Αξίες

Σε ένα κομμάτι, οι νότες μας μπορεί να κρατούν άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Γι’ αυτό λοιπόν, όπως μάθαμε να ξεχωρίζουμε την οξύτητά τους, τώρα, σε αυτό το κεφάλαιο, θα μάθουμε να ξεχωρίζουμε την αξία (ή διάρκειά) τους...

---

Το μάθημα είναι μια ευγενική προσφορά της μουσικής σχολής Τομπάζη, την οποία ευχαριστούμε θερμά και γι' αυτό το μάθημα.

---

Οι αξίες, λοιπόν, των φθόγγων παριστάνονται στο πεντάγραμμο με διάφορα σύμβολα τα οποία παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

1.Ολόκληρο
2.Μισό
3.Τέταρτο
4.Όγδοο
5.Δέκατο έκτο
6.Τριακοστό δεύτερο
7.Εξηκοστό τέταρτο

Η ταξινόμηση στον παραπάνω πίνακα έχει γίνει με βάση τη διάρκεια των φθόγγων. Έτσι λοιπόν, το ολόκληρο που παρουσιάζεται πρώτο έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια (αξία) ενώ το εξηκοστό τέταρτο έχει τη μικρότερη αξία και παρουσιάζεται τελευταίο στον πίνακα.

ΟΛΟΚΛΗΡΟ
Το ολόκληρο συμβολίζεται με  όπως είδαμε και παραπάνω και συνήθως το μετράμε με τέσσερα χτυπήματα. Έχει, όπως συνηθίζεται να λέγεται, 4 χρόνους.        

ΜΙΣΟ ή ΗΜΙΣΥ
Αν θέλουμε να κρατήσουμε έναν ήχο το μισό χρόνο απ’ ότι έναν ολόκληρο τότε χρησιμοποιούμε το μισό το οποίο το μετράμε με δύο χτυπήματα. Έχει, όπως συνηθίζεται να λέγεται, δύο χρόνους και συμβολίζεται με  ,  όπως είδαμε στον προηγούμενο πίνακα.  
Το ολόκληρο ισούται με δύο μισά.   
 =+        


ΤΕΤΑΡΤΟ
Η αμέσως μικρότερη αξία, όπως βλέπουμε και στον πίνακά μας, είναι το τέταρτο το οποίο το μετράμε με ένα χτύπημα. Έχει ένα χρόνο και συμβολίζεται με όπως έχουμε ήδη δει.

Το μισό ισοδυναμεί με δύο τέταρτα
=+
Τέσσερα τέταρτα ισοδυναμούν με ένα ολόκληρο.            
+++=

ΟΓΔΟΟ
Όταν θέλουμε να κρατήσουμε έναν ήχο για μισό χρόνο ή ένα χτύπημα τότε χρησιμοποιούμε το όγδοο. Το ονομάσαμε όγδοο διότι οχτώ νότες αυτής της αξίας ισοδυναμούν με ένα ολόκληρο.
= + + + + + + +

Το όγδοο το συμβολίζουμε όπως το τέταρτο με τη διαφορά ότι συνοδεύεται από μια ουρίτσα η οποία ονομάζεται άγκιστρο. Το άγκιστρο μπαίνει πάντα από τη δεξιά πλευρά του στελέχους όπως φαίνεται στα παρακάτω σχήματα.

 

 

ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
Η αμέσως μικρότερη αξία από το όγδοο είναι το δέκατο έκτο το οποίο ξεχωρίζει από το όγδοο από τις δύο ουρίτσες (άγκιστρα) που έχει στο στέλεχός του. Το ονομάζουμε δέκατο έκτο διότι 16 τέτοιες αξίες συμπληρώνουν ένα ολόκληρο.
= +++++++++++++++

Τα όγδοα, τα δέκατα έκτα, τα τριακοστά δεύτερα και τα εξηκοστά τέταρτα, για λόγους καλής οπτικής ανάγνωσης, προτιμούμε να τα ενώνουμε μεταξύ τους με γραμμές, όπως φαίνεται στα παρακάτω παραδείγματα. Οι γραμμές αυτές λέγονται μπάρες και ο αριθμός τους εξαρτάται από τις αξίες που ενώνουμε. Έτσι για τα όγδοα θα έχουμε μια μπάρα όπως έχουμε ένα άγκιστρο όταν το όγδοο είναι μόνο του. Για τα δέκατα έκτα θα έχουμε δύο μπάρες όπως έχουμε δύο άγκιστρα όταν το δέκατο έκτο είναι μόνο του. Με τον ίδιο τρόπο θα έχουμε τρεις γραμμές για τα τριακοστά δεύτερα και τέσσερις γραμμές για τα εξηκοστά τέταρτα.  

Τέσσερα όγδοα ενωμένα


Τέσσερα δέκατα έκτα ενωμένα

Έτσι, το παραπάνω παράδειγμα μπορεί να γραφεί πολύ πιο απλά και ευανάγνωστα με τον τρόπο που φαίνεται παρακάτω.  
  = +++                 

Όσον αφορά τώρα τον αριθμό των φθόγγων που θα ενώνουμε με μπάρες, αυτό εξαρτάται από παράγοντες που θα εξεταστούν σε παρακάτω κεφάλαια. Εσείς προς το παρόν μπορείτε να ενώνετε τα όγδοα ανά δύο ή ανά τέσσερα και τα δέκατα έκτα ανά τέσσερα.                                                                           

ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Όταν στο δέκατο έκτο προσθέσουμε ένα τρίτο άγκιστρο, τότε έχουμε ένα σημείο που το λέμε τριακοστό δεύτερο . Το ονομάζουμε τριακοστό δεύτερο διότι 32 τέτοια σημεία συμπληρώνουν ένα ολόκληρο.
=+++

 

ΕΞΗΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Όταν στο τριακοστό δεύτερο προσθέσουμε ένα τέταρτο άγκιστρο τότε παίρνουμε ένα καινούργιο σημείο το οποίο ονομάζουμε εξηκοστό τέταρτο .

Το ονομάζουμε εξηκοστό τέταρτο διότι 64 τέτοια σημεία συμπληρώνουν τέσσερις χρόνους, δηλαδή ένα ολόκληρο.
          =

 

Παρακάτω βλέπουμε ένα πολύ χρήσιμο πίνακα με ισοδυναμίες.

Ο παραπάνω πίνακας μάς δείχνει ότι το ολόκληρο ισοδυναμεί με:
Α. Δύο μισά
Β. Τέσσερα τέταρτα
Γ. Οχτώ όγδοα
Δ. Δεκαέξι δέκατα έκτα
Ε. Τριάντα δύο τριακοστά δεύτερα
ΣΤ. Εξήντα τέσσερα εξηκοστά τέταρτα.