Πάμε ταξίδι?

Πάμε ταξίδι?

Κάπου εδώ ξεκινά ένα σύντομο οδοιπορικό σε μερικές (μακάρι να μπορούσα να τις συμπεριλάβω όλες) πόλεις τις Ελλάδας. Καταγράφονται πληροφορίες για την ιστορία και περιηγήσεις στα στενά τους. Όλοι μας έχουμε κάποιες πολύ αλλά και λιγότερο προσωπικές στιγμές σε κάποια από αυτές τις πόλεις. Θα θέλατε να μοιραστείτε τις … λιγότερο μαζί μας?

Ξεκινάμε με … ποιαν άλλη, την πόλη που μεγάλωσα. Λογικό πιστεύω.

Θεσσαλονίκη
Ολόκληρη η περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι πλούσια σε ιστορία και πολιτισμό. Σταυροδρόμι προορισμών και πολιτισμών, αναδεικνύει έναν κοσμοπολιτισμό και μια αστραφτερή εικόνα. Στο νομό θα βρείτε πολλά αξιοθέατα από όλες τις εποχές. Η πόλη της Θεσσαλονίκης με τα σημαντικά Βυζαντινά, Ρωμαϊκά και σύγχρονα μνημεία αποτελεί πρόκληση για επίσκεψη. Η παλιά (άνω) πόλη, οι αγορές, τα μουσεία σας περιμένουν!

Η περιήγηση μπορεί να ξεκινήσει από την ανατολική πλευρά της, από την οδό Κάστρων, ακολουθώντας το ανατολικό τείχος της πόλης. Στη διασταύρωση των οδών Αγίου Δημητρίου και Ολυμπιάδος, όπου σήμερα βρίσκεται το νεκροταφείο της Ευαγγελίστριας, βρισκόταν η Νέα Χρυσή Πύλη της πόλης. Ανηφορίζοντας, συναντούμε αμέσως μετά το 100 ετών κτίσμα του πρώην Δημοτικού Νοσοκομείου (και νυν νοσοκομείο Αγ. Δημήτριος). Σε κοντινή απόσταση, μέσα από τα τείχη (πύλη οδού Αχιλλέως) βρίσκεται ο Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός, μετόχι της Μονής Βλατάδων. Πρόκειται για μια μικρή Βασιλική του 14ου αιώνα, με σημαντικά δείγματα ζωγραφικής της εποχής των Παλαιολόγων. Τα γειτονικά στενά δρομάκια με τα παλιά σπίτια που φιλοξενούν, συνθέτουν μια από τις όμορφες γωνιές της Άνω Πόλης. Ανηφορίζουμε προς τον Αγ. Παύλο, βλέποντας αριστερά να υψώνονται ψηλά, με καλοδιατηρημένες επάλξεις, τα τείχη του 4ου αιώνα φτάνοντας μέχρι τον περίφημο Πύργο του Τριγωνίου Στο τέρμα του ο δρόμος οδηγεί δεξιά προς το Δήμο Αγ. Παύλου, με το Δάσος του Κέδρινου Λόφου (Χίλια Δένδρα), και πιο πάνω το γνωστό υπαίθριο Θέατρο Δάσους, το οποίο φιλοξενεί σημαντικές εκδηλώσεις πολιτισμού ενώ παραδίπλα ο εντυπωσιακός ζωολογικός κήπος και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Κινούμενοι τώρα δυτικά, συναντούμε την περίφημη Μονή Βλατάδων, ίσως το καλύτερο «μπαλκόνι με θέα» που έχει να προσφέρει η περιοχή προς την πόλη και τον Θερμαϊκό. Η Πατριαρχική αυτή Μονή, ιδρύθηκε το 14ο αιώνα από τους μοναχούς αδελφούς Βλατάδες και σ’αυτή διασώζονται το καθολικό και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, συνυπάρχοντας αρμονικά, σ’ένα καταπράσινο χώρο, με τα νεότερα κτίσματα του Ηγουμενείου και του κτιρίου του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, στο οποίο διασώζονται και συντηρούνται χειρόγραφα και σπάνιες εικόνες από το Αγ. Όρος. Στη συνέχεια φτάνουμε μέσω της οδού Επταπυργίου στον Πύργο του Τριγωνίου, άλλο ένα σημείο με υπέροχη θέα. Διαμέσου της πύλης Πορτάρα μπαίνουμε στην Ακρόπολη, έσχατο καταφύγιο των Θεσσαλονικιών όταν πολιορκούνταν η πόλη, όπου στο ψηλότερο μέρος της βρίσκεται το Επταπύργιο, πρώην τόπος φυλακών και σήμερα υπαίθριος χώρος πολιτισμού και στέγασης της 9ης Εφορίας Βυζαντινών Μηνημείων. Κατεβαίνοντας μετά την Πλατεία Αγ. Αναργύρων, θαυμάζουμε τα τείχη από τη βόρεια πλευρά και φτάνουμε στο εκκλησάκι του Οσίου Δαβίδ, κτίσμα του 5ου αιώνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο ναός των Ταξιαρχών, Βασιλική του 14ου αιώνα, με τη γύρω περιοχή να διαθέτει πολλά αξιόλογα αναστηλωμένα σπίτια. Η καλοδιατηρημένη γειτονιά Τσινάρι, τελευταία αποτελεί πόλο έλξης ντόπιων και επισκεπτών, τόσο για το χρώμα και τις ταβέρνες της, όσο και για την πρωτότυπη Εθνική Χαρτοθήκη που εδρεύει εδώ.
Στην κεντρική αγορά μιας κατ’ εξοχήν εμπορικής πόλης, όπως είναι η Θεσσαλονίκη, δύσκολα μπορεί να εντυπωσιαστεί κανείς. Δεν το αποφεύγει όμως όποιος επιχειρήσει να διασχίσει την οδό Βασιλέως Ηρακλείου από την Αριστοτέλους ως τη Βενιζέλου, καθώς εκεί, μεταξύ Βασιλέως Ηρακλείου και Ερμού, δεσπόζει η Αγορά Μοδιάνο, σημείο αναφοράς των καταναλωτών που εξακολουθούν να συρρέουν ακόμη και σήμερα απ΄ όλες τις γωνιές της πόλης. Σίγουρα το πρώτο πράγμα που τραβά την προσοχή, ακόμη και κάποιου που ακολουθεί βιαστικά αυτήν τη διαδρομή, είναι η πανδαισία των χρωμάτων που προσφέρουν τα μανάβικα καθώς απλώνουν την πραμάτεια τους στον πεζοδρόμιο της Βασιλέως Ηρακλείου. Δύσκολα το μάτι αποσπάται από αυτή την πολυχρωμία κι έτσι δε δίνει κανείς προσοχή στους γκρίζους τοίχους με τα έντονα και αδιάψευστα σημάδια του χρόνου και της φθοράς. Ο χρόνος έχει αφήσει έντονα τα σημάδια του στο χώρο της Αγοράς, μια εντύπωση που επιτείνεται από το μειωμένο φωτισμό στα εσωτερικό της.
Στα νοτιοδυτικά του ελληνορωμαϊκού κέντρου της Θεσσαλονίκης, δηλαδή από την πλατεία Δικαστηρίων και τη διασταύρωση των δυο πιο σημαντικών δρόμων της, της Εγνατίας και της Βενιζέλου, και μέχρι το λιμάνι, αναπτύχθηκε από τα χρόνια της Βυζαντινής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η κεντρική αγορά της νεότερης πόλης με τις αγορές και τα παζάρια, τις βασιλικές και τα μπεζεστένια, τις στοές και τα χάνια, που στέγαζαν την πανάρχαιη αστική λειτουργία του εμπορίου. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μάλιστα, που η πόλη δε διέθετε ένα ενιαίο πολιτικό ή θρησκευτικό κέντρο, η αγορά γίνεται το λειτουργικό της κέντρο, σημείο συνάντησης όλων των κατοίκων της πόλης αλλά και επαφής ξένων και ντόπιων, σημείο εξωστρέφειας και ανταλλαγής προϊόντων και ιδεών. Όμως η «δυτικοποίηση», ή καλύτερα ο εξευρωπαϊσμός της πόλης, poy επήλθε στα τέλη του 19ου αιώνα ώθησε τις οθωμανικές αρχές να προχωρήσουνν σε διανοίξεις, ευθυγραμμίσεις και διαπλατύνσεις δρόμων, ωστε να δημιουργήσουν το χώρο υποδοχής των καινούργιων υπηρεσιών. Στη διαδικασία αυτή καθοριστικό ρόλο έπαιξε και η πυρκαγιά του 1917. «Απομεινάρι» της διαδικασίας αυτής είναι η περιοχή των «Λαδάδικων», που εκτείνεται από το λιμάνι μέχρι και λίγο πάνω από την οδό Τσιμισκή. Σήμερα τα χαμηλά, το πολύ τριώροφα κτίσματά της αποτελούν τον παλαιότερο πυρήνα του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης.
Η περιήγηση σαφώς και δεν τελειώνει εδώ. Υπάρχουν πολλά μνημεία ακόμα (Αγ. Δημήτριος, Αχειροποίητος, Λευκός Πύργος, Καμάρα, Ανάκτορα Γαλεριου – Πλ.Ναυαρίνου κ.α.) οπου κάποιος μπορεί να ξεχαστεί σε αυτήν την πόλη.
Οι αναμνήσεις πολλές, τα συναισθήματα ανεξίτηλα, η θέση της στην καρδιά μου παντοτινή.

ΚΑΒΑΛΑ

Βρίσκεται στην Ανατολική Μακεδονία. Είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, μια πανέμορφη πόλη με μακραίωνη ιστορία. Οι κάτοικοι της ανέρχονται περίπου σε 60.000. Η πόλη της Καβάλας θεωρείται και είναι μία από τις ομορφότερες πόλεις της Μακεδονίας καθώς καταφέρνει και συνδυάζει τον αστικό χαρακτήρα με το γαλάζιο των ακτών. Απέχει περίπου 160 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και 670 από την Αθήνα και η πρόσβαση σε αυτή πραγματοποιείται με κάθε μέσο. Η πόλη διαθέτει ένα από τα ασφαλέστερα αεροδρόμια των Βαλκανίων, ενώ το λιμάνι της συνδέεται με πλοία τόσο με τη Θάσο όσο και με τα νησιά του Αιγαίου.
Τα πρώτα σημάδια ζωής στην πόλη εμφανίζονται κατά τη νεολιθική εποχή, όπου και έχουμε την ίδρυση των πρώτων οικισμών. Η πόλη της Καβάλας χτίστηκε τον 7ο π.Χ αιώνα από αποίκους της Θάσου και με το πρώτο της όνομα, «Νεάπολις», έγινε σύμμαχος της Αθήνας του Περικλή και επίνειο των Φιλίππων. Το 49 μ.Χ ο Απόστολος Παύλος διάλεξε την πόλη για να κάνει το πρώτο κήρυγμα του Χριστιανισμού στην Ευρώπη, ενώ κατά τους βυζαντινούς χρόνους η πόλη ονομάστηκε «Χριστούπολη». Η συνέχεια περιλαμβάνει επιδρομές των Ούννων, των Σλάβων και άλλων φυλών, ενώ ακολουθεί η υποδούλωση στους Τούρκους που διαρκεί ως το 1913.
Μια σύγχρονη ματιά στην πόλη φανερώνει πολλά ενδιαφέροντα σημεία.Στα δυτικά της παλαιάς πόλης δίπλα στη μεσαιωνική ακρόπολη, στην οδό Θεοδώρου Παυλίδου βρίσκεται το Ιμαρέτ, το μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο που έκτισε ο Μεχμέτ Αλή και στέγασε αργότερα εκατοντάδες άπορους Καβαλιώτες. Σε κοντινή απόσταση από αυτό συναντάτε το ναό της Παναγίας, κτίσμα βασιλικού ρυθμού με τρούλο. Κοντά της, στο δρόμο για το κάστρο, ο περίφημος Φάρος με την εντυπωσιακή θέα και τα τεράστια βράχια που γίνονται ένα με τα κύματα. Από την άλλη πλευρά, στα όρια με τη σύγχρονη πόλη, βρίσκεται το παλιό υδραγωγείο, οι ονομαστές Καμάρες, ένα κολοσσιαίο μνημείο του Σουλεϊμάν που εκτός από το σπουδαίο ρόλο ύδρευσης της πόλης, κάποτε χρησίμευε και ως ασπίδα για την ενδοχώρα. Η βόλτα καταλήγει στην προκυμαία, εκεί που τα βράδια κτυπάει για τα καλά η καρδιά της πόλης
Η πόλη της Καβάλας σας περιμένει και εσείς δεν πρέπει να χάσετε την ευκαιρία να συνεχίσετε την επίσκεψή σας στις ιστορικές εκκλησίες της, στο παλιό και νέο Δημαρχείο, την παλιά καπναποθήκη, τη δημοτική βιβλιοθήκη, το Ηρώο Πεσόντων, την οδό Κύπρου με τα αρχοντικά και τη Μονή Λαζαριστών και τα δύο άκρως ενδιαφέροντα μουσεία της, το Αρχαιολογικό και το Δημοτικό.

ΞΑΝΘΗ

Στην Ξάνθη, στον ακριτικό αυτό νομό της χώρας μας, με το πλούσιο παρελθόν και το δυναμικό παρόν, θα συναντήσετε σε κάθε σας βήμα μαγευτικά τοπία και θαυμάσια ιστορικά μνημεία. Ταυτόχρονα, θα γευτείτε τη ζωντάνια ενός τόπου που οι κάτοικοί του ζουν και δημιουργούν με κέφι και προοπτική. Εδώ η συνύπαρξη του χριστιανικού με το μουσουλμανικό στοιχείο είναι χαρακτηριστική.
Στην καρδιά του νομού Ξάνθης βρίσκεται ο ομώνυμος δήμος με πληθυσμό 52.000 περίπου κατοίκους. Η Ξάνθη περιβάλλεται από λόφους κατάφυτους και τη διαρρέει ο ποταμός Κόσυνθος που εκβάλλει στη Βιστωνίδα λίμνη.

Ο νομός Ξάνθης διαθέτει οδικό, σιδηροδρομικό και θαλάσσιο δίκτυο μεταφορών. Αεροπορικώς μπορείτε να εξυπηρετηθείτε από τα αεροδρόμια της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης. Για τις μετακινήσεις σας μέσα στην πόλη υπάρχει αστική συγκοινωνία. Με υπεραστικά λεωφορεία του ΚΤΕΛ η Ξάνθη συνδέεται με Βαφαίικα, Γενισέα, Πεζούλα, Μάνδρα, Μυρωδάτο, Άβδηρα, Κουτσό, Ποταμιά, Λάγος και Σταυρούπολη. Ο νομός συνορεύει βόρεια με τη Βουλγαρία, δυτικά με τη Δράμα και την Καβάλα, ανατολικά με τη Ροδόπη και νότια βρέχεται από το Αιγαίο.
Για τη γνωριμία σας με το νομό θα χρησιμοποιήσετε δυο βασικές αρτηρίες: Τον κάτω δρόμο (Ξάνθη-Γενισέα-Πόρτο Λάγος-Αίγειρος-Κομοτηνή) που χαμηλώνει προς τα νότια και σας προσφέρει τη δυνατότητα να απολαύσετε μια υπέροχη διαδρομή, μέσα από λιμνοθάλασσες και γραφικά τοπία με έντονη βλάστηση. Τον επάνω δρόμο (Ξάνθη-Κιμμέρια-Αμαξάδες-Ίασμος-Κομοτηνή) που ακολουθεί το ορεινό τοπίο, στο οποίο θα θαυμάσετε γεφύρια, ποτάμια, αλλά και απέραντα καπνοτόπια. Ο Νέστος, «το ποτάμι της ζωής», αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η διαδρομή με το τρένο δίπλα στο ποτάμι είναι πραγματικά μαγευτική.


Η Ξάνθεια, ένα μικρό χωριό, αναφέρεται με αυτό το όνομα το 879 μ.Χ. Πέρασε όλες τις περιπέτειες που δοκίμασε η Θράκη. Γότθοι, Ούννοι, Βούλγαροι, Σλάβοι, Άβαροι, εμφύλιες βυζαντινές συγκρούσεις. Μετά τις καταστροφές των Σταυροφόρων και τη Φραγκοκρατία (1204-1261), η περιοχή εξαντλείται και υποτάσσεται στους Οθωμανούς Τούρκους. Η “κυρά της Θράκης” έγινε γνωστή παγκοσμίως χάρη στα περίφημα καπνά της. Η Ξάνθη σταδιακά γνωρίζει οικονομική άνθηση και ζει τη δική της belle epoque. Στα τέλη του 19ου αι. λοιπόν, και ενώ οι Τούρκοι συνεχίζουν την κυριαρχία τους, αναπτύσσεται οικονομικά και ως εκ τούτου πολιτιστικά. Η Δημογεροντία, η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργούν δημοκρατικά. Πολιτιστικοί σύλλογοι πραγματοποιούν πλούσιο έργο, ενώ κινηματογράφοι και θέατρα φιλοξενούν Έλληνες και ξένους μέχρι το 1912, όταν την κυριεύουν οι Βούλγαροι. Η απελευθέρωση της Ξάνθης έγινε στις 4 Οκτωβρίου 1919. Με το πέρασμα των χρόνων η ιστορία δεν ξεχάστηκε, οι παραδόσεις δεν χάθηκαν. Το Ρολόι της κεντρικής πλατείας χτίστηκε το 1859 και δεσπόζει στην πόλη ενώνοντας την παλιά πόλη του 19ου αι. με τη σύγχρονη που αναπτύχθηκε στον 20ό. Η Παλιά Πόλη χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός το 1978 και σ’ αυτή συνεχίζουν να καταγράφονται ανεξάντλητες γνώσεις, εμπειρίες, αξίες, ήθη και έθιμα, τέχνη, επιστήμη, πολιτισμός. Το Λαογραφικό Μουσείο, η Δημοτική Πινακοθήκη, η Εκκλησία της Μητρόπολης, οι ναοί και τα αρχοντικά της Παλιάς Πόλης, τα παλιά καπνομάγαζα θα σας εντυπωσιάσουν με τον πλούτο και την αρχιτεκτονική τους.
Η πόλη της Ξάνθης που κατοικείται από χριστιανούς και μουσουλμάνους, με πλούσια και ποικίλη παράδοση και πολιτισμό, αποτελεί πρόκληση για τον επισκέπτη που θέλει να δοκιμάσει γεύσεις, φαγητά και γλυκά, φτιαγμένα από αγνά υλικά, με φαντασία και μεράκι. Αλλά και η διασκέδαση στη Ξάνθη, “στην πόλη με τα χίλια χρώματα”, όπως την έχουν ονομάσει όσοι έχουν περιδιαβεί τα σοκάκια, τους δρόμους και τις αγορές της, διαθέτει και αυτή μια ξεχωριστή ποικιλία επιλογών. Στέκια νεολαίας, ταβέρνες, ρεμπετάδικα, λαϊκή και παραδοσιακή μουσική, κινηματογράφοι, συναυλίες. Μέσα σ’ αυτούς τους χώρους θα βιώσετε μια άμεση επικοινωνία - βασικό χαρακτηριστικό των Ξανθιωτών.
Ο επισκέπτης στην Παλιά Πόλη περπατώντας στα πλακόστρωτα δρομάκια της θα θαυμάσει τα αριστοτεχνικά οικήματα της παιδείας, της θρησκείας και της τέχνης. Η επαφή και οι επιρροές από τη Δύση έδωσαν τα νεοκλασικά αρχοντικά της. Πλατείες μικρές που θυμίζουν αλλοτινές εποχές, κτίσματα που αφηγούνται την ιστορία της πόλης. Όλα αποπνέουν την αίσθηση του πλούτου και της όμορφης ζωής που πέρασαν όσοι έζησαν εδώ τον περασμένο αιώνα. Το οδοιπορικό στην Παλιά Πόλη απαιτεί αρκετό χρόνο για να απολαύσει κανείς το μεγαλείο και τη λιτή ομορφιά του χώρου.


Ξάνθη