Ο Καραγκιόζης

@ Μου αρέσει να πηγαίνω στον Καραγκιόζη ακόμα και τώρα που μεγάλωσα.

Εσείς που είστε Αθήνα για σκεφτείτε το να πάτε.

(*λέει στο άρθρο αυτό πως το μουσείο θα ανοίξει φέτος οπότε βεβαιωθείτε πως έχει όντως ανοίξει πριν πάτε)

_______________________________________________________________


Στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα», στο Θησείο

Ο Καραγκιόζης του Χαρίδημου ξαναβρίσκει την παράγκα του
Του ΒΑΣΙΛΗ ΠΛΑΤΑΝΟΥ

Ξαναβρήκε τη χαμένη παράγκα του ο Χαριδημέικος Καραγκιόζης, αλλά τώρα σε εκθεσιακό χώρο, στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 & Θεσσαλονίκης, Θησείο).

Στο χώρο αυτό δημιουργείται Μουσείο Θεάτρου Σκιών για τους τρεις Χαρίδημους: τον γενάρχη κορυφαίο καραγκιοζοπαίκτη Χρήστο (1895-1970), το γιο του, επίσης αξεπέραστο καραγκιοζοπαίκτη Γιώργο (1924-1996), και τον νεότερο γιο Σωτήρη (1941), που διδάσκει την κατασκευή καραγκιοζίστικης φιγούρας στο Περιφερειακό Πνευματικό Κέντρο Αγίου Θωμά Αμπελοκήπων.

Η χαριδημέικη καραγκιοζίστικη παράγκα είχε την περιπέτειά της: το θέατρο «Ερμής» (1939) στο Πασαλιμάνι, όπου έπαιζε ο Χρήστος Χαρίδημος, γκρεμίστηκε το 1957 για να γίνει πολυκατοικία. Το θεατράκι στην Πλάκα «Φανάρι Διογένη», όπου έπαιζε ο Γιώργος Χαρίδημος, από το 1969 ώς το 1988, από «έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο» έγινε «κωλάδικο»-καφετέρια.

Λαϊκό καλλιτεχνικό κατόρθωμα ενάμιση σχεδόν αιώνα (139 χρόνια για την ακρίβεια) με τους τρεις Χαρίδημους, φανερώνει τη μεγάλη και συνεχή λαϊκή παράδοση στον ελληνικό Καραγκιόζη. Αναλυτικά: ο Χρήστος υπηρέτησε στο Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Σκιών από το 1910 ώς το 1949, χρόνια 39, οπότε συνταξιοδοτήθηκε, ο Γιώργος από το 1942 ώς το 1988, χρόνια 46, και ο Σωτήρης από το 1952 ώς σήμερα (2006) 54 χρόνια. Μια ακάματη σταδιοδρομία με τόσα χρόνια, καθώς υπηρετούν το Ελληνικό Θέατρο Σκιών με παραδειγματική πίστη κι αφοσίωση. Κι αν παραδεχτούμε πως το λαϊκό θέατρο με τον Καραγκιόζη παρουσιάστηκε γύρω στα 1860 στην Ελλάδα, με τον μπάρμπα-Γιάννη Βράχαλη που ήρθε στον Πειραιά από την Κωνσταντινούπολη, οι Χαρίδημοι πιάνουν τα δυο τρίτα από την ώς τώρα ζωή του.

Στο Χαριδημέικο Μουσείο θα παρουσιάζονται περιοδικά εκατοντάδες έργα, αυθεντικές, παλιές και νεότερες φιγούρες, χαρτονένιες και δερμάτινες, ασπρόμαυρες σκαλιστές και χρωματιστές, πίνακες, σχέδια, σκίτσα, εικονογραφημένα μοναδικά βιβλία με καραγκιοζίστικες παραστάσεις και ιστορικά στοιχεία, και διακοσμημένα αντικείμενα, όπως πιάτα, κανάτες, νεροκολοκύθες, θαλασσινά βότσαλα, στάμνες, πόρτες, παράθυρα με θέματα από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Σκιών.

Τρεις Χαρίδημοι

Το μουσείο με τους τρεις Χαρίδημους έχει καλλιτεχνική, ιστορική, δεοντολογική, επιστημονική και πρακτική σημασία. Είναι ιστορικό τεκμήριο για τον ελληνικό Καραγκιόζη, που ευτυχώς οργανώνεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα». Γιατί αύριο θα αποτελεί «παρελθόν», που θα ζητούμε, όπως τη ρεμπέτικη μουσική και τα ρεμπέτικα τραγούδια. Ανάμεσα στα άλλα παρουσιάζονται:

* Από τον Χρήστο Χαρίδημο: Σκαλιστές προπολεμικές φιγούρες σε χαρτόνι. Δερμάτινες φιγούρες από βουβάλι, ξυσμένες και ζωγραφισμένες με σινική μελάνη.

* Από τον Γιώργο Χαρίδημο: Φιγούρες χρωματιστές σε δέρμα και χαρτόνι. «Αναμνήσεις και θλίψεις» (σύνθεση που εικονίζεται ο Καραγκιόζης να κλαίει καθώς βλέπει τη φωτογραφία με τον πεθαμένο Χρήστο Χαρίδημο), χρωματιστοί πίνακες πάνω σε ξύλο, ζωγραφισμένα πιάτα με ασπρόμαυρη διακόσμηση, ζωγραφισμένες χρωματιστές νεροκολοκύθες, χρωματιστά θαλασσινά βότσαλα, κεραμικά με ασπρόμαυρη διακόσμηση, κανάτες, κύπελλα, ανθοδοχεία, χρωματιστές κάρτες με θέματα από το Ελληνικό Θέατρο Σκιών, καθώς και φιγούρες σκαλιστές σε χαρτόνι.

Σ' ένα τελάρο, με θέμα «Τρεις γενιές Καραγκιόζη», υπάρχει μια φωτογραφία με τον Χρήστο Χαρίδημο να παίζει στην πάνα του και τρεις φιγούρες με τον Καραγκιόζη, όπως τον φιλοτέχνησαν οι τρεις Χαρίδημοι, με χρωματιστό δέρμα ο Χρήστος και ο Γιώργος και με ζελατίνα ο Σωτήρης. Στο μουσείο και μια στημένη πάνα που φωτίζεται και δείχνει την παράγκα και το σαράι, κι από τις χρωματιστές φιγούρες: Κολλητήρι, Καραγκιόζης, Μπαρμπαγιώργος, Χατζηαβάτης, Βεληγκέκας και Πασάς.

Αφίσες από τον Γιώργο Χαρίδημο: Παλικάρια σκαλισμένα σε χαρτόνι με κολλημένο χρωματιστό χαρτί από σκαλίσματα.

* Από τον Σωτήρη Χαρίδημο (τον πιο μικρό στην οικογένεια): Πολλές ασπρόμαυρες και χρωματιστές σε δέρμα καραγκιοζίστικες φιγούρες σκαλιστές, αρκετές άγνωστες και σπάνιες: το γαϊτανάκι του Καραγκιόζη που παρουσιάστηκε στο Πατρινό Καρναβάλι το 1997, χρωματιστές θαυμάσιες γελοιογραφίες με σύγχρονα-επίκαιρα θέματα, αλλά το σπουδαιότερο και το ανεπανάληπτο είναι τα βιβλία που φιλοτέχνησε ο Σωτήρης με χρώματα πάνω σε πανί. Το κάθε βιβλίο είναι ένα και μοναδικό έργο καλλιτεχνικό που έγινε με το χέρι, όπως «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», ηρωικές πατριωτικές παραστάσεις: Καπετάν Γκρης, Αθανάσιος Διάκος, Κατσαντώνης, Απέθαντος, Μάρκος Μπότσαρης, Ο χορός του Ζαλόγγου, Η έξοδος του Μεσολογγιού, κι άλλα.

Και τα εργαλεία τους

Στο μουσείο παρουσιάζονται κι εργαλεία που χρησιμοποίησαν οι Χαρίδημοι για να φιλοτεχνήσουν τον απλό, λαϊκό, ταλαιπωρημένο κόσμο στο Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Σκιών και στις παραστάσεις του. Τα εκθέματα δείχνουν κι αποκαλύπτουν πολλά πράγματα σε μυημένους και μη, για τον ταπεινό μας Καραγκιόζη, που εξακολουθεί να πεινά, να παραδέρνεται και να παραγκωνίζεται από το επίσημο κράτος και τα ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα.

Για εκθεσιακό υλικό υπάρχουν πάνω από 2.000 φιγούρες κι άλλα πράγματα, σκηνικά, ρεκλάμες, βιβλία, δίσκοι με τέσσερις κωμωδίες που έγραψε ο Χρήστος: Ο Καραγκιόζης και η γέννησις του Κολλητηριού, Ο Καραγκιόζης ψεύτης, Ο Καραγκιόζης Λόρδος και Ο αρραβώνας του Καραγκιόζη. Το υλικό θα παρουσιάζεται περιοδικά κάθε έξι μήνες και θ' ανανεώνεται. Από τον Σωτήρη θα παραδίδονται μαθήματα για κατασκευή φιγούρας και θα δίνονται παραστάσεις. Το χώρο διαμορφώνει ο Βαγγέλης Βαβανάτσος, που ξέρει πολύ καλά τον χαριδημέικο Καραγκιόζη κι έχει αρχειακό υλικό.

Το μουσείο υπολογίζεται ν' ανοίξει φέτος.
ενετ - 22/06/2006

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : nefos στις 22-06-2006 15:33 ]