Η παράδοση του ζουρνά σε ολόκληρο τον Πόντο ήταν πανίσχυρη. Ο ζουρνάς ήταν το αληθινά παμποντιακό όργανο. Κι όμως, ελάχιστες είναι οι καταγραφές του. Πόσω μάλλον από τον Δυτικό Πόντο και τα μεταλλεία, των οποίων μέχρι πρότινος η παράδοση ήταν παντελώς άγνωστη στο ευρύ κοινό. Η παράδοση του Δ. Πόντου, βέβαια, παραμένει ουσιαστικά άγνωστη με κάποιες εξαιρέσεις.
Βρήκαμε λοιπόν μια έκδοση με πραγματικά πολύ μεγάλη αξία, και λόγω της τέχνης του ζουρνατζή, αλλά και λόγω της έλλειψης τεκμηρίων ζουρνά, και μάλιστα από την περιοχή του Ακ Νταγ Ματέν, ενός μεταλλείου που κατά τον 19ο αιώνα εποικίστηκε από Ποντίους της Αργυρούπολης, οι οποίοι μετά το κλείσιμο των μεταλλείων της πατρίδας τους αναζητούσαν εργασία σε άλλες περιοχές. Στο μεταλλείο λοιπόν του Ακ Νταγ Ματέν ιδρύθηκαν 32 ποντιόφωνα χωριά με καταγωγή ως επί το πλείστον από την περιοχή της Αργυρούπολης. Στην περιοχή αυτή αναπτύχθηκε μία ιδιόμορφη παράδοση, όπου παιζόταν το βιολί και το ούτι, και μάλιστα το βιολί ακουμπισμένο στα γόνατα, σα λύρα δηλαδή. Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για το πώς δημιουργήθηκε αυτή η παράδοση και υπό ποιες ακριβώς επιρροές, τι υπήρχε πριν εκεί, τι σχέσεις υπήρχαν με τους γηγενείς, τουρκόφωνους ως επί το πλείστον, Ρωμιούς κ.λπ. Αλλά αυτά είναι ακόμη ανεξερεύνητα.
Ωστόσο, να που με την συγκεκριμένη έκδοση τίθεται ένα ακόμη λιθαράκι γνώσης τόσο στην παράδοση του ζουρνά όσο και στην παράδοση του Ακ Νταγ Ματέν. Ο τίτλος της έκδοσης είναι "Με ζουρνά και νταούλ". Παραγωγός ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νησιού Γρεβενών.
Παίζει ζουρνά ο Βασίλης Εταιρίδης και νταούλι ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος από το Νησί Γρεβενών, όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από το Σεγί Γασί του Ακ Νταγ Ματέν. Το ηχητικό υλικό είναι ζωντανή ηχογράφηση από γάμο στο Νησί. Η διάρκειά του είναι 20 περίπου λεπτά και περιλαμβάνει τα εξής κομμάτια (τα γράφω όπως αναφέρονται στα περιεχόμενα, με τα υπάρχοντα λάθη τους):
1. Ταξίμι-Ομάλ
2. Τικ
3. Χοροντικόν ή Τσαραγάχτον
4. Νυφόβγαλμαν
5. Παν' ε την νύφεν σ'υν εγκλεσσίαν
6. Γαρσιλαμάς
7. Ομάλ-Τικ
Ακούστε εδώ ένα δείγμα από τα κομμάτια 1 και 2.
Ο ζουρνάς παίζει μόνος του, ως συνήθως και σε ολόκληρο τον Πόντο, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Όποιος θέλει να προμηθευτεί το CD, μπορεί να το βρει στο ΚΕΠΕΜ (www.simonkaras.com). Επίσης μπορεί να του αποσταλεί και ταχυδρομικά. Πληροφορίες: 6972261442, karaskepem@gmail.com
