Η μικρότερη μεγάλη Όπερα στον κόσμο - Αμάτο Όπερα

Στις 16 Δεκεμβρίου 2011 κηδεύτηκε με άριες οπερατικής τελειότητας ο Tony Amato (Τόνυ Αμάτο)...

Ποιος ήταν αυτός; και τι ακριβώς συνέβη: (;)...

Επί της οδού Bowery 319 του Manhattan, στεγάστηκε για περίπου πέντε (5) δεκαετίες η μικρότερη όπερα του κόσμου...

Ιδρυτές της οι: Tony Amato και η σύζυγός του Sally Amato...

Aπό το 1948 ακόμα, οι δυο τους, ίδρυσαν την Amato Opera που αρχικά στεγάστηκε στο υπόγειο της εκκλησίας της Παναγίας της Πομπηίας (Our Lady of Pompeii Church) στο Greenwich Village, με πρώτη τους, παρθενική παράσταση, που ανέβασαν “Ο Κουρέας της Σεβίλλης” του Gioachino - Giovacchino Rossini.

Σε αυτό το υπόγειο έκανε τις πρόβες του και έδινε τις παραστάσεις του, ο νέο-ιδρυθείς Θίασος και έδρευε εκεί, μέχρι το 1951, οπότε μεταστεγάστηκε σε Θέατρο της οδού Bleecker και από το 1964 στεγάστηκε μόνιμα, στο τετραώροφο Βrownstone που αναφέρεται πάρα πάνω...

video

Amato Opera

video

Πολλοί νέοι μουσικοί και τραγουδιστές ενθαρρύνθηκαν, μέσα από το δημιούργημα των δύο συζύγων των Amato.

Στα 61 χρόνια της ύπαρξή της, η Όπερα των Αμάτο ή του Αμάτο, έχει να επιδείξει μία πληθώρα έργων, παραστάσεων, που παρουσιάστηκαν μέσα από τον μικρότερο οπερατικό χώρο του κόσμου.

Οι σύζυγοι: Anthony, (γεννημένος στο Minori, που βρίσκεται στο Amalfi Coast, στην Ιταλία,  16 Ιουλίου 1920 και που πέθανε στις– 13 Δεκεμβρίου 2011) και η Serafina Bellantone - Sally Bell Amato (γεννημένη 27 Σεπτεμβρίου 1917 – που πέθανε 16 Αυγούστου 2011).

 

Ο Tony Amato ήταν ο απόλυτος καλλιτεχνικός διευθυντής.

Από την επιλογή του ρεπερτορίου, μέχρι την προετοιμασία, αλλά και τη διεύθυνση της εκάστοτε όπερας, για όλα, κύριος και αποκλειστικός υπεύθυνος, ήταν αυτός ο ίδιος.

Στις πρώιμες παραγωγές του, αναζητούσε το κάστινγκ για τις όπερές του, από το The America Theatre Wing, όπου ήταν ο Διευθυντής του Opera Workshop. Αυτό, είχε το θετικό της μη  υψυηλής του κοστολόγησης, πράγμα που γλύτωσε τους Amato, από την περιφορά του καπέλου κατά τα διαλλείματα προκειμένου να μαζευτούν οι εισφορές οικονομικής βοήθειας.

 

Η Sally έκανε τα κοστούμια, ρύθμιζε τα φώτα, ήταν η ταμίας, διεύθυνε την εκάστοτε καμπάνια προβολής και διαφήμισης και των δημοσίων σχέσεων της Εταιρείας αυτής, αλλά και όλες τις εξορμήσεις και επιχειρήσεις, τις διεύθυνε η ίδια.

 

Για  περισσότερο από 50 χρόνια, η Sally, με το καλλιτεχνικό όνομα, Serafina Bellantoni. Τραγούδησε στην Όπερα με μεγάλη μάλιστα επιτυχία.

Στα πρώτα χρόνια, όταν γνωρίστηκαν δηλαδή, η Κα Αμάτο, δούλευε με τη μητέρα της, σκληρά για να κερδίζει τα χρήματα των μαθημάτων της για τη μουσική.

Μετά την πρώτη τους παράσταση, “Ο Κουρέας της Σεβίλλης”, ακολούθησαν, την  επόμενη εβδομάδα: η μονόπρακτη Cavalleria Rusticana του Pietro Mascagni και το δίπρακτο έργο: I Pagliacci του Ruggero Leoncavallo.

Ανάμεσα στις θέσεις σταθμούς που χρησιμοποίησε η Amato Opera, στην πρώιμη εποχή της, ήταν και αυτή της Kaufman Αίθουσας Συνεδριάσεων, της 92ης Οδού Y, η αίθουσα του Fashion Institute of Technology και η Αίθουσα Συνεδριάσεων του Washington Irving High School.

Το 1951 μετακινήθηκε η Amato Opera, στην πρώτη μόνιμη παρθενική στέγη της, στην οδό 159 Bleecker Street.

Θέατρο τώρα πια, 299 θέσεων.

Εδώ ανέβαζαν τέσσερις διαφορετικές παραγωγές, σχεδόν,  κάθε Σαββατοκύριακο, με 21 διαφορετικές όπερες και 1296 επιτυχημένες παραστάσεις επί της θεατρικής αυτής σκηνής.

Οι παραστάσεις δίνονταν και σε κοντινές πόλεις, σε Σχολεία, Δημαρχεία και όπου αλλού δινότανε η ευκαιρία.

Το θέατρο της οδού  Bleecker έκλεισε το 1959.

H συνέχεια όμως, Amato Opera, δεν τερμάτισε...

 

 Δίπλα σ' ένα βενζινάδικο, πολύ κοντά με το διάσημο (Country, Blue Grass, and Blues) CBGB Rock Club, μέσα σε ένα χώρο, που ήτανε πριν αποθηκευτικός χώρος για ανεφοδιασμό τροφίμων, βρήκε τη μόνιμη πια στέγασή της, η Amato Opera.

Σαιζόν 1963 - 1964

107 καθίσματα

7 μέτρα (περίπου) σκηνή και

1 πολύ μικρό “βαθούλωμα”, για την ορχήστρα, στο μπροστινό μέρος της σκηνής, είναι η νέα εικόνα που ξεκίνησε το 1964 και τερμάτισε τη λαμπρή πορεία της το 2011, με το θάνατο του εμπνευστή και συνιδρυτή Tony Amato.

Στην κάθε σαιζόν παρουσιάζονταν περί τις πέντε ή έξι όπερες, (είτε τραγωδίες είτε κωμωδίες), με το τελικό ρεπερτόριο να έχει ξεπεράσει τις εξήντα συνολικά όπερες – έργα.

Την κάθε όπερα την παρουσίαζαν, για πέντε ή και περισσότερες εβδομάδες και τις περισσότερες φορές με εναλλασσόμενο κάστινγκ.

Για τις Κυριακές, δημιούργησαν παραστάσεις για παιδιά, με την περιληπτική παρουσίαση των έργων της όπερας, που πλήρη τα έπαιζαν στην “Κεντρική” Σκηνή.

Οι τιμές των εισιτηρίων ήταν ιδιαίτερα χαμηλές:

1,80 δολάρια το εισιτήριο - 1964

3–4 δολάρια το εισιτήριο – 1975

23 δολάρια το εισιτήριο – 1998

35 δολάρια το εισιτήριο – 2008

30 δολάρια το εισιτήριο, μόνο, για σπουδαστές, μαθητές, παιδιά και τρίτης ηλικίας.

Το PBS έκανε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο  “Amato: A Love Affair With Opera” - 2001.

Έπαινοι και Βραβεία κοσμούν το ένδοξο έργο, παρελθόν πια, της Amato Opera.

Οι Amato συγκαταλέχθησαν στο: City Lore's Peoples' Hall of Fame. Επίσης:

τιμήθηκαν από το: American Cultural Roundtable και από την: Italian Heritage and Cultural Committee, αναγνωρίζοντάς τους, την τεράστια πολιτιστική και καλλιτεχνική συμβολή των Αμάτο και της Amato Opera, για την Πόλη της Νέας Υόρκης.

Η 31η Μαΐου του 2009, που με την παράσταση της Όπερας: The Marriage of Figaro του Wolfgang Amadeus Mozart, αποτελεί και την τελευταία μέρα ύπαρξης, οπότε δόθηκε και η τελευταία παράσταση, επισφραγίζοντας, την ήδη προαναγγελθείσα λήξη των “εργασιών” της Amato Opera. Την προαναγγελία είχαν κάνει ήδη, από της 10ης Ιανουαρίου 2009, πριν από την παράσταση της Όπερας: The Merry Widow του Franz Lehar.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής, διευθυντής σκηνής, μουσικός διευθυντής, προπομπός, δάσκαλος φωνητικής, δάσκαλος ορθοφωνίας, σιτιστής, καθαριστής, ανάμεσα σε άλλα, πάρα πολλά προσόντα και ιδιότητές του, πέθανε στα 91 του χρόνια...

Ημερομηνία θανάτου, Πέμπτη 13 Δεκεμβρίου, στο  City Island – Bronx - New York City, μέσα στο σπίτι του, από καρκίνο.

Πραγματικό όνομα, Antonio Amato Mini.

Ο Αμάτο με την μελλοντική και μόνιμη σύζυγό του Sally, συναντήθηκαν και γνωρίστηκαν στο Papermill Playhouse του  New Jersey, κατά τη διάρκεια μιας παράστασης.

Παντρεύτηκαν το 1945.

Ίδρυσαν, μία, από τις πρώτες “off-Broadway” θεατρικές εταιρείες της Αμερικής, αλλά και του Κόσμου.

“Όταν έρχονται στο θέατρό μας, αυτό που θα θυμούνται κι αυτό που εμείς θυμόμαστε, είναι η ζεστασιά που συναντούν και με την οποία περιβάλλονται από την όπερά μας, ζεστασιά που κανένα άλλο είδος θεάτρου δεν μπορεί να έχει.

Είχαμε την τύχη να έχουμε, ένα πολύ μικρό θέατρο και το διατηρήσαμε μικρό, επειδή το μικρό είναι όμορφο.

Μικρή 'Οπερα που είναι Μεγάλη. Μικρή αλλά μεγάλη.

Έχουμε κάνει πολλές πρεμιέρες στο θέατρό μας, ειδικά στις πρώιμες ενάρξεις μας, με τον Verdi.

Ο Verdi είναι ο αγαπημένος μου συνθέτης. Φυσικά ο Mozart είναι εκεί, στην ίδια θέση με τον Verdi.

Σκέφτομαι πως ένα από τα μεγαλύτερα αμερικανικά επιτεύγματα στη σκηνή της Όπερας, ήταν που καταφέραμε με το ανέβασμα της  παράστασης, του Arrigo Boito – Nerone. Ήταν ένα τεράστιο τόλμημα, με τη μεγαλύτερη δυνατή θεατρική ολοκλήρωση.”

Ένας από τους κύριους λόγους μας, ήταν πως έπρεπε να βρεθεί μια πλατφόρμα, για τους νέους Αμερικανούς καλλιτέχνες, ερμηνευτές Όπερας. Επί σκηνής, με πλήρη σκηνικά, με πλήρεις χορωδίες, ολοκληρωμένο φωτισμό, σε μία πολύ καλή παραγωγή.

Πολύ μικρές οι δυνατότητές μας και οι ευκαιρίες που υπήρχαν, όταν πρώτο-ιδρύσαμε την θεατρική μας εταιρεία. Σχεδόν καμία ευκαιρία δεν υπήρξε.”

“Είμαστε μαζί στην ίδια χορωδία, όταν την πρώτη μέρα, εντελώς τυχαία την άγγιξα με το πόδι μου στην πλάτη. Με αγριοκοίταξε σκεπτόμενη πως είμαι ένας φοβερά αδιόρθωτος Ιταλός.”

“Σκέφτομαι αυτό που μου συνέβη και αυτό που έκανα. Η αγάπη της για την μουσική, η ζεστασιά της, η αφοσίωσή της στο μεγάλωμα της οικογένειας. Όλα αυτά τα πράγματα, οι ιδιότητές της αυτές, ήταν που μ’ έκαναν να γνωρίζω πως έπρεπε να γίνει η σύντροφός μου. Πιστεύω πως έκανα μία σπουδαία επιλογή.”

Tον Ιούνιο του 2010, κλείνει η Amato Opera, ύστερα από σχεδόν 64 χρόνια συνεχούς λειτουργίας της.

Ο μαέστρος Αμάτο πλέον ως ομότιμος καθηγητής φεύγει να διδάξει στο Manhattan School of Music.
Αιτία θανάτου ήταν ο καρκίνος.

Ο Rochelle Mancini συγγραφέας συντάκτης και πρώην κορυφαίος τραγουδιστής της Amato Opera, ο οποίος βοήθησε τον Αμάτο να γράψει τα απομνημονεύματά του, με τον τίτλο: The Smallest Grand Opera in the World, από τις εκδόσεις iUniverse – 08/10/2011 – ISBN 978-1-4620-1049-3 (sc), ISBN 978-1-4620-1048-6 (hc), ISBN 978-1-4502-9917-6 (e).

 

Η Amato Opera που ιδρύθηκε το 1948, ήταν το φωτεινότερο άστρο του αστερισμού των ημιεπαγγελματκών Off Broadway εταιρειών Όπερας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Από τις πρώτες δεκαετίες της ύπαρξης της εταιρείας τους, όταν ακόμα δεν ήταν διαδεδομένη η παιδεία της Όπερας, αλλά και των ειδικών επιμορφωτικών προγραμμάτων, ήσαν ήδη πολύ γνωστοί ως το Βήμα ανάδειξης και προβολής και ευκαιρίας, νέων ταλαντούχων τραγουδιστών, που ήθελαν να αποδείξουν το ταλέντο τους. Απόφοιτοι της εταιρείας, όπως οι τενόροι George Shirley and Neil Shicoff αλλά και η mezzo-soprano Mignon Dunn, έφτασαν να τραγουδούν σε μεγάλες σκηνές όπερας, ακόμα μεγαλύτερες ύστερα παραγωγές, επαγγελματικές, ακόμα και στην Metropolitan Opera.

Σύνηθες ήταν το φαινόμενο των επευφημιών, από τους κριτικούς για το έργο τους.

Ακόμα και όταν διαπίστωναν πως υπήρχαν, γιατροί τραγουδιστές, δικηγόροι ή φύλακες, φροντιστές κι εκπαιδευτές σκύλων, που όμως σε τίποτα δεν υπολείπονταν και τίποτα δεν αφαιρούσαν από την αίγλη του θεάματος και από αυτή την ευχαρίστηση των θεατών ακροατών.

Κάποιοι έλεγαν, πως, ίσως ήταν η χαμηλή τιμή των εισιτηρίων, όπως στην ύστερη εποχή που σε κάποια άλλη όπερα θα χρειάζονταν 100 δολάρια και πάνω, ενώ στην Όπερα των Αμάτο μόνο 35... όμως όχι... ήξεραν βαθιά μέσα τους, πως η αμεσότητα του μικρού θεάτρου, η καλλιτεχνική τελειότητα με την οποία φροντιζόταν η κάθε παραγωγή, η αδιαμφισβήτητη αγάπη και το πάθος του συνόλου, των εταίρων, ήταν εκείνα τα στοιχεία που πυροδοτούσαν, την διαρκώς ανερχόμενη επιτυχία τους.

Όποιος επέστρεφε μετά από χρόνια στην Amato Opera, διαπίστωνε, πως η ύπαρξή τής 107 θέσεων θεατρικής αυτής σκηνής ήταν ένα επίτευγμα, σπάνιας προσφοράς στην τέχνη και σ' αυτή την ίδια τη Δημοκρατία. Κάθε παράσταση ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία.

 

Οι θεατές πολλές φορές συναντούσαν την Κα Αμάτο να κόβει τα εισιτήρια, να πουλάει και να σερβίρει καφέδες και μπισκότα στα διαλείμματα ή να τραγουδάει τους κορυφαίους ρόλους που της ανάθεταν και αναλάμβανε, με το βαφτιστικό της όνομα Serafina Bellantone.

Ο χώρος των μουσικών, άλλοτε, χωρούσε μόνο το πιάνο ή τον πιανίστα αλλά όχι και τα δύο.

Αργότερα διαμόρφωσε το χώρο με keyboard και κάποια πνευστά.

Μία σφουγγαρίστρα άσημη, δημιούργησε μία διάσημη περούκα, το επί σκηνής χιόνι δεν ήταν τίποτα άλλο από αλεύρι για μπισκοτάκια, αλλά, αποτελούσε και την τρελή χαρά των ποντικών που κατοικοέδρευαν, εντός του θεάτρου, κάτω από τη σκηνή.

Στα επτά του χρόνια, ο Αμάτο, με όλη του την οικογένεια, μετακόμησε προς το New Haven.

Στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1930, ο πατέρας του τον διέκοψε από το Γυμνάσιο προκειμένου να ασχοληθεί ως χασάπης, στην τίμια αυτή δουλειά, που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον πατέρα του.

 

Αλλά ο νεαρός Αμάτο, ο αποκαλούμενος Άντονυ ή Τόνυ, λάτρευε την Όπερα.

Σε κάποιες περιφερειακές παραστάσεις, απέδειξε το ταλέντο του και επεκράτησε έναντι άλλων τενόρων, σε ομάδες, που συγκροτούνταν για την καλοκαιρινή περίοδο.

Συνάντησε τη γυναίκα του το 1943, στο Paper Mill Playhouse του Millburn, N.J.

Συμμετείχαν και οι δύο στην παράσταση της οπερέτας του Rudolf Friml’s - The Vagabond.

Κατά τη διάρκεια της παράστασης και κάθε βράδυ επί σκηνής την κτυπούσε, όπως ο ρόλος το απαιτούσε, και κάθε νύχτα, εκτός σκηνής, της ζητούσε συγγνώμη τόσο φανερά στεναχωρημένος, που την έκανε, τόσο πολύ να συγκινηθεί, ώστε τον παντρεύτηκε κιόλας το 1945.

Στους επιζώντες συγγενείς του, υπάρχει ένας αδελφός με το όνομα Albert.

Αργότερα, ο Αμάτο, δημιούργησε ένα εργαστήριο Όπερας, στο American Theater Wing στη  New York, όπου οι σπουδαστές του είχαν την ευκαιρία να ανέβουν στο βήμα και να παρουσιάσουν τη δουλειά τους.

Αυτή άλλωστε ήταν και η κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία της Amato Opera.

Ο Αμάτο που τραγουδούσε μέχρι το τέλος της ζωής του, προσπάθησε να δώσει την ευκαιρία στην εταιρεία, να αποδοθούν όλοι ή σχεδόν όλοι, οι αντρικοί ρόλοι.

Για αρκετά χρόνια οι τραγουδιστές καλλιτέχνες, πληρώνονταν – αμοίβονταν με τα κεφτεδάκια, που τόσο νόστιμα και με τόση αγάπη και τρυφερότητα έφτιαχνε η Κα Αμάτο, προσδίδοντας μία τόσο όμορφη, οικογενειακή μορφή στην εταιρεία.

Στα τελευταία χρόνια, οι καλλιτέχνες, ελάμβαναν ένα είδος υποτροφίας – μισθού, στο δυσθεώρητο ύψος των 10 δολαρίων ανά παράσταση.

Η τελευταία παράσταση (σκηνές και κλείσιμο):

video

Οι κριτικοί αποκαλούσαν, αρκετά συχνά, τον χώρο των 107 θέσεων, πολύ οικείο. Η λέξη όντως άγγιζε δίκαια την έννοιά της. Η μόλις 18 ποδών σκηνή, μαζί με τα αναγκαία παραπέτα και σκηνικά, ανάγκαζε πολλές φορές  τους ηθοποιούς τραγουδιστές, να βγαίνουν έξω από την κεντρική είσοδο, κατά τη διάρκεια της παράστασης και να γυρίζουν πάλι επί σκηνής, τρέχοντας στην κυριολεξία από την πίσω πλευρά του θεάτρου, όπου βρισκόταν ένας χώρος σταθμευσης αυτοκινήτων, αφού είχαν διανύσει σχεδόν το μισό οικοδομικό τετράγωνο, περνώντας κάτω από τον διάδρομο ή επάνω από τη σκηνή.

Κάποιες φορές που οι ηθοποιοί έτρεχαν στο δρόμο, με φτερά και πούπουλα, ουρές και κοστούμια των παραστάσεων, έπεφταν πάνω σε κάποιους που πίστευαν στην τύχη και τις δεισιδαιμονίες, που έτρεχαν πίσω τους για να τους αγγίξουν πιστεύοντας πως είναι πνεύματα και θα τους κάνουν εκατομμυριούχους.

Ο χώρος του θεάτρου πριν, ήταν καταφύγιο αστέγων και λούμπεν στοιχείων, τους οποίους αντιμετώπιζαν με πολύ αγάπη και στοργή.

Όταν έκλεισε η Αμάτο Όπερα, κατάφερε ο Αμάτο, άνετα, να πουλήσει το four-story building στο αστρονομικό ποσό των 3.700.000 δολαρίων, αποδεικνύοντας πως η παρουσία της δραστηριότητάς του εκεί, είχε αναβαθμίσει μία τόσο κακόφημη  περιοχή, το πόσο η γειτονιά είχε αλλάξει, μόνο και μόνο από την δονκιχωτική προσπάθεια των Αμάτο, μετατρέποντας την, σε ένα από τα πιο ιν και τα πιο τρέντι σημεία της χώρας.

Οι θεατές – ακροατήριο καταγράφουν ειδικά για την παράσταση La Bohème, πως όσες φορές και αν την είχες δει την παράσταση, δε χόρταινες να τη βλέπεις, πάλι και πάλι. Τόση ήταν η ζεστασιά που έβγαζαν όλοι οι παράγοντες, που οι λίγες ίντσες που χώριζαν το κοινό, από τους ηθοποιούς, χάνονταν κι αυτές, φέρνοντας σε στενή επαφή όλους τους παρευρισκόμενους.

Η νεκρώσιμη ακολουθία, έλαβε χώρα, στον ίδιο ναό, στον οποίο η Αμάτο Όπερα, εγκαινίασε την πρώτη της παραγωγή και παράσταση.

Πολλοί από από τους σπουδαστές δημιούργησαν, την Amore Opera, συνεχίζοντας με τα ίδια σύνολα της Amato Opera, αλλά χρησιμοποιώντας και τα ίδια κοστούμια.

Το κλείσιμο της επιχείρησης κηλιδώθηκε από το γεγονός του διακαστικού αγώνα, που έστησαν η ανηψιά του Αμάτο, Irene Frydel Kim και ο σύζυγός της John Kim, των οποίων η απομάκρυνση έγινε νωρίτερα, από την τελευταία παράσταση, και με πρόσχημα εκ μέρους τους, τη μη καταβολή καθυστερούμενων αμοιβών, αλλά και μη απόδοση ποσοστών, από την πώληση της Amato Opera. Και οι δύο υπήρξαν πρώην τραγουδιστές της.

Το ακίνητο βρίσκεται ήδη, εκ των νέων ιδιοκτητών, προς πώληση, για το ποσό των 6.595.000 δολαρίων. Οι Kim θεώρησαν πως, μέχρι ενός σημείου, θα μπορούσαν να θεωρηθούν κληρονόμοι φυσικοί του Αμάτο, μιας και οι Αμάτο υιοθέτησαν την Όπερά τους, μη αφήνοντας δικά τους παιδιά, που θα τους κληρονομούσαν.

Το οίκημα ήταν (είναι) κατασκευή του 1899, δημιουργημένο για καταστήματα, με πατάρια και σοφίτες.

...να ελπίσουμε πως η συνέχεια της Smallest Big Opera of the world να βρει το δρόμο της και κάπου στην πατρίδα μας να ξεκινήσει (συνεχίσει) το ταξίδι της...