Πρόκειται για ένα όργανο και για την ακρίβεια έναν σχεδόν ωρολογιακό μηχανισμό που εφηύρε ο J.N. Maelzel το 1816, χρήσιμο στον ακριβή αντικειμενικό προσδιορισμό των όρων της ρυθμικής αγωγής (βλ. σχετικά στη λέξη "ρυθμική αγωγή" στην εγκυκλοπαίδεια μουσικών όρων του ΜΗ).
Συγκεκριμένα πρόκειται για όργανο που αποτελείται από ένα λεπτό μεταλλικό στέλεχος με τη μορφή του εκκρεμούς, το οποίο έχει επάνω του έναν αντίβαρο και κινείται με έναν εσωτερικό μηχανισμό. Η μετακίνηση του αντίβαρου αλλάζει και την ταχύτητα του εκκρεμούς κι έτσι μας δίνει ισόχρονους χτύπους στο λεπτό και συγκεκριμένα τόσους όσους αναγράφονται δίπλα από την κάθε βαθμίδα που μπορούμε να τοποθετήσουμε το αντίβαρο. Αυτοί οι χτύποι αντιστοιχουν στο μέρος του μέτρου του μουσικού κομματριού (Έτσι π.χ οι 63 χτύποι του μετρονόμου σε συγκεκριμένο κομμάτι μπορεί να αντιστοιχουν σε 62 χτύπους - τέταρτα ανά λεπτό ή σε 62 χτύπους - μισά ανά λεπτό κ.ο.κ.) Όταν λοιπόν τοποθετήσουμε το αντίβαρο στη βαθμίδα που αντιστοιχεί στον αριθμό 88 τότε στο λεπτό ο μετρονόμος θα δίνει 88 χτύπους, και η ρυθμική αγωγή του κομματιού μας επομένως θα είναι αυτή του Andantino.
Το ποιοι αριθμοί χτύπων αντιστοιχούν σε συγκεκριμένους όρους ρυθμικής αγωγής αυτό έχει προσδιοριστεί με κοινό τρόπο στη μουσική γλώσσα. Έτσι σε γενικά καταρχήν πλαίσια ισχύουν τα εξής:
ο ρυθμός Largo αντιστοιχεί στους 40-60 χτύπους του μετρονόμου το λεπτό, ο Larghetto στους 60-66 χτύπους, ο Adagio στους 66-76, ο Adante στους 76-108, ο Moderato στους 108 -120, ο Allegro στους 120-168, ο Presto στους 168-200 και ο Prestissimo στους 200-208.
Στα πλαίσια βέβαια των όρων της ρυθμικής αγωγής εκτός από τους ανωτέρω υπάρχουν και ειδικότεροι (βλ. σχετικά και στη λέξη "ρυθμική αγωγή" στην εγκυκλοπαίδεια μουσικών όρων του ΜΗ), όπως π.χ. στα πλαίσια των πολύ αργών ρυθμών, όπως εντάσσεται και ο Largo ρυθμός, υπάρχουν και οι Larghissimo, Grave, Lento molto. Αυτοί στην ουσία κυμαίνονται σε ειδικότερες βαθμίδες (και άρα χτύπους του μετρονόμου) στο πλαίσιο των γενικότερων που αναφέραμε πιο πάνω και στο προκείμενο παράδειγμα στο πλαίσιο του αριθμου χτύπων του ρυθμού Largo.
Επίσης συχνά επειδή ο συνθέτης του μουσικού κομματιού θέλει να τηρηθεί συγκεκριμένη ρυθμική αγωγή με βάση συγκεκριμένο αριθμό χτύπων του μετρονόμου, δεν αρκείται στην απλή αναφορά στο κομμάτι του όρου ρυθμικης αγωγής αλλά προσδιορίζει δίπλα και τον αριθμό χτύπων που επιθυμεί να παίζεται το κομμάτι του, π.χ αναφέρει "Allegro", στη συνέχεια να γράφει το φθόγγο του μέρους του μέτρου που θέλει, π.χ. το τέταρτο και δίπλα το αριθμό χτύπων που επιθυμεί π.χ. "126"
Βιβλιογραφίας: Γεωργίου Διαμαντή, "Η κλασική θεωρία της μουσικής", εκδ. Νακα 2001
Διαμαντή Μαυραγάνη, "Μουσική Ανθοδέσμη", 1968
επιστροφή
5934 |
