Eίναι από τις τραγουδίστριες που εξελίσσονται διαρκώς. Από τις πιο τυχερές της γενιάς της.
Ευτύχησε στο ρεπερτόριο που επέλεξε, τραγούδησε πολλές επιτυχίες, καλά και πετυχημένα τραγούδια, και δούλεψε με τους καλύτερους δημιουργούς.
Η
Ελευθερία Αρβανιτάκη χρόνια τώρα παντρεύει ταιριαστά την παραδοσιακή πλευρά του λαϊκού με το νεώτερο, τη μουσική γλώσσα της Μεσογείου με το σύγχρονο τραγούδι και φλερτάρει διακριτικά ακόμα και με την ποπ.
Με μια φωνή που είναι τοποθετημένη «ψηλά», αλλά έχει ασκηθεί να είναι αισθαντική και στις χαμηλές νότες.
Τον χειμώνα, το «Φοβάμαι» που τραγουδούσε με τις «Ρόδες» έγινε μόδα στα κλαμπ, ενώ σχεδόν τον ίδιο καιρό μας έδειξε πώς βλέπει εκείνη τον Χατζιδάκι. Το «Κάπου υπάρχει η αγάπη μου» ήταν η αρχή, μια δοκιμή ίσως στους «Δρόμους παράλληλους», ενώ την περασμένη εβδομάδα ήταν η πρωταγωνίστρια της εναρκτήριας εκδήλωσης του Φεστιβάλ Αθηνών με τα κινηματογραφικά του Χατζιδάκι.
Με πολλές δυνάμεις ύστερα από ένα χειμώνα ανιχνευτικής διάθεσης και ανασυγκρότησης δυνάμεων, το καλοκαίρι της θα είναι γεμάτο όπως και το φθινόπωρο: περιοδεία με 30 συναυλίες ανά την Ελλάδα έχοντας δίπλα της τον Μάνο Πυροβολάκη, αλλά και μια εμφάνιση στην Επίδαυρο σε θρήνους γυναικών όπως τους σχεδιάζει ο Νίκος Ξυδάκης και ο Διονύσης Καψάλης με τρεις πρωταγωνίστριες του θεάτρου (Ολια Λαζαρίδου, Λυδία Φωτοπούλου, Aνέζα Παπαδοπούλου) και μια ερμηνεύτρια. Μ
ε τον Ξυδάκη είναι και ο επόμενος δίσκος της, ενώ η γέφυρα με την Ισπανία είναι διαρκώς ανοιχτή.
Καλά καλά δεν συμπληρώθηκε μήνας από την τελευταία της εμφάνιση εκεί, και στις 21 Ιουλίου θα ξαναπάει για να τραγουδήσει με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Mούρφια.
Μονωδίες στην Επίδαυρο
Δεν σας δημιουργεί άγχος η εμφάνιση στη Μικρή Επίδαυρο σε μια παράσταση που έχει και θεατρική πτυχή;
- Στην πραγματικότητα είναι μια μουσική εργασία. Mια μουσική σύνθεση του Ξυδάκη που αποτελείται από πέντε μονωδίες και τέσσερα μουσικά μέρη. Στηρίζεται σε πέντε ηρωίδες του Σοφοκλή, οι οποίες θρηνούν για την απώλεια δικών τους προσώπων.
Πάντως είστε η τρίτη ερμηνεύτρια που συμμετέχει σε παράσταση με ηθοποιούς, μετά τη Σαβίνα Γιαννάτου και τον Γιώργο Νταλάρα.
- Δεν είναι το ίδιο. Δεν συμμετέχω σε μια τραγωδία, αλλά σε μια παράσταση που καταπιάνεται μόνο με χορικά από τραγωδίες. Ο ρόλος μου είναι καθαρά μουσικός. Αν είχα ρόλο ηθοποιού δεν κρύβω ότι θα με τρόμαζε.
Η μελοποιημένη ποίηση
Τελευταία ακούω όλο και περισσότερους συναδέλφους σας να φλερτάρουν και πάλι με τη μελοποιημένη ποίηση. Και ο δίσκος που ετοιμάζετε το φθινόπωρο με τον Νίκο Ξυδάκη, εκεί στηρίζεται.
- Είναι οκτώ ποιήματα της Σαπφούς σε μετάφραση του Eλύτη, τρία του ποιητή και μεταφραστή Διονύση Kαψάλη και ένα χορικό του Eυριπίδη σε μετάφραση K. Γεωργουσόπουλου. Συχνά λέμε ότι η εποχή μας είναι αντιποιητική, ωστόσο, το κοινό αγαπά την ποίηση. Οι Ελληνες διαβάζουν ποίηση. Δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για μένα. Εχω κάνει κάτι ανάλογο με τους «Μήνες» του Δημήτρη Παπαδημητρίου. Και τότε υπήρχε μια επιφύλαξη, ωστόσο ήταν ένας δίσκος που σημείωσε επιτυχία. Κοινό για τη μελοποιημένη ποίηση υπάρχει και είναι πρόκληση να το προσεγγίσεις.
Οι σχέσεις με το κοινό
Είκοσι έξι χρόνια στο τραγούδι τι σας ενδιαφέρει περισσότερο: οι πιο οργανωμένες εμφανίσεις, το στούντιο, οι απρόβλεπτες συνεργασίες όπως αυτή με τον Φίλιπ Γκλας;
- Το καλό μου σημείο είναι το live, όμως έχω αρχίσει να βλέπω με άλλο βλέμμα τη δουλειά που γίνεται στο στούντιο. Περνάω μια περίοδο που θέλω να ρίξω το βάρος σε αυτό. Τα δισκογραφικά σχέδια που έχω δεν αφορούν ένα είδος, αλλά τέσσερα διαφορετικά πράγματα.
Ο κόσμος ακολουθεί τον καλλιτέχνη στο διαφορετικό ή προτιμά τη μανιέρα του;
- Επιζητεί αυτό που αγάπησε, που γνωρίζει. Το άγνωστο και το καινούργιο σε βγάζει από τη σιγουριά. Η σχέση κοινού και καλλιτέχνη είναι σαν τις σχέσεις των ανθρώπων. Βαριέσαι με τον άλλο, αλλά μόλις έρθει το διαφορετικό, δε σου πολυαρέσει, λες καλύτερα ήταν πριν. Το θέμα είναι πώς αισθάνεσαι εσύ στη σχέση.
Είναι ο ίδιος κόσμος που θα διαλέξει το καλό, αλλά αν του δώσεις μια φωνή πνιγμένη στο έκο, δεν θα καταλάβει τίποτα;
- Θα διασκεδάσει. Εχει διαφορά αυτό. Ο κόσμος θέλει μια κατάσταση που έχει κι αυτή τον λόγο της. Οι διαθέσεις είναι πολλές και διαφορετικές. Ο κόσμος θέλει και το εσωτερικό τραγούδι και το ομαδικό. Ζούμε σε μια εποχή που καθοδηγείται το συναίσθημα και το τι ακούμε. Το θέμα είναι να φανεί ο νέος καλλιτέχνης που έχει όλο και περισσότερες δυσκολίες.
Αισθάνεστε ότι μεγαλώνετε;
- Ναι. Κατά περιόδους με φοβίζει και η εικόνα και η πιθανή φθορά.
Θα πειράζατε τον χρόνο;
- Θα τον καθυστερούσα, αλλά όχι με νυστέρι.
Δοκιμάσατε ποτέ να γράψετε κάτι δικό σας;
- Εγραψα τη μελωδία του πρώτου μου τραγουδιού, το οποίο μάλιστα θα ηχογραφηθεί. Ευχόμουν να συμβεί και τώρα που αρχίζει και βγαίνει έχει μια παράξενη συγκίνηση. Προς το παρόν τη χαίρομαι.
Η αμηχανία έχει σχέση με το ότι ζούμε σε μια μεταβατική περίοδο. Οι καθιερωμένοι, όπως εσείς, δεν έχετε πρόβλημα;
- Μα και βέβαια, βλέπουμε γύρω μας. Ρωτάνε συχνά «πώς μπορεί να αντιδράσει ο καλλιτέχνης;». Μα κάνοντας αυτό που πιστεύει. Η αμηχανία των δισκογραφικών στην Ελλάδα έχει να κάνει με την ατολμία. Από τη μια έχουν το εμπορικό τραγούδι και από την άλλη τη δισκογραφία των πιο ιδιαίτερων πραγμάτων. Το τοπικό ρεπερτόριο είναι πολύ έντονο, αλλά τα κέντρα των πολυεθνικών από το εξωτερικό ζητούν κέρδη. Δεν τα φέρνεις από το τοπικό ρεπερτόριο; Φέρτα από το διεθνές. Νομίζω πως όλοι ζούμε σε μια μεταβατική περίοδο. Η αμηχανία έχει σχέση με τη μετάβαση.
Το μέλλον της δισκογραφίας είναι οι ανεξάρτητες παραγωγές, όπως ισχυρίζονται πολλοί;
- Το μέλλον είναι το Iντερνετ. Θα έρθουμε στη λογική που ο καλλιτέχνης θα βγάζει δυο τρία τραγούδια και θα τα διαθέτει μέσα από το Διαδίκτυο. Στο εξωτερικό έχουν ξεκινήσει γκρουπ που γίνονται γνωστά μόνο από το Iντερνετ. Ερχεται, είτε το θέλουμε είτε όχι, μια νέα πραγματικότητα. Ερχονται τα πάνω κάτω. Δεν μπορεί να κάθεσαι σε μια γωνία και να μεμψιμοιρείς. Γνωριζετε ότι αυτήν τη στιγμή τα μεγαλύτερα κέρδη των δισκογραφικών προέρχονται από τα κινητά τηλέφωνα κι όχι από τα cd; Τα ρινγκ τόουνς κι όλα τα τραγούδια που μπορείς να κατεβάσεις.
Το να κρίνεται μια επιτυχία από το πόσες φορές ακούγεται το τραγούδι σου και σε πόσα κινητά δεν είναι γελοίο;
- Αλλά πραγματικό. Μην νομίζετε, κι εγώ που τα λέω όλα αυτά, θεατής είμαι. Δεν θέλω να είμαι από εκείνους που στέκονται στο παρελθόν αγιοποιώντας το. «Τότε εμείς…». Αυτά τα ακούγαμε από τις μαμάδες μας και τους παλαιότερους από μας. Το παρελθόν είναι κάτι πολύ οικείο που το επικαλούμαστε σε κάθε δυσκολία. Μπορείς να κολλήσεις σε αυτό, αλλά όχι να προχωρήσεις. Δεν μπορώ να σας πω αν μου αρέσει αυτή η πραγματικότητα, όμως τη βλέπω. Ολα αλλάζουν, απλώς στην Ελλάδα πιο αργά.
Η ελληνική δισκογραφική παραγωγή είναι σε τέλμα, όπως λένε πολλοί δημιουργοί οι οποίοι μάλιστα συσπειρώνονται τον τελευταίο καιρό ή το αντίθετο;
- Εγώ ακούω πολλά ενδιαφέροντα πράγματα. Οι «Ρόδες» δεν είναι το μοναδικό καλό γκρουπ. Η γενιά των 27ηδων βρήκε τόπο. Βράζει. Δημιουργεί. Δεν είναι όλα τα νέα παιδιά της τηλεοπτικής νοοτροπίας. Αν ψάξει κανείς εκεί που γεννιούνται τα πράγματα θα δει ότι υπάρχει ακόμη και τραγούδι με κοινωνική ανησυχία. Μήπως το ραπ, τι έκανε; Δεν άρθρωσε τον πολιτικό λόγο της εποχής; Κάτι έρχεται…
Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Υπάρχουν τόσα στούντιο στην Αθήνα, χιλιάδες - δεν είναι υπερβολή, που κανείς δεν αναρωτήθηκε πώς συντηρούνται και σε τι χρησιμεύουν. Εκεί λοιπόν, ενώνονται άνθρωποι που δεν σχετίζονται με το τραγούδι. Το ενδιαφέρον στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι μόνο τα νέα παιδιά που ξεκινούν και δοκιμάζονται, αλλά εκείνοι που έχουν άλλα επαγγέλματα και εκτονώνονται με αυτόν τον τρόπο. Δικηγόροι, αρχιτέκτονες, επιχειρηματίες, ταξιτζήδες, μηχανικοί που τα βρίσκουν σε τέτοιους χώρους. Εχουν το ψώνιο της μουσικής όλοι, γίνονται μια παρέα και παίζουν ή ηχογραφούν δικά τους πράγματα. Γεμάτη είναι η Αθήνα από μικρά στούντιο, προβάδικα, όπως τα λέμε, που πηγαίνουν ερασιτέχνες καλλιτέχνες.
Τι κόσμος είναι αυτός;
- Είναι μια γενιά 30 και κάτι, αγόρια κορίτσια, που δεν προχωράνε σε δεσμεύσεις. Συγκατοίκηση το πολύ και παίζεται κι αυτό. Μοναχικοί άνθρωποι οι περισσότεροι, δεν μοιράζονται εύκολα πράγματα ούτε μπαίνουν σε υποχρεώσεις. Είναι καλλιεργημένοι οι περισσότεροι, επαγελματικά σε καλό επίπεδο που επιχειρούν να κάνουν αυτό που ονειρεύτηκαν. Κοίταξε επίσης τι βγαίνει από τα σχολεία. Φρέσκο δυναμικό.
Το βλέπετε από τα δικά σας παιδιά;
- Τα βλέπω δίπλα μου. Ο Λεωνίδας είναι ακόμη μικρός. Αλλά η κόρη μου η Αντιγόνη είναι 16 χρονών και γράφει τραγούδια. Εχει και γκρουπάκι.. Και δεν είναι η μόνη. Πολλά παιδιά εμφανίζονται σε σχολικές παραστάσεις.
Ολη αυτή η υστερία με τη Γιουροβίζιον πώς σας φάνηκε;
- Η υπερβολή ενοχλεί, η διάθεση για τη νίκη δεν είναι κακό. Η Γιουροβίζιον είναι ένας μουσικός διαγωνισμός που δεν έχει τη μεγάλη βαρύτητα που της δίνουν οι Ελληνες. Η υπερβολή σχετίζεται με την πρωτιά. Καμιά πρωτιά σε όποιο επίπεδο κι αν είναι, δεν τη θεωρώ απαξιωτική. Βγαίνουμε πρώτοι για τον περισσότερο κόσμο σημαίνει θα πάει η Ελλάδα καλά. Μια νίκη σε επίπεδο «μπορούμε να τα καταφέρουμε». Γιατί οικονομικά δεν πάμε καθόλου καλά.. Δεν έχει σχέση ούτε με την αμφισβήτηση ούτε με τις αξίες. Μια νίκη στους Ελληνες σημαίνει: «θα πάμε ίσως καλύτερα».
Oταν ξεκινήσατε πριν από 26 χρόνια, το τραγούδι ήταν μάλλον παιχνίδι παρά στόχος. Σήμερα τι σημαίνει για σας;
- Oταν ξεκίνησα το τραγούδι ήταν πλάκα και μόνο. Hμουν μάλιστα έτοιμη να σταματήσω. Ο Χρήστος Νικολόπουλος επέμενε και άλλαξα γνώμη. Υστερα ήρθε ο Σταμάτης Σπανουδάκης και συνέχισα. Σήμερα το βλέπω σαν πηγή χαράς.
Aλλη πηγή χαράς που σας συγκινεί;
- Φυσικά το σπίτι μου. Είναι χαρά άλλου είδους η οικογένεια. Παρ' όλες τις ατυχίες που γνώρισα στη ζωή μου, είμαι τυχερή να παίρνω χαρά και από τα δύο. Από την οικογένειά μου και το τραγούδι.
Συνέντευξη στη Γιωτα Συκκα (Καθημερινή 11/06/06) 
