Το θέμα αυτό το άνοιξα για να μεταφέρω την πολύ όμορφη άποψη ενός συμμετέχοντα σε άλλο φόρουμ που υπογράφει με το όνομα Machu Runa. Το διάβασα και μπήκα στον πειρασμό να το παραθέσω.
" Ο νομος της σπανιότητας, ο μιμητισμός και άλλα θερινά παραληρήματα
Τα απογεύματα μετά τη δουλεία (ναι, σωστα μπήκε ο τόνος...)έχω συνήθειο να πηγαίνω για έναν καφέ, πριν κάνω ο,τιδήποτε άλλο. Έτσι, για να σπάει η μέρα. Και πάντα μόνος.
Κι όταν δεν διαβάζω ή δεν σκέφτομαι τα δικά μου θέματα, κοσμογονικής σημασίας για το μικρόκοσμό μου, παρατηρώ τους γύρω, προσπαθώντας να τους διαβάσω, και να καταλάβω τους πιο μυστικούς κανόνες του κοινωνικού παιχνιδιού…
Πριν 2-3 μέρες, έτυχε να βρεθώ περιτριγυρισμένος από νεαρές γυναικοπαρέες διαφόρων στυλ. Καθόμουνα το λοιπόν και παρατηρούσα. Κι όσο παρατηρούσα, τόσο απορούσα….
Ίδιο ντύσιμο, ίδια χτενίσματα, ίδια γυαλιά ηλίου, ίδια πόζα, ίδιες χειρονομίες, ίδιες εκφράσεις, ίδιες αντιδράσεις, ίδια πρότυπα, ίδιες επιθυμίες…
Κι όλη αυτή η μεταμφίεση μοιάζει τόσο απαιτητική, που για να την ακολουθήσεις πιστά, πρέπει να γίνει πλήρης απασχόληση…
Γέμισε ο τόπος κλώνους μερικών αοράτων πρωτοτύπων. Τι «σβησθεισης λυχνύος πάσα γυνή ομοία» ρε παππού; Και ντάλα μεσημέρι, όλες ίδιες φαίνονται…
Και πού να βρίσκονται άραγε τα πρωτότυπα αυτά που τόσες και τόσες αντιγράφουν μαζικά και χωρίς ενδοιασμό; Ζουν μόνο στις διαφημίσεις και στο μυαλό των σχεδιαστών μόδας; Υπήρξαν ποτέ στ’ αλήθεια;
Άρχισα το λοιπόν να σκέφτομαι ότι η τόση ομοιομορφία είναι βαρετή και μονότονα προβλέψιμη. Η ανθρώπινη φύση δεν την αντέχει: στην πραγματικότητα επιθυμεί το σπάνιο, το μοναδικό, αυτό που είναι διαφορετικό από όλα τα υπόλοιπα, αυτό που δεν είναι για όλους. Η επιθυμία της ανθρώπινη φύσης υπακούει σχεδόν απαρέγκλιτα στο νόμο της σπανιότητας.
Ο νόμος της σπανιότητας είναι πολύ απλός, και καθημερινός, αλλά δύσκολα τον αντιλαμβανόμαστε: όσο πιο σπάνιο είναι κάτι, τόσο μεγαλύτερη αξία του δίνουν οι άνθρωποι, ακόμα και άσχετα με την πραγματική του αξία ή χρησιμότητά του. Οι άνθρωποι επιθυμούν πιο βαθιά αυτό που δεν μπορούν να έχουν.
Πάρτε παράδειγμα το χρυσάφι και τα διαμάντια. Σχεδόν εντελώς άχρηστα στον άνθρωπο, κι όμως, ανά τους αιώνες υπήρξαν το απαύγασμα της ανθρώπινης απληστίας. Γιατί; Μα γιατί είναι σπάνια. Ενώ το νερό και ο αέρας που ειναι εντελώς απαραιτητα για την ίδια μας την επίβίωση (πόση ωρα αντεχεις χωρίς αέρα;), αλλά τριγύρω υπάρχουν άφθονα, οι άνθρωποι ούτε που τα λογαριάζουν. Χεσμένα τα έχουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Οι αντίκες, που είναι το σκουπιδαριό περασμένων εποχών, είναι πανάκριβες και όσοι μπορούν να τις αγοράσουν μόνο και μόνο γιατί είναι σπάνιες.
Το ίδιο και τα αρχαία: αν ήταν γεμάτος ο τόπος με δαύτα, θα είχαν σίγουρα ιστορική αξία, αλλά οι άνθρωποι δεν θα ήθελαν με τέτοια εμμονή να τα κατέχουν, ακόμα και παράνομα, ουτε θα τους έδιναν τετοια αξια και προσοχή.
Σκεφτείτε και τα Club με πορτιέρη, τα prive πάρτυ, και όλα αυτά που είναι «για λιγους». Αν ήταν για όλους, ποιος θα παρακαλούσε να τον βάλουν μέσα;
Πόσο επιθυμητή θα ήταν μια Ferrari αν μπορούσε να την πάρει ο καθένας;
Η ο κάθε απλησίαστος Μπραντ Πιτ που μόνο στον ύπνο της μπορεί να τον πλησιάσει μια κοινή θνητή, πόσο έντονη φαντασίωση και αντικείμενο λατρείας θα ήταν αν, με την ίδια εμφάνιση, έσπρωχνε καρότσι στο σούπερ μαρκετ της γειτονιάς με την ποδιά ή έβαζε ιδρωμένος βενζίνη με χέρια όλο μουντζούρα στο παρακάτω βενζινάδικο που βάζετε βενζίνη κάθε τόσο; Η αν ήταν ο γείτονας που έβγαζε με την παντοφλα και τη βερμουδα τα σκουπίδια όξω με την τσιγαρουκλα στο στομα και το μάτι μισόκλειστο; Αν ήταν δηλαδή τοσο δεδομένος, τόσο προσβάσιμος; Το είδωλο, το αντικείμενο της φαντασίωσης τότε, με βεβαιότητα, θα ήταν κάποιος άλλος απλησίαστος…
Σκεφτείτε και τα πρόσωπα εξουσίας, κύρους ή φήμης: για πρέπει να περάσεις από πολλά εμπόδια (γραμματείς, φύλακες κλπ) και αν το κατορθώσεις, θα τους δεις για πολύ λίγο και σπάνια. Έτσι μόνο διατηρούν το κύρος τους. Μέσω της σπανιότητας.
Ακόμα και τα πολλά χρήματα, αν γίνουν διαθέσιμα σε όλους στον ίδιο βαθμό ή πανεύκολο να τα αποκτήσεις, δημιουργείται πληθωρισμός. Η αξία τους διατηρείται μέσω της σπανιότητάς τους.
Από το νόμο της σπανιότητας δεν γλιτώνουν ούτε οι δικοί μας, οι πιο κοντινοί μας άνθρωποι: στα σπίτια οι οικογένειες κρατάνε το ακριβό σερβίτσιο για αυτούς που σπάνια περνάνε το κατώφλι, κι όχι γι αυτούς που καθημερινά περνάνε το κατώφλι του. Η για τις «εξαιρετικές», τις σπάνιες περιστάσεις κι όχι για τον καθημερινό επιούσιο. Προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε τους ακριβοθώρητους ξένους, κι όχι τους δικούς μας ανθρώπους που τόσο σημαντικοί είναι στη ζωή μας. (Προσωπικά, έχω αποφασίσει να μην το κάνω ποτέ αυτό: το «καλό σερβίτσιο» – αν υπάρξει – θα είναι μόνο για την οικογένεια, όχι για τους εκτός σπιτιού.- )
- «Και τι προσπαθείς τόση τώρα να πεις ρε μπάρμπα; Ποιο είναι το ζουμί; Άντε γιατί μας τα έκανες αερόστατα με την πολυλογία σου», φωνάζει ανυπόμονος ο ατίθασος πιτσιρικάς που μένει εντός μου, στη γκαρσονιέρα του δώματος.
Προσπαθώ να πω με δύο λόγια ότι όταν κάποιος ή κάτι είναι άμεσα διαθέσιμο, υπάρχει σε αφθονία είναι συνηθισμένο, υποτιμάται άσχετα από την αξία του. Οι άνθρωποι στρέφουν πρώτα την προσοχή τους και ύστερα τις επιθυμίες τους σε αυτό που είναι διαφορετικό, ασυνήθιστο, μοναδικό, και σε αυτό που δεν μπορούν να έχουν εύκολα ή άμεσα: Τα σπάνιο, το διαφορετικό, αυτό που μοιάζει δυσεύρετο ή μοναδικό.
. Αν και ο «νόμος του κοινωνικά ορθού» υπαγορεύει το μαιμουδίζειν επιβεβλημένα κοινωνικά πρότυπα και το μιμητισμό των πιό γυαλιστερών προτύπων, το αντίστροφο του νόμου της σπανιότητας δείχνει ξεκάθαρα ότι ο μιμητισμός κι η ομοιομορφία είναι η ταφόπλακα του «εστί επιθυμητός».
Η ουσία της ανθρώπινης φύσης είναι η διαφορετικότητα. Καθένας μας είναι ένα μοναδικό εξελικτικό πείραμα, ένα ανεπανάληπτο κοκτέιλ
DNA, ψυχής κι εμπειριών. Η αντιγραφή είναι ο θάνατος της εξέλιξης. Ο,τι μένει αξέχαστο, είναι το διαφορετικό.
Βέβαια οι άνθρωποι πάντα κοροϊδεύουν το διαφορετικό, γιατί τους φοβίζει, είναι απρόβλεπτο και δυσερμήνευτο. Μετά το αντιγράφουν και κοροϊδεύουν το επόμενο διαφορετικό, είτε αυτό είναι μια προσωπικότητα, είτε είναι ιδέα, είτε πολιτικό ή καλλιτεχνικό κίνημα. Αλλά ποτέ δεν το ξεχνούν: είτε το φοβούνται, είτε το θαυμάζουν. Όμως δεν το βαριούνται.
Ένα έχω τελικά να πω (στον εαυτό μου, αλλα και σε όποιον άλλο τύχει και διαβάσει το κατεβατό):
Μη φοβάσαι να διαφέρεις σε ό,τι σε εκφράζει. Μην αντιγράφεις και μη μιμείσαι κανέναν και τίποτα. Αν δεν μπορείς εσύ ο ίδιος να είσαι ο εαυτός σου, κι όχι οι ιδέες άλλων, κανένας άλλος δεν θα μπορέσει να το κάνει για σένα. Το να μαιμουδίζεις ιδέες, συμπεριφορές, στυλ, τρόπο ζωής, επιθυμίες και «σωστο/λαθος» είναι ο συντομότερος δρόμος για την ανυπαρξία. Γινε ίδιος με τους άλλους και δεν υπήρξες ποτε.
Αυτος είναι ο αφορισμός των 22:50 της 18-6-2007, με 35οC, κι όποιος αντέξει...
(και πού να σφίξουν κι οι ζέστες......)"
Προσωπικός αφορισμός: Οι σκεπτόμενοι άνθρωποι πάντα έχουν κάτι όμορφο και ουσιαστικό να πουν...
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 11-08-2007 17:01 ]
