται και συνοδεύονται...και με τραγούδια ακόμα καλύτερα...
"Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα σφάλμα..." Νίτσε
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από:: gate στις 21-06-2003 02:30 ]
Ένα έθιμο που πλέον βρίσκεται σε αχρησία, ωστόσο κρατά από τους αρχαίους χρόνους είναι "το έθιμο της Περπερούνας ή πιρπιρούνας. Στη Δυτική Θράκη το εφάρμοζαν ως το 1960-65 περίπου.
Το έθιμο χρησίμευε και εφαρμοζόταν κυρίως στην περίοδο που είχε καιρό να βρέξει, όταν τελείωνε συνήθως το καλοκαίρι ή και νωρίτερα.
Το τελετουργικό ήταν το εξής:
Ένα κοριτσάκι ορφανό θα παρίστανε τη λεγόμενη πιρπιρούνα, που με συνοδεία 20-30 κοριτσιών ακόμα θα γυρνούσε στο χωριό τραγουδώντας ένα τραγούδι, που έμεινε γνωστό επίσης ως πιρπιρούνα, παρακαλώντας το Θεό να βρέξει. Για το σκοπό αυτό υπήρχε κατάλληλη μεταμφίεση. Το έντυναν το κοριτσάκι με πράσινα χόρτα (μπλουστούρια ή βούζια), τα οποία στέριοναν πάνω του αφού τα έδεναν με φλούδες από μουριές.
Το κορίτσι λοιπόν και η υπόλοιπη παρέα του θα γυρνούσαν από πόρτα σε πόρτα κρατώντας μαστραπάδες (δηλαδή μεγάλα δοχεία νερού) και μια φούντα από βούζια (αγριόχορτα δηλαδή), με τα οποία, αφού τα βουτούσαν στο νερό του μαστραπά θα κατέβρεχαν τον κόσμο. Το ίδιο έκανε και κάθε νοικοκυρό που με έναν μαστραπά νερό έβρεχε τα χόρτα "...για να δει ο Θεός..." όπως έλεγαν....
"...Να τον δείξομαι πως βρέχει, να μας βρέξει κι εκείνος..."
Κάθε που περνούσε η παρέα των κοριτσιών από το κάθε σπίτι, οι νοικοκυρές τις "φίλευαν" με φαγώσιμα (αυγά, τυρίμ βουτυρο, αλεύρι). Αφού η "γύρα" τους στο χωριό τελείωνε, όλες οι νοικοκυρές μαζέύονταν σε ένα σπίτι και έφτιαχναν πίττες κι από την ώρα εκείνη άρχιζε το γλέντι, με τραγούδια και χορούς ως το βράδυ...
Το τραγούδι που η "πιρπιρούνα" μαζί με τα άλλα κορίτσια τραγουδούσαν ήταν το εξής - με διατήρηση της διαλέκτου :
"Πιρπιρούνα πιρπατεί,
του Θεού παρακαλεί:
- Βρέξι, Κύργιε μιά βρουχή,
μια βρουχή καλή βρουχή,
να βραχούν οι τσιούμπανοι,
τσιούμπανοι, γιαλάδαροι (δηλαδή βοσκοί αγελάδων)
μι τα πρόβατά τ'ς μαζί
κι μι τα γιαλάδια τους
κι μι τα βουβάλια τους.
Βρέξι, Κύργιε, δυό νιρά,
να καρπίσουν τα σπαρτά,
να 'χουμι τρανή σουδειά,
ν' Όσις τρύπις στο δυρμόν (δυρμόν ή δυρμόνι ή δρυμόνι είναι το κόσκινο για το σιτάρι)
τόσις θημωνιές στ' αλών'
ν' όσα φύλλα στα κλαδιά,
τόσος βιός στ' αφεντικά...
Καλή σοδειά
και καλό μπερεκέτ' (δηλάδη αφθονία,πλούτο. Είναι λέξη τουρκική)...
Ένα άλλο
έθιμο του γάμου που απαντάται κυρίως σε περιοχές της Β. Ελλάδας είναι το εξής:
Την ώρα που η νύφη ετοιμάζεται να φύγει από το σπίτι της για να "τραβήξει" προς την εκκλησία και άρα να μεταβεί στη νέα της ζωή, στο δικό της σπίτι, οι πιο στενές της φίλες συγκεντρώνονται στο σπίτι της και της τραγουδούν έναν....θρήνο... Είναι το λεγόμενο
μοιρολόι του γάμου που αναφέρεται στο χωρισμό της μάνας από την κόρη.
Ειδικά στην περιοχή της Δυτικής Θράκης, το τελετουργικό γίνεται ως εξής:
Το μεσημέρι προς το απόγευμα της ημέρας του γάμου, πάει στο σπίτι της νύφης ο κουμπάρος κρατώντας ως νυφιάτικο δώρο ένα ζευγάρι παπούτσια (τις λεγόμενες κοντούρες ) για τη νύφη. Η νύφη τα παίρνει και τα γυρίζει ανάποδα 3 φορές, δείγμα ότι δε θέλει να τις φορέσει και άρα ότι δε θέλει να φύγει από το σπίτι της...Ο κουμπάρος τότε ρίχνει κέρματα και η νύφη...πείθεται....(Τελικά...όλοι εξαγοράζονται σε αυτόν τον κόσμο...
) , τις φορά και πηγαίνει στη μάνα της να τη χαιρετήσει...Τότε είναι που λέγεται και ο θρήνος - ένα αργό μελικό κομμάτι με ελεύθερο ρυθμό..:
"...Έβγα ν' έβγα μουρ' μάνι μ'.
να ιδείς πώς τρεμ' ο ήλιους,
πώς τρέμ', πώς κυματίζει
ώσπου να βασιλέψει
Έτσ' τρέμ' κι ΄γώ καρδούλα μ'
ώσπου να ξιχωρίσω.
Έβγα ν' έβγα μουρ' μάνι μ',
να σ' αποχαιρετήσω.
Σι γέλασαν μουρ' μάνι μ',
σι πήραν την κουπέλα
για ένα ζιβγάρ' παντούφλις
για ένα δαχτυλίδι..."
Αν παρατηρήσετε το τραγούδι αρχίζει με την εικόνα του ήλιου που τρέμει, καθώς δύει...Αυτό δεν είναι τυχαίο. Στη Δυτική Θράκη, οι γάμοι γίνονταν πάντα Κυριακή και την ώρα που ο ήλιος έδυε μόνο. Ποτέ αργότερα, γιατί, σύμφωνα με την παράδοση του τόπου: "...μετά τη δύση του ήλιου μπαίνουμε στην επικράτεια των δυνάμεων του κακού..."
Gate για άλλη μια φορά έγραψες!
Πολυ ωραίο το θέμα σου και φοβερά ενδιαφέρον! Προσωπικά μου αρέσουν πολύ τα έθιμα της πατρίδας μας, θεωρώ βέβαια τα έθιμα του γάμου στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας (που δυστυχώς δεν τηρούνται πλέον) τα καλύτερα και τα πιο διασκεδαστικά!
Τα μπρατίμια, το παπούτσι της νύφης, το στρώσιμο του κρεβατιού και τα πολύ ωραία παραδοσιακά τραγούδια μας που τα συνοδεύουν είναι πολύ όμορφες εμπειρίες πιστεύω που πρέπει να τα ζούμε και να τα συνεχίζουμε.
Πέρυσι που επισκέφτηκα το λαογραφικό μουσείο της Καλύμνου, ακουσαμε για πολλά ωραία έθιμα όπως για την πίτα της νύφης. Κάθε κοπέλα που ετοιμάζεται να παντρευτεί πρέπει να φτιάξει μια πολύ μεγάλη πίτα να την προσφέρει στην μέλλουσα πεθερά της αρκετά μεγάλη δε ώστε να ταϊσει όλη την ευρύτερη περιοχή! (Βέβαια όσο μεγαλύτερη η πίτα, τόσο καλύτερη και η νύφη ε)
Επίσης, επειδή στην Κάλυμνο ήταν παλιά όλοι σφουγγαράδες και εφευγαν απο τα σπίτια τους για μήνες και ίσως δεν γύριζαν και ποτέ λόγω της επικινδυνότητας του επαγγέλματος (που ήταν πολύ συχνό φαινόμενο δυστυχώς, ειδικά την περίοδο που χρησιμοποιούσαν οι σφουγγαράδες εκείνες τις βαριές στολές και μοιάζαν σαν αστροναύτες αν έχετε δει) όταν λοιπόν ήταν να φύγουν τα καράβια, μαζεύοταν όλο (στην κυριολεξία όλο, μας έδειξαν φωτογραφίες) το νησί στήνοντας ένα τεράστιο γλέντι (όλο το νησί ένα τραπέζι..) πίνοντας, τρώγοντας και τραγουδώντας μιας και ήταν η τελευταία φορά που θα ήταν όλοι μαζί. Έπειτα φυσικά πριν να ξεκινήσουν τα καράβια, ο παπάς τα "διάβαζε" ένα ένα.
Βέβαια εμένα η καταγωγή μου είναι βλάχικη και τα έθιμα των βλάχων είναι ανεξάντλητα (και πολλά "κουλά" και φαλοκρατικά) αλλά αυτά θα σας τα πω μια άλλη φορά.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από:: dinaki13b στις 24-06-2003 19:00 ]
Οntws Gate polu kalo to thema pou dialekses gia na deiksei thn idiaiterothta kai thn omorfia twn diaforwn perioxwn ths xwras mas!
H katagwgh mou einai apo ena xwrio kapou sthn Arta kai legetai Mellisourgoi. Einai ena para polu omorfo xwrio(den to lew mono egw gia na to painepsw
alla kai alloi pou to exoun episkeftei!)pou to kalokairi gurw stis 15 Augoustou oloi oi sugxwrianoi mazeuontai gia to klassiko panhguri pou kanoun sta xwria. To idiaitero xarakthristiko omws ekeinwn twn hmerwn einai ena ethimo pou exei sxesh me ta proksenia kai pws gnwrizontan ta zeugaria ta palia xronia kai uparxei edw kai 3 aiwnes. To ethimo einai enas xoros pou legetai to diplokagkelo. Stis 15 Augoustou to apogeuma oloi oi katoikoi tou xwriou katebainoun sthn "Panagia' ", opws legetai h plateia tou xwriou pou brisketai dipla sthm ekklhsia, kai oloi mikroi kai megaloi sxhmatizoun 2 kuklous, enas kuklos mono oi antres kai mprosta tous, sthn eswterikh pleura mono oi gunaikes kai oloi kratoun ta xeria tous xamhla. Sthn arxh tou kuklou, gia na "suroun" to xoro, briskontai oi gerontes kai meta akolouthoun oi neoteroi kai to idio isxuei kai gia tis gunaikes. Oloi ksekinoun to xoro tragoudwntas ena tragoudi xwris sunodeia mousikwn organwn pou ta logia exoun sxesh me to gamo kai to pws tha ginei to proksenio. Enw xoreuoun kuklika se kapoia stigmh sxhmatizoun ena "saligkaro" dhladh phgainoun kapws san zigk-zagk pros to kentro tou kuklou kai etsi oi antres me tis gunaikes erxontai se pio kontinh apostash kai briskontai apenanti. Tote "epanw sto strimma", dhladh sth strofh, oi antres eblepan poia apo tis kopelies tous arese kai tha hthelan gia mellontikh suzugo. Oi gunaikes fusika kratousan ta matia xamhla, den htan swsto na koitazoun tous antres! Thn epomenh mera oi upopshfioi gambroi phgainan me tous goneis tous na zhthsoun th nufh apo thn oikogeneia ths, exontas bebaia kai oi 2 oikogeneies gluka tou koutaliou kai kapoia alla gia na prosferoun gia ta "teleiwmata". H kopela den eixe apopsh gia to gamo kai to gambro tha ton eblepe mia kai kalh sthn ekklhsia!!! Etsi pantreuthkan kai h giagia mou me ton pappou mou kai einai polu omorfo na akous thn istoria pou den einai toso psuxrh kai xwris sunaisthimata opws akougetai! To diplokagkelo ginetai kathe xrono sto xwrio xwris proksenia bebaia kai einai para polu kalo na to blepeis alla kai na to xoreueis kai na tragoudas
!!! Dustuxws den thimamai kala ta logia apo to tragoudi alla tha prospathisw na ta brw giati ta logia exoun idiaiterh shmasia otan briskontai apenanti oi antres me tis gunaikes kai pros to telos otan mpainei o xoros se kuklo kanonika kai ennoeitai oti gnwrizoun oi antres peripou poia theloun gia suntrofo zwhs!
Epomenws osoi apo ta melh tou Musicheaven einai adesmeutoi/adesmeutes kai endiaferontai gia gamo rantebou oloi ton Augousto stous Mellisourgous gia to diplokagkelo
!!!!!!!!
Dinaki χαίρομαι που σου άρεσε το θέμα. Κι εμένα μου αρέσει πολύ να διαβάζω έθιμα και ό,τι τέλος πάντων σχετίζεται με τη λαογραφία, γιατί μοιάζει σαν παραμύθι...Συνήθειες που επαναλαμβάνονται, που ξέρεις πώς αρχίζουν και πως τελειώνουν αλλά δεν κουράζεσαι ποτέ να τις διαβάζεις, να τις ακούς και να τις ζέίς. Για τα έθιμα της Καλύμνου δεν έτυχε να ακούσω. Αναφέρεις κάπου για "μπρατίμια" και για το "παπούτσι της νύφης"
...Τι είναι αυτά άραγε...??? Θα μου λύσεις την απορία...???
Maria...το χωριό σου το ξέρω πάρα πολύ καλά..., γιατί εγώ συχνάζω σχεδόν κάθε καλοκαίρι κάπου εκεί κοντά, στο χωριό "Καταρράκτη". Η περιοχή σου είναι ΥΠΕΡΟΧΗ...!!! Αν και δεν έχω καταγωγή από Ήπειρο, νιώθω όμως τόσο συνδεδεμενη με τον τόπο αυτό και ειδικά τα "Τζουμέρκα", που νομίζω πως είναι σα να κατάγομαι και εγώ από εκεί...
Είσαι πολύ τυχερή που κατάγεσαι από ένα τόσο όμορφο χωριό...Και αν δεν κάνω λάθος, νομίζω ότι κατάγεται και ο Τσοβόλας από εκεί...Έτσι δεν είναι?
Λοιπόν, το έθιμο που αναφέρεις το γνωρίζω και μάλιστα έτυχε μια φορά να το παρακολουθήσω και εγώ (υπόψιν...δε συμμετείχα...
) αλλα στον Καταρράκτη, καθώς και εκεί το τηρούν...
Τον Αύγουστο προβλέπω για λίγες μέρες να ανηφορίσω προς τα μέρη σου...Δεν αποκλείεται και να συναντηθούμε λοιπόν, αν είσαι εκεί...
Ένα εντυπωσιακό έθιμο που ισχύει στη Βενετία της Ιταλίας και το ζωντανεύουν κάθε χρόνο οι βενετοί είναι το εξής:
Τον Αύγουστο και την ημέρα που εορτάζουν εκεί την Ανάληψη, συγκεντρώνονται όλοι στη γραφική λιμνοθάλασσα της Αδριατικής, στις εκβολές του Πάδου, του Αδίγη, του Μπρέντα και του Πιάβε όπου βρίσκεται χτισμένη η ρομαντικη πόλη της Βενετίας και ανανεώνουν τον "γάμο" της πόλης τους με τη θάλασσα.
Στις παλαιότερες εποχές το έργο αυτό αναλάμβανε ο δόγης, που σήμερα...ελλείψει δόγηδων...αναλαμβάνει ένας απλός πολίτης να τον παραστήσει. Ο "δόγης" λοιπόν επιβιβάζεται σε μια εντυπωσιακά στολισμένη γόνδολα και αφού διασχίζει το σημείο, όπου βρίσκεται η κεντρική πλατεία της Βενετίας, φτάνει ως τη θάλασσα, έξω από τη λιμνοθάλασσα. Εκεί την ώρα που οι χορωδίες τραγουδούν :
"Θάλασσα σε παντρεύουμε
με το γνήσιο και παντοτινό βασίλειό μας"
και την ώρα που τα κανόνια έχουν αρχίσει να βροντούν και οι βενετοί να επευφημούν και να πανηγυρίζουν, ο δόγης ρίχνει στη θάλασσα μια χρυσή βέρα που την έχει ευλογήσει η εκκλησία, ως ένδειξη αφοσίωσης, πίστης και αιώνιου δεσμού.
"Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα σφάλμα..." Νίτσε
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από:: gate στις 03-07-2003 16:06 ]
Bre Gate eipa na mhn anaferw tis diashmothtes pou katagontai apo to xwrio mou alla esu to fanerwses
!!!
Einai ena kataplhktiko xwrio kai opote phgainw pernaw uperoxa! Exw 2 xronia na paw
...dustuxws oute fetos tha paw logw kapoiwn upoxrewsewn! Sigoura tha paw tou xronou giati mou exei leipsei to xwrio mou...kai to diplokagkelo
Gate polu tha hthela na brethoume ekei alla prepei na meinw Agrinio ekeinh thn periodo. Kala na peraseis, an kai eimai sigourh giati einai uperoxo meros kai oi Hpeirwtes einai polu filoksenoi kai kalokardoi!
Prosexe ta proksenia
!!!
Quote:
|
04-07-2003 στις 21:30, MariaV wrote:
Bre Gate eipa na mhn anaferw tis diashmothtes pou katagontai apo to xwrio mou alla esu to fanerwses !!!
Einai ena kataplhktiko xwrio kai opote phgainw pernaw uperoxa! Exw 2 xronia na paw ...dustuxws oute fetos tha paw logw kapoiwn upoxrewsewn! Sigoura tha paw tou xronou giati mou exei leipsei to xwrio mou...kai to diplokagkelo Gate polu tha hthela na brethoume ekei alla prepei na meinw Agrinio ekeinh thn periodo. Kala na peraseis, an kai eimai sigourh giati einai uperoxo meros kai oi Hpeirwtes einai polu filoksenoi kai kalokardoi!
Prosexe ta proksenia !!!
|
|
Μαρία μου,
είστε πραγματικά πολύ φιλόξενοι και πολυ ευχάριστοι άνθρωποι.
Περναώ πάντα καλά στά μέρη σας και γι' αυτό σας έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια..
Όσο για τα προξενιά...έχετε ταλέντο όντως
Να περάσεις κι εσύ καλά, όπου κι αν είσαι.
ολοι οι κοντοχωριανοι εδω μαζευτηκαμε καλε????
η μητερα μου καταγεται απο ενα χωριο της ηπειρου ,τη φτελια.
εγω παλι εν αντιθεσει με εσας καθολου καλα δεν εχω περασει οσες φορες εχω παει!πολυ βαρεμαρα βρε κοριτσια.μονο κατι εκκλησακια αξιζουν,οι γονεις της μητερας μου και η φυση.λαογραφικα παντως ειναι αξιολογες τοποθεσιες.ασχετο αν εγω βαριεμαι
Quote:
|
08-07-2003 στις 11:00, ZOI wrote:
ολοι οι κοντοχωριανοι εδω μαζευτηκαμε καλε????
η μητερα μου καταγεται απο ενα χωριο της ηπειρου ,τη φτελια.
εγω παλι εν αντιθεσει με εσας καθολου καλα δεν εχω περασει οσες φορες εχω παει!πολυ βαρεμαρα βρε κοριτσια.μονο κατι εκκλησακια αξιζουν,οι γονεις της μητερας μου και η φυση.λαογραφικα παντως ειναι αξιολογες τοποθεσιες.ασχετο αν εγω βαριεμαι
|
|
Βρε Ζωίτσα δεν το ήξερα ότι κρατάς εν μέρει κι εσύ από Ήπειρο...
Στο χωριό αυτό δεν έχω πάει ποτέ...
Πάντως, η αλήθεια είναι ότι η Ήπειρος δεν είναι για όλα τα γούστα...και ούτε ενδείκνυται για έντονη ζωή, ιδίως αν βρεθεί κάποιος στα απομονωμένα χωριά της. Αν όμως έχει όρεξη να περάσει μερικές μέρες ήσυχα και χαλαρά, εξασφαλίζοντας και λίγο δροσιά για τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια, τότε είναι το κατάλληλο μέρος...Άσε δε που πράγματι, για όποιον τον ενδιαφέρει, όπως το είπες κι εσύ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η περιοχή και από λαογραφικής και ιστορικής άποψης (για παράδειγμα το μοναστήρι της Ροβέλιστας, όπου είχαν υπογραφεί ιστορικές συμφωνίες επί Βελουχιώτη, το μαντείο της Δωδώνης, τα μνημεία της Νικόπολης, το βυζαντινό φρούριο της Άρτας, εκκλησίες - μνημεία που χρονολογουνται από τα βυζαντινά χρόνια και ένα σωρό άλλα).
Γενικότερα πάντως η τοποθεσία είναι μαγευτική, για όσους κυρίως τους αρέσουν (...όπως εμένα) τα άγρια τοπία και η απέριττη και απλή πέτρινη αρχιτεκτονική των οικισμών που δένει αρμονικά με την άγρια φύση...
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, είχε επικρατήσει το έθιμο της γιορτής στο καθάρισμα του καλαμποκιού, το οποίο παρουσιάζεται με τις ανάλογες διαφοροποιήσεις, από περιοχή σε περιοχή. Ενόψει του ότι η διαδικασία του καθαρίσματος του καλαμποκιού είναι ιδιαίτερα επίπονη, είχε επικρατήσει όταν ερχόταν αυτή η ώρα...να συγκεντρώνεται όλο το χωριό και εν μέσω τραγουδιών, πειραγμάτων, συζητήσεων, φαγητού και γλεντιού, όλοι μαζί να επιδίδονται ...στο καθάρισμα του καλαμποκιού, ώστε αυτή η βαρετή και επίπονη δουλειά να περάσει ευχάριστα... Τις βραδιές εκείνες, όπου διοργανώνονταν αυτά τα "νυχτέρια για το καθάρισμα του καλαμποκιού", συνήθως επέλεγαν να τραγουδούν οι χωρικοί μακροσκελή αφηγημητικά τραγούδια. Για παράδειγμα στην περιοχή της Θράκης ένα από τα τραγούδια που επέλεγαν να τραγουδούν τις ώρες αυτές ήταν οπωσδήποτε το "τραγούδι του νεκρού αδερφού"("..Μάνα με τους εννιά τους γιούς και με τη μια την κόρη...")
Έθιμο του αρραβώνα,
το οποίο κατάγεται από τους βυζαντινούς χρόνους, κατά πάσα πιθανότητα, και συναντιόταν στη Θράκη:
Σύμφωνα με το έθιμο αυτό, οι πατεράδες της νύφης και του γαμπρού, λίγο πριν αρχίσει το γαμήλιο γλέντι και καθίσουν στο γιορτινό τραπέζι, έφερναν ο καθένας από ένα μαντήλι ή μια πετσέτα, δεμένα κόμπο, μέσα στα οποία είχαν ένα χρυσό νόμισμα, λίγο ψωμί με ζάχαρη, λίγο ρύζι και λίγο βασιλικό. Αυτά ήταν τα λεγόμενα "σημάδια" και δε σήμαιναν τίποτε άλλο από αυτό που λέει η λέξη...: σημάδια - δείγματα της ανταλλαγής υποσχέσεων για την επισφράγιση του γάμου των παιδιών τους.
Αμέσως μετά την ανταλλαγή των "σημαδιών", το γλέντι άρχιζε, ακολουθώντας σε όλα, όπως εξάλλου και το τελετουργικό του γάμου, τους βασιλικούς γάμους του παρελθόντος, ήδη από την εποχή του Βυζαντίού. Για τούτο δε, τους συμπεθέρους, σε κάθε γάμο στη Θράκη, τους ονόμαζαν και "βασιλιάδες" και τραγουδούσαν το εξής:
"Δυο βασιλιάδες πολεμούν για να συμπεθεριάσουν
πουλέμησαν, πουλέμησαν* χρόνου κι πέντι μήνις
κι τώρα συμπιθέργιασαν, κάθουντι τρων' κι πίνουν.
Χρυσά ήταν τα τραπέζια τους κι αργυρά τ' αγγειά τους,
μαλαματένιου μαστραπά** είχαν για του κρασί τους
κι του πουτήρι που κιρνούν ήταν μαλαματένιο...."
* πουλέμησαν = προσπαθούσαν
** μαστραπάς (τουρκ.) = μεγάλο κύπελλο
"Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα σφάλμα..." Νίτσε
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από:: gate στις 01-10-2003 00:13 ]
Μια γιορτινή σελίδα, αφιερωμένη στα Χριστούγεννα....
Θα βρούμε, μεταξύ των άλλων χριστουγεννιάτικων θεμάτων της και πολλές πληροφορίες για έθιμα χριστουγέννων στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο...
Αξίζει να περάσετε για λίγο από εκεί...
Χριστούγεννα
Εφόσον διανύουμε την περίοδο των Αποκρεών, να πούμε και για κανένα παραδοσιακό έθιμο και τραγουδάκια της περίστασης...
Το έθιμο, για το οποίο θα σας μιλήσω, το συναντάμε στην περιοχή της Θράκης και ειδικά στα χωριά των Μάρηδων τα λεγόμενα, κοντά στο Διδυμότειχο.
Όταν αρχίζει η Αποκριά, από Καθαρά Δευτέρα, τηρούνταν - τουλάχιστον τα παλαιότερα χρόνια - το έθιμο του τριημέρου. Δηλαδή νηστεία άλαδη τριών ημερών. Μερικοί μάλιστα, για τρεις μέρες, όχι μόνο δεν έτρωγαν αλλά δεν έπιναν ούτε νερό. Μετά το τριήμερο, πήγαιναν να μεταλάβουν στην εκκλησιά. Πριν τη μετάληψη όμως, γινόταν το λεγόμενο "συγχώριο". Το έθιμο ζητουσε ο μικρότερος στην ηλικία να πάει στο σπίτι του συγγενούς ή του φίλου , με τον οποίο είχε τσακωθεί ή και όχι και να πάρει μαζί του ένα μπουκάλι κρασί. Εκεί έδινε λοιπόν το δικό του κρασί στον φίλο ή στο συγγενή του και ο δεύτερος του έδινε με τη σειρά του ένα δικό του μπουκάλι κρασί. Λέγανε: "άντε, συγχωρεμένοι και ευλογημένοι", έχυναν λίγο κρασί στη γη (σαν τις αρχαίες σπονδές) και έπιναν μια γουλιά καθένας από το κρασί του άλλου
"Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα σφάλμα..." Νίτσε
[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: gate on 13-03-2005 21:48 ]
Πάμε τώρα στο Πανηγύρι των Αποκρεών.
Ένα από τα έθιμα που υπάρχει, έως και σήμερα, στη Θράκη, είναι το έθιμο του Μπέη, το οποίο χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Οι "ραγιάδες", για να διασκεδάσουν τη σκλαβιά τους, στα πανηγύρια τους, έβρισκαν διάφορους τρόπους να σατιρίσουν τους τσιφλικάδες άρχοντές τους, τους μπέηδες, με όσο το δυνατό διακριτικό τρόπο, για να αποφύγουν το θυμό των τούρκων.
Βρήκαν λοιπόν την αναπαράσταση του Μπέη.
Ντύνουν έναν άντρα, τον ψηλότερο στο χωριό, με μια φανταχτερή γούνα και τον ανεβάζουν σε ένα κάρο, το οποίο όμως δεν το τραβούν βόδια ή αγελάδες ή βουβάλια, όπως συνηθίζοταν, αλλά δυο γαϊδούρια. Γύρω του μαζεύεται η κουστωδία. Άλλος είναι ντυμένος εργάτης, άλλος σαν "χωροφύλακας", σαν "μπράβος" του δηλαδή, άλλος "μπιστικός" του.
Καθώς βγαίνει λοιπόν στην πλατεία ο Μπέης, πάνω στο κάρο, κάνει ότι σπέρνει και αλωνίζει και όλη η κουστωδία, γύρω - γύρω του, αρχίζει δήθεν να θερίζει.
Ο Μπέης πρέπει επίσης να είναι και κάποιος χωρατατζής. Ανεβασμένος στο κάρο, καθώς τριγυρνά στο χωριό, λέει διάφορα αστεία, πολλές φορές μιλώντας τολμηρά και για συγκεκριμένα πρόσωπα που βλέπει γύρω του (όπως τα αρχαία "εξ αμάξης")
Στο τέλος έχει και γαϊδουροδρομίες...Βάζουν κάποια ψωριάρικα γαϊδούρια να τρέχουν, για να γελάει ο κόσμος
Κι ένα τραγουδάκι των αποκρεών, από την περιοχή της Θράκης:
Να σημειώσουμε ότι στη Θράκη, τα τραγούδια αυτά, τα αποκριάτικα, τα λενε "χόσκα", δηλαδή αστεία, χαζοτράγουδα.
Ο Τσιρτσιλιάγκος
"Κι η τσιρτσιλιάγκους(1) στην αυλή
βγήκι για ν' αγαπήσει
τουν γλεπ' η αλ' που κι γέλασι
κι η κότα κακαρίσκει
- Τι είδγες, αλ' που κι γέλασις
κι κότα κακαρίσκεις;
Μήνα δεν είμι έμορφος
δεν είμι παλληκάρι,
μήνα δεν είμι τσουρμπατζής (2)
δεν είμαι νοικοκύρης;
Έχου γιαλάδα (3) κουλουβή
και σκύλα γκαστρουμένη
έχου κι έναν παλιάλουγου
κι εκείνους ψουριασμένους
Το 'να του μάτ' τ' είνι γκαβό
κι τ' άλλου χιούτς (4) δε γλέπει,
το 'να τ' αυτί τ' είναι κουφό
κι τ' άλλου δεν ακούει
το 'να πουδάρι τ' είναι κουτσό
κι τ' άλλα δεν πατούνι.
(1) τσιρτσιλιάγκος: ο κορυδαλλός
(2) τσουρμπατζής: ευκατάστατος, νοικοκύρης. Οι "τσορμπατζήδες", ως ιδιαίτερη κοινωνική τάξη, εμφανίζονται σε ελληνικές και σλαβικές κοινότητες, στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αι.
(3) γιαλάδα: αγελάδα
(4) χιουτς: καθόλου (τουρκ.)
"Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα σφάλμα..." Νίτσε
[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: gate on 13-03-2005 21:52 ]
