Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Το 1968, ο Tommy James έκανε μία στροφή προς το ψυχεδελικό ροκ. Το αποτέλεσμα ήταν το εντυπωσιακό "Crimson And Clover"!
Το "Crimson And Clover" περιλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο των Tommy James & the Shondells, που κυκλοφόρησε το 1968.
Το τραγούδι το έγραψε ο Tommy James μαζί με τον drummer Peter Lucia Jr., με την πρόθεση να κάνουν μία αλλαγή στην κατεύθυνση του συγκροτήματος ως προς τον ήχο και τις συνθέσεις, μετά την επιτυχία που γνώρισε την ίδια χρονιά το "Mony Mony". Στο πλαίσιο αυτό, ο 21χρονος τότε Tommy James είχε την αποφασιστικότητα να επανεφεύρει τον εαυτό του και να γκρεμίσει τις γέφυρες με το παρελθόν απαλλασσόμενος από πολλά στοιχεία των πρόσφατων επιτυχιών του. Έτσι, σταμάτησε τη συνεργασία του με τον Bo Gentry, με τον οποίο είχε έρθει σε ρήξη, ενώ αγνόησε και τον Ritchie Cordell, που μαζί με τον Gentry έκαναν την παραγωγή και έγραφαν τραγούδια για το συγκρότημα. Μ’ αυτό τον τρόπο ο James ανέλαβε τον πλήρη καλλιτεχνικό έλεγχο, έχοντας και τις ευλογίες της Roulette Records, και άρχισε να κάνει ο ίδιος την παραγωγή στο υλικό του πιστεύοντας ότι το συγκρότημα έπρεπε να εμφανιστεί με το δικό του ήχο. Ο Tommy James, λοιπόν, έκανε μία δραματική υφολογική στροφή μετακινούμενος από την εύπεπτη Pop στο ψυχεδελικό ροκ. Και το αποτέλεσμα ήταν το εντυπωσιακό "Crimson And Clover".
Παράλληλα, ο James επιδίωκε από ανάγκη αλλά και από φιλοδοξία να μεταβληθούν οι Tommy James & the Shondells από συγκρότημα των singles σε συγκρότημα των albums.
Tommy James: Όταν έγραφα με τους Shondells ήταν διαφορετικά απ' ότι όταν έγραφα με τον Bo και τον Ritchie. Ήταν μία διαφορετική ροή ενέργειας. Το "Crimson And Clover" ήταν μέρος της ψυχεδέλειας στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Πριν ακόμα γράψει κάποια μελωδία ή στίχο, ο Tommy James εμπνεύστηκε τον τίτλο "Crimson And Clover" συνδέοντας το αγαπημένο του χρώμα (crimson = βαθυκόκκινο, βυσσινί) και το αγαπημένο του λουλούδι (clover = τριφύλλι). Ωστόσο, υπάρχει και ένα είδος τριφυλλιού, το trifolium incarnatum, που στα αγγλικά είναι γνωστό ως crimson clover. Στη συνέχεια, ο Tommy James μαζί με τον μπασίστα Mike Vale έγραψαν ένα τραγούδι βασισμένο σ’ αυτή τη φράση, αλλά τελικά απορρίφθηκε. Όμως η επόμενη συνεργασία του, αυτή τη φορά με τον drummer Peter Lucia Jr, αποδείχθηκε πιο επιτυχημένη. Κατά τη διάρκεια της παραγωγής του τραγουδιού, η Roulette Records ήθελε ένα νέο single κι έτσι το συγκρότημα συμφώνησε να κυκλοφορήσει το "Do Something To Me" ώστε να κερδίσει χρόνο για να ολοκληρώσει το τραγούδι.
Η ηχογράφηση του "Crimson And Clover" έγινε το φθινόπωρο του 1968 στα Allegro Studios και κράτησε πάνω από 5 ώρες. Ο Tommy James έπαιξε κιθάρες (μία Fender Jazzmaster και μία ακουστική Martin D12), όργανο (Hammond B3) και ηλεκτρικό τσέμπαλο (Baldwin), ο Mike Vale έπαιξε μπάσο και ο Peter Lucia έπαιξε drums. Για την ηχογράφηση χρησιμοποιήθηκαν οι δυνατότητες της νέας -τότε- 24κάναλης κονσόλας, που έδωσε στο συγκρότημα έναν ήχο φορτωμένο με εφέ. Στην πραγματικότητα, το "Crimson And Clover" είναι ένα απατηλά απλό τραγούδι. Έχει μόνο τέσσερις συγχορδίες αλλά κανένα κουπλέ δεν είναι ταυτόσημο με κάποιο άλλο. Το τραγούδι περιέχει ένα εφέ τρέμολο στην κιθάρα, ρυθμισμένο έτσι ώστε να δονείται στον ίδιο χρόνο με το ρυθμό του τραγουδιού. Προς το τέλος της ηχογράφησης, το συγκρότημα είχε την ιδέα να χρησιμοποιήσει το τρέμολο και στα φωνητικά, δημιουργώντας έτσι ένα εφέ ασταθών φωνητικών. Για να επιτευχθεί αυτό, ο μηχανικός ήχου Bruce Staple έτρεξε το μικρόφωνο της φωνής του Tommy James, ένα Telefunken 251, μέσα από έναν ενισχυτή Ampeg Gemini 2 για κιθάρες με ενεργοποιημένο το τρέμολο, του οποίου η ταχύτητα ήταν ρυθμισμένη στο ρυθμό του τραγουδιού. Ο δε ενισχυτής περνούσε τον ήχο στην κονσόλα μέσω μικροφώνου, ενώ ο Tommy James τραγουδούσε επανειλημμένα το στίχο "Crimson and clover, over and over".
Μετά την ηχογράφηση, ο Tommy James έκανε μία πρόχειρη μίξη του τραγουδιού ώστε να το παίξει στον Morris Levy (ιδρυτή της Roulette Records κι έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της μουσικής βιομηχανίας) και να το αξιολογήσει. Ωστόσο το συγκρότημα σκόπευε να βελτιώσει τη μίξη με ατμοσφαιρικό ήχο και echo. Λίγες μέρες αργότερα, ο James πήγε στο ραδιοφωνικό σταθμό WLS στο Σικάγο –από τον οποίο είχε προηγουμένως θετική εμπειρία- για να δει την αντίδρασή τους στο τραγούδι. Μετά από μία συνέντευξη κατά την οποία συζητούσανε για το single, ο James πείστηκε να τους παίξει την πρόχειρη μίξη χωρίς ν’ ακουστεί στο ραδιόφωνο. Εν αγνοία του, όμως, κατέγραψαν το τραγούδι και μετά από λίγο το έπαιξαν στο ραδιόφωνο ως παγκόσμια αποκλειστικότητα!
Ο Morris Levy ζήτησε αρχικά από το σταθμό να σταματήσει να παίζει το τραγούδι πριν την κυκλοφορία του, αλλά η στάση των ακροατών τον έκανε ν’ αλλάξει γνώμη κι έτσι η Roulette Records τύπωσε 200 singles για το κοινό που ζητούσε το τραγούδι. Η ανταπόκριση όμως ήταν τέτοια ώστε στη συνέχεια εστάλησαν στον WLS άλλα 800 αντίτυπα. Στο τέλος, ο Levy δεν άφησε τον James να κάνει την τελική μίξη που ήθελε, και μία εβδομάδα αργότερα το single κυκλοφόρησε επίσημα με την πρόχειρη μίξη.
Έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες στο "Crimson And Clover": ότι αναφέρεται στον έρωτα και το σεξ, στο σεξ και τη μαριχουάνα, στο να κάνεις έρωτα πάνω στο γρασίδι και πολλές άλλες ερμηνείες. Όμως ο Tommy James έδωσε μία πολύ πιο απλή εξήγηση. Σε μία συνέντευξη που έδωσε το Σεπτέμβριο του 2009, αφηγήθηκε αναλυτικά την ιστορία του "Crimson And Clover", την οποία επανέλαβε και στο βιβλίο "Me, The Mob And The Music: One Helluva Ride With Tommy James And The Shondells" (2010):
Μακάρι να ήταν πιο βαθύ, αλλά ήταν απλά δύο από τις αγαπημένες μου λέξεις που τις έβαλα μαζί. Στην πραγματικότητα, ήταν ένα πρωί που όπως είχα σηκωθεί από το κρεβάτι, ήρθαν στο μυαλό μου αυτές οι δύο λέξεις. Για κάποιο λόγο είμαι πραγματικά δημιουργικός αμέσως μόλις σηκωθώ από το κρεβάτι, κι αυτές οι δύο λέξεις ήρθαν στο μυαλό μου. Η φράση ακουγόταν τόσο ποιητική. Δεν είχα ιδέα αν σήμαινε κάτι ή αν δεν σήμαινε τίποτα. Ήταν απλά δύο από τις αγαπημένες μου λέξεις. Είχαμε τον τίτλο, λοιπόν, πριν από το τραγούδι. Το αστείο είναι ότι όταν ξεκινάς με τον τίτλο, έχεις διαφορετικές επιλογές και θα πρέπει να βρεις το γλυκό σημείο όπου θα ταιριάξει το τραγούδι. Ο Mike Vale κι εγώ γράψαμε ένα άλλο τραγούδι με τίτλο "Crimson And Clover". Αλλά δεν ήταν αυτό που ήθελα. Και τελικά έγραψα το "Crimson And Clover" με τον drummer Pete Lucia. Ο τίτλος έχει μία λογική και, αν το ακούσετε, το τραγούδι λέει τελικά αυτό που θέλει να είναι. Δεν είναι σαν ν’ αρχίζεις με ένα ρυθμό ή έστω μ’ ένα στίχο. Όταν ξεκινάς από τον τίτλο, το τραγούδι είναι σαν να παίρνει το δρόμο του ανάποδα και ουσιαστικά το "Crimson And Clover" είναι απλά τρεις συγχορδίες που εξελίσσονται προς τα πίσω. Το τραγούδι ήταν τόσο σημαντικό για μας γιατί μας επέτρεψε να μετακινηθούμε από τα singles στα Rock albums. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιο άλλο τραγούδι πάνω στο οποίο δουλέψαμε ποτέ, ή άλλο δίσκο που κάναμε, που επέδρασε πάνω μας τόσο πολύ. Και βγήκε την πλέον κατάλληλη στιγμή. Ήμασταν έξω για μερικούς μήνες με τον Hubert Humphrey στην προεκλογική εκστρατεία του 1968 (σ.σ.: ο Hubert Humphrey ήταν υποψήφιος πρόεδρος με το Δημοκρατικό Κόμμα στις προεδρικές εκλογές του 1968, όπου έχασε από τον Richard Nixon). Τον συναντήσαμε μία εβδομάδα μετά το συνέδριο όπου χτυπήθηκαν όλα τα παιδιά (σ.σ.: αναφέρεται στις ταραχές οι οποίες συνέβησαν τον Αύγουστο του 1968 κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο). Μας ζητήθηκε να τον υποστηρίξουμε. Και νομίζω ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που συνεργάστηκαν ποτέ ένα ροκ συγκρότημα και ένας πολιτικός. Αλλά ήταν μία απίστευτη εμπειρία. Όταν όμως φύγαμε τον Αύγουστο, όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες έβγαζαν singles. Ήταν οι Association, ο Gary Puckett, οι Buckinghams, οι Rascals, εμείς, κι αφήνω πολλά άτομα έξω. Το θέμα είναι ότι σχεδόν όλοι έβγαζαν singles. Σε 90 μέρες, όταν γυρίσαμε, όλοι έβγαζαν albums. Ήταν οι Led Zeppelin, Crosby Stills and Nash, Blood Sweat and Tears, Joe Cocker, Neil Young... Και υπήρχε αυτή η μαζική εξαφάνιση όλων των άλλων καλλιτεχνών. Ήταν απλά απίστευτο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι αυτό ήταν το είδος της διαχωριστικής γραμμής όπου τόσοι καλλιτέχνες δεν είχαν ποτέ ξανά επιτυχία. Και συνειδητοποιήσαμε, όταν ήμασταν στην προεκλογική εκστρατεία, ότι αν θέλαμε να συνεχιστεί η καριέρα μας έπρεπε να κάνουμε κάποια κίνηση. Έπρεπε να πουλήσουμε albums, το οποίο είναι κάτι που η Roulette ποτέ δεν είχε κάνει πραγματικά. Το album, μέχρι εκείνο το σημείο, ήταν οτιδήποτε δεν ήταν single. Και τότε συνήθως έδινε το όνομά του στο single, κάτι που σκέφτηκα ότι ήταν σπουδαία ιδέα. Ο Morris (Levy) συνήθως έδινε στο album τον ίδιο τίτλο με το single, κι έτσι έπαιρνε κάποιο προβάδισμα. Το θέμα είναι ότι εμείς ξέραμε ότι έπρεπε να πουλήσουμε albums. Επίσης την ίδια χρονική περίοδο, η βιομηχανία προχώρησε από τις 4κάναλες ηχογραφήσεις στις 24κάναλες. Το στούντιο Allegro μόλις είχε αναβαθμιστεί σε 24κάναλο και ξέραμε ότι αν θέλαμε να πουλήσουμε albums θα έπρεπε να ανακαλύψουμε εκ νέου τον εαυτό μας και να γίνουμε πιο ενδιαφέροντες. Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί μεταπήδησαν στον στερεοφωνικό ήχο, οπότε έπρεπε να ακουγόμαστε καλύτερα, όλα να είναι πιο πλούσια, και όλη η τεχνική μας στην ηχογράφηση να συμβαδίζει με την τεχνολογία. Γι' αυτό ήταν μία πολύ δραματική στιγμή. Και ο δίσκος που απλά έτυχε να δουλεύουμε εκείνη τη στιγμή, στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας, ήταν το "Crimson And Clover". Όταν ενημέρωσα τον Morris για το τι προσπαθούσαμε να πετύχουμε, η Roulette άρχισε να σχεδιάζει μία τεράστια εκστρατεία για το επόμενο single, κατά το πρότυπο «το προ Χριστού γίνεται μετά Χριστόν». Όταν μπήκαμε στο στούντιο για να το κάνουμε, τελειώσαμε την ηχογράφηση σε περίπου 5μισι ώρες. Και βέβαια είχαμε κάνει τα πάντα. Δεν ήταν ότι καθίσαμε και το σκεφτήκαμε πολύ. Απλά κάναμε αυτό που ήρθε φυσικά, και το μέρος του τρέμολου ήταν κάτι που το σκεφτήκαμε σε 20 δευτερόλεπτα. Γράψαμε το τραγούδι, κάναμε την παραγωγή και γενικά κάναμε όλα όσα έπρεπε. Σχεδιάσαμε το εξώφυλλο του άλμπουμ και φτάσαμε στο σημείο όπου αναλάβαμε σχεδόν τη δημιουργική διαδικασία μέχρι το κατάστημα λιανικής πώλησης. Ήταν εκπληκτικό. Ένα από τα πράγματα που ήταν σημαντικά σχετικά με τη Roulette είναι ότι μας επέτρεψαν να έχουμε την ελευθερία να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Δεν υπήρξε ποτέ κανένα χέρι γύρω από το λαιμό μας. Τουλάχιστον όχι γι' αυτό το λόγο (γέλια). Δεν υπήρξε ποτέ κάποιος που πραγματικά να σκύβει από πάνω μας. Είχαμε τους προϋπολογισμούς μας, ό,τι χρειαζόμασταν, μπορούσαμε να πάρουμε το χρόνο μας, οτιδήποτε θέλαμε να γίνουμε η Roulette μάς το επέτρεπε. Είμαι λοιπόν ευγνώμων γι' αυτό. Και είχαμε την προσοχή του κοινού για αρκετό καιρό ώστε να περάσουμε στη δεύτερη φάση της καριέρας μας. Το "Crimson And Clover" μάς επέτρεψε να συνεχίσουμε και να έχουμε και μία καριέρα στις πωλήσεις albums. Καμία άλλη ηχογράφηση που κάναμε δεν το κατάφερε αυτό. Είχαμε ένα περίπλοκο σχέδιο για την κυκλοφορία του "Crimson And Clover". Αφού τελειώσαμε την ηχογράφηση, έκανα μία πρόχειρη μίξη. Ανέβασα απλά τα ποτενσιόμετρα κι έκανα αυτή την πρόχειρη μίξη χωρίς echo, χωρίς τίποτα, μόνο με ό,τι είχαμε ηχογραφήσει. Ήταν Πέμπτη βράδυ, η ηχογράφηση τελείωσε περίπου στις 3 το πρωί και πρακτικά έκανα αυτή τη μίξη μόνος μου. Ο Bruce Staple κι εγώ επρόκειτο να κάνουμε την τελική μίξη την επόμενη εβδομάδα. Όταν τελείωσα, πήρα την ταινία με το τραγούδι και την έβαλα στην τσάντα μου. Την επόμενη μέρα πήγαμε στο Σικάγο για να παίξουμε σε μία συναυλία και φεύγοντας από το αεροδρόμιο πήγα στον WLS, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ο σημαντικότερος σταθμός της χώρας. Ο σταθμός είχε παίξει πολλές φορές τραγούδια μας και ο διευθυντής προγράμματος, ο John Rook, ήταν φίλος μου. Έτσι, του έπαιξα την πρόχειρη μίξη του «Crimson And Clover» για ν’ ακούσω τη γνώμη του και τρελάθηκε. Το αγάπησε το τραγούδι και μου είπε: “Tommy, είναι υπέροχο. Μπορείς να το παίξεις πάλι;”. Και το έπαιξε για τον Larry Lujack, ο οποίος ήταν μεγάλος D.J. που μόλις είχε έρθει εκείνη τη στιγμή. Όμως εν αγνοία μου πατήσανε το κουμπί «record» και το κοπιάρανε. Ο Jim Stagg στον WCFL, ο κυριότερος αντίπαλος του WLS στο Σικάγο, μας είχε πει ήδη ότι αν δίναμε κι άλλη αποκλειστικότητα στον WLS, όπως κάναμε με το "Mony Mony", θα τον αποχαιρετούσαμε για πάντα. Όταν, λοιπόν, επέστρεψα στο αυτοκίνητο, άκουσα τον Larry Lujack στο ραδιόφωνο να λέει: “Παγκόσμια αποκλειστικότητα στον WLS! Το ολοκαίνουργιο single των Tommy James & the Shondells "Crimson And Clover"!” και είπα “Ω, Θεέ μου, παίζουνε την πρόχειρη μίξη! Παίζουνε την πρόχειρη μίξη!”. Τη Δευτέρα το πρωί, όταν πήγα στη Roulette, υπήρχε ένα στεφάνι κηδείας σταλμένο από τον Jim Stagg του WCFL μ’ ένα σημείωμα που έλεγε: «Συλλυπητήρια για το θάνατο των Tommy James & the Shondells στον WCFL Radio». Όταν ο Morris με ρώτησε «Τι στο διάολο συνέβη;», προσπάθησα να του εξηγήσω αλλά εν τω μεταξύ ο Red Schwartz, υπεύθυνος πωλήσεων της Roulette, τηλεφώνησε στον John Rook του WLS για να του πει ότι έκαψε τον WCFL για μας, και η απάντησή του ήταν: «Δεν χρειάζεται να παίξουν το τραγούδι. Το παίζω κάθε 20 λεπτά». Και αυτή η πρόχειρη μίξη κατέληξε να βγει σε δίσκο επειδή δεν μπορούσα να μιξάρω το τραγούδι. Δεν υπήρχε τρόπος. Το τραγούδι κυκλοφόρησε τόσο γρήγορα που δεν μπόρεσα ποτέ να κάνω την τελική μίξη. Αυτό που γνωρίζουμε, λοιπόν, ήταν ένα πρόχειρο single. Το μισούσα. Αλλά μετά είχα αυτά τα ανάμεικτα συναισθήματα επειδή ο μεγαλύτερος σταθμός της χώρας έπαιζε το δίσκο μου κάθε μισή ώρα και επειδή ήταν η πρόχειρη μίξη και μπορούσα ν' ακούσω όλες τις μικρές ατέλειες. Σιγά-σιγά άρχισε να μου αρέσει. Όταν μπήκε στο Top 10 είπα "Τελικά δεν είναι τόσο κακό, υποθέτω". Ο Morris μου είπε: «Είσαι το μόνο άτομο που έχω γνωρίσει ποτέ, που θα μπορούσε να παραπονεθεί ότι ο WLS παίζει το τραγούδι σου κάθε 20 λεπτά».
Ο Tommy James περιέγραψε και τον τρόπο που παραμόρφωσε τον ήχο του τραγουδιού:
Στην πραγματικότητα ήταν αρκετά απλό. Είχαμε κάνει την ηχογράφηση με τρέμολο στην κιθάρα. Όταν έπαιξα την κιθάρα, την ηχογραφήσαμε με τρέμολο λίγο-πολύ σε συγχρονισμό με τη μουσική. Με άλλα λόγια, προσπαθήσαμε να το κάνουμε έτσι ώστε να δονείται στην ίδια ταχύτητα με τα τύμπανα. Όλη η ηχογράφηση έγινε μ' αυτόν τον τρόπο. Και τότε, στο τέλος, μας ήρθε μία απ' αυτές τις ιδιότροπες ιδέες. Είπαμε "Γιατί δεν το βάζουμε και στη φωνή;". Και αυτό κάναμε. Τρέξαμε το μικρόφωνο της φωνής μέσα από έναν ενισχυτή Ampeg για κιθάρες, ανοίξαμε το τρέμολο, και το ηχογραφήσαμε μέσα από άλλο μικρόφωνο περνώντας τον ήχο πίσω στην κονσόλα. Ήταν τόσο απλό. Αυτό που ήταν διασκεδαστικό τότε, ήταν ότι αν ήθελες να κάνεις έναν τέτοιο ήχο, θα έπρεπε να τον δημιουργήσεις μόνος σου. Δεν υπήρχε κάποιο κουμπί που θα μπορούσες να πατήσεις στο synthesizer. Βασικά θα έπρεπε να φτιάξεις μόνος σου τα κυκλώματα και οτιδήποτε άλλο. Αυτό, λοιπόν, κάναμε εμείς. Περάσαμε το μικρόφωνο της φωνής μέσα από τον ενισχυτή της κιθάρας και στήσαμε μικρόφωνο στον ενισχυτή, περνώντας τον ήχο στην κονσόλα.
Ο μηχανικός ήχου Bruce Staple διηγήθηκε τη δική του συνεισφορά στο τραγούδι:
Αμέσως μετά την ηχογράφηση θα έκανα μία μίξη ώστε ο Tommy να μπορέσει να πάρει το τραγούδι στο σπίτι και να το ακούσει. Βασικά, έκανα τη μίξη κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης κι έτσι το μόνο που είχα να κάνω ήταν να βγάλω την πολυκάναλη ταινία.
Ο Tommy James συμφωνεί:
Ήθελα πραγματικά να δημιουργήσω κάτι ατμοσφαιρικό και ν’ ακούγεται φουτουριστικό. Αλλά υποθέτω ότι ήταν ένας τρόπος για να πει ο Θεός «Μην ανακατεύεσαι πια με το τραγούδι». Ο Bruce έκανε τόσο καλή δουλειά ώστε η πρόχειρη μίξη στάθηκε.
Ο τραγουδοποιός και παραγωγός Kenny Laguna, ο οποίος έπαιζε πλήκτρα και έκανε βοηθητικά φωνητικά ως μέλος των Shondells, έδωσε αποκαλυπτικές πληροφορίες για το παρασκήνιο πίσω από το τραγούδι. Ο Bo Gentry έγραψε όλα αυτά τα τραγούδια για τον Tommy James, από το “I Think We're Alone Now” μέχρι το “Mony Mony”. Υπήρχαν και άλλοι συνδημιουργοί, αλλά ο Bo ήταν η μεγαλοφυΐα, η κινητήριος δύναμη. Όμως, ο Bo δεν πληρωνόταν από την Roulette Records, κι έτσι κατέβηκε σε απεργία και αρνήθηκε να κάνει άλλους δίσκους για τον Tommy James. Ο θρύλος Morris Levy, ο οποίος δεν δεχόταν εκφοβισμούς και πιέσεις, λέγεται ότι είπε στον Bo: “Ωραία, αν θέλεις να παραιτηθείς, παραιτήσου. Αυτό θα είναι το τέλος της καριέρας σου!”. Πήγαμε στον Tommy και του είπαμε: “Κοίτα Tommy, αν δεν βρεις κάποιον να σου γράψει τραγούδια, είσαι τελειωμένος. Εσύ δεν μπορείς να το κάνεις μόνος σου, δεν ξέρεις να γράφεις επιτυχίες”. Έτσι συνεργάστηκε με τον drummer κι έγραψε αυτό το τραγούδι. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ήμασταν στα Allegro Studios στην 1650 Broadway. Ήταν το κτήριο Brill και στο υπόγειο υπήρχε αυτό το σπουδαίο στούντιο. Ο Tommy είπε “έλα εδώ” κι έτσι μπήκα μέσα στο δωμάτιο, άκουσα τι είχε κάνει και είπα “Ω, Θεέ Μου!”. Όλοι τον είχαν σχεδόν εγκαταλείψει, κι αυτός πήγε κι έκανε αυτό το απίστευτο τραγούδι. Το έγραψε, έκανε την παραγωγή, κι έπαιξε όλα τα όργανα μαζί με τον drummer!
Το ένστικτο του Tommy James αποδείχθηκε σωστό. Το “Crimson And Clover” ήταν τέλεια επιλογή για single, ενώ ο στίχος “Crimson and clover, over and over...” αποδείχθηκε εξαιρετικά πιασάρικος.
Το “Crimson And Clover” κυκλοφόρησε σε single το Νοέμβριο του 1968. Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, το τραγούδι κυκλοφόρησε μετά τη διαρροή του σε ραδιοφωνικό σταθμό παρά το γεγονός ότι ήταν μόνο μία πρόχειρη μίξη. Ωστόσο, στις 14 Δεκεμβρίου έκανε την είσοδό του στο Νο 85 των αμερικάνικων charts. Λόγω της παραμόρφωσης της φωνής, και σε συνδυασμό με την εποχή που έγινε γνωστό το τραγούδι, υπήρξαν πολλοί που νόμιζαν ότι οι τελευταίοι στίχοι έλεγαν "Christmas Is Over"!
Στις 26 Ιανουαρίου του 1969, οι Tommy James and the Shondells εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στο δημοφιλές Ed Sullivan Show, όπου έπαιξαν το τραγούδι. Αρχικά, όταν κλήθηκαν να το παίξουν ζωντανά, είχαν αντιρρήσεις επειδή ο ήχος που δημιούργησαν στο στούντιο –και ιδιαίτερα η φωνή με το τρέμολο- ήταν δύσκολο να αναπαραχθεί στη σκηνή.
Tommy James: Ξέραμε ότι ήταν μία καταστροφή που επρόκειτο να συμβεί. Τελικά οι άνθρωποι του Sullivan μας άφησαν να το παίξουμε play-back, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα τους δίναμε μία 4κάναλη ηχογράφηση, την οποία θα μπορούσαν να επεξεργαστούν ώστε να μην ακούγεται σαν το δίσκο. Έτσι είπαμε O.K. και τότε ο Bruce κι εγώ πήγαμε στο στούντιο και βάλαμε μαζί τέσσερις μονοφωνικές ηχογραφήσεις σε διαφορετική ένταση και ρυθμίσεις. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι βελόνες δεν φαινόντουσαν ακριβώς το ίδιο, αλλά το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να αυξήσουν ή να μειώσουν το επίπεδο του μονοφωνικού ήχου. Έτσι τους το παραδώσαμε και ποτέ δεν έμαθαν τη διαφορά. Εξακολουθούν να παίζουν αυτή την εμφάνιση συνέχεια.
Την 1η Φεβρουαρίου του 1969, δηλαδή μία εβδομάδα μετά την εμφάνιση του συγκροτήματος στο Ed Sullivan Show και επτά εβδομάδες μετά την είσοδο του τραγουδιού στα charts, το «Crimson And Clover» ανέβηκε στο Νο 1 των Η.Π.Α. ρίχνοντας από την κορυφή το «I Heard It Through The Grapevine» του Marvin Gaye. Επίσης έγινε Νο 1 στη Γερμανία, Ελβετία, Καναδά, Νέα Ζηλανδία, Νότια Αφρική και Σιγκαπούρη, Νο 3 στην Αυστρία, Βέλγιο και Ολλανδία ενώ μπήκε και στα charts της Βραζιλίας, Γαλλίας, Ισραήλ, Ιταλίας, Μαλαισίας, Μεξικού, Πόρτο Ρίκο και Φιλιππίνων. Εντούτοις, το τραγούδι δεν μπήκε στα βρετανικά charts.
Ήδη στα μέσα του 1969, το single είχε πουλήσει πάνω από 2.500.000 αντίτυπα μόνο στις Η.Π.Α. και μέχρι το 1971 είχαν πουληθεί 5.500.000 αντίτυπα παγκοσμίως, καθιστώντας το “Crimson And Clover” το πιο επιτυχημένο σε πωλήσεις τραγούδι των Tommy James and the Shondells.
Σε αντίθεση με το γρήγορο “Mony Mony”, που ήταν η προηγούμενη μεγάλη επιτυχία των Tommy James & the Shondells, το “Crimson And Clover” ήταν μία αργή και εκστατική βουτιά στη ψυχεδέλεια, με πικάντικους στίχους και αιθέριο ήχο, που συνέλαβε τέλεια την επικρατούσα ατμόσφαιρα της εποχής. Με το πρώτο τους, λοιπόν, αποκλειστικά δικό τους δημιούργημα, καθώς ήταν το πρώτο τραγούδι που η δημιουργία του, η παραγωγή του και η ενορχήστρωσή του έγινε από το ίδιο το συγκρότημα, οι Tommy James and the Shondells κατάφεραν να κερδίσουν την αναγνώριση τόσο από τους φίλους της Pop όσο και από το κοινό της underground μουσικής, παρόλο που για πάνω από δύο χρόνια είχαν απορριφθεί -άδικα- ως ένα συγκρότημα “τσιχλόφουσκα”. Ξαφνικά, με το τραγούδι “Crimson And Clover” και το επακόλουθο άλμπουμ, οι Tommy James and the Shondells κέρδισαν επιπλέον το σεβασμό και την αποδοχή των κριτικών. “Κανείς δεν ήξερε αν το τραγούδι θα έβρισκε αποδοχή”, είπε ο Tommy James στο περιοδικό Rolling Stone. “Όταν βγήκε για πρώτη φορά, όλοι νόμιζαν ότι είχα τρελαθεί. Πολλοί άνθρωποι νόμιζαν ότι χάλασαν τα ραδιόφωνά τους”.
Με βάση τις προτάσεις των ραδιοφωνικών σταθμών, οι Tommy James and the Shondells επέλεξαν να δημιουργήσουν για το δίσκο τους μία μεγαλύτερη εκδοχή του «Crimson And Clover». Δεδομένου ότι το τραγούδι είχε ηχογραφηθεί σε single, είχαν την επιλογή είτε της επανηχογράφησης είτε της επέκτασής του. Αυτό ήταν αντίθετο με τη συνήθη διαδικασία του μοντάζ, όπου ένα τραγούδι μικραίνει σε διάρκεια για να κυκλοφορήσει σε single. Στην περίπτωση του «Crimson And Clover» έπρεπε να γίνει το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή, να μεγαλώσει η διάρκεια του τραγουδιού και να μπει στο άλμπουμ, κάτι που συνεπάγεται πολλή δουλειά. Αντί της επανηχογράφησης, ο Tommy James επέλεξε την επέκταση του ήδη υπάρχοντος τραγουδιού. Έτσι, τα δύο πρώτα κουπλέ αντιγράφτηκαν χωρίς τα δεύτερα φωνητικά και προστέθηκαν σόλο κιθάρας από τον κιθαρίστα των Shondells, Eddie Gray. Μ’ αυτό τον τρόπο, ενώ η εκτέλεση του single είχε διάρκεια 3:23, η εκδοχή που συμπεριλήφθηκε στο δίσκο είχε διάρκεια 5:25. Τελικά ο δίσκος, επίσης με τίτλο «Crimson And Clover», κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1969.
Λόγω, όμως, προβλημάτων με την ταχύτητα του single και του master με τα νέα μέρη, τα σόλο δεν ταίριαξαν καλά με το προηχογραφημένο τραγούδι. Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν έπρεπε να «κοπεί» η αρχική ηχογράφηση σε διάφορα μέρη για να μπορέσουν κάποια από αυτά να ξαναχρησιμοποιηθούν. Για το λόγο αυτό ζητήθηκε η συνδρομή ενός πραγματικού αρχιτεχνίτη στον τομέα αυτό: του μηχανικού Big Dom. Πράγματι ο Big Dom έκανε πολύ καλή δουλειά, μόνο που κατά τη διαδικασία αυτή η ταχύτητα του τραγουδιού ανέβηκε κατά ένα όγδοο του τόνου του. Τη συνέχεια την περιγράφει ο ίδιος ο Tommy James: Όταν ξαναμπήκαμε στο στούντιο για την έκδοση του δίσκου, θέλαμε να κάνουμε το τραγούδι όπως το single, κι αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να έχει την ίδια ταχύτητα. Ο Bruce μόλις είχε φέρει αυτό το μαραφέτι που λέγεται ταλαντωτής μεταβλητής συχνότητας –ακουγόταν πολύ σημαντικό- και που μπορούσε να επιβραδύνει ή να επιταχύνει το κανονικό ρεύμα από τους 60 κύκλους. Η ιδέα ήταν να κάνουμε αντίγραφα της πρωτότυπης 24κάναλης ηχογράφησης, να προσθέσουμε περισσότερα όργανα και στη συνέχεια να τα ενώσουμε και πάλι όλα μαζί. Αυτό ήταν αρκετά απλό, αλλά έπρεπε επίσης να επιταχύνουμε ελαφρώς το μηχάνημα στο οποίο θα ηχογραφούσαμε. Έτσι, το ρυθμίσαμε κατά ένα όγδοο του τόνου ψηλότερα, για να ταιριάξει ακριβώς με τα μέρη του Big Dom, και στη συνέχεια αρχίσαμε να κάνουμε αντίγραφα και να ηχογραφούμε πάνω σ’ αυτά. Αφαιρέσαμε τα φωνητικά, προσθέσαμε κιθάρα και πετάλια wah-wah και άλλα τέτοια πράγματα. Όλα πήγαιναν πολύ καλά και σε περίπου μιάμιση μέρα ολοκληρώσαμε όλα τα μέρη. Στη συνέχεια τα κολλήσαμε όλα μαζί και ανακαλύψαμε ότι το καταραμένο στροφόμετρο μεταβλήθηκε και όλα ήταν ελαφρώς πιο αργά. Δεν είχα το χρόνο να το αλλάξω κι έτσι για τα επόμενα 20 χρόνια, κάθε φορά που άκουγα τη μεγάλη εκτέλεση του «Crimson And Clover», άκουγα μία μικρή πτώση στον τόνο όταν έμπαινε το επεξεργασμένο κομμάτι στο ορχηστρικό μέρος. Δεν ήταν πολύ, αλλά αρκετό για να με τσαντίσει, και έμεινε έτσι μέχρι που ο Morris πούλησε τη Roulette στη Rhino Records για τις Η.Π.Α. και στην EMI για το εξωτερικό. Τελικά, ο σπουδαίος μηχανικός της Rhino, ο Bill Inglot, το διόρθωσε ψηφιακά κι έτσι από το 1988 όλα είναι σωστά.
Πράγματι, το 1991, κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Crimson And Clover / Cellophane Symphony», όπου περιλαμβάνεται μία εκδοχή του τραγουδιού παρόμοια μ’ εκείνη του δίσκου που κυκλοφόρησε το 1969, με τη διαφορά ότι τα σόλο κιθάρας είναι ένα κλάσμα ταχύτερα. Έτσι διορθώθηκαν τα λάθη που έκανε το συγκρότημα το 1968, όταν προστέθηκαν νέα τμήματα με διαφορετική ταχύτητα από αυτή του single. Στο ένθετο του CD αναφέρεται ότι το «Crimson And Clover» είναι τώρα όπως έπρεπε να ακούγεται και ότι ο Tommy James είναι πολύ ικανοποιημένος με την επανέκδοση των αρχικών ηχογραφήσεων του LP σε μορφή CD. Η επανέκδοση του single «Crimson And Clover» (Roulette Golden Goodies GG-73) περιελάμβανε την εκτέλεση του άλμπουμ αν και η ετικέτα δείχνει ότι η διάρκεια του τραγουδιού είναι 3:23.
Άλλες εκτελέσεις και αναφορές
Το «Crimson And Clover» ακούγεται στις ταινίες «Με Οδηγό Το Φεγγάρι» (Pontiac Moon, 1994), «The Big Squeeze» (1996), “A Walk On The Moon” (1999), «High Fidelity» (2000, σε μια σκηνή του χαρακτήρα του John Cusack, Rob, και της σχολικής του φιλενάδας Penny), «Φονική Συχνότητα» (Frequency, 2000, ακούγεται ένα μικρό μέρος καθώς το ραδιοφωνικό σήμα ταξιδεύει στον ήλιο και πίσω στο χρόνο), «Καφές Και Τσιγάρα» (Coffee And Cigarettes, 2003), «Monster» (2003), «Her Minor Thing» (2006, στην εκτέλεση των Joan Jett and the Blackhearts), «Το Κορίτσι Του Καλύτερού Μου Φίλου» (My Best Friend's Girl, 2008, σε μία σκηνή χορού), «Ραδιοκύματα» (The Boat That Rocked, 2009), «The Runaways» (2010, στην εκτέλεση της Joan Jett), «Η Συγκάτοικος» (The Roommate, 2011, όπου το τραγουδάει η Aly Michalka), «Blood Ties» (2013) και πιστώνεται ως πηγή έμπνευσης της ταινίας «Cherries And Clover» (2013). Επίσης ακούστηκε στις σειρές «Wonder Years» (1990, σε μία σκηνή όπου ο Kevin συμβιβάζεται με μία κοπέλα ενώ στην πραγματικότητα ήθελε να πάρει μία άλλη κοπέλα στο σχολικό χορό), «Veronica Mars» (στη σκηνή όπου ο Logan περιμένει στο γιοτ του τη Veronica, η οποία δεν εμφανίζεται ποτέ), «Sports Night» (1999), «The L Word» (2004), «Ανεξιχνίαστες Υποθέσεις» (Cold Case, 2005), «Les Invincibles» (2007), «90210» (2010, κατά τη διάρκεια μίας σκηνής με τον Liam και τη Naomi), «In Plain Sight» (2011), «Sons Of Anarchy» (2011), «Go On» (2012) και «Almost Human» (2014), ενώ ήταν ένα από τα τραγούδια που ακούστηκαν στο βίντεο «Baker 2G» (2000, στο μέρος του skateboarder Andrew Reynolds).
Τη δεκαετία του 1980, στις Η.Π.Α., τα καταστήματα Clover χρησιμοποίησαν μία εκτέλεση του τραγουδιού για τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές τους διαφημίσεις κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, με αλλαγμένους στίχους: “Christmas at Clover, over and over”. Την εκτέλεση αυτή τραγουδούσε μία παιδική χορωδία. Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε επίσης ως μουσική υπόκρουση σε διαφήμιση των εστιατορίων A&W, όπου ένα μεσήλικο ζευγάρι πάει σ' ένα εστιατόριο A&W για να ξαναζήσει μνήμες από το παρελθόν.
Στο παιχνίδι Fallout 3, ο χαρακτήρας Jones έχει δύο σωματοφύλακες που ονομάζονται Crimson και Clover, ως έμμεση αναφορά στο τραγούδι. Στο παιχνίδι Heroes Of Might And Magic 2 υπάρχει ένας χάρτης βασισμένος στο τραγούδι, καθώς ολόκληρος ο χάρτης φαίνεται σαν ένα πράσινο τριφύλλι σε κόκκινο φόντο.
Επιπλέον, το βιβλίο του Bret Easton Ellis “Λιγότερο Από Μηδέν” (Less Than Zero, 1985) κάνει αναφορά στην εκτέλεση της Joan Jett.
Το 2006, το Pitchfork Media κατέταξε το “Crimson And Clover” στο Νο 57 των καλύτερων τραγουδιών της δεκαετίας του 1960.
Το “Crimson And Clover”, με το χαρακτηριστικό ταλαντευόμενο τρέμολο, είναι πλέον ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια στην ιστορία της ροκ μουσικής. Πιθανότατα είναι ό,τι πιο κοντινό έχουν βγάλει λευκοί μουσικοί της Pop για το πως αισθάνεται πραγματικά κάποιος όταν κάνει έρωτα. Παρόλο που έχει κλιμακωτή κορύφωση, το “Crimson And Clover” δεν έχει να κάνει με το αποτέλεσμα της πράξης όσο με το ταξίδι: οι τρεις συγχορδίες του κατεβαίνουν σαν ρούχα που πέφτουν στο πάτωμα και σαν ιδρωμένα σταγονίδια αντήχησης, ξανά και ξανά, over and over...
CRIMSON AND CLOVER – Tommy James & the Shondells
Now I don’t hardly know her
But I think I could love her
Crimson and clover
Ah
Well if she come walkin’ over
Now I been waitin’ to show her
Crimson and clover, over and over
Yeah,
My mind’s such a sweet thing
I wanna do everything,
What a beautiful feeling
Crimson and clover, over and over
Crimson and clover, over and over (x6)
Μουσικά Είδη:PopReggaeRockΜουσική Γενικά:ραδιόφωνοσυνέντευξηΚαλλιτέχνες:MinellonoMogolLou ReedNeil YoungCherDolly PartonJoe CockerLed ZeppelinMarvin GayePrinceΜουσικά Όργανα:κιθάραΜουσική Εκπαίδευση:συγχορδίεςΕταιρίες:FenderMartin
Σοφία Αργυροπούλου: Το ''Απόψε Θέλω Να Πιω'' είναι η ζωή μου σε 76 λέξεις
Η ιστορία του «Dub Be Good To Me» των Beats International
Σταύρος Σιδεράς: Όταν είσαι καλλιτέχνης, έχεις το δικαίωμα να ονειρεύεσαι!
Γιώργος Σταυρακάκης: PostScript (Μετρονόμος, 2024)
Η ιστορία του «Dress you up» της Madonna
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
Η ιστορία του «El Condor Pasa» των Simon & Garfunkel
Η ιστορία του «The Boys Of Summer» του Don Henley
Η ιστορία του ''Dust In The Wind'' των Kansas