Θανάσης Παπακωνσταντίνου

---

Το παρόν είναι αναδημοσίευση από το www.koiladatwntempwn.gr, τον πληρέστερο ιστοτόπο σχετικά με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και το έργο του.

---

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε στις 26 Απριλίου του 1959 στον Τύρναβο. Κρατά ως σημαντικότερη ανάμνηση σήμερα το «άρωμα απ'το βρεγμένο χώμα» και τα παραδοσιακά τραγούδια που τραγουδούσαν στα χωράφια οι γονείς του.

Στη Θεσσαλονίκη σπουδάζει μηχανολόγος-μηχανικός ενώ στη συνέχεια υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία στην Κοζάνη κάνοντας «αγρύπνιες» στα ταβερνάκια της πόλης.

Μετά το στρατό αρχίζει να ασχολείται με την κατασκευή μουσικών οργάνων όπως μπουζούκια, μπαγλαμάδες, τζουράδες και λαούτα.

Σήμερα ζει στη Λάρισα και ασχολείται αποκλειστικά με τη μουσική αφού εργάστηκε για χρόνια «στης ΔΕΥΑΛ τα χαρακώματα», ως εργολάβος δημοσίων έργων.

Είναι παντρεμένος και έχει δύο δίδυμα αγόρια, τον Κωνσταντή και τον Αριστοτέλη.

Ξεκινά γράφοντας στιχάκια. Στα 19 του πλησιάζει το Μάνο Λοΐζο προτείνοντάς του έξι από αυτά, «αδόκιμα και καθόλου καλά», όπως τα χαρακτηρίζει σήμερα. Η δουλειά του συνθέτη πάνω στα τραγούδια αυτά χάνεται με το θάνατό του το 1982 και η επικείμενη συνεργασία σταματά πριν ολοκληρωθεί.

Λίγα χρόνια αργότερα δίνει κάποια άλλα στιχάκια του στην Ελευθερία Αρβανιτάκη και στην Οπισθοδρομική Κομπανία, χωρίς όμως να δισκογραφηθούν.

Η πρώτη του παρουσία στο χώρο γίνεται τελικά μέσα από το διαγωνισμό Μουσικοί Αγώνες Κέρκυρας που διοργάνωνε ο Μάνος Χατζιδάκις. Ο διαγωνισμός ηχογραφήθηκε ζωντανά και κυκλοφόρησε ο δίσκος Κέρκυρα '82 - Αγώνες ελληνικού τραγουδιού - Τα 25 τραγούδια. Ο Θανάσης συμμετείχε με το τραγούδι Η χελώνα -ένα «περίεργον λαϊκό» σύμφωνα με την παρατήρηση του Μάνου Χατζιδάκι- που ερμήνευσε ο Πάνος Τσαπάρας.

Δύο χρόνια αργότερα, το Δεκέμβρη του 1984, θα κυκλοφορήσει ο δίσκος Διαίρεση του συνονόματού του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο πασίγνωστος τώρα πια Μαύρος γάτος και ο Λεγεωνάριος είναι τα δύο τραγούδια, τους στίχους των οποίων υπογράφει ο Θανάσης.

Οι προσωπικές του δουλειές ξεκινούν τον Απρίλιο του 1993 με την Αγία Νοσταλγία σε παραγωγή Νίκου Παπάζογλου ενώ στην ενορχήστρωση συνέπραξαν, εκτός του Θανάση, ο Μανώλης Πάππος και ο Θανάσης Σοφράς. Ο Κοζανίτης Γιώργος Μιχαήλ έχει συνδράμει ερμηνευτικά σε έξι από τα τραγούδια του δίσκου όπου ο Θανάσης, εκτός από δικούς του στίχους, «ντύνει» μουσικά ένα ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου καθώς και τέσσερα ρουμπαγιάτ του Πέρση ποιητή Ομάρ Καγιάμ. Επίσης εδώ αρχίζει μια παράδοση που θέλει στους προσωπικούς δίσκους του Θανάση να συμμετέχουν και μέλη της οικογένειάς του: τα δίδυμα απαγγέλλουν την εισαγωγή στην Πάστα με κερασάκι.

Την ίδια χρονιά ο Θανάσης συμμετέχει με τους στίχους του στα τραγούδια Φάλτσος χρησμός και Να ρωτάς στον Κύκλο του Σωκράτη Μάλαμα.

Δυο χρόνια αργότερα, το Μάιο του 1995, κυκλοφορεί ο δεύτερος δίσκος του Θανάση με τίτλο Στην Ανδρομέδα και στη Γη. Ο Σωκράτης Μάλαμας και η Μελίνα Κανά πλαισιώνουν τον Θανάση στο τραγούδι. Ο Σωκράτης έχει αναλάβει και την παραγωγή ενώ ενορχήστρωσε με τη βοήθεια του Στέργιου Γαργάλα και του Κώστα Θεοδώρου. Όπως και στην πρώτη δουλειά του Θανάση έτσι και τώρα η κυκλοφορία γίνεται από τη Lyra μέσω του label Στρόγγυλοι Δίσκοι του Νίκου Παπάζογλου.

Τον Οκτώβριο του 1996 ο Θανάσης επιλέγει τη Μελίνα Κανά ως κύρια ερμηνεύτρια του τρίτου του δίσκου Της αγάπης γερακάρης. Το τραγούδι Φεϊρούζ είναι αφιερωμένο στη μεγάλη Λιβανέζα τραγουδίστρια. Την ενορχήστρωση καθώς και την επιμέλεια παραγωγής -με τον ίδιο τον Θανάση- έχει αναλάβει και πάλι ο Κώστας Θεοδώρου.

Με τέσσερα δικά του στιχάκια (Παραβάτες, Του χρόνου η σκιά, Γράμμα, Στα χαρακώματα) -το τρίτο γραμμένο από κοινού με την Ελένη Τζούκα και το τέταρτο με τη Λιζέτα Καλημέρη- συμμετέχει στο δίσκο της τελευταίας με τίτλο Ζωή λαθραία που κυκλοφόρησε το 1997, σε μουσική Μιχάλη Χανιώτη.

Το 1998 το συγκρότημα Ashkhabad από το Τουρκμενιστάν συμμετέχει στην ηχογράφηση του τέταρτου προσωπικού δίσκου του Θανάση με τίτλο Λάφυρα με ερμηνεύτρια και πάλι τη Μελίνα Κανά. Η ενορχήστρωση μοιράστηκε στον Αντώνη Απέργη, στον Κώστα Θεοδώρου και στους ίδιους τους Ashkhabad.

Ο Βραχνός προφήτης, πέμπτος κατά σειρά δίσκος, κυκλοφορεί τον Ιούλιο του 2000 με συνεργάτες τον Μπάμπη Παπαδόπουλο (Τρύπες) και την πρόσφατα χαμένη Kora Michaelian (Nor Dar) στην ενορχήστρωση. Ο Γιάννης Αγγελάκας (Τρύπες) και η Λιζέτα Καλημέρη ερμηνεύουν τέσσερα από τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου. Δύο τραγούδια είναι σε ποίηση Χρήστου Μπράβου. Το ένα από αυτά με τίτλο Α. Μάνθος μιλάει για τον ξακουστό στην εποχή του ληστή Θωμά Γκαντάρα. Αυτή τη φορά στο δίσκο την οικογένεια του Θανάση εκπροσωπούν η γιαγιά του, ο θείος του και η μητέρα του που τραγουδούν στις Γριές, ένα παραδοσιακό τραγούδι από την Ελασσόνα.

Παράλληλα συμμετέχει με δύο τραγούδια (Μια μάνα που 'χε ένα γιο και Η ουρά του αλόγου σε δικούς του στίχους και μουσική) στο δίσκο της Φένιας Παπαδόδημα Τραγουδώντας παραμύθια-Το μαντήλι της νεράιδας. Την ίδια χρονιά ο Σωκράτης Μάλαμας κυκλοφορεί το δίσκο του Ο φύλακας και ο βασιλιάς. Ο Θανάσης χαρίζει τα στιχάκια του στο Χαμένο ρούχο που κλείνει το δίσκο.

Το 2001 αυξάνει τις συμμετοχές του καθώς τον βρίσκουμε στο δίσκο του Νίκου Κυπουργού Τα μυστικά του κήπου. Εδώ ο Θανάσης υπογράφει το δίστιχο στο Μυστικό ενώ με τη μπουζουκομάνα του συνοδεύει τον Χρήστο Θηβαίο στο τραγούδι. Επίσης κάνει φωνητικά στο Τραγούδι του γάμου. Το Φεβρουάριο του 2001 ανέβηκε στο θέατρο Εμπρός η παράσταση Το ημερολόγιο της άμμου. Ο Θανάσης έγραψε τη μουσική που περιελάμβανε κάποιες μελωδίες που θα συναντούσαμε στον επόμενο δίσκο του, την Αγρύπνια (Κάλαντα, Να βγαίνεις απ' το όνειρο, Σ' αφήνω γεια).

Τον Απρίλιο του 2002 κυκλοφορεί η Αγρύπνια, έκτος δίσκος του Θανάση. Στην ενορχήστρωση συναντάμε και πάλι τον Μπάμπη Παπαδόπουλο ενώ ο Σωκράτης Μάλαμας και ο Νίκος Παπάζογλου αναλαμβάνουν με τον Θανάση το τραγούδι. Τα δίδυμα κάνουν την επανεμφάνισή τους μετά από καιρό απαγγέλλοντας τα Βαΐτικα κάλαντα. Ο Θανάσης βασίζει το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου σε ποίηση του Γάλλου ποιητή Tristan Corbiere ενώ άλλο ένα είναι εμπνευσμένο από το Βιβλίο της ανησυχίας του Πορτογάλου λογοτέχνη Fernando Pessoa. Μάλιστα στο τραγούδι Rua da bella vista οι μουσικοί του δίσκου αναφέρονται με πορτογαλικά ψευδώνυμα! Τέλος ένα τραγούδι είναι σε ποίηση Γιάννη Ζαρκάδη.

Το 2002 ολοκληρώθηκε και η ταινία του Νίκου Γραμματικού Ο Βασιλιάς για την οποία ο Θανάσης έγραψε τη μουσική. Το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς συμμετέχει στο δίσκο του Σωκράτη Μάλαμα Ένα δίνοντας τους στίχους στο τραγούδι Το πορφυρό ποτάμι. Τον Απρίλιο του 2003 συμμετέχει στο δίσκο της Σοφίας Παπάζογλου Όσα σου μοιάζουν με τους στίχους στο τραγούδι Ο ποταμός.

Επίσης, το Φεβρουάριο του 2004 κάνει πρεμιέρα από το ΚΘΒΕ το έργο του Φαμπρίς Μελκιό Η μοιρασιά του διαβόλου της οποίας τη μουσική έγραψε ο Θανάσης.

Η μπάντα των εξαιρετικών μουσικών που τον συνοδεύει βαφτίζεται "Λαϊκεδέλικα" και μαζί τους κυκλοφορεί τον πολυαναμενόμενο διπλό δίσκο με τις ζωντανές ηχογραφήσεις από τις συναυλίες στην Αθήνα (Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, Gagarin και Θέατρο Χώρα) τον Ιούνιο του 2004 με τίτλο-τι άλλο;- Τα ζωντανά.

Την ίδια χρονιά βγαίνει στις αίθουσες η μεγάλου μήκους ταινία του Στέργιου Νιζήρη Είναι ο θεός μάγειρας; με μουσική του Θανάση. Το Σεπτέμβριο του 2004, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες, παρουσιάζεται ο Μυστικός Δείπνος, μια παράσταση χοροθεάτρου από την ομάδα Sine qua non πάλι σε μουσική του Θανάση.

Το Δεκέμβριο του 2005 κυκλοφορεί από τη SONY Music Ο Γαργαληστής, ένα μουσικό παραμύθι για παιδιά αλλά και τους γονείς τους. Το κείμενο, την μουσική και τους στίχους των τραγουδιών έγραψε ο Δημήτρης Μπασλάμ. Την αφήγηση της ιστορίας έχει κάνει ο Αντώνης Καφεντζόπουλος ενώ στα τραγούδια συμμετέχουν οι Σωκράτης Μάλαμας, Γιάννης Αγγελάκας, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Φώτης Σιώτας, Γιάννης Χαρούλης και η Μάρθα Φριντζήλα. Ο Θανάσης ζωντανεύει με τη συμμετοχή του μικρές, μικρές, πολύ μικρές, μικρές πυγολαμπίδες.

Τον Απρίλιο του 2006, και αφού η εταιρεία του διστάζει για μεγάλο διάστημα να κυκλοφορήσει έναν «αντιεμπορικό» δίσκο, κυκλοφορεί η Βροχή από κάτω. Πρόκειται για ένα δίσκο με έντονη τη διάθεση του πειραματισμού πέρα από τις οικείες μουσικές και τραγουδιστικές φόρμες. Περιλαμβάνει κομμάτια από τις δουλειές του Θανάση στο θέατρο και τον κινηματογράφο (Η μοιρασιά του διαβόλου, Ο μυστικός Δείπνος, ο Βασιλιάς) και κάποια νέα τραγούδια. Την ενορχήστρωση επιμελήθηκε ο Κώστας Θεοδώρου με τον ίδιο το Θανάση. Εκτός από τους δικούς του στίχους διασκευάζει το ποίημα του Federico Garcia Lorca Άυπνη πόλη και χρησιμοποιεί τη φωνή του ποιητή Νίκου Καρούζου να διαβάζει στίχους του στο Σκύλο των άστρων. Συμπράττει στα φωνητικά η Μάρθα Φριντζήλα ενώ έχουμε παραδοσιακά οικογενειοκρατική εμφάνιση από τους δίδυμους γιους του στα κομμάτια Ό,τι δε μπόρεσε και Τώρα τέλος καθώς και από τη γιαγιά του Θανάση στον Τselnika.

Το Σεπτέμβριο του 2006 παρουσιάζεται, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, η ταινία Υγραέριο του Μπουγιάρ Αλιμάνι επενδεδυμένη με τη μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Η ταινία απέσπασε Εύφημο Μνεία, Βραβείο Τώνια Μαρκετάκη ΕΚΚ και Μνεία ΠΕΚΚ.

Το Νοέμβριο του 2006 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ και τη δισκογραφική εταιρία Lyra το βιβλίο και το αυθεντικό σάουντρακ της ταινίας της Λουκίας Ρικάκη ΚΡΑΤΗΣΕ ΜΕ ( www.holdme.gr) όπου περιλαμβάνονται και δύο μουσικά θέματα του Θανάση Παπακωνσταντίνου, ένα εκ των οποίων θα χρησιμοποιηθεί και στον επόμενο δίσκο του με τίτλο Ο Διάφανος.

Τον Δεκέμβριο του 2006 κυκλοφορεί ένα ακόμη δίσκο με τίτλο Ο Διάφανος, σε δική του παραγωγή για πρώτη φορά, κάτω από τον διακριτικό τίτλο Αχός. Το ομώνυμο τραγούδι γράφτηκε μετά από ανάγνωση ποιημάτων του César Vallejo. Ο δίσκος περιλαμβάνει 11 τραγούδια και δύο μουσικά θέματα ενώ ερμηνευτικά συμβάλλουν ο ίδιος ο Θανάσης και μέλη της οικογένειας του (κατά την γνωστή πια παράδοση), η Μάρθα Φριντζήλα, ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Φώτης Σιώτας, ο Γεώργιος Bandoek Αποστολάκης, η Χορωδία Τσιούξιανης και η μικρή Βάσω. Η ενορχήστρωση έγινε συνολικά απ΄ όλους τους συμμετέχοντες κάθε φορά μουσικούς ενώ πολύ σημαντική κρίνεται και η προσφορά της ορχήστρας του υπερωκεάνιου «Μέγας Ανατολικός» και των μυγών από την περιοχή Αμυγδαλή Λάρισας. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στο Μεταξοχώρι Αγιάς και σχεδόν όλα τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν «ζωντανά» - δηλαδή με τη σύμπραξη όλων των μουσικών και - σε μερικές περιπτώσεις - των ερμηνευτών, γεγονός που έδωσε ενέργεια και ζεστασιά στο τελικό αποτέλεσμα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος ο Θανάσης.

Τα ακούσματα του ποικίλλουν: από τα παραδοσιακά τραγούδια που πρωτογνώρισε στην «κοιλάδα των Τεμπών», πέρασε από τα ραδιοφωνικά καθιερωμένα του Τσιτσάνη, του Καλδάρα, του Καζαντζίδη, του Σαββόπουλου, την ποίηση του Μάρκου Βαμβακάρη. Τώρα πια ακούει τα πάντα με μεγαλύτερη αδυναμία στον Philip Glass. Ο Tom Waits, ο Leonard Cohen και ο Manu Chao συγκαταλέγονται στις προτιμήσεις του μαζί με την αραβική μουσική έτσι όπως τη γνώρισε από τη Feiruz, τα ινδικά τραγούδια με τη Shankar αλλά και τα τραγούδια της Σικελίας-Κάτω Ιταλίας με τη φωνή της Rosa Balistreri.

Ο ίδιος στους δίσκους και στις συναυλίες του συνηθίζει να παίζει με τη «χειροποίητη μακρυμάνικη μπουζουκομάνα» του, δώρο του Ισίδωρου Παπαδάμου από τους Χειμερινούς Κολυμβητές.

ΠΗΓΗ: www.koiladatwntempwn.gr