Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Οι αντικαταστάσεις ακόρντων είναι πολύ χρήσιμες στο να εμπλουτίσουμε αρμονικά ένα μουσικό κομμάτι. Ιδιαίτερα στην τζαζ, η χρήση αυθόρμητων αντικαταστάσεων κατά το ακομπανιάρισμα (comping) ή τον αυτοσχεδιασμό, είναι κάτι πολύ συνηθισμένο. Μία πολύ συνηθισμένη στη τζαζ και συνάμα αρμονικά ενδιαφέρουσα αντικατάσταση είναι αυτή του τριτόνου. Πρόκειται για μία μη διατονική αντικατάσταση και οδηγεί την αρμονία, σε διαφορετική τονικότητα από την αρχική του κομματιού. Στην τζαζ, πολύ σπάνια ένα κομμάτι μένει στην ίδια τονικότητα, δίνοντας έτσι πρόσφορο έδαφος στις αντικαταστάσεις τριτόνου.
Η μελέτη του άρθρου "Aκομπανιαμέντα στην τζαζ κιθάρα (Jazz Guitar Comping" είναι αναγκαία για την καλύτερη κατανόηση του παρόντος θέματος
Εάν χωρίσουμε την χρωματική κλίμακα (η οποία όπως είναι γνωστό αποτελείται από 12 ημιτόνια) στην μέση, έχουμε 2 ίσα μέρη 6 ημιτονίων ή αλλιώς 2 τρίτονα. Αυτή η συμμετρία επιτρέπει σε δεσπόζουσα συγχορδία να αντικατασταθεί από μία άλλη δεσπόζουσα της οποίας η θεμέλιο βρίσκεται ένα διάστημα 4η αυξημένο ή 5ης ελαττωμένο είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω, από την θεμέλιο της αρχικής δεσπόζουσας. Η νέα δεσπόζουσα που προκύπτει έχει τις ίδιες 3η και 7η της αρχικής δεσπόζουσας, άλλα ανεστραμμένες.Δηλαδή, η 3η και η 7η της αρχικής δεσπόζουσας είναι ίδιες με την 7η και 3η αντίστοιχα της νέας δεσπόζουσας. Εφόσον και οι δύο δεσπόζουσες έχουν κοινές τις 2 σπουδαιότερες νότες τους μεταξύ τους, τότε μπορεί η μία να αντικαταστήσει την άλλη. Άξιο αναφοράς επίσης είναι το γεγονός, ότι η 3 και 7η μιας δεσπόζουσας έχουν απόσταση τριτόνου.
Παράδειγμα:
Έστω η συγχορδία C7 η οποία αποτελείται από τις νότες: C(θεμέλιος), E(3η), G(5η), Bb(7η).
Αν ανέβουμε ένα διάστημα 4ης αυξημένο από την θεμέλιο της C7, έχουμε την F#7: F#(θεμέλιος), A#(=Bb)(3η), C#(5η), Ε(7η)
Ομοίως, αν ανέβουμε ένα διάστημα 5ης ελαττωμένο από την θεμέλιο της C7, έχουμε την Gb7: Gb(θεμέλιος), Bb(3η), Db(5η), Fb(=Ε)(7η)
Ας δούμε μερικά παραδείγματα αντικατάστασης τριτόνου στην ταστιέρα:
Ας δούμε και μερικά παραδείγματα αντικατάστασης τριτόνου σε κοινά Jazz progressions:
Παρατηρήστε πως οι συγχορδίες μετά τις αντικαταστάσεις τριτόνου μετακινούνται χρωματικά. Αυτή η χρωματική μετακίνηση δίνει μεγαλύτερη συνοχή στην αρμονία.
Η αντικατάσταση τριτόνου μπορεί να επιτευχθεί με συγχορδία στο comping και με κλίμακα από το lead. Δηλαδή, εάν η αρμονία δίνει ένα C7 τότε όπως είδαμε παραπάνω μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με ένα F#7 ή Gb7 στο comping και στο lead, με μία κλίμακα η οποία έχει ίδιες την 3η και την 7η του F#7 ή Gb7 ή/και επεκτάσεις τους (πχ mixolydian, mixolydian b6, super locrian, phrygian dominand, lydian dominand). Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά στο πεντάγραμμο που ακολουθεί:
Βλέπουμε πως οι κοινές νότες των F#7/Gb7 σε σχέση με την C7alt, είναι 5 έως 7 στις 7! Πολύ δυνατό υλικό για αντικατάσταση!
Φυσικά υπάρχουν και άλλες κλίμακες (πχ whole tone) με τέτοια χαρακτηριστικά, άλλα περιορίστηκα σε αυτές που έδωσα ως παράδειγμα παραπάνω. Όλες αυτές οι κλίμακες, ίσως σας ξενίζουν στο αυτί, για τον απλό λόγο, ότι δεν τις έχετε συνηθίσει. Σε αυτή τη περίπτωση πρέπει να αφομοιώσετε πρώτα τις altered δεσπόζουσες στο παίξιμό σας και οπωσδήποτε να εντρυφήσετε με τζαζ δισκογραφία.
Καλή μελέτη!
Μουσικά Είδη:JazzΜουσικά Όργανα:κιθάραΜουσική Εκπαίδευση:μάθημα κιθάραςσυγχορδίεςκλίμακεςμάθημα θεωρίας
Σοφία Αργυροπούλου: Το ''Απόψε Θέλω Να Πιω'' είναι η ζωή μου σε 76 λέξεις
Η ιστορία του «Dub Be Good To Me» των Beats International
Σταύρος Σιδεράς: Όταν είσαι καλλιτέχνης, έχεις το δικαίωμα να ονειρεύεσαι!
Γιώργος Σταυρακάκης: PostScript (Μετρονόμος, 2024)
Η ιστορία του «Dress you up» της Madonna
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
| #27913 / 07.10.2013, 09:18 / Αναφορά πολύ καλό με την πρώτη ανάγνωση. Θα γίνει άριστο με τη μεθοδική μελέτη του. ευχαριστούμε |
| #27914 / 07.10.2013, 13:19 / Αναφορά Βέβαια η λέξη ‘’τρίτονο’’ περιέχει μια αίσθηση ασυμφωνίας (όχι με την ετυμολογική της έννοια) και θεωρείται δύσκολο το τρίτονο για τον τραγουδιστή και μάλιστα κάπου έχω διαβάσει ότι θεωρούνταν ‘’Διαβολικό στη μουσικη’’ και οι συνθέτες το απέφευγαν. Γιώργο είναι απλά μύθος ή εμπεριέχουν κάποια αλήθεια; |
| #27922 / 08.10.2013, 18:17 Οι δεσπόζουσες δίνουν αίσθηση ασυμφωνίας (αρμονική ένταση) η οποία όπως είναι γνωστό, λύνεται συνήθως με μείζονα ή ελάσσονα προκειμένου. Πιθανότατα το διάστημα τριτόνου που περιέχουν (μεταξύ 3ης και 7ης), να είναι υπεύθυνο για αυτή την ένταση.
Σχετικά με το πόσο δύσκολο είναι αυτό το διάστημα για τον τραγουδιστή, δεν το γνωρίζω. Δεν έχω ασχοληθεί καθόλου με το τραγούδι.
Έχω ακούσει και εγώ την αναφορά στο τρίτονο ως "το διάστημα του διαβόλου". Δεν γνωρίζω ακριβώς γιατί. Κάποιοι λένε πως ο ήχος του (ως #4 ή b5) ξένιζε το αυτί πολύ τότε άλλα υπάρχει και η άποψη πως το μεσαίωνα θεωρούσαν πως με το τρίτονο μπορούσες να καλέσεις δαιμόνια ή και τον σατανά (ανόητες δεισιδαιμονίες φυσικά). Τι ακριβώς ισχύει δεν έχω διασταυρώσει και δεν το γνωρίζω.
Λένε επίσης, πως σειρήνα του ασθενοφόρου παίζει δύο νότες οι οποίες έχουν διάστημα τριτόνου. Δεν το έχω επιβεβαιώσει προσωπικά και δεν μπορώ να θυμηθώ από μνήμης πως ηχεί η σειρήνα του ασθενοφόρου...
Κλείνοντας να υπενθυμίσω, πως είμαι στην διάθεση οποιουδήποτε έχει απορίες ή χρειάζεται διευκρινήσεις σχετικά με όλα τα άρθρα μου.
Ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια.
|
| #27979 / 19.10.2013, 19:21 Γεια σου Γιωργο! μπορεις σε παρακαλω να μου πεις το mail σου για τυχον αποριες σαν αυτοδιδακτος μαθητευομευνος που ειμαι.. ευχαριστω! |
| #27950 / 10.10.2013, 19:10 / Αναφορά Μια σύντομη μαθηματική εξήγηση για το φαινόμενο αυτό ειναι πως είτε η 4η αυξημένη,είτε η 5η ελατωμένη έχουν απόσταση 6 ημιτονίων...Οπότε αν ανεβάσουμε τη θεμέλιο(Ι)κατά 6 ημιτόνια,τότε μοιραία θα ακολουθήσει και η 3η γινόμενη η νεα 3η η οποία θα απέχει κατά 5(ημιτόνια της μεγάλης τρίτης απ τη θεμέλιο)+6(ημιτόνια της αυξημένης 4ης)=11 ημιτόνια πάνω απ τη θεμέλιο ή 1 ημιτνόνιο πιο κάτω απ την καθαρη 8η=7η της αρχικής θεμελίου(προσαγωγέας) Ομοίως η νεα 7η γίνεται (11+6)-12=5 ημιτόνια πάνω από την πρωτη μας θεμέλιο,άρα η πριν τη μετατροπή 3η...
|
| #27951 / 10.10.2013, 23:55 Δεν επεκτάθηκα σχετικά. Σε ευχαριστώ για τον εμπλουτισμό του άρθρου. |
| #27954 / 11.10.2013, 00:12 Παρακαλώ! Το γιατί η αντικατάσταση των ακκομπανιαμέντων με θεμέλιο αυξημένη κατά καθαρή 4η αυξημένη ή 5η ελαττωμένη έχει το ακουστικό αποτέλεμα που έχει-μεγαλύτερη αρμονική συνοχή- παραμένει για μένα ένα γοητευτικό μυστήριο... |
Τροπική μουσική. Χιτζάζ, Ουσάκ, Ποιμενικό, Ράστ, Δωρικό, Νιαβέντ
Παίξιμο μουσικής από μνήμης, από παρτιτούρα ή και τα δύο;
Είναι οι «Δρόμοι» Ματζόρε ή Μινόρε;
Πεντατονική» ή «Πεντάφθογγη» κλίμακα;
Μπορούμε να παίξουμε Μότσαρτ με Δημοτικό κλαρίνο;
Απλώς έγραψα μια μαθηματική εξήγηση της ισοδυναμίας 3ης πριν-7ης μετά και 7ης μετά 3ης πριν αγαπητέ jazz guitar...