Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Ποιους/ες ξεχωρίζετε και γιατί;
-----------------
Hakuna Madata!
[ τροποποιήθηκε από τον/την dimoskon, 20-09-2014 17:52 ]
Συμφωνώ με την Μαίρη και τον Γιώργο. Μπορώ να αραδιάσω εκατοντάδες "Επειδή..." για να αιτιολογήσω την άποψή μου, αλλά θα αρκεστώ στο να πω ότι ο Στέλιος Καζαντζίδης, είναι το εξοχότερο παράδειγμα του αυθεντικού λαϊκού τραγουδιού, λόγω μίας απίστευτης Φωνής - η οποία διέθετε ένταση, έκταση, μέταλλο, φοβερό βιμπράτο, και γυρίσματα με "πατήματα" Ανατολίτικα, Βυζαντινά, Δωρικά κτλ. , λόγω των στιχουργικών θεμάτων που επέλεγε να τραγουδήσει, και λόγω της προσωπικότητάς του, των επιλογών του και της ίδιας της ζωής του που τον "οδηγούσε" αυτόματα στο να κάνει πραγματικά μεγαλοπρεπείς και συγκινησιακά φορτισμένες ερμηνείες. Τέλος, το γεγονός ότι διατηρούσε την φωνή του σε άψογη κατάσταση μέχρι τα 70 του χρόνια (δηλαδή το τέλος της ζωής του), σε συνδυασμό με τα παραπάνω, τον καθιστά - κατ' εμέ - τον μεγαλύτερο λαϊκό τραγουδιστή της Ελλάδας.
Για να μην περιοριστώ μόνο σε έναν όμως, μπορώ να αναφέρω και άλλες σπουδαίες φωνές και προσωπικότητες του λαϊκού τραγουδιού όπως τον Στράτο Διονυσίου, τον Μανώλη Αγγελόπουλο, τον Πάνο Γαβαλά, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, την Ελένη Βιτάλη, την Χαρούλα Αλεξίου και τον Δημήτρη Μητροπάνο, μεταξύ άλλων...
Δεν τίθεται θέμα τώρα πλέον για το ποιό όνομα σου έρχεται πρώτο τουλάχιστον στους άνδρες.
Αυτό είναι του Στέλιου Καζαντζίδη.
Συζήτηση όμως σαφώς και μπορεί να γίνει και με ουσιαστικά επιχειρήματα.
Για να κάνουμε αυτήν την συζήτηση θα πρέπει ο καθένας ως κριτήριο να ορίσει:
1) Τί θεωρεί λαϊκό τραγούδι;
Μεγάλη συζήτηση εδώ.
Αν θεωρεί λαϊκό τραγούδι μόνο το στιβαρό, δωρικό όπως λέγεται λαϊκό τραγούδι που έχει ως κύριο όργανο το μπουζούκι, ούτως ή άλλως δεν υπάρχει συναγωνισμός.
Γιατί αυτό το τραγούδι που έχει ως βάση τον Βαμβακάρη και την δημοτική και βυζαντινή μουσική, κυριάρχησε το 50΄ και το 60΄σπανίως με μεγάλους τραγουδιστές, γιατί οι συνθέτες προτιμούσαν να βγάζουν τραγούδια με τρίτους ή να τα τραγουδούν οι ίδιοι. Οικονομικοί γαρ οι λόγοι.
Ούτως ή άλλως δηλαδή, στα βασικά χρόνια του Καζαντζίδη, δεν υπήρχαν και πολλοί μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές.
Ας θέσουμε λοιπόν τα εξής ερωτήματα; το πιο πλακιώτικό τραγούδι, που υπηρέτησε ο Γούναρης πρέπει να θεωρηθεί λαϊκό; Ο Καζαντζίδης το θεωρούσε λαϊκό και ο Γούναρης ήταν πολύ μεγάλος τραγουδιστής.
Το Έντεχνο; Πρέπει να το θεωρήσουμε λαϊκό; Γιατί εκεί δεσπόζει η μορφή του Μπιθικώτση και στην συνέχεια του Γιώργου Νταλάρα, που ούτως ή άλλως έχει την μεγαλύτερη δισκογραφία και διάρκεια απο όλους και όχι μόνο.
Το Ανατολικό; Θεωρείται λαϊκό; Γιατί εκεί δεσπόζει η παρουσία του Μανώλη Αγγελόπουλου, που ίσως ήταν φωνή μεγαλύτερων δυνατοτήτων απο οποιονδήποτε άλλο και έως το τέλος πέθανε με την ρετσινιά του γύφτου.
Το Ερωτικό; Θεωρείται λαϊκό; Γιατί ο Γιάννης Πάριος σε αυτό το είδος δεν έχει δεύτερο και ως μελωδία και ως σταδιοδρομία - ρεπερτόριο και διέθετε πάντα μεγάλες εκτάσεις. Εξαιρετικός επίσης μάστορας εδώ ο Τόλης Βοσκόπουλος και ας ακούγεται πολλές φορές υπερβολικά ερωτικός. Θέλει και αυτό μεγάλη τέχνη.
Και αν ακούσουμε ηχογραφήσεις του Στράτου Διονυσίου του 70΄, αντιλαμβανόμαστε ότι υπήρχε ανάλογη μεγάλη φωνή, αρκεί να ακούσουμε τραγούδια διαμάντια, όπως το "Στο Σταθμό του Μονάχου" του Άκη Πάνου και το "Αργά" του κυρ. Απόστολου Καλδάρα. Ο Διονυσίου όμως κουβαλούσε πάντα το στίγμα της ιστορίας με το χασίς, του εραστή και τυποποιήθηκε γρήγορα στο βαρύ ερωτικό τραγούδι, που σήμερα κυριαρχεί παντού.
2) Τί αξιολογεί ένα τραγουδιστή λοιπόν ως απόλυτο κριτήριο πέραν του είδους του λαϊκού τραγουδιού που υπηρετεί;
α) Η φωνή; Όπως είδαμε απο τα παραπάνω, αναλόγως το είδος, υπήρξαν φωνές επίσης μεγάλες ίσως και καλύτερες και αναμφίβολα με μεγαλύτερη δισκογραφία. Γιατί αν διάλεγα ερωτικό τραγούδι, δεν θα σκεφτούμουνα επ΄ουδενί τον Καζαντζίδη, αν διάλεγα ανατολικό μέλος, ο Αγγελόπουλος τεχνικά έκανε τις χορδές του φιόγκο και ας μην προτιμώ τόσο το ινδοπρεπές.
Και για να μην μου πει κάποιος ιστορίες για κονσόλες, ο ίδιος ο μακαριστός Αντώνης Βαρδής είχε ομολογήσει πως η ηχοληψία μπορεί να κάνει απίθανα αρνητικά ή θετικά στην φωνή του οποιουδήποτε και την ιστορία με το χαμήλωμα της έντασης λόγω του μεγάλου όγκου της φωνής του Καζαντζίδη την είχε "φτιάξει" ο ίδιος..... Άλλος μύθος εδώ....
β) Ο θρύλος; γιατί εδώ διαδραματίζει ρόλο και το ήθος, μουσικό ή προσωπικό.
Προσωπικά κανείς δεν με συγκίνησε μουσικά ως τραγουδιστής περισσότερο απο τον Νίκο Ξυλούρη. Αλλά θα μου πείτε ο Ξυλούρης δεν είναι λαϊκός... Περι επιλογής....
Όλοι παραδεχόμαστε την μεγαλοπρέπεια του Καζαντζίδη φωνητικά, αλλά για την πρωτοκαθεδρία του, συνέβαλαν και άλλα και κυρίως πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα.
Γιατί αν δεν ήταν αυτά, θα έμενε στιγματισμένος για πολλά πράγματα και πολλούς μύθους που μάλλον καταρρίπτονται.
Όπως για τα ρεζιλίκια με την ανήλικη σχεδόν Βίκυ Μοσχολιού που την παράτησε στην Αυστραλία, τους πληρωμένους υποψήφιους γαμπρούς λαμόγια που της έστειλε για να αποσύρει την μήνυση τότε(αναφέρονται αναλυτικά στην βιογραφία της Μοσχολιού απο την Αρετή Γκόρντον), τα τραγούδια που καπηλεύτηκε και για τα οποία τουλάχιστον ο Νικολόπουλος δικαιώθηκε, τα υβριστικά και ρατσιστικά του ξεσπάσματα όχι για τον Μάτσα αλλά για τους Εβραίους ως φυλή, και τους μύθους που τον συνόδευσαν.
Ας πούμε για μύθους:
1) Το πιάτο που έσπασε πελάτης στο μαγαζί και έλαβε την τελική απόφαση για αποχώρηση:
Η Πόλυ Πάνου τον κατηγόρησε και δεν είναι η μόνη, πως δεν ήταν σωστός επαγγελματίας, μια ερχόταν μια όχι, κρέμαγε επιχειρηματιές και στην τελευταία του χρονιά το μαγαζί δεν τραβούσε, με βασικό αίτιο την συμπεριφορά του. Δηλαδή ότι αποφάσισε να φύγει απο το τραγούδι, με βάση την μη προσέλευση του κόσμου.
Ανάλογα τον κατηγορούσε ο Γαβαλάς για την ιστορία με την εταιρία "ΒΕΝΤΕΤΑ", ο οποίος μαρτυρεί το παρατσούκλι του στην πιάτσα -"Σκύλος"- ενώ και η Μοσχολιού έλεγε πως στο μαγαζί μια ερχόταν και μια όχι.
Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται πάντα ή εν πάσει περιπτώσει σηκώνουν και αντίλογο...
2) Ο Μάτσας: αναμφίβολα του έκανε ένα απαράδεκτο συμβόλαιο, αν κρίνω όμως απο την συνεχόμενη αντι-επαγγελματικότητά του, ίσως να τον καταλαβαίνω απο μια μεριά. Και ο Μάτσας μπορεί να ήταν σφιχτός επαγγελματίας, αλλά έδωσε πολλά στο ελληνικό τραγούδι.
3) Την φωνή:
Διατηρούσε όντως μεγάλη φωνή μέχρι το τέλος(βλ. "Έρχονται χρόνια δύσκολα", αηδόνια του Πόντου) εντούτοις επαγγελματικά είχε δεκαετίες που δεν τραγουδούσε δημόσια. Δεν μπορεί να γίνει σοβαρή σύγκριση με τους τραγουδιστές που έχουν φάει την ζωή τους στις συναυλίες. Άλλη καταπόνηση...
4) Ακέραιος: στόλιζε τους πάντες ενώ αναφέρθηκε απαξιωτικά σε συνέντευξή του στον Λ. Παπαδόπουλο ακόμα και για την φωνή της Μαρινέλλας. "Δεν θα έχουμε να θυμόμαστε κάτι απο την φωνή της" Εν τέλει μικρόψυχος.
Κατηγορούσε όποιον ακούγονταν περισσότερο απο αυτόν και όποιον τον συνέκριναν μαζί του. Και δεν έχουμε έναν τραγουδιστή να πει πως τον βοήθησε ο Καζαντζίδης, πέραν της Μαρινέλλας που όντως ξεκίνησε ως σεγόντο του Καζαντζίδη, αλλά και όσο ήταν ο Καζαντζίδης, παρέμενε στο περιθώριο ως σεγόντο.
Και φυσικά διατηρούσε αυλή που τον λιβάνιζε και εν μέρει τον επηρέαζε συχνά αρνητικά.
Όσο ο Καζαντζίδης ήταν ενεργός, τα μαγαζιά τα γέμιζε ο Μπιθικώτσης και η Μοσχολιού, όχι ο Στέλιος.
Όταν γιγαντώθηκε ο μύθος του, δεκαετία 70΄ αρχές 80΄, ο Μπιθικώτσης είχε ήδη αναγκαστεί να τραγουδήσει τον ύμνο της Χούντας, ο Καζαντζίδης πάλι ήταν απο δεδομένη αριστερή οικογένεια και είχε τραγουδήσει επίσης σε θρυλικούς δίσκους του Μίκη, ο Διονυσίου ήταν στιγματισμένος, ο Αγγελόπουλος "μπας κλας" και η μισή Ελλάδα ήταν στην Γερμανία, το Βέλγιο, την Αμερική και τον Καναδά.
Την ίδια περίοδο που στην Ελλάδα ηχογραφήθηκαν εξαιρετικά έργα και ο Στέλιος δεν τραγουδούσε ούτε σε δίσκους μετά το 75΄-76΄ και το "Υπάρχω" και το "Η ζωή μου όλη".
Εν τέλει ας θέσει ο καθένας το κριτήριό του αλλά ας αξιολογήσει πέρα απο το μύθο, ο οποίος μπορεί και να καταρρίπτεται.
Έκαστος στο είδος του αν καταφέρουμε και ορίσουμε το είδος του καθενός.
[ τροποποιήθηκε από τον/την Konstantinosoa, 22-09-2014 12:19 ]
Αγαπητέ Konstantinossoa:
Δυστυχώς πολλές αστοχίες μαζί και πολλά πράγματα ανιστόρητα. Και αναπόδεικτα.
Γράφεις:
"Ούτως ή άλλως δηλαδή, στα βασικά χρόνια του Καζαντζίδη, δεν υπήρχαν και πολλοί μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές."
Φυσικά υπήρχαν μεγάλοι τραγουδιστές πριν και μετά το 1950. Και αναφέρω το πριν γιατί ο Καζαντζίδης είναι ο μόνος τραγουδιστής που στην ολότητά του συγκρίνεται με όλους τους τραγουδιστές σε όλα τα είδη και εποχές. Και τις περισσότερες φορές είτε το θέλουμε είτε όχι αποτελεί σημείο αναφοράς. Ενδεικτικά αναφέρω τραγουδιστές όπως ο Στράτος Παγιουμτζής, ο Κώστας Ρούκουνας, ο Μανώλης Αγγελόπουλος, ο Πάνος Γαβαλάς... Ενδεικτικά επίσης θα αναφέρω υποστηρίζοντας τα παραπάνω ότι τον Κιτσάκη αποκάλεσαν Καζαντζίδη του δημοτικού μας τραγουδιού. Δεν συνέβη το ανάποδο.
"Και αν ακούσουμε ηχογραφήσεις του Στράτου Διονυσίου του 70΄, αντιλαμβανόμαστε ότι υπήρχε ανάλογη μεγάλη φωνή"
Αυτό, επίτρεψέ μου, το αντιλαμβάνεσαι μόνο εσύ. Καλός τραγουδιστής ο Διονυσίου αλλά όχι μεγάλη φωνή συγκριτικά πάντα με ένα φαινόμενο.
"Όλοι παραδεχόμαστε την μεγαλοπρέπεια του Καζαντζίδη φωνητικά, αλλά για την πρωτοκαθεδρία του, συνέβαλαν και άλλα και κυρίως πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα."
Ο Καζαντζίδης ήταν ταξικός τραγουδιστής οπωσδήποτε αλλά ποτέ στρατευμένος, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι που τους επέβαλαν οι συνθήκες κυρίως στη μεταπολίτευση. Όσο για τα κοινωνικά γεγονότα που τον καθιέρωσαν αναρωτιέμαι τι είναι "λαϊκος" καλλιτέχνης αν όχι η έκφραση του όλου - του συλλογικού μέσα από τις εκφραστικές δυνατότητες του προσώπου...
"Το πιάτο που έσπασε πελάτης στο μαγαζί και έλαβε την τελική απόφαση για αποχώρηση"
Το γεγονός συνέβη και στάθηκε η αφορμή για την αποχώρηση του Καζαντζίδη. Ο λόγος φυσικά ήταν άλλος. Ακόμα και η κατά τα λεγόμενα αντιεπαγγελματική του συμπεριφορά σε ότι αφορά στη συνεργασία του με τα μαγαζιά, μόνο υπερ του μπορεί να πιστωθεί. Κανείς άνθρωπος με δυνατότητες και ευαισθησία δεν μπορεί, και δεν πρέπει, να είναι ερμαιο κανενός ή υπηρετικό προσωπικό στα μαντρόσκυλα της νύχτας.
"Ακέραιος: στόλιζε τους πάντες ενώ αναφέρθηκε απαξιωτικά σε συνέντευξή του στον Λ. Παπαδόπουλο ακόμα και για την φωνή της Μαρινέλλας. "Δεν θα έχουμε να θυμόμαστε κάτι απο την φωνή της" Εν τέλει μικρόψυχος."
Στην περίπτωση της Μαρινέλλας δεν νομίζω να είχε άδικο. Όποιος κατακρίνει είναι μιρκόψυχος... Όποιος κρίνει θετικά τί είναι; Ποια είναι ακριβώς η διαφορά καλής ή κακής κριτικής; Εκτός και αν γνωρίζουμε εκ των προτέρων τα κίνητρα. Τότε περισσότερο μπορείς να φοβάσαι την καλή κριτική...
"Όσο ο Καζαντζίδης ήταν ενεργός, τα μαγαζιά τα γέμιζε ο Μπιθικώτσης και η Μοσχολιού, όχι ο Στέλιος."
Αυτό δεν το συζητάμε καθόλου. Όσο ο Καζαντζίδης ήταν ενεργός ο Μπιθικώτσης δεν υπήρχε ως αντίπαλο δέος. Και φυσικά στα μαγαζιά η παρουσία του Καζαντζίδη ήταν τόσο δυνατή που κανείς δεν μπορούσε να σταθεί δίπλα του. Οι μαρτυρίες είναι άπειρες και οι αναφορές πάρα μα πάρα πολλές για να γράφεις κάτι τέτοιο.
Για να συντομεύουμε το αντίπαλο δέος της εποχής του Καζαντζίδη ήταν ο Αγγελόπουλος και ποτέ ο Μπιθικώτσης.
"τα τραγούδια που καπηλεύτηκε και για τα οποία τουλάχιστον ο Νικολόπουλος δικαιώθηκε"
Ποτέ δεν δικαιώθηκε ο Νικολόπουλος, το θέμα λύθηκε εξωδικαστικά υπό την πίεση αγωγής για εξύβριση.
"Όπως για τα ρεζιλίκια με την ανήλικη σχεδόν Βίκυ Μοσχολιού που την παράτησε στην Αυστραλία, τους πληρωμένους υποψήφιους γαμπρούς λαμόγια που της έστειλε για να αποσύρει την μήνυση τότε(αναφέρονται αναλυτικά στην βιογραφία της Μοσχολιού απο την Αρετή Γκόρντον)"
Φυσικά υπάρχει παντα και η άλλη άποψη στο βιβλίο "Υπάρχω" εξομολογηση του Καζαντζίδη στον Βασίλη Βασιλικού, αλλά δεν θα φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε κακό κουτσομπολιό...
Ο Καζαντζίδης λοιπόν, είναι ο επαρκέστερος και ο μεγαλύτερος τραγουδιστής της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η λαοφιλία του ασύγκριτη. Με πολύ μεγάλο και σπουδαίο ρεπερτόριο που οι περισσότεροι αγνοούν (κόντά στα 900 τραγούδια σε πρώτες εκτελέσεις), έχει τραγουδήσει όλους σχεδόν τους σημαντικούς έλληνες συνθέτες και στιχουργούς. Θα μνημονεύεται για το ήθος του, τη μάχη ενάντια στη συλλογιστική των εταιρειών, την απαρέγκλιτη στάση του απέναντι στα μουσικά πράγματα.
Τα υπόλοιπα, λυπάμαι, αλλά είναι για λαϊκή κατανάλωση...
Μπορείς να διαβάσεις μερικά ενδιαφέροντα εδώ:
https://stelioskazantzidis.blogspot.gr/2011/09/blog-post_21.html
https://stelioskazantzidis.blogspot.gr/2010/12/blog-post_22.html
https://stelioskazantzidis.blogspot.gr/2009/01/blog-post_13.html
[ τροποποιήθηκε από τον/την bek, 30-03-2017 21:28 ]
