Αφιέρωμα: Ακουστική (Α' μέρος)

---

Πυθαγόρας

Ο Πυθαγόρας εκτός από το υπόλοιπο φιλοσοφικό και επιστημονικό του έργο, ασχολήθηκε με τον ήχο και με την μουσική. Ξεκινώντας με μία τεντωμένη χορδή και διαιρώντας το μήκος της σύμφωνα με τον χρυσό αριθμό φ, κατάφερε να δημιουργήσει μουσική κλίμακα βάση μαθηματικών υπολογισμών. Οι υπολογισμοί του οδήγησαν σε μαθηματική πια διατύπωση της μουσικής κλίμακας. Λέγεται ότι το μουσικό όργανο κανονάκι είναι ότι κοντινότερο κατασκευαστικά στην αρχική μελέτη των μουσικών του κανόνων.

---

Ιεριχώ

Απ' την εβραϊκή ιστορία μαθαίνουμε ότι η κατάκτηση της Ιεριχούς απ' τους Εβραίους δεν ήταν καθόλου εύκολη λόγω των καλών οχυρωματικών της έργων. Ο αρχηγός τους, Ιησούς του Ναυί, έβαλε λοιπόν τους Εβραίους να φτιάξουν συγκεκριμένου τύπου σάλπιγγες και όταν αυτές σάλπισαν όλες μαζί τα τείχη κατέρρευσαν «μαγικά» ή σαν «από θαύμα». Κάποιοι σωστά παρατηρούν ότι η συχνότητα συντονισμού της σάλπιγγας είναι πολύ ψηλή για να πετύχει την συχνότητα συντονισμού των τειχών. Σε αυτό υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις. Μια σάλπιγγα μπορεί να παράγει τόσο χαμηλότερης συχνότητας ήχους όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος της. (Σκεφτείτε πόσο πιο μπάσα ακούγονται τα πνευστά με αναδιπλωμένο σωλήνα.) Έχουμε όμως και το φαινόμενο της συνήχησης που εύκολα δημιουργεί από δύο ήχους έναν τρίτο χαμηλής συχνότητας, οπότε κι αυτό εξηγείται! 'Αλλη πιθανή εξήγηση ίσως να είναι ο βηματισμός επί τρεις ημέρες των Εβραίων γύρω από τα τείχη της Ιεριχούς. Με ρυθμικό βηματισμό θα μπορούσαν ίσως να πετύχουν κάτι ανάλογο. Για τον ίδιο λόγο απαγορεύεται ο ρυθμικός βηματισμός στρατιωτών κατά την διέλευση γέφυρας. Ανεξήγητο ακόμα παραμένει ποιος έμαθε στον Ιησού του Ναυί τέτοια κόλπα...

Όταν σήμερα κάποια καλλίφωνος της όπερας καταφέρνει και σπάει ποτήρια με την δύναμη της φωνής της έχουμε απλά μια θεαματική επανάληψη του φαινομένου του συντονισμού.

Αν δεν πεισθήκατε ακόμη, ψάξτε για τις συχνότητες συντονισμού κάθε αντικειμένου που του προκαλούν το μέγιστο πλάτος ταλάντωσης με καταστροφικά μερικές φορές αποτελέσματα. (βηματισμός στρατιωτών σε γέφυρα κλπ.)

---

Aκουστική θεάτρων

Η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική σχεδίαση των αρχαίων θεάτρων πέρα από ομορφιά κρύβει και κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία ακουστικής και οπτικής, αλλά και κουβαλάει και κάποιες ανεξακρίβωτες θεωρίες για τηλεπικοινωνίες.

Αν δοκιμάσετε σήμερα να μιλήσετε σε πλήθος ακόμη και με την βοήθεια ενισχυτών, ηχείων κλπ. θα δείτε ότι δεν είναι ό,τι πιο εύκολο να ακούν όλοι καθαρά. Αν πάτε όμως σε ένα αρχαίο θέατρο θα εκπλαγείτε απ' την ακουστική του που εξακολουθεί να παραμένει θαυμάσια χωρίς φυσικά κανένα άλλο τεχνικό βοήθημα! Ακόμα και σήμερα δεν καταφέρνουμε να ξεπεράσουμε την ακουστική αυτών των θεάτρων στις σύγχρονες κατασκευές μας για αίθουσες συναυλιών.

Στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, φτιαγμένο εξ' ολοκλήρου από μάρμαρο και έξοχα διατηρημένο με χωρητικότητα 6.000 (!) θέσεων και ίσως 9.000 με προσθήκη καθισμάτων στις πάνω σειρές, η ακουστική είναι τόσο τέλεια που η πτώση ενός νομίσματος στην σκηνή ακούγεται άνετα από τους θεατές των τελευταίων επάνω καθισμάτων! Και μάλιστα η θαυμάσια ακουστική δεν μεταβάλλεται από το πλήθος των θεατών.

Κάποιοι πίστεψαν ότι έλυσαν το μυστήριο όταν ανακάλυψαν άδεια πιθάρια θαμμένα κάτω από την σκηνή κάποιων θεάτρων. Δεν μπόρεσαν όμως ακόμα να αναπαράγουν τα όποια πλεονεκτήματα αυτής της σχεδίασης.

---

Παράξενα ακουστικά φαινόμενα

Τα μνημεία που άφησαν πίσω τους αρχαίοι πολιτισμοί μέχρι πρότινος απλά μας συγκινούσαν και μας προκαλούσαν δέος. Τώρα πια μας προκαλούν να τα μελετήσουμε γιατί αποδεικνύεται ότι κρύβουν περισσότερα από χώμα και πέτρες. Ψήγματα γνώσης που εξάγουμε με αρχαιολογικές και επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι οι κατασκευαστές τους γνώριζαν και έπρατταν πολύ περισσότερα από όσα νομίζαμε, με άγνωστες ως τώρα σκοπιμότητες!

Στο περιοδικό "The Ley Hunter" τεύχος 123 υπάρχει ένα άρθρο με τίτλο «Οι αρχαίοι βράχοι μιλάνε!». Επιστήμονες σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Princeton μελέτησαν αρχαία μνημεία στην Αγγλία χρησιμοποιώντας όργανα ηχητικών μετρήσεων και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν κάποιες βασικές συχνότητες που εκπεμπόταν από τα μέρη που επισκέφτηκαν. Οι κυρίαρχες ήταν μεταξύ 95 και 120 Hz, σε πολλά μέρη ήταν 110Hz. Μήκος κύματος 3 μέτρα. Παρατηρήθηκαν επίσης αντηχήσεις και συντονισμοί. Το πρώιμο συμπέρασμά τους ήταν πως οι συχνότητες πέφτουν μέσα στην ηχητική γκάμα της ανδρικής φωνής και τα μνημεία ήταν «κουρδισμένα» σε συχνότητες που απαντώνται στις ψαλμωδίες, θεωρώντας πως το ιερό τραγούδι ήταν ένα από τα σημαντικά γεγονότα που λάβαιναν μέρος σε αυτούς τους τόπους...

Τα 110Hz είναι μια βασική νότα, δύο οκτάβες κάτω από την συνηθισμένη συχνότητα «κουρδίσματος» των μουσικών οργάνων στα 440Hz. Η γρανίτινη σαρκοφάγος του Βασιλιά στην Μεγάλη πυραμίδα της Αιγύπτου δονείται στα 110Hz όταν κτυπηθεί....

Σύμφωνα με τους new agers, τα 108Hz αποδίδονται στην «ολική γνώση», τα 111 προκαλούν παραγωγή ενδορφινών στον εγκέφαλο, τα 55Hz (μια οκτάβα κάτω) ενεργοποιούν την Κουνταλίνι (!), και τα 221,44Hz μια οκτάβα πάνω συνδέονται με την Αφροδίτη, την ομορφιά, την αγάπη και την αρμονία. Ενδιαφέρον.

Δύο κοντινές (σε συχνότητα) νότες στον ίδιο χώρο προκαλούν ένα φαινόμενο γνωστό σαν συνήχηση παράγοντας και το άθροισμα και την διαφορά τους, που εξαρτάται από την διαφορά των συχνοτήτων (αλλά και των αρμονικών) και μοιάζει με beat. Δηλαδή 150Hz + 155Hz θα ακούγονται σαν ο ήχος τους να πάλλεται με 5Hz. Στο Θιβέτ καμπάνες φτιάχνονται σε ζεύγη ειδικά τονισμένα ώστε να προκαλούν αυτό το συγκεκριμένο beat, ένα brainwave pattern, 4 με 5 Hz. Μπορείτε να πειραματιστείτε σχετικά και στο computer σας χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Cool Edit pro.... Είναι σαφώς ευκολότερο από την συγχρονισμένη χρήση δύο MK2:)

Μετρώντας δε τις αντηχήσεις χαμηλών τόνων στους κλειστούς χώρους (ταφικούς) στην Αγγλία συμπέραναν ότι η πιο αποδοτική αντηχητική συχνότητα ήταν τα 2 Hz. Ένα beat των 2 Hz είναι ένα Beat των 120 beats per minute, - η βάση της σύγχρονης μουσικής, trance αλλά και χορευτικής (!). Είναι επίσης ο ρυθμός της καρδιάς σε έντονη φυσική άσκηση, ή σε ηρεμία με το ενδιάμεσο κενό ανάμεσα στους χτύπους. Τα 2 Hz συνδέονται με καταστάσεις κυμάτων Δέλτα, του βαθύ μη-REM (μη ονειρικού) ύπνου ή μιας κατάστασης trance.

Τα τελευταία χρόνια πολλά rave parties και gigs έχουν γίνει σε παρόμοια μνημεία και πληθώρα καλλιτεχνών έχει εμπνευστεί σε παρόμοιες τοποθεσίες. Αναρωτιέμαι αν παρόμοιες τοποθεσίες στην Ελλάδα μελετώνται από κανέναν... 'Η το κράτος περιορίζεται στο να μαζεύει χαμένους ravers από τις «κάτω και άνω ραχούλες«;

Περισσότερο ενδιαφέρουσες μελέτες γίνανε στην Αίγυπτο όπου ανακάλυψαν ότι οι πυραμίδες ακολουθούσαν ένα πρότυπο αντηχητικής και ότι τα υλικά πρέπει να επιλέχθηκαν προσεκτικά για να μεγιστοποιούν αυτά τα αποτελέσματα. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι η Μεγάλη Πυραμίδα ήταν ...κουρδισμένη στη νότα F# (φα δίεση). Λέγεται ότι σε Αιγυπτιακά κείμενα αναφέρεται ότι αυτή η νότα είναι η αρμονική αντήχηση του πλανήτη. Περιέργως βρήκαν την ίδια νότα σε χρήση από τους ...αυτόχθονες Ινδιάνους της Αμερικής των οποίων τα Ιερά Φλάουτα είναι κουρδισμένα σε αυτήν. Από την οπτική γωνία των Ινδικών Chakra (ενεργειακών κέντρων του σώματος που αντιστοιχούν συνήθως σε αδένες) η νότα F# απορροφάται από το κέντρο της καρδιάς, σχετίζεται με το πράσινο χρώμα και είναι η 11η στην αρμονική σειρά. Η C (ντο) και η F# δημιουργούν ένα τρίτονο. Μια πολύ ισχυρή συνήχηση που εθεωρείτο ιδιαίτερα «διαβολική» τους τελευταίους αιώνες και ουσιαστικά απαγορευόταν η χρήση της στη μουσική από σοβαρούς συνθέτες!. Παραδόξως ξανάγινε της μόδας και βρίσκεται συχνά στη μουσική τζαζ! Θεωρείται ότι δίνει μια αίσθηση επαφής με την θεότητα...

Κατεβαίνοντας τις οκτάβες φτάνουμε στην κατώτερη βασική νότα λίγο πάνω από τα 1.44 Hz (παρεμπιπτόντως αυτός είναι σημαντικός Γεματριανός αριθμός).

Από όλα αυτά, το συντηρητικότερο συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε είναι ότι οι αρχαίοι πολιτισμοί γνώριζαν τουλάχιστον πως να δημιουργούν και να μετρούν ήχους και είχαν εκτενή γνώση του ανθρώπου και της σχέσης του με τον ήχο. Αν, δε, αφήσουμε την φαντασία μας να οργιάσει....τότε...ε, τότε!



Πηγή: http://www.geocities.com/sfetel