Η ιστορία του Black Velvet

Το «Black Velvet» περιλαμβάνεται στον πρώτο δίσκο της Alannah Myles, με τίτλο το όνομά της, που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 1989. Το τραγούδι σε ύφος Blues-Rock το έγραψε ο Καναδός παρουσιαστής και τραγουδοποιός Christopher Ward μαζί με τον -επίσης Καναδό- παραγωγό και τραγουδοποιό David Tyson.

Το «Black Velvet» αναφέρεται στον Elvis Presley (1935-1977) κάνοντας μία σύντομη περιγραφή της ζωής του. Η ιδέα του τραγουδιού προέκυψε το 1987. Τότε ο Ward ήταν παρουσιαστής στο μουσικό τηλεοπτικό κανάλι MuchMusic (η καναδέζικη απάντηση στο MTV) και ανέλαβε να κάνει μία εκπομπή για τη 10η επέτειο από το θάνατο του Elvis Presley. Στο πλαίσιο αυτής της εκπομπής ταξίδεψε στο Μέμφις με ένα λεωφορείο γεμάτο από φανατικούς οπαδούς του Elvis. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, είχε αρκετό χρόνο να σκεφτεί και να γράψει τις εμπειρίες του, και κάπως έτσι του ήρθε η ιδέα να γράψει ένα τραγούδι για τον Elvis Presley.

Ο στίχος «Jimmy Rogers on the Victrola up high» αναφέρεται στον τραγουδιστή της Blues, Jimmy Rogers (1924-1997), ο οποίος θεωρείται ένας από τους καλλιτέχνες που επηρέασαν τον Elvis Presley σε νεαρή ηλικία. Το Victrola ήταν γραμμόφωνο της εταιρίας Victor που έκανε την εμφάνισή του το 1906. Η επιτυχία του Victrola ήταν τέτοια που με αυτό το όνομα αποκαλούσαν από τότε όλα τα γραμμόφωνα.

Ο επόμενος στίχος («Mama's dancin' with a baby on her shoulder») ολοκληρώνει την πρώτη εικόνα που μας μεταφέρει το τραγούδι: κάπου στο Μισισιπή, μία γυναίκα χορεύει με το μωρό στους ώμους της ακούγοντας στο γραμμόφωνο τον Jimmy Rogers. Το μωρό δεν είναι άλλο από τον Elvis Presley (ο οποίος γεννήθηκε στο Tupelo του Μισισιπή) και η μητέρα του είναι η Gladys Love Smith (1912-1958). Οι επόμενοι στίχοι λένε ότι το αγόρι ήξερε και να τραγουδάει και να κινείται δίνοντας πλέον μία πιο ξεκάθαρη εικόνα.

Ο όρος «μαύρο βελούδο» (black velvet) που ακούγεται στο ρεφρέν, αναφέρεται στους πίνακες που απεικονίζουν τον Elvis Presley σε μαύρο βελούδο, και συνδέεται τόσο με τη βελούδινη φωνή του όσο και με τα μαλλιά του, αφού «Black Velvet» (Sullivan’s Black Velvet Hair Dye) ονομαζόταν η χρωστική ουσία που χρησιμοποιούσε ο Elvis για να δίνει στα φυσικά καστανά του μαλλιά τη χαρακτηριστική τους μαύρη γυαλάδα.

Οι πίνακες του Elvis σε μαύρο βελούδο, γνωστοί και ως Velvet Elvis, έκαναν τρελές πωλήσεις άσχετα αν άγγιζαν τα όρια του κιτς. Η επιτυχία τους ήταν τέτοια που η αναφορά σε αυτούς δεν περιορίζεται μόνο στο «Black Velvet» της Alannah Myles αλλά επεκτείνεται και σε άλλα τραγούδια:
- Ο Weird Al Yankovic ηχογράφησε στο μουσικό ύφος των Police το τραγούδι «Velvet Elvis» (1988), το οποίο ήταν μία παιχνιδιάρικη ωδή στους πίνακες αυτούς.
- Οι Stray Cats στο τραγούδι τους «Elvis on Velvet» (1992) αναφέρονται στην έντονη εμπορευματοποίηση του ονόματος του Elvis μετά το θάνατό του, υπαινισσόμενοι ότι ο «βασιλιάς» θα τα θεωρούσε όλα αυτά (και ιδιαίτερα τους πίνακες) δείγματα ασέβειας.
- Το συγκρότημα Lard στο τραγούδι «Sidewinder» (1997) τραγουδάνε: «Slither into town, in the velvet Elvis night».
- Ο Alan Jackson στο τραγούδι «Little Man» (1998) αναφέρεται σε ένα μαγαζί που πουλάει βελούδινους Elvis: «…and they sell velvet Elvis and secondhand clothes».
- Οι Switchfoot στο τραγούδι «Poparazzi» (2000) τραγουδάνε: «This is a tune for the velvet Elvis's, on the 90210».
- Οι Sister Hazel στο ρεφρέν του «Elvis» (2000) τραγουδάνε: «My, big painted velvet Elvis».
- «Velvet Elvis» είναι ο τίτλος ενός τραγουδιού του Ralston Bowles, που κυκλοφόρησε το 2005.
Επίσης:
- Ένα πορτραίτο βελούδινου Elvis εμφανίζεται στο παιχνίδι Fallout.
-Velvet Elvis είναι το όνομα ενός συγκροτήματος του Rock ‘n’ roll και ενός άλλου συγκροτήματος της δεκαετίας του 1980.
- Velvet Elvis ήταν το όνομα μπαρ στη Savannah της Γεωργίας (ΗΠΑ), στο Οντάριο του Καναδά και στη Γλασκόβη της Σκωτίας.
- Ο συγγραφέας Rob Bell έγραψε βιβλίο με τίτλο «Velvet Elvis: Repainting The Christian Faith» (2005) ενώ παλιότερα είχε γράψει και τραγούδι με τίτλο «Velvet Elvis».

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι βελούδινοι Elvis είναι κάτι κοινότυπο στην αμερικάνικη κουλτούρα. Στο ρεφρέν, λοιπόν, του«Black Velvet» η Alannah Myles αναφέρεται στους πίνακες αυτούς και στις απεικονίσεις με τα χαρακτηριστικά του Elvis: «Black velvet and that little boy's smile / Black velvet and that slow southern style».

Τον στίχο «A new religion that'll bring ya to your knees», ο Christopher Ward τον εμπνεύστηκε διαβάζοντας για τους φονταμενταλιστές ιεροκήρυκες των νότιων Πολιτειών και τον τρόπο με τον οποίο προέτρεπαν το ποίμνιό τους να εκκλησιάζεται. Τότε συνειδητοποίησε ότι με τον ίδιο τρόπο συγκέντρωνε τους οπαδούς του και ο Elvis.

Στο δεύτερο κουπλέ η ιστορία μεταφέρεται από το Μισισιπή στο Μέμφις ακολουθώντας την πορεία της ζωής του Elvis, ο οποίος μετακόμισε εκεί με τους γονείς του το 1948.

Οι στίχοι λένε «Up in Memphis the music's like a heat wave» (πέρα στο Μέμφις η μουσική είναι σαν ένα κύμα καύσωνα). Το Μέμφις είναι το μέρος που ανέδειξε τρεις «βασιλιάδες»: τον Johnny Cash, βασιλιά της country, τον B.B. King, βασιλιά των Blues, και βέβαια τον Elvis Presley, βασιλιά του Rock n’ Roll. Άλλωστε στην 706 Union Avenue του Μέμφις στεγάζονταν τα διάσημα Sun Studios, όπου δεν ηχογράφησαν μόνο οι τρεις «βασιλιάδες», αλλά και άλλα τεράστια ονόματα του παγκόσμιου στερεώματος, μεταξύ των οποίων οι Carl Perkins, Roy Orbison, Jerry Lee Lewis κ.α.

Ο στίχος «Mama's baby in the heart of every schoolgirl» αναφέρεται φυσικά στη μεγάλη επιτυχία που είχε ο Elvis στο ωραίο φύλο. Επιπλέον έρχεται σε μια ενδιαφέρουσα αντιπαραβολή με τον αντίστοιχο στίχο του πρώτου κουπλέ («Mama's dancin' with a baby on her shoulder»), καθώς δείχνει ότι το μωρό μεγάλωσε και, ως άντρας πια, μπήκε στις καρδιές όλων των κοριτσιών, τα οποία δάκρυζαν στο άκουσμα του «Love Me Tender» (1956), όπως λέει ο στίχος «"Love me tender" leaves 'em cryin' in the aisle». Ακόμα και η λέξη «Mama» στα δύο κουπλέ παραπέμπει στο τραγούδι «That’s All Right, Mama» αλλά και στον τρόπο που ο ίδιος ο Elvis αποκαλούσε τη μητέρα του.

Ο στίχος «The way he moved, it was a sin, so sweet and true» αναφέρεται βέβαια στις θρυλικές κινήσεις της λεκάνης και των γοφών που έκανε ο Elvis.
Μετά την επανάληψη του ρεφρέν το τραγούδι οδηγείται στο τρίτο μέρος (τη γέφυρα), το οποίο αναφέρεται στον πρόωρο θάνατο του τραγουδιστή (16 Αυγούστου 1977): «In a flash he was gone, it happened so soon, what could you do?».

Η Alannah Myles, η οποία ήταν σύντροφος του Christopher Ward, από την πρώτη στιγμή που άκουσε το τραγούδι το αγάπησε και εκστασιάστηκε με την προοπτική της ηχογράφησής του. Ήταν τόσο συνεπαρμένη που το ηχογράφησε μία από τις πιο ζεστές ημέρες στην ιστορία του Τορόντο. Το στούντιο βρισκόταν σε ένα υπόγειο χωρίς κλιματισμό ενώ έξω η θερμοκρασία ήταν 37 βαθμοί Κελσίου. Εντούτοις, η Alannah Myles ένιωσε ότι αυτή η ζέστη ήταν ό,τι έπρεπε για να μεταδώσει την αίσθηση μίας ζεστής ημέρας στο Μέμφις. Μόνο που η θερμοκρασία στο στούντιο ανέβηκε τόσο πολύ που στο τέλος έβγαλε και το πουκάμισό της την ώρα που τραγουδούσε! Ευτυχώς φορούσε μαγιό από μέσα, οπότε δεν προκλήθηκαν καρδιακά επεισόδια…

Η ηχογράφηση του «Black Velvet» ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1988 με παραγωγό τον David Tyson (ο οποίος αργότερα συνεργάστηκε με τους Daryl Hall & John Oates, την Tina Arena κ.α.) και στη μίξη του ήχου τον Kevin Doyle (ο οποίος το 1992 έκανε τη μίξη στις επιτυχίες της Rozalla «Are You Ready To Fly» και «Everybody’s Free»).

Στις 24 Μαρτίου 1990, το «Black Velvet» έριξε από την κορυφή το «Escapade» της Janet Jackson και ανέβηκε για δύο εβδομάδες στο Νο 1 των Η.Π.Α., όπου έγινε χρυσό (500.000 αντίτυπα). Επίσης, έφτασε στο Νο 2 της Μεγάλης Βρετανίας (200.000 αντίτυπα, ασημένιο) και έγινε Νο 1 στη Νορβηγία, Ελβετία, Σουηδία (50.000 αντίτυπα, πλατινένιο), Νο 2 στην Αυστρία (15.000 αντίτυπα, χρυσό), τη Γερμανία (250.000 αντίτυπα, χρυσό) και τη Νέα Ζηλανδία, Νο 3 στην Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία και Αυστραλία, Νο 4 στην Ιρλανδία, Νο 10 στον Καναδά, Νο 24 στη Γαλλία και Νο 29 στη Δανία.
Η προώθηση του τραγουδιού συνοδεύτηκε από ένα video, σκηνοθεσίας του Dou Freel, το οποίο γυρίστηκε τον Ιούλιο του 1989 στο Buckhorn του Ontario.

Χάρη στο «Black Velvet» η Καναδέζα τραγουδίστρια Alannah Myles έγινε γνωστή σ’ όλο τον κόσμο από τον πρώτο της κιόλας δίσκο, ο οποίος έσπασε και το ρεκόρ πωλήσεων για πρώτο δίσκο στην ιστορία της Καναδέζικης δισκογραφίας. Συγκεκριμένα το album «Alannah Myles» ξεπέρασε τα 1.000.000 αντίτυπα στον Καναδά, γεγονός που της απέφερε ένα Diamond Award, τη μοναδική φορά που καλλιτέχνης πήρε αυτό το βραβείο για τον πρώτο του δίσκο.

Επιπλέον, για την ερμηνεία της στο τραγούδι, το 1991 η Myles κέρδισε βραβείο Grammy στην κατηγορία Best Female Rock Performance. Το τραγούδι απέφερε και κάμποσα Juno Awards(καναδέζικα μουσικά βραβεία): Single Of The Year, Album Of The Year και Most Promising Female Vocalist, τα οποία κέρδισε η Alannah Myles, Best Composer, το οποίο μοιράστηκαν οι Christopher Ward και David Tyson (ο οποίος ήταν και υποψήφιος και στην κατηγορία Best Producer), και Best Recording Engineering, το οποίο κέρδισε ο KevinDoyle.

Το 1989, το «Black Velvet» ήταν το τραγούδι με τις περισσότερες ραδιοφωνικές μεταδόσεις στις Η.Π.Α., ενώ το 2005, η Αμερικανική Εταιρία Συνθετών, Συγγραφέων και Εκδοτών (ASCAP) ανακοίνωσε ότι το τραγούδι ακούστηκε πάνω από 4.000.000 φορές από τα αμερικανικά ραδιόφωνα!

Σε μία συνέντευξή της στο CBC, η Alannah Myles αποκάλυψε ότι η δισκογραφική εταιρία την εξαπάτησε και ότι την πρώτη της επιταγή για τα πνευματικά δικαιώματα του «Black Velvet» την έλαβε μόλις την 1η Απριλίου του 2008! Το δισκογραφικό συμβόλαιο που είχε υπογράψει η Myles όταν ήταν νέα –και αφελής- προέβλεπε ότι όλες οι δαπάνες για τους τρεις πρώτους της δίσκους θα αφαιρούνταν από τα δικαιώματά της, γεγονός που της στοίχισε τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά. Η Myles αναγκάστηκε να πληρώσει –στην ουσία από την τσέπη της- περίπου 7.000.000 δολάρια! Έτσι, ενώ θα έπρεπε φυσιολογικά να απολαμβάνει την επιτυχία της, στην πραγματικότητα δεν ήξερε πώς να εξασφαλίσει ακόμα και το ενοίκιό της.

Άλλες εκτελέσεις

Την επόμενη κιόλας χρονιά από την κυκλοφορία του «Black Velvet», το τραγούδι γνώρισε και δεύτερη εκτέλεση από την Αμερικανίδα τραγουδίστρια της country, Robin Lee. Η εκτέλεση αυτή, παραγωγής του Nelson Larkin, συμπεριλήφθηκε στον τρίτο δίσκο της Robin Lee με τίτλο «Black Velvet» και έφτασε στο Νο 12 του αμερικάνικου πίνακα επιτυχιών στην κατηγορία country, ενώ στον Καναδά έφτασε στο Νο 21 της ίδιας κατηγορίας. Το «Black Velvet» αποδείχθηκε η μεγαλύτερη επιτυχία της Robin Lee, όπως άλλωστε συνέβη και στην περίπτωση της Alannah Myles.

Το 2000 το τραγούδι ερμήνευσε ζωντανά η Κωνσταντίνα, στις εμφανίσεις της στην Αρχιτεκτονική. Η εκτέλεση της Κωνσταντίνας συμπεριλήφθηκε και στο άλμπουμ «Live Στην Αρχιτεκτονική».

Το 2007, με αφορμή την επέτειο των 30 ετών από το θάνατο του Elvis Presley, η Alannah Myles κυκλοφόρησε μία νέα εκτέλεση του «Black Velvet», με πιο σύγχρονη ενορχήστρωση. Την ίδια χρονιά, το τραγούδι συμπεριλήφθηκε και στον ομώνυμο δίσκο της τραγουδίστριας.

Το «Black Velvet» στην αρχική του εκτέλεση, περιλαμβάνεται και στους δίσκους της Alannah Myles «The Very Best Of» (1998), «Myles & More / The Very Best Of» (2005, στον ίδιο δίσκο περιλαμβάνεται και το «Alibi», που είναι η διασκευή του «Δι’ Ευχών» της Χαρούλας Αλεξίου) και «Rhino Hi-Five: Alannah Myles» (2006).

Το τραγούδι περιλαμβάνεται επίσης στα παιχνίδια SingStar Rock Ballads και Karaoke Revolution Presents: American Idol Encore (σημειώνεται ότι το «Black Velvet» συγκαταλέγεται στα 10 δημοφιλέστερα τραγούδια για karaoke) ενώ ακούστηκε και στην αμερικανική τηλεοπτική σειρά RuPaul's Drag Race.

Στις 10 Ιουλίου του 2008, η Alannah Myles ερμήνευσε δύο φορές το «Black Velvet» στη συναυλία που έδωσε στο Θέατρο Γης στη Θεσσαλονίκη με τη συνοδεία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης (διευθυντής ορχήστρας ο Friedemann Riehle).

Κωνσταντίνος Παυλικιάνης

BLACK VELVET – Alannah Myles

Mississippi in the middle of a dry spell
Jimmy Rogers on the Victrola up high
Mama's dancin' with a baby on her shoulder
The sun is settin' like molasses in the sky
The boy could sing, knew how to move, everything
Always wanting more, he'd leave you longing for

Black velvet and that little boy's smile
Black velvet and that slow southern style
A new religion that'll bring ya to your knees
Black velvet if you please

Up in Memphis the music's like a heat wave
White lightning, bound to drive you wild
Mama's baby in the heart of every schoolgirl
"Love me tender" leaves 'em cryin' in the aisle
The way he moved, it was a sin, so sweet and true
Always wanting more, he'd leave you longing for

(Chorus)

Every word of every song that he sang was for you
In a flash he was gone, it happened so soon,
What could you do?
(Solo)

(Chorus x2)
If you please, if you please, if you please