Τα ερωτικά: Hate to love them, love to hate them

Γράφει η Miss-M
3 άρθρα στο MusicHeaven

Αποτελεί πηγή έμπνευσης εκπροσώπων όλων των τεχνών από τα βάθη των αιώνων ως τις μέρες μας. "Ερως ανίκατε μάχαν". Κι αν η φράση αυτή γράφηκε απ'το Σοφοκλή, ποιοι είμαστε εμείς να την αμφισβητήσουμε; Ο έρωτας νικάει κάθε μάχη, λοιπόν.

Όταν, όμως, πεδίο μάχης είναι το πεντάγραμμο, δεν βγαίνει πάντα αλώβητος κι αυτό γιατί μερικές φορές συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής βρίσκονται στο αντίπαλο στρατόπεδο.

Πώς τα εκλαμβάνει όλα αυτά ένας απλός ακροατής;

Hate: Η υπερβολή
Οι αρχαίοι ημών έλεγαν επίσης "παν μέτρον άριστον", αλλά ορισμένοι δεν το ενστερνίζονται. Κάπως έτσι δημιουργούνται κομμάτια με ατελείωτο πόνο στους στίχους, πονεμένες κορώνες στην ερμηνεία και κορωνάτες υπερβολές στην ενορχήστρωση και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να ελπίζουμε πως δεν θα τα πετύχουμε ούτε κατά τύχη στο ραδιόφωνο.

Γνωστό κλισέ αποτελεί η δικαιολογία πως ο έρωτας είναι ένας χείμαρρος που τους παρασέρνει και όταν καταπιάνονται με αυτό το θέμα δεν βάζουν χαλινάρι στην έκφραση. Αυτό είναι σωστό όταν κανείς γράφει ημερολόγιο, όταν όμως δημιουργεί ένα κομμάτι σκοπός είναι το κοινό να ταξιδέψει μαζί του και όχι μετά βίας να το ανέχεται. Όλα μπορούν να περάσουν από φίλτρο για να αμβλυνθούν κι αυτό δεν σημαίνει λογοκρισία, απλά λογική. Γιατί κάπως έτσι το ρομαντικό γίνεται γλυκανάλατο και το σοβαρό αγγίζει το γελοίο. Είναι κρίμα, γιατί σίγουρα κάποιος που θέλει να τραγουδήσει τον έρωτα ξεκινά με τις καλύτερες διαθέσεις.

Επειδή όλα είναι θέμα γούστου και το γούστο κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικό, προτίμησα να μην φέρω παραδείγματα τραγουδιών στο πρώτο μέρος του άρθρου, καθώς δεν έχω σκοπό να προσβάλλω την αισθητική κανενός. Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη και ερμηνεύστε το ο καθένας με τον τρόπο του.

Love: Η έκφραση
Αυτό που είναι απολαυστικό σε ορισμένα κομμάτια, είναι πως όταν κανείς διαβάζει τους στίχους τους, έχει την αίσθηση ότι διαβάζει ποίημα. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για κομμάτια ερωτικά! Ο λόγος ρέει ευχάριστα, είναι έμμετρος και με τη συνοδεία της κατάλληλης μελωδίας, αφήνει μια πολύ γλυκιά αίσθηση σε όποιον το ακούσει.

"Σ' αγαπώ γι' αυτό το μέτρο το σωστό, που ανάμεσά μας
ακροβατεί πότε από εδώ, πότε από εκεί στη θάλασσά μας.
Για εκείνο τ' άστρο το τρελό που ακολουθούμε,
για ένα άγγιγμα ζεστό πριν κοιμηθούμε."

Τάδε έφη Σωκράτης Μάλαμας και περιέγραψε πολύ απλά και όμορφα την ουσία των ανθρώπινων σχέσεων.

Ένα από τα πιο έντονα σύγχρονα τραγούδια, που το προδίδει ο τίτλος του και μόνο, είναι το "Ερωτικό" σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου και στίχους Άλκη Αλκαίου. Ο μεν έχει δηλώσει πως η μουσική γράφηκε για μια γυναίκα, ο δε ποτέ δεν έδωσε λογαριασμό για τους στίχους του, αφήνοντας το κοινό να διχάζεται για το αν αναφέρεται στην αγάπη προς κάποια γυναίκα, προς την Ελλάδα ή και τα δύο.

Όποιο και να'ναι, όμως, το αντικείμενο του έρωτα, υποκείμενο γίνεται όποιος ακούει το κομμάτι - ένα πραγματικό ποίημα που βρίθει από όμορφες εικόνες και ιστορικές παραπομπές. Ορισμένοι ισχυρίζονται πως οι στίχοι του τραγουδιού είναι ακατανόητοι, όμως ακατανόητο δεν είναι και το μυστήριο που πραγματεύεται;Ο δωρικός, λιτός ρυθμός του τραγουδιού αναδεικνύει ακόμη περισσότερο τους στίχους του.

Ρομαντική ούσα σας παραθέτω ένα από τα ομορφότερα κατά την άποψή μου τραγούδια αυτού του είδους. Αν και όταν λέμε "ποτέ" και "πάντα" συνήθως λέμε ψέματα, ειλικρινά ποιος μπορεί να αντισταθεί σε αυτή την εισαγωγή;

Θα ήταν μεγάλη παράβλεψη να ολοκληρωθεί το άρθρο δίχως έστω μια ελάχιστη αναφορά σε κάποια ξένα κομμάτια, αφού με τόσα lovesongs έχουμε ερωτευτεί κατά καιρούς. "Μην κλαις απόψε! Ακόμα σ'αγαπώ, μωρό μου.. Μην κλαις απόψε, μην κλαις! Υπάρχει ένας παράδεισοςαπό πάνω σου, μωρό μου και απόψε μην κλαις" Όχι, δεν πρόκειται για κάποιο νέο λαϊκό άσμα ασμάτων, αλλά για τη μετάφραση μιας απ'τις πιο γνωστές μπαλάντες όλων των εποχών: Guns'n'Roses - Don't cry..Κάτι τέτοια μας κάνουν να σκεφτόμαστε "ευτυχώς δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα" και όχι μόνο αυτοί φυσικά. 
Ίσως το πιο ερωτικό Tango που έχω ακούσει ως τώρα να είναι το Querer των Cirque Du Soleil. Και όμως, αν κάποιος μου έλεγε "θέλω η αγάπη να μπορέσει να παλέψει κόντρα στον άνεμο και να πετάξει, να ανακαλύψει την ομορφιά της θάλασσας", δεν θα έδειχνα τον ίδιο ενθουσιασμό. (Η ελληνική διασκευή του τραγουδιού ερμηνεύτηκε από τη Δήμητρα Γαλάνη, σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου.) Μεγάλη η δύναμη της κάθε γλώσσας, μα η αχίλλειος πτέρνα της κρύβεται κάπου στη μετάφραση.

Να κι ένα κομμάτι ερωτικό μέχρι αηδίας και απλά μοναδικό από πολλές απόψεις:

Δεν χρειάζονται πομπώδεις εκφράσεις και περιττές φανφάρες! Μόνο ειλικρίνεια και σεβασμός, τόσο προς το συναίσθημα που λειτούργησε ως κινητήριος δύναμη για τη δημιουργία του τραγουδιού, όσο και προς τους ακροατές, τους αφανείς αποδέκτες του.

Για να το απολαύσουν και να σκεφτούν το γνωστό, γλυκό αφελές: "καλά, για μένα το'γραψε;"