34 Tips για το κλαρίνο, Μέρος Θ'

Τα παρακάτω είναι από αποκτηθείσα, σε μικρό διάστημα εμπειρία, αλλά και από τη μελέτη πολλών ξένων αξιόπιστων ιστοσελίδων.

Δείτε πρώτα το βίντεο μου εδώ, στο οποίο απαντώνται κάποιες εκ των ερωτήσεων.

 

Ερώτηση 1: Πως επιτυγχάνεται καθαρός, μελωδικός ήχος;

Απάντηση:

Ερώτηση 2: Ποιες πρέπει να είναι οι σωστές κινήσεις των δακτύλων για μεγαλύτερη ταχύτητα και με την ελάχιστη μυϊκή κόπωση;

Απάντηση: Με λίγα λόγια η κίνηση των δακτύλων θα πρέπει να είναι χαλαρή και να επιτρέπει σε κάθε δάκτυλο ελευθερία κίνησης. Τα δάκτυλα θα πρέπει να λυγίζουν τόσο (ούτε εντελώς ίσια ούτε πολύ λυγισμένα) όσο απαιτείται να έρθει σε επαφή με την οπή ή το κλειδί το μαλακό μέρος του δακτύλου. Τότε ελαχιστοποιείται η διαρροή αέρα που κάνει το παίξιμο δύσκολο. Παίζει σημαντικό ρόλο απ’ την αρχή να μάθετε να τοποθετείτε τον δείκτη του αριστερού χεριού και του μικρού δακτύλου. Δηλαδή: Ο δείκτης σε τέτοια θέση ώστε να μπορεί να χειρίζεται εύκολα το κλειδί της νότας ΛΑ και το μικρό δάκτυλο σε συνεχή επαφή στο κλειδί Ε (ίσα – ίσα να ακουμπά σ’ αυτό χωρίς να το πατά)

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 0:08 -0:58

 Ομοίως για το δεξί χέρι το μικρό δάκτυλο σε συνεχή επαφή στο κλειδί F (ίσα – ίσα να ακουμπά σ’ αυτό χωρίς να το πατά)

Ο αντίχειρας του δεξιού χεριού τοποθετείται ανάμεσα στη βάση του νυχιού και της άρθρωσης του αντίχειρα. Για μη καταπόνηση του δείτε την υποβοήθηση στη στήριξη του οργάνου με τον χειροποίητο μηχανισμό που μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας. Εδώ: 

Για τον αντίχειρα του αριστερού αυτός να τίθεται σε διαγώνια θέση ώστε να καλύπτεται η πίσω οπή και όταν απαιτείται ταυτόχρονα και το Register key, η λεγόμενη ‘’Ψυχή’’.

Τηρώντας τα ανωτέρω γίνονται μικρές κινήσεις των δακτύλων και αυξάνεται η ταχύτητα.

Ερώτηση 3: Πήρα καλαμάκια διαφόρων εταιρειών (Vandoren , Swing και Rico) όλα Νο 1. Με κάποια απ’ αυτά το κλαρίνο ‘’κελαηδά’’ και άλλα είναι πολύ σκληρά και απαιτούν πολύ φύσημα, ενώ εφαρμόζω σ’ όλα τις ίδιες παραμέτρους φυσήματος  embouchure κλπ). Μπορώ να κάνω κάτι;

Απάντηση: Εγώ εφάρμοσα τη μέθοδο τριψίματος του δονούμενου τμήματος, σε λεία επιφάνεια, σ’ έναν καθρέφτη, με το πιο ψιλό σμυριδόχαρτο. Λίγο λίγο τρίψιμο, κυκλικά, κάθε φορά τοποθέτηση του για 2 λεπτά σε ένα φλυτζάνι με νερό, στέγνωμα και ξανά δοκιμή και τα διόρθωσα όλα ώστε το κλαρίνο να ‘’κελαηδεί’’.

 Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο:0:58 – 3:23

Ερώτηση 4: Επηρεάζει το υλικό του σφιγκτήρα (σιδερένιο, δερμάτινο, σχοινένιο) την ποιότητα του ήχου;

Απάντηση: Ίσως. Αλλά ελάχιστα. Μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας σχοινένιο σφιγκτήρα εύκολα, γρήγορα και χωρίς κόστος. Το έφτιαξα και δουλεύει! Λέω ίσως επειδή αγγίζει το εξάρτημα του οργάνου που δονείται - το καλαμάκι – και το επηρεάζει. Πάντως με το χειροποίητο σφιγκτήρα με σπάγκο που υποτίθεται πως συλλαμβάνει τους κραδασμούς, ακουστικά, δεν είδα διαφορά.

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 3:24 -  6:46

Ερώτηση 5: Μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα κάποιας νότας;

Απάντηση: ΝΑΙ! Με συγκεκριμένους δακτυλισμούς. Πχ η ‘’Open G’’ που παράγεται χωρίς κλείσιμο καμιάς οπής ή πατήματος κλειδιού μπορεί να αποκτήσει καλύτερη σταθερότητα στο κούρδισμα της και το ηχόχρωμα της να γίνει πλουσιότερο αν πατήσουμε τις 2 ή 3 οπές με τα δάκτυλα του δεξιού χεριού (με τον ίδιο τρόπο βελτιώνονται όλες οι νότες λαιμού – Throat notes.

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 6:46 – 8:15

Ερώτηση 6: Τι ρόλο παίζει ο λαιμός μας στην ποιότητα του παραγόμενου ήχου;

Απάντηση: Αν ο λαιμός είναι ανοιχτός υπάρχει ανεμπόδιστη η μεταφορά του αέρα αλλά το σπουδαιότερο είναι πως ο ακριβής έλεγχος της θέσης του είναι ρυθμιστής της επιλογής της περιοχής ( Register) στην οποία θέλουμε να παίξουμε. Πρακτικά ο ανοιχτός λαιμός επιτυγχάνεται όπως όταν κάποιος χασμουριέται. Αν ο λαιμός είναι κλειστός (γίνεται αντιληπτό αν ακούμε ένα ‘’χχχχ’’ κατά την εισπνοή ο ήχος είναι φτωχός σε ηχόχρωμα).

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 8:16 – 9:17

Ερώτηση 7: Γιατί η πίσω οπή είναι με σιδερένιο στεφάνι που προεξέχει κάποια mm και όχι απλή οπή;

Απάντηση: Στην αρχή, όταν μάθαινα την chalameau Register, μου φαινόταν παράξενο και πονούσε λίγο ο αντίχειρας, λόγω πίεσης. Ενώ απαιτεί ελαχίστη πίεση απλά με διαγώνιο τον αντίχειρα για να είναι εύκολο το ταυτόχρονο πάτημα και του RK (‘’Ψυχή’’).

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 9:18 – 10:32

Ερώτηση 8: Υπάρχει σορντίνα (clarinet mute/ silencer) για το κλαρίνο;

Απάντηση: Θα βρείτε στο διαδίκτυο αλλά θα σας απογοητεύσουν καθώς ο ήχος στα γλωττιδόφωνα δεν βγαίνει μόνο από την καμπάνα (όπως στα χάλκινα…τρομπέτα) αλλά και από όλες τις ανοιχτές οπές. Αυτός είναι και ο λόγος που το μικρόφωνο δεν τοποθετείται μόνο στην καμπάνα αλλά 2-3 μικρόφωνα κατά μήκος του σώματος του κλαρίνου ή καλύτερα κάψα ενσωματωμένη στο βαρελάκι.

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 11:35 – 12:58 

Ερώτηση 9: Ισχύει ότι η διαφορά ανάμεσα στα κλαρίνα τονικότητας Bb και A είναι πολύ μικρή;

Απάντηση: Διαπίστωσα πράγματι πως τα κλαρίνα που διαφέρουν σε τονικότητα 1 ημιτόνιο ( Bb key & A key) είναι δύσκολο να πεις την τονικότητα τους, αν δεν τηρούνται επακριβώς τα αναφερόμενα στα προηγούμενα άρθρα μου, και στην ουσία ο απλός ερασιτέχνης μουσικός ακούει μικρή διαφορά, ο δε ανεκπαίδευτος ακροατής δεν δίνει σημασία. Και μια σημείωση από βετεράνο κλαρινετίστα: In reading over some of the copious discussion among clarinetists about the differences between the two instruments, it seems that there is a small difference in tone. A trained clarinetist can usually hear the difference between the two. Conductors may not be able to notice the difference, and an untrained audience probably won’t even notice!

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 12:59 – 17:54

Ερώτηση 10: Πως θα βρω αν κάποια τάπα έχει διαρροή;

Απάντηση: Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 18:58 – 21:09

Ερώτηση 11: Έχω δει πολλούς παραδοσιακούς κλαρινετίστες κατά τα παίξιμο να φουσκώνουν τα μάγουλα τους! Είναι σωστός τρόπος φυσήματος;

Απάντηση: ΌΧΙ. Το φούσκωμα στα μάγουλα χαλάει τη μάσκα που η μια παράμετρος της είναι τεντωμένο κάτω χείλος ( προσπαθήστε να φουσκώσετε τα μάγουλα ενώ έχετε τεντωμένο το κάτω χείλος και θα δείτε ότι είναι σχεδόν αδύνατον), εκτός αν εφαρμόζουν ‘’κυκλική αναπνοή’’.

Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 21:10 – 34:23

Ερώτηση 12:Τι είναι το doubling;

Απάντηση: Η ευκολία ένας κλαρινετίστας να μάθει σαξόφωνο και το αντίστροφο. Δείτε και το συνημμένο βίντεο στο χρόνο: 23:44 – 28:13 για να δείτε τη διαφορά στα embouchure

Ερώτηση 13: Ποιο είναι το πρόβλημα βελτίωσης του ήχου μας; Μπορούν να μας το διδάξουν;

Απάντηση: Μπορεί να διδαχθεί στα έγχορδα, κρουστά, πιάνο. Πχ η χρήση του δοξαριού από ένα βιολιστή είναι άμεσα εμφανής και μπορούν να αναλυθούν και διορθωθούν. Όμως στα πνευστά χάλκινα, γλώττιδόφωνα, φυσαρμόνικες οι μηχανισμοί που παράγουν τον ήχο (μάσκα, διάφραγμα, λαιμός και η σχέση μεταξύ τους) δεν είναι εμφανείς και απλά βασιζόμαστε μόνο στο ηχητικό αποτέλεσμα που παράγουν αυτοί οι μηχανισμοί. Γι’ αυτό η βελτίωση του ήχου πρωτίστως είναι εξάσκηση της ακοής μας ή αυτό που ακούει ο δάσκαλος και μας συστήνει την εκάστοτε απαιτούμενη αλλαγή αυτών των μηχανισμών.

Ερώτηση: Γιατί η αναπνοή από το διάφραγμα παίζει θεμελιώδη ρόλο στην παραγωγή ενός ήχου ομοιογενούς, πλούσιου σε αρμονικές και το κυριότερο με σωστό ‘’κούρδισμα’’;

Απάντηση: Η αναπνοή από το διάφραγμα γίνεται συνειδητά δηλαδή πρέπει να την σκεφτούμε για να την εκτελέσουμε. Όσο βαθύτερα εισπνέουμε (βρήκα ευκολότερο, όταν αναπνέουμε έχοντας το επιστόμιο στο στόμα, να αναπνέουμε από τις γωνίες των χειλιών μας) τόσο περισσότερο θα έχουμε μια ελεγχόμενη εκπνοή (με ένταση, ταχύτητα και διάρκεια, αυτό που χρειάζεται το καλαμάκι στο επιστόμιο). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο καλύτερη παραγωγή ήχου αλλά και χαλάρωση του σώματος μας κατά το παίξιμο. Με λίγα λόγια το σώμα δεν κουράζεται. Όμως αυτά απαιτούν εκπαίδευση και υπομονή και επιμονή ώστε στο άμεσο μέλλον να αποφεύγουμε να δημιουργούμε υπερένταση στους μύες δηλαδή θα μειωθεί η αντοχή μας.

Ερώτηση 14: Τι εννοούμε λέγοντας ηχόχρωμα στο κλαρίνο;

 Απάντηση: Ο ορισμός από τη φυσική λέει πως ηχόχρωμα είναι ήχος που αποτελείται από την θεμελιώδη και τις αρμονικές συχνότητες του. Στο κλαρίνο όμως, λόγω της φυσικής του κατασκευής, κάθε 2η αρμονική απουσιάζει και το παραγόμενο σύνολο αρμονικών είναι ιδιαίτερο σε σχέση με τα άλλα όργανα της ορχήστρας και έτσι το ηχόχρωμα ποικίλει και μάλιστα αισθητά, ανάλογα με τη νότα (κάθε νότα του κλαρίνου μπορεί να έχει διαφορετικό χαρακτηριστικό ηχόχρωμα), τη μάσκα, το καλαμάκι, το επιστόμιο και προπαντός την ικανότητα του κλαρινετίστα να παράγει ανεξάρτητα αυτές τις αρμονικές κατά τη μεταπήδηση από την μια περιοχή (Register) στην άλλη! και η επίτευξη γίνεται από τη θέση του λαιμού γι’ αυτό απαιτείται εξάσκηση σε μικροαλλαγές της θέσεως του λαιμού σε συνδυασμό με τη μάσκα ώστε να έχει την ετοιμότητα να προσαρμόζεται, χωρίς κόπο και με ταχύτητα στο όποιο register θέλει να παίξει.

Ερώτηση 15: Τι είναι η ‘’ατάκα’’;

Απάντηση: Οι ξένοι τη λένε tonguing και είναι η ανάπτυξη της ικανότητας της γλώσσας να έρχεται σε επαφή με το καλαμάκι ώστε η άρθρωση (articulation) των φθόγγων να έχει ταχύτητα, καθαρότητα και να ξεχωρίζει ο ένας φθόγγος από τον άλλο.

Μπορεί να επιτευχθεί μόνο με αέρα με τη γλώσσα αγκυροβολημένη πίσω από τα κάτω δόντια και η επαφή με το καλαμάκι να γίνεται με κίνηση ολόκληρης της γλώσσας αλλά και με εξιδεικευμένες τεχνικές όπως το slap και το flutter tonguing.

Συνήθως όμως λέμε ‘’ατάκα’’ όταν το άκρον της γλώσσας ακουμπά την άκρη του καλαμιού και η κίνηση της γλώσσας γίνεται μόνο στο άκρον της όπως συμβαίνει όταν αρθρώνουμε τη συλλαβή ‘’tee’’, ’’Thee’’ ή ‘’Dee’’. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως σ’ αυτό το είδος της ‘’ατάκας’’ τα δάκτυλα θα πρέπει να κινούνται σε πλήρη συγχρονισμό με τη γλώσσα.

Ερώτηση 16: Πότε παράγεται τσίριγμα και πως διορθώνεται;

Απάντηση: Τρεις είναι οι πιο συνήθεις αιτίες: Ή πολύ επιστόμιο στο στόμα ή περισσότερο δάγκωμα του επιστομίου. Ή μη σωστή γωνία κρατήματος του κλαρίνου.

Απ’ την αρχή να συνηθίσετε το πόσο επιστόμιο είναι το σωστό μέσα στο στόμα σας. Όσο τα άνω δόντια σας είναι πιο κοντά στην άκρη του επιστομίου τόσο πιο λίγο καλαμάκι στο στόμα σας και άρα τόσο πιο λίγη η δόνηση του και το αντίστροφο. Κάθε επιστόμιο, αναλόγως του κόστους του, έχει μια νοητή γραμμή στην οποία αρχίζει το τσίριγμα. Όσο πιο κοντά είναι τα άνω δόντια σας σ’ αυτή τη νοητή γραμμή τόσο πιο καλός ο ήχος. Γι’ αυτό χρειάζεται εξάσκηση για να βρείτε αυτή τη γραμμή, να την διατηρείτε κατά το παίξιμο κι όταν εξάγεται το επιστόμιο και το επανατοποθετείτε στο στόμα σας να είναι όσον δυνατόν πιο κοντά σ’ αυτή τη νοητή γραμμή.

Ομοίως με πιο πολύ δάγκωμα του επιστομίου παράγεται τσίριγμα και αμέσως σταμάτημα του ήχου.

Ομοίως αν η γωνία μεγαλύτερη των 30ο– 40ο τότε αλλάζει και η στοματική κοιλότητα και πιθανόν να έχουμε τσίριγμα.

Ερώτηση 17: Όταν το κλαρίνο ‘’αντιστέκεται’’ και ο ήχος του είναι πολύ χαμηλός και ‘’αεριώδης’’ τι συμβαίνει;

Απάντηση: Σημαίνει ότι ο αέρας που φυσάμε δεν ενεργοποιεί σωστά το καλαμάκι. Είτε δεν το έχουμε τοποθετήσει σωστά στο επιστόμιο (Το καλαμάκι αν το πιέσουμε με τα χέρια μας πρέπει να κλείνει πλήρως το άνοιγμα του επιστομίου). Ομοίως αν υπάρχει κάποια σχισμή στο καλαμάκι ή λείπει κάποιο κομματάκι του. Αν αυτά είναι σωστά και το πρόβλημα συνεχίζει δεν έχετε σωστή στοματική κοιλότητα και δεν φυσάτε όπως πρέπει.

Ερώτηση 18: Με ποια κριτήρια πρέπει να γίνεται η επιλογή επιστομίου και καλαμιού;

Απάντηση:

Τα περισσότερα επιστόμια που κυκλοφορούν για σπουδαστές έχουν ευρύ άνοιγμα άκρης (η απόσταση από την άκρη του επιστομίου έως την άκρη του καλάμου - το πόσο καμπύλη έχει). Ένα ευρύ άνοιγμα απαιτεί μαλακό καλάμι.

Η θεωρία είναι ότι ένας μαθητής μπορεί να τοποθετήσει ένα μαλακό καλάμι σε αυτό το επιστόμιο και να επιτύχει να παράγει έναν ήχο αμέσως. Αυτή η θεωρία είναι αληθής, ωστόσο, ενώ ένα μαλακό καλαμάκι (Νο1) επιτρέπει σε κάποιον να παράγει ήχο εύκολα, ο ήχος αυτός ελέγχεται δύσκολα.

Στην πραγματικότητα λοιπόν, το άνοιγμα του στομίου και το άνοιγμα της άκρης καθορίζουν την απαιτούμενη ισχύ του καλάμου. Έτσι, ένα καλάμι που είναι πολύ σκληρό για ένα συγκεκριμένο επιστόμιο θα απογοητεύσει έναν μαθητή αφού θα είναι αδύνατο να παίξει στην αρχή τουλάχιστον.

Θα χρειαστεί λίγο περισσότερος χρόνος για έναν μαθητή να αισθανθεί άνετα με καλάμι μεγαλύτερου νούμερου, αλλά αυτό θα αναγκάσει τον αρχάριο να αναπτύξει μια σωστή συμπεριφορά και ο μαθητής θα επιτύχει έναν καλό, τυπικό ήχο έστω λίγο πιο αργά, αρκεί να έχει την υπομονή.

Πώς βρίσκετε ένα επιστόμιο όπως αυτό; Είναι πιο δύσκολο από ό,τι νομίζετε. Βέβαια διατίθενται ειδικά εργαλεία για τη μέτρηση αυτού του ανοίγματος. Όμως είναι επίσης μη ρεαλιστικό, για τα καταστήματα μουσικής, να διαθέτουν τέτοια τα εργαλεία ή να έχουν τις γνώσεις σχετικά με τα επιστόμια. Επομένως, πρέπει να βασιστούμε στους κατασκευαστές επιστομίων το τι προτείνουν για το κλαρίνο τους. Το πιο καλό θα ήταν να δοκιμάσετε επιστόμια με καλάμια ποιότητας όλων των αντιστάσεων (Νο1 – Νο5) και να διαλέξετε αυτά που σας ταιριάζουν.

Ένα επιστόμιο με στενό άνοιγμα και με μαλακό καλάμι θα ακούγεται τρομερά άσχημα, αλλά με το σωστό καλάμι, θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος συνδυασμός.

Πρέπει λοιπόν να υπάρχει η σωστή επιλογή επιστομίου σε σχέση με το καλάμι. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αλλάζουν το επιστόμιο του κλαρίνου τους με κάποιο ακριβότερο. Όταν λέω σωστή επιλογή εννοώ πως λάθος συνδυασμός επιστομίου και καλαμιού δυσκολεύει το φύσημα ακόμα πχ και μ’ ένα καλαμάκι Νο1 πολύ περισσότερο από ότι ένα καλαμάκι ίσως και Νο3 αλλά και να μη παράγεται σωστός ήχος. Όλα λοιπόν εξαρτώνται από την επιφάνεια (το πόσο καμπύλη έχει) στην οποία κουμπώνει το καλαμάκι. Με δυο λόγια: Μεγάλη καμπυλότητα λεπτότερο καλαμάκι, το παχύτερο θα απαιτούσε πολύ φύσημα να το δονήσουμε. Μικρή καμπυλότητα παχύτερο καλαμάκι, το λεπτότερο θα ακουμπούσε στο επιστόμιο και θα έπαυε να δονείται… οι νότες πνίγονται.

Έτσι πχ δεν υπάρχει διαφορά στο πόσο δυνατά πρέπει να φυσάμε στην περίπτωση επιστόμιου μεγάλης καμπύλης με επιστόμιο Νο1 και στην περίπτωση επιστόμιου μικρής καμπύλης με επιστόμιο πχ καλαμάκι Νο4.

Γι’ αυτό ας μη μας κάνει εντύπωση, ότι δηλαδή οι επαγγελματίες κλαρινετίστες μπορεί να έχουν πιο γερά πνευμόνια από εμάς. Απλά έχουν κλαρίνα αξίας ακόμα και από 5.000 έως 12. 000 ευρώ. Και φυσικά με το καλύτερα χαρακτηριστικά φτιαγμένο επιστόμιο και σφιγκτήρα με καλαμάκι με μεγάλο νούμερο πχ Νο4 ή Νο5 αφού όσο πιο παχύ το καλαμάκι τόσο πιο καλός ο ήχος και το σπουδαιότερο τόσο πιο μεγάλη ακρίβεια στην τονικότητα. Γι’ αυτό η επιλογή επιστομίου και καλαμιού έχει να κάνει και με το είδος μουσικής που παίζουμε. Πχ οι παραδοσιακοί μας κλαρινετίστες σε πανηγύρια και γλέντια γάμων έχουν Νο1 – Ν0 1,5 αλλιώς με το μη ακριβείας επιστόμιο/σφιγκτήρα θα τους ‘’έβγαινε το λάδι’’!! Ρίξτε μια ματιά και στο βίντεο εδώ.

Ερώτηση 19: Τι πρέπει να προσέξω αν θέλω να αντικαταστήσω το υφιστάμενο επιστόμιο με κάποιο ακριβότερο;

Απάντηση: Τα κλαρίνα, ειδικά τα φτηνά, συνοδεύονται από ένα επιστόμιο σκληρού ελαστικού ή πλαστικό. Με ένα ακριβότερο επιστόμιο (από οποιοδήποτε  υλικό, μέταλλο, καουτσούκ) αλλά με σωστά χαρακτηριστικά, ακόμα και με το χειρότερο κλαρίνο θα παράγετε πιο καθαρό και γλυκό ήχο. Πρέπει όμως πριν το αγοράσετε να δείτε στο διαδίκτυο τα χαρακτηριστικά του ώστε να ταιριάζει σ’ αυτό που θέλετε.

Έτσι πχ η εταιρεία RICO (χωρίς καμιά διάθεση για διαφήμιση!) προτείνει (δείτε τη φωτο).

Ερώτηση 20: Ποια είναι, επιγραμματικά, τα 5 βασικά πραγματάκια που πρέπει ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ να επεξεργάζεται ο εγκέφαλος μας για να παράγουμε τον σωστό καθαρό ήχο;

Απάντηση:

• Embouchure (Στοματική Κοιλότητα): (όπως με το ζόρι χαμόγελο ώστε τα κάτω χείλη τεντωμένα και ίσα-ίσα να καλύπτουν τα δόντια). Τα άνω δόντια ή το άνω χείλος περίπου 1,3 cm από την άκρη του επιστομίου Σφραγίζουμε το στόμα μας ώστε να μη υπάρχει διαρροή και αναπνέουμε απ’ τις γωνιές του στόματος
• Ελεγχόμενη σταθερή εκπνοή με ταχύτητα και θερμό αέρα
• Άρθρωση με τη γλώσσα (tonguing)
• Καμπυλωτά δάκτυλα στις οπές και κλειδιά
• Κατάλληλη στάση και κράτημα κλαρίνου υπό γωνία: 30ο– 40ο

 

Ερώτηση 21: Ποια είναι επιγραμματικά τα 5 βασικά πραγματάκια που πρέπει ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ να επεξεργάζεται ο εγκέφαλος μας για να παράγουμε τον σωστό καθαρό ήχο χωρίς διακοπή κατά τη μετάβαση από το Chalumeau Register και Throat Register  στο Clarion Register και Altissimo register;

Απάντηση: Αυτό επιτυγχάνεται:

•  Με σταθερό αέρα

•  Σταθερό embouchure

•  Μη κίνηση του σαγονιού

•  Όχι δυνατότερο δάγκωμα ή σφίξιμο του επιστομίου

•  Αριστερό αντίχειρα έτοιμο για το πάτημα του RK

Ερώτηση 22: Ποια η διαφορά παίζοντας απαλά και δυνατά;

Απάντηση: Όταν μεταβαίνουμε από απαλά σε δυνατά αλλάζει η χροιά. Για μικρή μεταβολή πίεσης και ακουστικής ροής στο όργανο η σχέση μεταξύ των δυο αυτών είναι γραμμική που σημαίνει πως η θεμελιώδης νότα που παίζουμε είναι δυνατή και οι υψηλότερες αρμονικές αδύνατες. Αυτό σημαίνει πως το φάσμα του ήχου έχει μελωδική χροιά.

Αν όμως μεταβούμε σε δυνατότερη πίεση (παίξουμε δυνατότερα) η ανωτέρω σχέση δεν είναι γραμμική, έχει περισσότερες υψηλότερες αρμονικές που είναι δυνατότερες από τη θεμελιώδη και ο ήχος είναι πιο λαμπερός και δυνατός. Δηλαδή έχουμε παραμόρφωση του φάσματος του ήχου της νότας. Και φυσικά ακόμα πιο δυνατά κλείνει το καλαμάκι (σίγαση).

Το μεταξύ αυτών των 2 διάστημα και για δυνατό ήχο και μελωδική χροιά εξαρτάται από το embouchure (στοματική κοιλότητα) αλλά και το είδος του επιστομίου.

Συμπέρασμα: Για κάθε διαφορετική δακτυλοθεσία, νούμερο καλαμιού, είδος επιστομίου και  embouchure, ο κλαρινετίστας μπορεί να παράγει μια περιοχή ήχων μεταβλητού τόνου, έντασης και φάσματος.

Ερώτηση 23: Γίνεται επισκευή καλαμιού;

Απάντηση: Αν πρόκειται να μειώσουμε την αντίσταση του ΝΑΙ. Αν πρόκειται να διορθώσουμε κάποιο σπασιματάκι στην άκρη του ή να αυξήσουμε την αντίσταση του και πάλι ναι με ένα  μηχανάκι που λέγεται reed trimmer. Δείτε το βίντεο εδώ

Ερώτηση 24: Τι είναι η Κυκλική Αναπνοή;

Απάντηση: Με λίγα λόγια σημαίνει: Αναπνοή ενώ συνεχίζουμε να παίζουμε τις νότες. Η διαφορά απ' την κανονική αναπνοή είναι εδώ ταυτόχρονα αποθηκεύετε, στα μάγουλα, ένα ποσό αέρα, σαν ρεζερβουάρ.

Ενώ σ' όλα τα εγχειρίδια εκμάθησης κλαρίνου και σαξόφωνου αναφέρεται πως είναι λάθος να φουσκώνουμε τα μάγουλα, αν αυτό το δούμε σ' ένα βετεράνο ίσως τότε αυτός χρησιμοποιεί κυκλική αναπνοή. Δείτε περισσότερα εδώ.

Ερώτηση 25: Ποια είναι η διαφορά στη βασική δακτυλοθεσία των συστημάτων Boehm (Αμερική) και Oehler (Κεντρική Ευρώπη) ;

Απάντηση: Είναι στη νότα Β (ΣΙ)

Ερώτηση 26: Υπάρχει κάποια ομοιότητα του κλαρίνου με τις φλογέρες;

Απάντηση: ΝΑΙ  (Δείτε εδώ) η περιοχή Chalameau του κλαρίνου:

Αν το κλαρίνο σε σύστημα Oehler ίδιοι δακτυλισμοί με την φλογέρα German Fingering

Αν το κλαρίνο σε σύστημα Boehm  ίδιοι δακτυλισμοί με την φλογέρα Baroque Fingering

Ερώτηση 27: Το key oil κάνει καλό και κάθε πότε απαιτείται;

Απάντηση: ΝΑΙ. Αλλά πρέπει να γίνεται από τεχνίτη ή κάποιον που ξέρει που και πώς να λαδώσει τα κλειδιά, αφού το λάδωμα απαιτεί την αποσυναρμολόγηση του κλειδιού, αλλιώς μπορεί να καταστρέψει γρηγορότερα τις τάπες και φελλούς των κλειδιών αν έρθει σε επαφή. Ομοίως και το bore oil για χρήση του εσωτερικού του ξύλινου όμως κλαρίνου αφού αντί καλό μπορεί να κάνει κακό.

Ερώτηση 28: Πως καθαρίζω την υγρασία από τις τάπες;

Απάντηση: Απλά θέτω μεταξύ κλειδιού και αυτών, συχνά, κομματάκια χαρτομάντηλου απορροφητικού ή και απλής χαρτοπετσέτας.

Ερώτηση 29 : Μια ιστοσελίδα με εύκολες για αρχάριους μελωδίες σε παρτιτούρα;

Απάντηση: Εδώ: 

Ερώτηση 30: Πήρα καλαμάκια διαφόρων εταιρειών (Vandoren, Swing και Rico) όλα Νο 1. Με κάποια απ’ αυτά το κλαρίνο ‘’κελαηδά’’ και άλλα είναι πολύ σκληρά και απαιτούν πολύ φύσημα, ενώ εφαρμόζω σ’ όλα τις ίδιες παραμέτρους φυσήματος  embouchure κλπ). Μπορώ να κάνω κάτι;

Απάντηση: Εγώ εφάρμοσα τη μέθοδο τριψίματος του δονούμενου τμήματος, σε λεία επιφάνεια, με το πιο ψιλό σμυριδόχαρτο. Λίγο λίγο τρίψιμο κάθε φορά, τοποθέτηση του για 2 λεπτά σε ένα φλυτζάνι με νερό και ξανά δοκιμή και τα διόρθωσα.

Ερώτηση 31: Με δυο λόγια τι είναι η μάσκα (embouchure);

Απάντηση: Όταν οι μύες των χειλιών, των μάγουλων, της γλώσσας, της στοματικής κοιλότητας, του σαγονιού και του λαιμού συνεργάζονται για να συνθέσουν έναν ‘’αγωγό’’ μεταφοράς του αέρα από τους πνεύμονες στο κάθε πνευστό όργανο, με τέτοιο τρόπο ώστε αυτή η στήλη του ελεγχόμενου εκπνεόμενου αέρα να μεγιστοποιεί την ποιότητα του ηχοχρώματος, το αξιόπιστο ‘’κούρδισμα’’ και την ανεμπόδιστη δόνηση του καλαμιού, αυτή είναι η μάσκα. Το πως δημιουργείται η μάσκα και οι 2 τρόποι (μονό ή διπλό χείλος) περιεγράφηκαν αναλυτικά στα συνημμένα άρθρα.

Ερώτηση 32: Αγόρασα καινούριο ακριβότερο επιστόμιο και παρά το γρασάρισμα του φελλού μόλις και μετά δυσκολίας μπαίνει το 1/3 αυτού στο βαρελάκι. Γιατί;

Απάντηση: Είναι μέχρι να ‘’στρώσει’’ ο φελλός. Στην αρχή το γρασάρουμε και περιστροφικά και με κάποια πίεση προσπαθούμε να το εισάγουμε και να το εξάγουμε. Θα αισθανθούμε στο δάκτυλο μας ‘’γρέζια’’ φελλού. Τον σκουπίζουμε με ύφασμα και τον ξαναγρασάρουμε και επαναλαμβάνουμε τα ίδια και την επομένη μέχρι να μη αισθανόμαστε πίεση, ούτε ‘’γρέζια’’ και ο φελλός να είναι λείος και να εισάγετε ολόκληρος στο βαρελάκι. Αλλιώς χρησιμοποιούμε ντουκόχαρτο ‘’000’’.

Ερώτηση 33: Τι εννοούμε λέγοντας δωδεκάτη αντί ογδόη;

Απάντηση: 1 οκτάβα + 1 Πέμπτη = 1 δωδεκάτη

Ερώτηση 34: Τα κλαρίνα είναι όλα χρώματος μαύρου;

Απάντηση: Όχι! Πχ η εταιρεία κλαρίνων BUFFET κατασκευάζει και καφέ.

Δείτε και τη σειρά των άρθρων για το κλαρίνο στα links:

εδώ:  Βασικές γνώσεις για το κλαρίνο

εδώ: Χρωματική Κλίμακα για το κλαρίνο

εδώ: Embouchure (Μάσκα), Articulation

εδώ: Αξεσουάρ και Συντήρηση

εδώ: Η ''Ιδιαιτερότητα'' του κλαρίνου

εδώ:  «Κούρδισμα» Κλαρίνου

εδώ: Ενίσχυση κλαρίνου

εδώ: Οι πρώτες εύκολες κλίμακες για κλαρίνο