Η «Αμίλητη Ιστορία» της Ελένης Αρβελέρ

Γράφει ο Σπύρος Αραβανής (spiroos)
63 άρθρα στο MusicHeaven

 Η «Μικρά Ασία» των Απόστολου Καλδάρα- Πυθαγόρα, ο «Άγιος Φεβρουάριος» των Δήμου Μούτση- Μάνου Ελευθερίου, η τριλογία του Γιάννη Μαρκόπουλου («Χρονικό- Θητεία- Ιθαγένεια»») ο πρόσφατος «Ξεριζωμός- 91 χρόνια μετά» των Χρήστου Παπαδόπουλου- Κώστα Μπαλαχούτη κ.ά. λειτουργούν ως μουσικοί φορείς μιας ιστορικής μνήμης μέσω μιας λαϊκής, αλλά και ποιητικής- αλληγορικής στιχουργίας σε λαϊκές κατά βάση μελωδίες.

Σε αυτήν την οικογένεια των δίσκων έρχεται να προστεθεί και η «Αμίλητη Ιστορία», τα ιστορικά ποιήματα, δηλαδή, της επιφανούς ακαδημαϊκού, Ελένης Αρβελέρ, όπως άρχισαν να μελοποιούνται από το συνθέτη Νίκο Πλάτανο, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, μυώντας τον στο υλικό η επιμελήτρια του έργου, Μέμη Σπυράτου. Τα μελοποιημένα αυτά ποιήματα με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις 15 Νοεμβρίου του 2004 στο Θέατρο Rex, στο πλαίσιο της 5ης Διεθνούς Συνάντησης Αρχαιολογικής Ταινίας, που οργανώθηκε από το Φεστιβάλ ΑΓΩΝ σε συνεργασία με το περιοδικό «Αρχαιολογία και Τέχνες». Η δεύτερη ζωντανή τους παρουσία πραγματοποιήθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 2008 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σε μια συναυλία που οργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Έρευνας- Πρόληψης και θεραπείας του Διαβήτη, η οποία και ηχογραφήθηκε και κυκλοφορεί, σήμερα, ως ένα καλαίσθητο βιβλίο- cd, από το Ogdoo Music Group.

Τα δέκα τραγούδια –μέρος ενός ευρύτερου συνόλου ποιημάτων και τραγουδιών-  έχουν ως  βάση την ποιητική επεξεργασία- σχολιασμό της περιόδου της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, μια θεματική της ειδικότητας της ιστορικού Αρβελέρ, μέσω καθαρόαιμων λαϊκών μελωδιών. Η αντίστιξη μεταξύ της ιστορικότητας του λογοτεχνικού λόγου και της αμεσότητας του λαϊκού τραγουδιού προσφέρουν τη δυνατότητα της οικείωσης του ακροατή με το υλικό και παράλληλα της εξάσκησης της κριτικής του μνήμης και γνώσης με έμμεσες αναγωγές σε διαχρονικά αρνητικά φαινόμενα κοινωνικοπολιτικής παθογένειας. Το ποίημα «Ιστοριογραφία» είναι ενδεικτικό: «Ποιος θα μας πει που να 'ναι οι λέξεις κι οι φωνές/ που μες στις γλώσσες τις νεκρές μείνανε ζωντανές;/ Είν΄ η ιστορία ήχοι που ξέχασαν τα λόγια,/ στίχοι που από τυφλούς γράφτηκαν ποιητές,/ και δάκρυα κεχριμπάρια που έγιναν κομπολόγια/ να παίζουνε οι γέροι στις εθνικές γιορτές».