«ΣΕ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ Ιχνη» θα αντηχήσει το Σάββατο (6 Οκτωβρίου) το Ηρώδειο, με τη συναυλία που οργανώνει το
Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο με σολίστ τους Μάριο Φραγκούλη και Δημήτρη Μπάση, υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τη βυζαντινή Μουσική τη βρίσκουμε σε όλες σχεδόν τις εκφράσεις του ελληνικού τραγουδιού, στη λαϊκή μας μουσική, στο σμυρνέϊκο, το ρεμπέτικο, στο ηπειρώτικο μοιρολόϊ, με αποκορύφωμα την ευρύτατη χρήση της στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.
Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει αποσπάσματα από τα κορυφαία ελληνικά συμφωνικά έργα με βυζαντινή επιρροή όπως από τα έργα του Μίκη Θεοδωράκη «Επιφάνεια», «Αξιον Εστί», «Κάντο Χενεράλ» και «Σουϊτά Νο1 για ορχήστρα και πιάνο», από τη «Συμφωνία της Λεβεντιάς» του Μανώλη Καλομοίρη» και από τους «36 Ελληνικούς χορούς» του Νίκου Σκαλκώτα.
«Αξιον Εστί», «Επιφάνεια», «Κάντο Χενεράλ»
Το «Αξιον Εστί» αποτελεί μνημείο στην πορεία της σύγχρονης ελληνικής μουσικής που συνέθεσε ο Θεοδωράκης στο Παρίσι το 1960.
Με το ποιητικό κείμενο Οδυσσέα Ελύτη και με τη μορφή ορατόριου, ο συνθέτης εγκαινιάζει τα «μετασυμφωνικά» του έργα όπως τα ονομάζει. Ο ίδιος λέει, ότι «η ύπαρξη των ύμνων με τον ελεύθερο στίχο, μου επέτρεψε να προσθέσω ένα δεύτερο τραγουδιστή που ονόμασα ψάλτη, θέλοντας να προσδιορίσω ακριβώς τον χαρακτήρα της μουσικής που έμελλε να ερμηνεύσει. Μια μουσική στηριγμένη στη λαϊκή μας παράδοση, τόσο στη δημοτική όσο και στη βυζαντινή». Και συμπληρώνει: «Στο έργο δεσπόζει ο τσάμικος σαν ρυθμικό θεμέλιο που πάνω του στηρίζεται ο βυζαντινός ψαλμός».
Το έργο του «Επιφάνεια Αβέρωφ» που γράφτηκε το 1968 και διασκευάσθηκε το 2005, βασίζεται στον κύκλο τραγουδιών «Επιφάνεια» που είχε γράψει στο Παρίσι το 1961 κι εκεί επεξεργάζεται την αριστουργηματική βυζαντινίζουσα μελωδία του τραγουδιού του «Κράτησα τη ζωή μου».
Η αρχική σύλληψη του έργου έγινε την πρωτοχρονιά του 1968, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και της κράτησής του στις φυλακές Αβέρωφ. Το τραγούδι του αυτό ο
Μίκης Θεοδωράκης το έχει αφιερώσει στον Γιάννη Ρίτσο, τη Βάσω Κατράκη και «σε όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται στις φυλακές και τις εξορίες».
Η τελική επεξεργασία του έργου για βαρύτονο, μικρή χορωδία και ορχήστρα έγινε το 2005 και αυτό το Σάββατο (6 Οκτωβρίου) θα δοθεί η πρώτη στο Ηρώδειο.
Το «Κάντο Χενεράλ» σε ποίηση Πάμπλο Νερούντα επρόκειτο να δοθεί σε πρώτη εκτέλεση το 1973 στην ελεύθερη, τότε, Χιλή. Η συναυλία ματαιώθηκε λόγω του πραξικοπήματος του Πινοσέτ. Ο πρόεδρος Αλλιέντε σκοτώθηκε και ο Πάμπλο Νερούντα άρρωστος από καιρό, πέθανε λίγες μέρες μετά.
Η πρώτη εκτέλεση δόθηκε στην Ελλάδα τη μεταπολίτευση το 1975 και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του Αλλιέντε, του Νερούντα και στον αγωνιζόμενο λαό της Χιλής.
Μανώλης Καλομοίρης
Ο
Μανώλης Καλομοίρης είναι ο εκπρόσωπος και η επιβλητικότερη φυσιογνωμία της «Ελληνικής Εθνικής Σχολής» στη μουσική. Η «Συμφωνία της Λεβεντιάς», που είναι το πιο γνωστό του έργο, γράφτηκε το 1920 και συνδέεται με την εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας, τις αλλεπάλληλες νίκες της ελληνικής πλευράς και την ιδέα για τη Μεγάλη Ελλάδα.
Οντας ο ίδιος επικεφαλής στρατιωτικής ορχήστρας και πρόσφυγας του 22, έδινε τότε σειρά συναυλιών στην Πόλη και τη Σμύρνη ανυψώνοντας το ηθικό του ελληνικού πληθυσμού. Το έργο είναι αφιερωμένο στον Κωστή Παλαμά.
Οι συντελεστές
Στη συναυλία παίρνουν μέρος η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό την διεύθυνση του Μιχάλη Οικονόμου με σολίστ στο πιάνο την Τατιάνα Παπαγεωργίου. Τραγουδούν ο
Μάριος Φραγκούλης και ο
Δημήτρης Μπάσης.
Τιμές εισιτηρίων 70, 50, 40, 30 και 20 ευρώ.
ΞΕΝΗ ΜΟΥΧΙΜΟΓΛΟΥ - ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 2/10/2007.
