Τη λέξη «Κούρδισμα» την έχω σε εισαγωγικά αφού τα πνευστά όργανα ΔΕΝ έχουν κουρδίσματα αλλά τονικότητες. Άρα ο πιο σωστός όρος είναι Συντονισμός / tuning ή καλύτερα τονισμός / intonation που λένε οι ξένοι. Και μάλιστα εγώ θα έλεγα μικροσυντονισμός (ολίγων cents. 1 ημιτόνιο = 100 cents).
«Κούρδισμα» κλαρίνου Bb
Μελετήστε πρώτα τα 5 άρθρα μου:
Μαθαίνω Κλαρίνο Μέρος Α’. Βασικές Γνώσεις: ΕΔΩ:
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4738
Μαθαίνω Κλαρίνο Μέρος Β’. Χρωματική Κλίμακα: ΕΔΩ:
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4743
Μαθαίνω Κλαρίνο Μέρος Γ’ : Embouchure (Μάσκα): Εδώ:
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4747
Μαθαίνω Κλαρίνο Μέρος Δ’. Συντήρηση Κλαρίνου: Εδώ:
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4752
Μαθαίνω κλαρίνο Μέρος E'. ''Παραξενιά'' κλαρίνου: Εδώ:
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4757
Το "κούρδισμα" του κλαρίνου είναι κάτι περισσότερο από το να βλέπουμε το πράσινο φωτάκι στο χρωματικό κουρδιστήρι (chromatic tuner).
Ο συντονισμός είναι επιστήμη με διαφορετικές μεταβλητές, συγκεκριμένες για κάθε όργανο.
Αυτό που ίσως στην αρχή φαίνεται απογοητευτικό, είναι ότι πρέπει να ακούτε συνεχώς και να κάνετε τις απαιτούμενες μικρορυθμίσεις. Είναι όμως θέμα συνήθειας!
Θα πρέπει να έχουμε κι εμείς το σωστό συντονισμό του κλαρίνου μας όταν παίζουμε σε ορχήστρα (αλλά και μόνοι μας) και να ξέρουμε γιατί το tuner μας δείχνει 1, - 1,5 - 2,5 τόνους χαμηλότερα.
Κλαρίνο που δεν είναι συντονισμένο ακούγεται δυσάρεστα!
Ο ήχος κλαρίνου περιγράφεται συχνά ως γλυκός, μελωδικός και πλούσιος. Αν και η τεχνική της αναπνοής σας παίζει το πιο σημαντικό ρόλο σε αυτό, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι το κλαρινέτο σας είναι συντονισμένο στην αρχή κάθε πρακτικής και κάθε συμμετοχής με άλλους μουσικούς.
Τα κλαρίνα τα παίζουν σ’ όλα τα είδη της μουσικής. Ορχήστρα, φιλαρμονική, Jazz, Swing, Pop και στην Ελλάδα κυρίως τα παραδοσιακά Δημοτικά μας τραγούδια (με κλαρίνα παραδοσιακά, χειροποίητα από μικρές βιοτεχνίες. Πχ εδώ:).
Τα περισσότερα που θα μάθετε για το παίξιμο του κλαρίνου μπορούν εύκολα να "μεταφερθούν" και για την εκμάθηση άλλων γλωττιδόφωνων, αλλά και χάλκινων μουσικών οργάνων (το λέω από πολύχρονη εμπειρία). Αυτό οι ξένοι το ονομάζουν "doubling". Για τους νέους λοιπόν μουσικούς η εκμάθηση κλαρίνου είναι έξυπνη επιλογή.
Ο συντονισμός είναι η ρύθμιση των μουσικών τόνων ώστε να ταιριάζουν με μια αναφορά (reference).
Η αναφορά μπορεί να ποικίλει, όπως η συχνότητα (A = 440 Hz ή 442 ανάλογα της χώρας) ή οι άλλοι μουσικοί με τους οποίους παίζετε.
Έτσι το A = 440 Hz σημαίνει ότι ο τόνος Α πάνω από το μέσο ντο (Middle C4) θα έχει 440 δονήσεις ανά δευτερόλεπτο εάν είστε συντονισμένος.
Τόνος Αναφοράς ( Reference pitch)
Γενικά:
Ο τόνος αναφοράς Α (Α = 440 Hz) θα πρέπει να είναι σταθερός, κυρίως σ’ όλα τα ποιοτικά, ακριβά κλαρίνα τα οποία έχουν προθερμαθεί και παίζονται με τα καλύτερα και ακριβότερα επιστόμια και καλαμάκια.
1ος τρόπος
Αφού έχετε υγράνει το καλαμάκι για 1-2 λεπτά, κάντε τον δακτυλισμό ‘’E3’’ και φυσήξτε απαλά για περίπου 3- 5 λεπτά χωρίς να παράγετε ήχο ή παίξτε ανεβοκατεβαίνοντας κάποιες κλίμακες ή κάποιες μελωδίες που σας αρέσουν, απλά να διοχετευτεί ο θερμός αέρας της αναπνοής σας ώστε να ζεσταθεί το κλαρίνο. Μετά με το σωστό embouchure φυσήξτε με ταχύτητα (Θερμός αέρας με ταχύτητα = σωστός γλυκός ήχος)
Εάν δεν είστε συντονισμένοι τότε είτε βαίνετε προς δίεση και λέμε είστε ψηλά (sharp) είτε βαίνετε προς ύφεση ή λέμε είστε χαμηλά (flat).
Η μονάδα μέτρησης για να δείξει πόσο sharp ή flat είστε λέγεται "cents". Όσο πιο αποσυντονισμένοι είστε, τόσο περισσότερα είναι τα cents.
Ουσιαστικά, ρυθμίζετε το μήκος του κλαρίνου ώστε να ταιριάζει με το reference σας. Όσο μικρότερο είναι το μήκος του κλαρίνου σας, τόσο πιο sharper θα είναι. Όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος του κλαρίνου σας, τόσο πιο flatter.
Οι περισσότεροι μουσικοί κάνουν αυτές τις ρυθμίσεις μεταξύ του βαρελιού και του άνω στελέχους, αλλά μπορείτε επίσης να ρυθμίσετε και μεταξύ του άνω και κάτω στελέχους ή του κάτω στελέχους και της καμπάνας.
Εάν όμως δείτε ότι πρέπει να τραβήξετε πολύ προς τα έξω μπορεί να υπάρχει πρόβλημα με το κλαρίνο σας ή να διορθωθεί το πρόβλημα με διαφορετικό καλαμάκι ή αν αγοράσετε ένα διαφορετικό επιστόμιο ή βαρελάκι.
Το θέμα με το κλαρίνο είναι το ποιες νότες θα επιλέξουμε για τον συντονισμό!
Οι γνώμες διίστανται.
Εγώ βρήκα ότι λειτουργεί αποτελεσματικά η επιλογή ρύθμισης με το tuner, των νοτών:
C4, Open G4 και F4.
Αν παίζεις μόνος ή με συνοδεία τουμπερλέκι ή τουμπί ίσως δεν έχει τόσο σημασία ο μικροσυντονισμός. Επίσης αν παίζεις μόνο με συνοδεία κιθάρας ή λαγούτου θα μπορούσαν αυτοί να συντονιστούν πάνω σου που τους είναι ευκολότερο. Ευτυχώς όμως τα κλαρίνα συντονίζονται εύκολα.
Ο ήχος του κλαρίνου, αν είναι συντονισμένο, είναι υπέροχα μελωδικός και πλούσιος! Απλά ο τρόπος αναπνοής, το embouchure (μάσκα) επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα του ήχου.
Δείτε το: Μαθαίνω Κλαρίνο Μέρος Γ’ : Embouchure (Μάσκα): Εδώ:
Tip: Θυμηθείτε ότι κανένα τέτοιο όργανο δεν είναι τέλεια συντονισμένο και το κλαρίνο δεν αποτελεί εξαίρεση.
Μάλιστα κάποιες νότες του κλαρίνου είναι πιο συντονισμένες από άλλες, και αυτές οι νότες αλλάζουν ανάλογα με το κλαρίνο και το μοντέλο. Για παράδειγμα, το C#5 είναι μια sharp νότα και το χαμηλό F3 είναι μια flat νότα σε όλα τα κλαρινέτα, οπότε μην υποθέσετε ότι παίζετε ένα κακό κλαρίνο.
Δεν πρέπει να ρυθμίζετε συνεχώς το μήκος του κλαρίνου σας για κάθε νότα που δεν ακούγεται συντονισμένη. Αυτό δεν είναι πρακτικό και θα επηρεάσει επίσης το συντονισμό των νοτών που μπορεί να ήταν προηγουμένως συντονισμένες. Αυτός είναι ένας λόγος που είναι σημαντικό να μάθετε τις τάσεις συντονισμού του κλαρίνου σας χρησιμοποιώντας τα αυτιά σας για να ακούτε τον τονισμό σας καθώς ασκείστε ή εκτελείτε. Όταν παίζετε με άλλους μουσικούς, ακούτε και κάντε μικρορυθμίσεις καθώς παίζετε για να ταιριάξετε με τους άλλους μουσικούς όσο το δυνατόν πιο κοντά. Ο συντονισμός αλλάζει συνεχώς, επομένως οι ρυθμίσεις συντονισμού που κάνατε χθες (ή ακόμα και πριν από μία ώρα) δεν θα είναι απαραίτητα ακριβείς στο παρόν ή στο μέλλον.
Δείτε το άρθρο ‘’Παραξενιά’’ του κλαρίνου πριν συνεχίσετε! Εδώ: http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4757
Προθέρμανση του κλαρίνου
Όταν παίζεις αρκετή ώρα αυτό θερμαίνεται με την αναπνοή σου και καθώς θερμαίνεται οι νότες οξύνονται. Επομένως πριν παίξεις σ’ ένα σχήμα και για να συντονιστείς μαζί του θα πρέπει από πριν να το θερμάνεις με την αναπνοή σου.
Πρώτα δες αν μόνο το επιστόμιο με το βαρελάκι (καλόν είναι να αγοράσουμε κι ένα δεύτερο βαρελάκι – 65 έως 67 χιλιοστά - λίγα χιλιοστά μικρότερο απ’ αυτό του κλαρίνου μας ή ένα ρυθμιζόμενο – πολύ ακριβό) δείχνει το tuner F# με απόκλιση έστω ελαχίστων cents. Επίσης η ποιότητα, η αντίσταση και κυρίως η σωστή τοποθέτηση του καλαμιού στο επιστόμιο, παίζουν σημαντικό ρόλο.
Τα επιστόμια πωλούνται σε τόνο αναφοράς Α= 440 και Α= 442 Hz. Προσοχή λοιπόν όταν αγοράσουμε έξτρα επιστόμιο να ταιριάζει πιο εύκολα με το συντονισμό μας.
2ος τρόπος: Ο πλέον σωστός, εύκολος, αξιόπιστος με κάποιον συμβιβασμό όμως με τα αναφερόμενα στον 1ο τρόπο.
Τώρα που γνωρίζετε τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον συντονισμό του κλαρίνου σας, βεβαιωθείτε και για μερικές άλλες παραμέτρους ‘’παγίδες’’ συντονισμού.
Σημείωση:
Να έχετε υπ’όψη πως το register key του κλαρίνου αυξάνει τη νότα κατά 12η (Δωδεκάτη = 1 οκτάβα + 1 Πέμπτη δηλαδή 1,5 οκτάβα) και όχι για οκτάβα (Ογδόη), όπως συμβαίνει στο σαξόφωνο, φλάουτο, όμποε.
Με λίγα λόγια απ’ τη φυσική: Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το κλαρίνο είναι κυλινδρικό όργανο όπου το επιστόμιο και το καλάμι κλείνουν το άνω άκρο του οργάνου. Τέτοιος κύλινδρος μπορεί να υποστηρίζει μόνο τέταρτα κύματα. Το θεμελιώδες είναι κύμα ενός τετάρτου και το επόμενο επάνω είναι ένα κύμα τριών τετάρτων. Δηλαδή είναι τρεις φορές η θεμελιώδης συχνότητα (ή δωδεκάδα). Το κύμα των δύο τετάρτων ή το μισό κύμα δεν μπορεί να υποστηριχθεί επειδή απαιτεί και τα δύο άκρα του σωλήνα του οργάνου θα πρέπει να είναι τα ίδια (είτε ανοιχτά ή κλειστά).
Το σαξόφωνο, είναι ένα κωνικό όργανο και μπορεί να υποστηρίξει κύματα ημίσεων και έτσι έχει αρμονική οκτάβα (Ογδόη), όπως και το φλάουτο (είναι ανοιχτό και στα δύο άκρα).
Το επιστόμιο επίσης επηρεάζει το συντονισμό. Όταν αγοράζετε κάποιο πολύ ακριβό να ελέγχετε με tuner εκτός της ευκολίας παιξίματος και το συντονισμό. Τα περισσότερα επιστόμια έχουν αναφορά σε Α = 440 ή Α = 442, οπότε βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε επιστόμιο που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες της απόδοσής σας. Φροντίστε, αν σας δίνει την άδεια το κατάστημα, να δοκιμάσετε αρκετά μοντέλα.
Όσο όμως και να πλησιάσετε τον συντονισμό δεν θα είναι εντελώς ακριβής για όλες τις νότες (ειδικά στις άνω οκτάβες). Θα μπορούσατε αυτές τις συγκεκριμένες μη σωστά συντονισμένες νότες να τις φέρεται σωστά αλλάζοντας το embouchure και ‘’δαγκώνοντας’’ το επιστόμιο γεγονός πολύ δύσκολο. Γι’ αυτό πολλοί επαγγελματίες πάνε σε γνωστούς τεχνίτες για τη λεγόμενη ‘’ επισκευή undercutting’’ που σημαίνει μέθοδο αλλαγής του σχήματος της οπής! Αυτό λένε, επηρεάζει μόνο τον τόνο των συγκεκριμένων οπών.
Συνήθισε να ανεβαίνεις τη χρωματική κλίμακα σ’ όλες τις οκτάβες κρατώντας το κλαρίνο στη σωστή γωνία.
Όταν ανεβαίνεις συναντάς διέσεις (πχ E – F – F# - G – G# -A – A# - B – C – C# - D – D# - E) και όταν κατεβαίνεις συναντάς υφέσεις (πχ E – Db - D – Cb - C – B – Ab - A – Gb - G – Fb - F – E). Οι νότες που ακούγονται το ίδιο αλλά στο πεντάγραμμο γράφονται διαφορετικά λέγονται εναρμόνιες : Πχ F# = Gb , G# = Ab , A# = Bb , C# = Db
Αφού μάθεις όλα αυτά τα βασικά, τότε θα συνεχίσεις με τις υπόλοιπες περιοχές (Registers) ξεκινώντας από το G Clarion και θα πρέπει να συνηθίσεις να παίζεις, όπως και κάθε μουσικό όργανο, με αίσθημα, ευαισθησία και εκφραστικότητα! Το παίξιμο μουσικών οργάνων είναι τέχνη!
Συνεχίζεται...
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
#29987 / 18.01.2021, 21:18 / Αναφορά Πάρα πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά! Εξαιρετικό το κείμενο! |
#29988 / 19.01.2021, 08:12 / Αναφορά Ευχαριστώ ! Το κλαρίνο έχει πολλές εκπλήξεις λόγω του κυλινδρικού σώματος!!! Δες το μέρος Γ" |
#29989 / 19.01.2021, 08:15 Συγνώμη ...το Μέρος Γ' την....<<Παραξενιά>> του σε σχέση με άλλα πνευστά γλωττιδόφωνα! |