Οργανώστε τις κλίμακες στη μελέτη σας

Ο παραδοσιακός τρόπος μελέτης να ανεβαίνουμε και να κατεβαίνουμε με τα δυο μας χέρια τέσσερις οκτάβες τις κλίμακες, μπορεί να μας βοηθάει στην τεχνική μας, αλλά δεν μας βοηθάει στο να βελτιώσουμε τον αυτοσχεδιασμό μας.

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω στο πρώτο μέρος να σας δείξω διάφορους τρόπους μελέτης για να βελτιώσετε την τεχνική σας, την ταχύτητα σας στο παίξιμο των κλιμάκων, αλλά και τον τρόπο σκέψης σας.

Συνήθως τα βιβλία γράφουν να μελετήσετε με τους εξής τρόπους:

1. Όλες τις μείζονες, ελάσσονες (φυσικές, μελωδικές, αρμονικές), όλους τους τρόπους (Ιώνιο, δώριο, φρύγιο, κτλ.), πεντατονικές, Βlues scales, diminished scales, whole tone, altered scales.

2. Σε όλες τις τονικότητες.

3. Σε όλη τήν έκταση του οργάνου.

4. Με αντίθετη κίνηση, ένα χέρι να ανεβαίνει, το άλλο να κατεβαίνει.

5. Ανεβείτε με το έναν τρόπο (π.χ.Ιώνιο), κατεβείτε με τον άλλον (π.χ.δώριο).

6. Με διατονικά διαστήματα 3ης πάνω-κάτω.

7. Με διατονικά διαστήματα 4ης πάνω-κάτω.

8. Με διατονικές τρίφωνες συγχορδίες.

9. Με διατονικές τετράφωνες συγχορδίες με έβδομη.

Σας γράφω ένα παράδειγμα στη ντο μείζονα :

Στην πραγματικότητα αυτός ο τρόπος είναι πολύ χρονοβόρος και πολύ δύσκολος για να τον μελετήσουμε σε όλες τις τονικότητες και σε όλες τις κλίμακες, γι αυτό θα σας προτείνω από την εμπειρία μου μία πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση.

Μελετήστε δύο βασικες τονικότητες

F#, Db ξεκινώντας από αυτές τις τονικότητες και προσπαθώντας να τις τελειοποιήσετε, μετά όλες οι υπόλοιπες θα σας φανούν πολύ εύκολες, ενώ εάν ξεκινήσετε απο τη C όλες οι επόμενες θα είναι σίγουρα πιο δύσκολες.

Η F# θα σας βοηθήσει να προσεγγίσετε μετά όλες τις κλίμακες με διέσεις και η Db όλες τις κλίμακες με υφέσεις.

Χρησιμοποιήστε το μετρονόμο σας

Ξεκινήστε με το μετρονόμο σας, το τέταρτο στα 60bpm, παίζοντας δεκαταέκτα και σταδιακά ανεβάστε τον στα 100 bpm, όταν αισθανθείτε με την ταχύτητα αυτήν άνετα, ανέβαστε στα 120 bpm. Προσπαθήστε το παίξιμο σας να είναι καθαρό, μελετήστε χωριστά χέρια, μετά μαζί. Εάν αισθανθείτε δυσκολία, χαμηλώστε το μετρονόμο, μείνετε όσες μέρες χρειάζεστε ώστε να τελειοποιήσετε τους διάφορους τρόπους μελέτης σε αυτές τις δυο τονικότητες και να τις αισθανθείτε πολύ άνετα στα χέρια σας. Με το μετρονόμο μπορείτε να καταλαβαίνετε την προόδο σας μέρα με την μέρα συγκρίνωντας την ταχύτητα που μελετάτε κάθε φορά.

Τριαδικές φράσεις ιδανικές για ταχύτητα και επαναλήψεις

Εάν ξεκινήσετε να μελετάτε διατονικές τρίφωνες συγχορδίες πάνω-κάτω, θα διαπιστώσετε ότι σε μεγάλες ταχύτητες θα δυσκολευτείτε αρκετά.

Σας προτείνω κάποια πολύ ωραία patterns για να τα μελετήσετε και να προσπαθήσετε να εξοικειωθείτε μαζί τους, παίζοντάς τα σε μεγάλη ταχύτητα με πολλές επαναλήψεις, αλλά όσο μπορείτε αβίαστα. Εάν δυσκολεύεστε χαμηλώστε ταχύτητα πάντα με τη βοήθεια του μετρονόμου και ανεβάστε σταδιακά.

- Προσπαθήστε να φτιάξετε γκρούπ με τρείς νότες

- γκρούπ με τέσσερις νότες

ξεκινώντας από το F# μέχρι το Β με τον ίδιο τρόπο.

- γκρούπ με πέντε νότες ξεκινώντας από το F# μέχρι το C#, παίζοντας πεντάηχα (πέντε νότες σε ένα κλικ του μετρονόμου).

Αφού τα καταφέρετε με τις ασκήσεις αυτές, προσπαθήστε να ανεβείτε και να κατεβείτε

- όλη την κλίμακα χωρίς επαναλήψεις με τους τρόπους που είπαμε.

Διαφορετικοί τονισμοί και φραζάρισμα στις κλίμακες

Έχει πολύ ενδιαφέρον να μελετήσετε τις κλίμακες προσπαθώντας να τις τονίσετε διαφορετικά π.χ. έχοντας ένα articulation Swing, Latin θα σας δώσει πολύ διαφορετικό τρόπο να τις μάθετε, αλλά και πολύ ουσιαστικό, γιατί με τον ίδιο τρόπο θα τις χρησιμοποιήσετε στον αυτοσχεδιασμό σας. Σας δίνω μερικά παραδείγματα φραζαρίσματος:

Μελετήστε χωρίς να κοιτάτε το κλαβιέ

Χαμηλώστε το μετρονόμο και προσπαθήστε να παίξετε τους διάφορους τρόπους που είπαμε χωρίς να κοιτάτε το κλαβιέ. Εάν κάνετε κάποιο λάθος, διορθώστε με το αυτί και όχι με το μάτι. Έτσι θα έχετε σιγά σιγά έναν πλήρη έλεγχο για το ποιές νότες πατάνε τα δαχτυλά σας και παράλληλα θα έχετε βελτιώσει πολύ και το αυτί σας.

Συνοψίζοντας μην ξεχνάτε:

1. Μελετήστε τέλεια F#, Db και μετά συνεχίστε αργά μέχρι τη C.

2. Ξεκινήστε από τις μείζονες και αφού τις τελειοποιήσετε, προχωρήστε σε άλλες κλίμακες.

3. Χρησιμοποιήστε μετρονόμο.

4. Μελετήστε τα προτεινόμενα patterns ή φτιάξτε παρόμοια με την ίδια λογική.

5. Μελετήστε με σωστούς τονισμούς ώστε να δώσετε μια μουσικότητα στις ασκήσεις.

6. Μην κοιτάτε το κλαβιέ, αποδεσμευτείτε και βελτιωθείτε ακουστικά.

7. Αφιερώστε κάποιους μήνες τουλάχιστον σε αυτήν τη μελέτη και θα δείτε ότι τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά.

Σας εύχομαι να ευχαριστηθείτε τη μελέτη σας. Εάν έχετε οποιαδήποτε απορία μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζι μου στο jazzteaching@gmail.com για να σας βοηθήσω.

Στο επόμενο άρθρο θα συζητήσουμε για τον τρόπο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις κλίμακες μέσα σε έναν αυτοσχεδιασμό.

Εάν βρήκατε ενδιαφέρον το άρθρο, επισκεφθείτε το jazzteaching.gr και παρακολουθήστε και άλλα μαθήματα.

Χρήστος Μαστρογιαννίδης

jazz piano teacher

Kunst Univercitat Graz Austria

Berklee College of Music USA