ελληνική μουσική
    Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997

    Περί της ύλης των μουσικών σπουδών

    xray
    19.06.2013, 11:55

    Έχοντας έμμεση σχέση με την ύλη της εκμάθησης της μουσικής, μου δημιουργήθηκε μια απορία, ή μάλλον μια σειρά απορίες: Ρώτησα μερικούς δασκάλους μουσικής σχετικά με την ύλη των μαθημάτων και μου απάντησαν ότι αυτή αποτελείται από τα έργα συνθετών μπαρόκ, ρομαντικών, κλασσικών, χονδρικά δηλαδή έργα που γράφτηκαν από το 1500 μέχρι το 1900, ας πούμε για ευκολία. (Εξαιρώ φυσικά τις ασκήσεις με τις κλίμακες και μερικές ειδικές – διαχρονικές – ασκήσεις δεξιοτεχνίας)

    Η μεθοδολογία της εκμάθησης από την άλλη μεριά, είναι και αυτή το ίδιο, εννοώντας ότι οι σημερινοί σπουδαστές, μαθαίνουν μουσική με τον ίδιο τρόπο που μάθαινε και ο Μπετόβεν, ή οι σύγχρονοί του μουσικοί. (Φυσικά μιλάω πάντα για την Ευρώπη)

    Οι ερωτήσεις μου είναι η εξής μία:

    Ως πότε;

    Πότε πρόκειται να αλλάξει το ‘σύστημα’ εκμάθησης της μουσικής; Πότε θα ενημερωθούν για τις εξελίξεις στον τομέα οι διάφοροι εμπλεκόμενοι; Τι ακριβώς θα πρέπει να γίνει γι αυτό; Πότε και πως θα εμπλουτιστεί το ρεπερτόριο των έργων για τους σπουδαστές και περισσότερο, πως θα πρέπει να σχεδιαστεί το όλο σύστημα για να είναι ευέλικτο και να μην εγκλωβίζεται σε τέτοιου είδους παρελθοντολογικές αγκυλώσεις;

    Τελικά, ποιος ακριβώς είναι ο στόχος της μουσικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη και στην Ελλάδα και από πότε έχει τεθεί (αν υπάρχει); 


    freddieKrueger
    19.06.2013, 12:40

    Καλημέρα...εύλογες οι απορίες σας,αλλά νομίζω πως η μουσική διδασκαλία δεν είναι η ίδια με τότε...το ότι διδάσκονται τα ίδια έργα,δε σημαίνει απαραίτητα πως διδάσκονται και με τον ίδιο τρόπο...σίγουρα ένας καλός δάσκαλος μουσικής ή κάποιου οργάνου πχ πιανου η κλασσικής κιθάρας,κάνει που και που κάποια 'περάσματα' σε κάτι πιο σύγχρονο...ας μην ξεχνάμε πως από τη στιγμή που κάποιος έχει μουσικό αυτί μπορεί να χρησιμοποιήσει την κεκτημένη δεξιοτεχνία του και σε άλλο ρεπερτόριο...Τέλος,δεν νομίζω πως διδσκόμαστε με τον ίδιο τρόπο που μάθαινε και ο Μπετόβεν μουσική,διότι αυτός ήταν εξαιρετικά ταλαντούχος κι εμείς απλά κοινοί...θνητοί χαχα

    Να συμφωνήσω πάντως πως χρειάζεται και άλλα είδη μουσικής εκτός της κλασσικής να αντιμετωπιστούν πιο σοβαρά από τους δασκάλους ή τα ωδεία και να διδαχθούν με περισσότερη οργάνωση στην ύλη των σπουδών για να μπορέι και ο σπουδαστής να προσανατολιστεί...


    xray
    19.06.2013, 13:50

    Φίλε freddie, ευχαριστώ για την απάντηση. Έχοντας διαβάσει και μια βιογραφία του Μπετόβεν, θα διαφωνήσω μαζί σου. Φυσικά ο άνθρωπος ήταν ένα σπάνιο ταλέντο, αλλά όσον αφορά τη διαδικασία, και αυτός έμαθε πιάνο με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που μαθαίνουν οι μουσικοί σήμερα και με την ίδια λίγο - πολύ ύλη. 

    Όσον αφορά τους δασκάλους που αναφέρεις, γιατί να κάνουν 'κάποια περάσματα', σε κάτι σύγχρονο και όχι να διδάσκουν σύγχρονη μουσική κατά βάση και να κάνουν και κάποια περάσματα στην ιστορία της μουσικής, καθ' όλα πολύτιμη και να εξασκούν τη δεξιοτεχνία των σπουδαστών με σύγχρονα κομμάτια της τζαζ ας πούμε; Σκέψου ότι ένα υποθετικό αντίστοιχο στη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας για παράδειγμα, θα ήταν να διδάσκεται κάποιος μεσαιωνικά αγγλικά και να κάνει και κάποια περάσματα σε εφημερίδες και ταινίες του σήμερα για ενημέρωση. Κάτι που φυσικά δεν συμβαίνει, γιατί απλώς είναι παράλογο και εντελώς αναποτελεσματικό. Η ιστορία της μουσικής, όπως λέω παραπάνω, είναι πολύτιμη και χρήσιμη, αλλά δεν θα πρέπει να αποτελεί τον κορμό της διδασκαλίας της.

    Ο τρόπος αυτός της διδασκαλίας όπως γίνεται σήμερα, κατευθύνει τους σπουδαστές προς ένα αφυδατωμένο τρόπο αντιμετώπισης όλης της μουσικής και τελικά ο μόνος λόγος ύπαρξής του είναι η απόκτηση δεξιοτεχνίας και μόνο (κάτι που στοίχειωνε όλη τη σταδιοδρομία του Μπετόβεν παρεμπιπτόντως), και όχι η ζωντανή δημιουργία μουσικής. 


    amadeuswebern
    20.06.2013, 19:38

    Δυστυχώς, το σύστημα είναι φοβερά άκαμπτο. Κανονικά θα έπρεπε να έχει αρκετή ευελιξία ώστε να επιτρέπει στον κάθε μαθητή να αναπτύξει τα ταλέντα και τις μουσικές του γνώσεις με τον τρόπο που αυτός θέλει. Επίσης, κατά την γνώμη μου κάποτε ίσως να πρέπει να καταργηθεί ο διαχωρισμός μεταξύ κλασικής και σύγχρονης εκπαίδευσης και η κλασική εκπαίδευση να γίνει πιο ανοιχτή και "διαφανής" όχι μόνο στα σύγχρονα ρεύματα. αλλά και σε διαφορετικές σχολές και παραδόσεις. Για παράδειγμα, ένας κλασικός πιανίστας σήμερα δεν έχει ιδέα τι πάει να πει αυτοσχεδιασμός και μάλιστα παρά το γεγονός ότι πάρα πολλά από τα έργα που σήμερα αποτελούν στάνταρ ρεπερτόριο της λεγόμενης κλασικής μουσικής προήλθαν ως αποτέλεσμα αυτοσχεδιασμού και στιγμιαίας αυθόρμητης έμπνευσης. Έχει κολλήσει τόσο πολύ το σύστημα στο να μην φύγει λάθος ούτε μία νότα, που ξέχασαν όλα τα άλλα. Για τα θεωρητικά, η δυσκαμψία είναι γνωστή. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι όλοι οι μεγάλοι συνθέτες ξεκινώντας από τον Μπαχ και τον Μότσαρτ και φτάνοντας στον Μπάρτοκ και τον Πιασόλα, άντλησαν την πρώτη τους ύλη από τη μουσική παράδοση της χώρας τους. Για κάποιο λόγο, εμείς τη δική μας την περιφρονούμε.

    [ τροποποιήθηκε από τον/την amadeuswebern, 20-06-2013 19:39 ]


    Music-ologist
    20.06.2013, 20:00

    Στα Ωδεία διδάσκεται χοντρικά αυτό που είναι γνωστό ως "κλασική" μουσική. Πιο περιφραστικά και περιγραφικά θα μπορούσαμε να το πούμε Μουσική Τέχνης ή καλύτερα Μουσική (με την πρόθεση) Τέχνης, αγγλιστί Art Music ή Western Art Music, όπως λένε αρκετοί εθνομουσικολόγοι.


    Δεν θα μπω στο ζήτημα ποια μουσική είναι Τέχνη, ποια δεν είναι ποιος το ορίζει αυτό, κτλ. Για κάποιους λόγους στους διανοούμενους και στους Ευρωπαϊκής Μουσικής Παιδείας από το 19ο αι. έως τα μέσα του 20ου η συγκεκριμένη μουσική θεωρήθηκε ως Τέχνη, σε αντίθεση με άλλες που δεν τις θεωρούσαν ως Τέχνη. Την εποχή του Μπετόβεν υπάρχαν και άλλα είδη μουσικής, αλλά δεν τα διδάσκεσαι αυτά. Διδάσκεσαι μόνο την Western Art Music. Και σήμερα γράφουν Western Art Music και λόγω της δυσκολίας της μόνο οι τελειόφοιτοι, αν έχουν καλούς δασκάλους, τη διδάσκονται. Εδώ μία λίστα που έχει εν ζωή συνθέτες τέτοιας μουσικής:

    https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_20th-century_classical_composers_by_birth_date

    Επομένως α) θα συμφωνήσω ότι δεν διδάσκεται επαρκώς η σύγχρονη Western Art Music, γιατί αν συνέβαινε, θα έπρεπε να είμαστε όλοι εξοικοιωμένοι μαζί της. Πάντως η βάση κατανόηση της περισσότερης σύγχρονης Western Art Music είναι όντως ο Μπετόβεν (αλλά μόνο ως βάση).

    β) θα διαφωνήσω στην διαφωνήσω στη διατύπωση του προβληματισμού σας. Δεν είναι για εσάς το ζήτημα ότι δεν διδάσκεται η σύγχρονη Western Art Music, αλλά ότι δεν διδάσκονται σύγχρονα μουσικά είδη που μας αρέσουν, όπως η τζαζ, κτλ.

    Πράγματι, η μουσική εκπαίδευση θα έπρεπε να ανοιχθεί και σε άλλα μουσικά είδη, που δεν είναι εν τέλει πιο "σύγχρονα", αλλά είναι διαφορετικά.


    amadeuswebern
    20.06.2013, 21:33
    Αντί για Western Art Music ας λέμε καλύτερα δυτικοευρωπαϊκή μουσική ή λόγια μουσική παράδοση. Αν μη τι άλλο, από σεβασμό στη γλώσσα μας και τον εαυτό μας. Λόγια παράδοση στην δυτική Ευρώπη υπήρχε πολύ πριν από τον Μπετόβεν, ο οποίος μπορεί να οδήγησε στον Μπραμς και τον Βάγκνερ και να είναι ο πατέρας του ρομαντισμού, όμως η μουσική του 2ου αιώνα αντλεί από πολύ περισσότερα πράγματα από τον Μπετόβεν.
    noizreduction
    20.06.2013, 21:45

    Θα ηθελα να προσθεσω στη συζητηση σας και τη σπουδη της Συνθεσης που περιλαμβανει μελετη και συγγραφη ειδων μουσικης του 20ου ( και συντομα 21ου ) αιωνα... Ξεκινωντας απο τους συνθετες των εθνικων σχολων ( με την εισαγωγη των τροπων ) και καταληγοντας σε σεραϊσμο και "μοντερνα" κλασσικη μουσικη!

    Ισως θα ηταν καλο να ρωτατε καθηγητες που ξεπερνανε τα ορια της Φουγκας, γιατι αλλιως κινδυνευουμε να πεσουμε σε λαθη οσον αφορα το περιεχομενο των σπουδων στην πληροτητα τους. Ιδιαιτερα οι καθηγητες Συνθεσης επιλεγονται ( κι επιλεγουν ) απο τους σπουδαστες για το ειδος που εκπροσωπουν ως "αποκλειστικη" αγαπη. Πχ, εγω προτιμησα καθηγητη που να επικεντρωνεται κυριως στην Μπαροκ εποχη, ομως ετσι κι αλλιως μεσα στα εργα που θα παρουσιασω ( πρωτα ο Θεος ) απαιτειται και μουσικη γραφη του 20ου αιωνα!


    Ο αφυδατωμενος τροπος διδασκαλιας ειναι προνομιο των κακων καθηγητων κι οχι του κακου συστηματος. Ειναι ακριβως το ιδιο με το να κατηγορουμε για στειρα εκμαθηση των μαθηματικων ή της φυσικης, οταν και οι 2 κλαδοι μπορουν να παρουσιαστουν με τροπο που θα κεντρισει το ενδιαφερον του μαθητη.

    Επισης, πρεπει να διαχωρισουμε τον σπουδαστη που συνθετει απο τον σπουδαστη που διδασκεται για να διδαξει. Πολλες φορες τα συνορα αυτων των δυο ειδων δεν ειναι και τοσο ευδιακριτα, ομως ενα δημιουργικο μυαλο δεν "στειρωνεται" απο τα εφοδια που παιρνει. Εκει βεβαια παιζει ρολο και παλι ο καθηγητης, ο οποιος θα πρεπει να αποδεκτει την ελευθερη δημιουργικη σκεψη του σπουδαστη και στις πιο ανωτερες κλιμακες ( απο Αντιστιξη 4+ φωνων εως τη Φουγκα ) να του δωσει την ελευθερια κινησεων.

    Τελος, η μοντερνα Jazz αρμονια διδασκεται ως αυτονομο μαθημα, οποτε δεν καταλαβαινω γιατι καποιος που θελει να ασχοληθει με αυτο το ειδος να μην επικεντρωθει εκει. Κανεις δεν αναγκαζει εναν σπουδαστη της μοντερνας αρμονιας να κανει ολα τα πτυχια της κλασσικης μουσικης.


    NasosHarmony
    20.06.2013, 22:14
    Η κλασσική παιδεία (με την ευρύτερη έννοια, όχι μονο της μουσικής, αλλά και της γλώσσας και του θεάτρου κτλ)δίνουν τις βάσεις.Μετά υπάρχει η ελευθερία να κάνεις και να εξελιχθείς με όποιο τρόπο θέλεις. Είναι ένα συντακτικό το οποίο μοιάζει στην αρχή να σε περιορίζει αλλά στο τέλος σου δίνει δυνατότητες και ελευθερίες. Εαν ξεκινήσουμε απο το ευκολο, κ το μοδάτο θα πάμε στο απόλυτο τιποτα...