ελληνική μουσική
    Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997

    Ματιές στην Ιστορία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης

    costaspanag
    28.06.2013, 23:37

    Το πρόσφατο "κλείσιμο" της ΕΡΤ είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα που απασχολεί και τους αναγνώστες του ΜΗ και καθιστά επίκαιρο το πιό κάτω κείμενο, με ματιές στην Ιστορία της Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης στη χώρα μας:



    Η καθυστέρηση στην κρατική Ραδιοφωνία

     Η πρώτη  απόπειρα πειραματικής κρατικής ραδιοφωνικής εκπομπής στην Ελλάδα έγινε το 1923 από τη ΔΡΥΝ -Διεύθυνση Ραδιοτηλεγραφικής Υπηρεσίας (Πολεμικού) Ναυτικού- στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Ναυτικών στο Βοτανικό, με πομπό 200W.

    Από το 1932 μέχρι το 1935  έγιναν  ραδιοφωνικές εκπομπές από τον Ραδιοτηλεφωνικό Σταθμό του Πειραιά. Ο πομπός, 200W μεσαίων, ανήκε στη Ραδιοτηλεγραφική Υπηρεσία του Υπουργείου ΤΤΤ (Ταχυδρομεία-Τηλεγραφία-Τηλέφωνα) για την επικοινωνία με τα πλοία.

    Η μεγάλη καθυστέρηση στην ίδρυση κρατικού ραδιοφωνικού σταθμού δημιουργούσε όπως ήταν φυσικό από αρκετά χρόνια ήδη δυσφορία, αντιδράσεις και πικρόχολα σχόλια.

    Την 25η Μαρτίου 1938, μόλις δυό χρόνια πριν τον πόλεμο, λειτούργησε επιτέλους ο πρώτος Ραδιοφωνικός Σταθμός, ο σταθμός Αθηνών του ΕΙΡ (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας).

    Η Ελλάδα είχε μείνει τελευταία απ’ όλες τις Ευρωπαικές και Βαλκανικές χώρες (και την Αλβανία). Όσο για τη γειτονική Τουρκία, ο σταθμός της Άγκυρας λειτουργούσε ήδη 15 χρόνια -από το 1923-.

    Ο σταθμός Αθηνών εγκαταστάθηκε στα  Νέα Λιόσια με πομπό μεσαίων 15KW.

    Τα γραφεία του ΕΙΡ βρίσκονταν στην οδό Ρηγίλλης.

    Το 1948 ιδρύθηκε ο «Κεντρικός ραδιοφωνικός σταθμός Ενόπλων Δυνάμεων».

    Στις 11/5/52 άρχισε να λειτουργεί το Β΄πρόγραμμα και το 1954 το Γ΄ πρόγραμμα του ΕΙΡ.

    Η Ελλάδα δεν είχε ακόμα επαρκές ραδιοφωνικό δίκτυο, που να καλύπτει όλη τη χώρα.

     «Ελεύθερη» Ραδιοφωνία

     Το 1987 έγινε και στη χώρα μας η «έκρηξη» της αυτοαποκαλούμενης  «ελεύθερης» ραδιοφωνίας που έσπασε μεν το κρατικό μονοπώλιο, οδήγησε όμως στο γνωστό χάος στη ζώνη των FM. Οι σταθμοί –ο ένας πάνω στον άλλο- κατέκλυσαν τη μπάντα, αμιλλόμενοι ποιός θα ρίξει στον αέρα περισσότερα παράνομα KW, η πολυφωνία έγινε χάβρα, ενώ ελευθερία, αρχές και ποιότητα θυσιάστηκαν στο βωμό της «ακροαματικότητας» και του εύκολου κέρδους.

     Η τηλεόραση στην Ελλάδα

     Όπως το ραδιόφωνο, έτσι και η τηλεόραση καθυστέρησε απαράδεκτα στη χώρα μας, που δεν την γνώρισε παρά πολλά χρόνια μετά από τα άλλα κράτη της Ευρώπης, ακόμα και την Αλβανία.

    Η πρώτη επίσημη επίδειξη τηλεόρασης στην Ελλάδα έγινε το 1953 σε ραδιοφωνική έκθεση που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του οίκου «Ράδιο Καραγιάννη».

    Η πρώτη επίσημη πειραματική τηλεοπτική εκπομπή στην Ελλάδα έγινε με πομπό της ΔΕΗ στη Διεθνή Έκθεση Θεσαλονίκης στις 10 Σεπτεμβρίου 1962.

    Το ΕΙΡ μετονομάστηκε το 1964 σε «ΕΙΡΤ», με την προσθήκη του αρχικού της Τηλεόρασης.

    Η πρώτη δοκιμαστική του εκπομπή μεταδόθηκε από το στούντιο ραδιοφωνίας του Ζαππείου στις 21 Σεπτεμβρίου 1965.

    Από τις 23 Φεβρουαρίου 1966 οι δοκιμές έδωσαν επιτέλους τη θέση τους στις τακτικές πλέον εκπομπές του πρώτου –προσωρινού και πειραματικού, ισχύος μόλις 250W – σταθμού της Ελληνικής Τηλεόρασης, από το κτίριο του ΟΤΕ στην πλατεία Βικτωρίας.

    Η Ελλάδα αποκτούσε επιτέλους κρατική τηλεόραση, όταν άλλα Ευρωπαικά κράτη, όπως πχ η Γαλλία, έκαναν ήδη δορυφορικές τηλεοπτικές εκπομπές!

    Δέκτες είχαν τότε πολύ λιγοι Αθηναίοι. Οι μη προνομιούχοι συνωστιζόμαστε έξω από τις βιτρίνες των καταστημάτων, χαζεύοντας με θαυμασμό το πρωτόγνωρο για τη χώρα μας τεχνολογικό επίτευγμα.

    Αμέσως ακολούθησε η λειτουργία του δεύτερου, επίσης πειραματικού σταθμού, ισχύος 500W, που – χρόνια από τη λήξη της εμπόλεμης κατάστασης- ανήκε στην ΥΕΝΕΔ (Υπηρεσία ΕΝημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων).

    Η «ελεύθερη» ελληνική τηλεόραση γέμισε την TV κανάλια. Φυσικά έγινε ότι και με την «ελεύθερη» ραδιοφωνία, με την ποιότητα των εκπομπών να πέφτει σε απαράδεκτα και επικίνδυνα χαμηλό επίπεδο και με τον ερχομό ενός νέου μεσαίωνα με μάγους, αστρολόγους κλπ. 

     

    Από το βιβλίο του Κώστα Παναγόπουλου (SV1AIA): «Από την Αναμονή προς την Αναγνώριση», εκδόσεις «Ραδιοτηλεπικοινωνίες», Αθήνα 2000, σ. 55-59.

     

    [ τροποποιήθηκε από τον/την costaspanag, 29-06-2013 23:14 ]


    costaspanag
    30.06.2013, 21:09

    Συμπληρώνω με ματιές από το ίδιο βιβλίο (σελ. 48-52):

     

    Η ραδιοφωνία στην Ελλάδα

     Το 1931 η ραδιοφωνία ήταν ακόμη απόμακρη στη χώρα μας και ανήκε στον χώρο της φαντασίας, του ονείρου και του παραμυθιού.

    Μέχρι το 1925 το ραδιόφωνο στην Ελλάδα ήταν «μυστηριώδες μηχάνημα» και ελάχιστοι γνώριζαν την ύπαρξή του.

    Από το 1921 μέχρι το 1926 οι κάτοχοι ραδιοφώνου πλήρωναν υποχρεωτική συνδρομή 500 δρχ. το χρόνο (ποσό πολύ μεγάλο για την εποχή) στη διεύθυνση «Λαχείου του Στόλου» του Υπουργείου Ναυτικών, αν και αναγκαστικά δεν άκουγαν παρά μόνο ξένους σταθμούς, αφού ελληνικοί δεν υπήρχαν.

    Από την παραλαβή του από το Τελωνείο μέχρι να εκδοθεί η «άδεια λειτουργίας δέκτου ασυρμάτου» (!) από τη ΔΡΥΝ, το  ραδιόφωνο σφραγιζόταν. Για τον σκοπό αυτό επισκεπτόταν το σπίτι του κατόχου κουστωδία οπλισμένων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού.

    Στην Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη απαγορευόταν η κατοχή ραδιοφώνων.

    Τον Μάρτιο του 1935 επιβλήθηκε απαγόρευση της λειτουργίας ραδιοφώνων και υποχρεωτικό κατέβασμα των κεραιών.

    Στις αρχές του 1936 ιδρύθηκε με αναγκαστικό Νόμο του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου η «Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών». Μέχρι τότε την εποπτεία της Ραδιοφωνίας είχε το Υπουργείο ΤΤΤ.

    Γερμανική Κατοχή                                

    Την Κυριακή 27 Απριλίου 1941 τα Γερμανικά στρατεύματα Κατοχής  κατέλαβαν τον ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών, που μετατράπηκε σε φωνή των κατακτητών μέχρι την απελευθέρωση.

    Η κατοχική Κυβέρνηση  υπήγαγε την ραδιοφωνία στη «Διεύθυνση Τύπου και Ραδιοφωνίας» και τον Μάιο του 1941 στην «Ανώνυμη Εταιρεία Ραδιοφωνικών Εκπομπών» (ΑΕΡΕ).

    Στις 12/10/1944 οι Γερμανοί αποχωρώντας ανατίναξαν την κεραία του πομπού Λιοσίων.

    Απελευθέρωση

    Ο σταθμός ξανάρχισε να λειτουργεί στις 20/10/1944 και ώρα 13:45΄. Όχι όμως από τον πομπό Λιοσίων, που δεν προλάβαινε να επισκευαστεί, αλλά από τον πομπό 100W του Εργαστηρίου Φυσικής  του Πανεπιστημίου, που εγκαταστάθηκε στο Ζάππειο.

    Στις 16/7/1945 οι εγκαταστάσεις της ΑΕΡΕ περιήλθαν στον επανιδρυθέντα κρατικό οργανισμό (ΕΙΡ).

    Το 1946 η Ελλάδα, με 5 ραδιόφωνα ανά 1000 κατοίκους, ήταν τελευταία στην Ευρώπη και στην ίδια κατηγορία με το Αφγανιστάν, την Αγκόλα κλπ.

    Το 1951, με 26/1000, η κατάσταση εξακολουθούσε να είναι απογοητευτική, με την Ελλάδα κοντά στο τέλος του σχετικού πίνακα, να υπολείπεται από την Αλβανία.

    Τα ραδιόφωνα έπρεπε υποχρεωτικά να δηλώνονται. Η υποχρεωτική συνδρομή στο ΕΙΡ ήταν η «ακριβότερη εξ όλων των χωρών».

    Ο σταθμός του Τσιγκιρίδη

    Ο πρώτος Ελληνικός ραδιοφωνικός σταθμός που λειτούργησε συστηματικά ήταν ο σταθμός που κατασκεύασε, ίδρυσε και λειτούργησε στη Θεσ/κη ένας ιδιώτης, ο Χρήστος Τσιγκιρίδης.