Η Γλυκερία τραγουδά Μίκη

Το διπλό cd με τίτλο "Τα θεμέλια μου στα βουνά" κυκλοφορεί εδώ και λίγες μέρες στα καταστήματα δίσκων και περιμένει όλους εμάς να το ανακαλύψουμε. Αφορμή για την δισκογραφική αυτή συνάντηση μιας από τις σπουδαιότερες φωνές της χώρας μας με τον μεγαλύτερο εν ζωή Έλληνα συνθέτη στάθηκε μια συναυλία πριν έξι περίπου χρόνια στο Λυκαβηττό στην οποία η Γλυκερία με τον Πασχάλη Τερζή επιχείρησαν να φέρουν ξανά στο φως τα άγνωστα λαϊκά τραγούδια του Μίκη, τα οποία σφράγισαν με τις ερμηνείες τους σπουδαίοι λαϊκοί τραγουδιστές όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Γιώτα Λύδια, η Πόλυ Πάνου κ.α. Σ' αυτή τη συναυλία ο Θεοδωράκης ενθουσιάστηκε τόσο από τις ερμηνείες της Γλυκερίας που της πρότεινε να δισκογραφήσουν μια σειρά από αυτά τα τραγούδια, τα οποία για απροσδιόριστους λόγους δεν μπόρεσαν να φτάσουν βαθειά στη συνείδηση του λαού.

Ένα μάλιστα από αυτά, οι "Άπονες εξουσίες" σε στίχους του Μιχάλη Κακογιάννη από τη συλλογή τραγουδιών "Ανατολή" με ερμηνευτή τον μεγάλο Καζαντζίδη, σημείωσε με τη φωνή της Γλυκερίας μια δεύτερη καριέρα, πολύ μάλιστα πριν δισκογραφηθεί για το παρόν υλικό που έχουμε στα χέρια μας. Το πρώτο πλάνο ήθελε την κυκλοφορία ενός cd με τα ζεϊμπέκικα και τα ασίκικα τραγούδια του Μίκη, η κυκλοφορία όμως ενός ανάλογου cd από τον Μανώλη Μητσιά πριν ένα χρόνο περίπου, ανέτρεψε τα σχέδια της τραγουδίστριας που γρήγορα στράφηκε στην ηχογράφηση ενός πληρέστερου υλικού που συμπεριλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της λαϊκής μουσικής του Θεοδωράκη και καταγράφεται πλέον σε αυτό το διπλό cd.

Ο τίτλος του cd, απόσπασμα από τους συγκλονιστικούς στίχους του "Άξιον Εστί" του Ελύτη, αποτελεί έμπνευση του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος στο ένθετο του cd εξηγεί την επιλογή αυτή. Για τον ίδιο τα τραγούδια αυτά που κλήθηκε να ερμηνεύσει η Γλυκερία, αποτελούν ένα μεγάλο χορικό, έναν κύκλο τραγουδιών που αγκαλιάζουν το σύνολο της συνθετικής του συνεισφοράς στο λαϊκό τραγούδι, το οποίο παρομοιάζει με τα πουρνάρια που ανθούν στα βουνά και που ριζώνουν βαθειά μέσα στη γη σαν θεμέλια. Τα πουρνάρια αυτά όσες ξηρασίες και όσες θύελλες και αν γνωρίσουν μένουν εκεί αλώβητα, όπως άλλωστε και τα λαικά τραγούδια που "βιδώνουν" βαθειά στο χρώμα και το χώμα των ανθρώπων. Τραγούδια μεγάλα, σπουδαία, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν γνωρίσει δεύτερη εκτέλεση (η πόρτα μου είναι ανοιχτή, μια φυλακή, μες την ταβέρνα, το ταξίδι, ο ουρανός είναι κλειστός, βογγά το κάστρο τ' Αναπλιού κ.α) και μερικά πιο γνωστά (κάποτε θα 'ρθουν, σαββατόβραδο, Δραπετσώνα, μια νυχτερίδα στη σκεπή), όλα ζητούν μια δεύτερη ευκαιρία.

Για τις ερμηνείες της Γλυκερίας στα τραγούδια αυτά, τι μπορούμε να πούμε εμείς, όταν στο ένθετο του cd ο ίδιος ο δημιουργός τους τις τοποθετεί σε ισότιμη θέση με αυτές των πρώτων εκτελεστών τους, του Στέλιου και του Γρηγόρη, τη στιγμή που οι τελευταίοι μάλιστα, όπως και η Γλυκερία τώρα, βρίσκονταν στην κορυφή των εκφραστικών τους δυνατοτήτων. Ο Θεοδωράκης σπεύδει δε να δικαιολογήσει την σύγκριση αυτή λέγοντας πως θεωρεί τον εαυτό του τον καταλληλότερο να κρίνει τον ερμηνευτή εκείνο ή την ερμηνεύτρια εκείνη που θα αναμετρηθεί με το έργο του. Το ίδιο διθυραμβικά είναι και τα επίθετα που χρησιμοποιεί για την ερμηνεύτρια ο μεγάλος στιχουργός και ποιητής μας Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο οποίος υπογράφει στιχουργικά πολλά από τα τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή τη συλλογή. Φτάνει δε να συγκρίνει τις ερμηνείες της με αυτές της αξεπέραστης Βίκυς Μοσχολιού και να θεωρεί την σπαρακτική της όπως χαρακτηριστικά αναφέρει κατάθεση της στις Άπονες εξουσίες καλύτερη από αυτή του μεγάλου Καζαντζίδη! Οι ερμηνείες της Γλυκερίας έχουν πάθος, ένταση και διαθέτουν μια στιβαρότητα που σπάνια συναντάμε σε γυναίκα τραγουδίστρια.

Σε άλλα τραγούδια πάλι όπως στο "Κάποτε θα 'ρθουν (ιδιαίτερα εμπνευσμένη η πιανιστική εκδοχή του) η ερμηνεύτρια μας αποκαλύπτει μια άλλη κρυφή πτυχή της ερμηνευτικής της δυνότητας, περισσότερο εσωτερική και εκφραστική. Με το cd αυτό δε, που αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στιγμές στην καριέρα της, η Γλυκερία συμπληρώνει 30 χρόνια γόνιμης παρουσίας στη δισκογραφία και σηκώνει ακόμη πιο ψηλά τον πήχη για το μέλλον, που απ' ότι φαίνεται προδιαγράφεται ιδιαίτερα πλούσιο και παραγωγικό.

Στο cd τέλος συμμετέχουν φιλικά ο Πασχάλης Τερζής, με τρία τραγούδια, ο Δημήτρης Μπάσης με δύο και ο Γιώργος Νταλάρας κάνοντας ντουέτο με τη Γλυκερία στο "Έχω μια αγάπη". Τις εξαιρετικές εκτελέσεις των τραγουδιών έχει αναλάβει αποκλειστικά η Λαϊκή Ορχήστρα Μίκη Θεοδωράκη, η συμβολή της οποίας έχει επιδράσει καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα.