Η χρήση των μετατροπιών στα τραγούδια

Πολλές φορές στις μπαλάντες αλλά και σε άλλα είδη τραγουδιών επαναλαμβάνεται το ρεφραίν ή ακόμη και όλο το τραγούδι σε διαφορετική τονικότητα από την αρχική. Συνήθως υψώνεται η μελωδία συνολικά ένα ημιτόνιο επάνω, ενώ μπορεί να συναντήσουμε και τραγούδια που επαναλαμβάνονται προς το τέλος οι μετατροπίες, υψώνοντας τη μελωδική γραμμή χρωματικά σε τονικότες. π.χ. Ένα τραγούδι που η τονικότητά του είναι ΝΤΟ+ μεταφέρεται διαδοχικά σε ΝΤΟ#+ - ΡΕ+ κλπ.

Οι μετατροπίες αυτές είναι ένας τρόπος να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο τραγούδι, έχουμε την αίσθηση ότι ο τραγουδιστής έχει μεγάλη έκταση και επίσης είναι ένα έξυπνο τέχνασμα για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον του ακροατή εκ νέου για μια μελωδική γραμμή που ήδη έχουμε ακούσει αρκετές φορές.

Για τις μετατροπίες αυτές γίνεται συχνά η χρήση της V βαθμίδας της επόμενης κλίμακας.

(Να σημειωθεί εδώ ότι όλες οι μείζονες συγχορδίες αποτελούν V βαθμίδα κάποιας κλίμακας.)

 Πιο σωστά ακούγεται στις μετατροπίες η  V όταν προσθέτουμε μια 7ημικρή, οπότε έχουμε V7 (V μεθ’ εβδόμης)

Για να μεταπηδήσουμε από μια τονικότητα σε μια άλλη, υπάρχουν 3 τρόποι, αλλά ο πιο συχνός τρόπος είναι ο χρωματικός (Χρωματική μετατροπία). Σε αυτή την περίπτωση, για να μεταπηδήσουμε σε μια οποιαδήποτε άλλη τονικότητα από αυτή που βρισκόμαστε, χρησιμοποιούμε την V βαθμίδα της κλίμακας στην οποία θέλουμε να πάμε. Ονομάζεται χρωματική, γιατί κάποιες, ή όλες οι νότες της προηγούμενης συγχορδίας αλλοιώνονται με δίεση ή ύφεση.

Πριν τη μετατροπία η συγχορδία που ακούγεται είναι συνήθως η I ή η V της προηγούμενης κλίμακας.

Προτεινόμενα τραγούδια για πιάνο που δείχνουν ακριβώς αυτή τη μεταφορά του τραγουδιού χρωματικά σε τονικότητες ημιτονίου προς τα επάνω είναι:

Ο ανθρωπάκος (Τάνια Τσανακλίδου)

Hallelujah (Τραγούδι από τη Eurovision)

To τρυφερό σου Ροζ (Αρλέτα)

Μέσα στο τραγούδι τώρα, ο συνθέτης μπορεί να κάνει μετατροπίες βασισμένος στη μελωδική γραμμή του. Οι μετατροπίες αυτές είναι συνήθως σε γειτονικές κλίμακες και χρησιμοποιεί χρωματικές ή διατονικές μετατροπίες.

Διατονικές μετατροπίες ονομάζουμε τις μετατροπίες στις οποίες μια συγχορδία της βασικής κλίμακας στην οποία είναι γραμμένη το τραγούδι, είναι κοινή συγχορδία σε άλλη κλίμακα.

Στην πραγματικότητα, δεν μεταφερόμαστε σε άλλη κλίμακα, απλά χρωματίζουμε το κομμάτι με περισσότερες αρμονίες από αυτές που προσφέρει η βασική μας τονικότητα.

Συνηθισμένο επίσης είναι μέσα στο τραγούδι να «περνάει» η V βαθμίδα της V της βασικής τονικότητας, και να μεταφερόμαστε έτσι από μια μείζονα κλίμακα στη σχετική της ελάσσονα και το αντίστροφο. Αυτό συμβαίνει όταν θέλουμε να δοθεί έμφαση στη σημασία του στίχου. Αν για παράδειγμα ο στίχος λέει μια ιστορία και μέσα στην ιστορία υπάρχουν δραματικά στοιχεία, τονίζονται όταν μεταφερόμαστε σε μια ελάσσονα κλίμακα.

Προτεινόμενα τραγούδια για μελέτη των μετατροπιών αυτών:

Το δικό σου αμάρτημα (Νατάσσα Μποφίλιου)

Κάτω από τη μαρκίζα (Χαρούλα Αλεξίου)

Άνοιξη (Σοφία Βόσσου)

 Τέλος πιο σπάνια γίνεται η χρήση των εναρμόνιων μετατροπιών, που χρησιμοποιούνται κατά βάση για να συνδέσουν απομακρυσμένες κλίμακες (από κλίμακες με διέσεις μπορούμε να μεταφερθούμε σε κλίμακες με υφέσεις και το αντίστροφο)