Γιάννης Παλαμίδας - Δωρητής Σώματος

Γράφει ο Σπύρος Αραβανής (spiroos)
63 άρθρα στο MusicHeaven

Η μεγαλύτερη ευλογία που μπορεί να υπάρξει σε έναν γραφιά, καθώς απελευθερώνεται από το φίλτρο της ανθρώπινης σχέσης και εξετάζει το έργο με «ουδέτερο» θα λέγαμε αίμα.

Έτσι η εικόνα που έχω σχηματίσει για την τραγουδοποιία του Γιάννη Παλαμίδα έχει εντυπωθεί μέσα μου χωρίς τους διαμεσολαβητές μιας γνωριμίας, όπως είναι το βλέμμα, οι προσωπικές συζητήσεις αλλά και το σώμα.

Αυτό ακριβώς το σώμα που δωρίζει στο νέο του δίσκο  καθώς φαίνεται να ξέρει καλά πως αν κάτι λείπει σε μεγάλο βαθμό από τις σύγχρονες προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις, δεν είναι το πνεύμα, η σκέψη, ή ο λόγος, αλλά η χειραψία, το αγκάλιασμα, το χάδι, η επανένωση των χεριών, των χειλιών και των σωμάτων. Πώς όμως; Μέσα στα πλαίσια της εξπρεσιονιστικής ατμόσφαιρας που αποπνέουν τα κείμενά του –παλαιότερα και νεότερα-««Απόψε που η γη θα εκραγεί/ θα ναι η ώρα που θα σκέφτομαι εσένα»» και όχι  του σεξ-πρεσιονισμού της εποχής: «Το ρίχνω λοιπόν στη συνουσία/ μπας κι ανακαλύψω την ουσία». Γιατί  όπως πολύ σωστά συνεχίζει ο στίχος «η ψυχή γίνεται οχετός και η φωνή ουρλιάζει διαρκώς…» «καταναλώστε, καταναλώστε,  «καταναλώστε»…

Ηλικιακά και καλλιτεχνικά ανήκει στη γενιά με τον εμετό της οποίας, όπως γράφει σε ένα στίχο του,  ο σημερινός κόσμος μακιγιάρεται νομίζοντας πως έτσι αποκτάει ένα καινούριο πρόσωπο. Ο δήθεν trendy διάχυτος φτηνός σκεπτικισμός και ερωτισμός που κυκλοφορεί από τις οθόνες μέχρι τα free press και μη περιοδικά, έχω την εντύπωση πως κάθε φορά που βγαίνουν δίσκοι με τον λόγο ανθρώπων όπως η Λένα Πλάτωνος, ο Κωνσταντίνος Βήτα και ο Γιάννης Παλαμίδας, -δημιουργοί που έχουν κοινές συνισταμένες γραφής, οσμίζονται την εποχή και για αυτό και τους έχουν μεγάλη αγάπη οι νέοι- ψάχνει εκ νέου τον ορισμό του. Ή για να το πω αλλιώς: μέσα σε ένα τραγούδι τους περιγράφονται όσα σε χίλιες λέξεις προσπαθούν να εκφράσουν σύγχρονοι κοσμοπαρατηρητές. Αυτή η συνοπτικότητα του λόγου τους εξηγείται μάλλον όχι από τα αξιότερα  ή αθώα περασμένα χρόνια –ποια χρόνια άλλωστε ήταν ποτέ αθώα;-  αλλά από το χρόνο που φιλμάρουν μέσα τους. Με δέκα χρόνια δισκογραφικής απουσίας επιστρέφει για να μιλήσει για τον μύθο του Σούπερμαν, την ξεχασμένη πεταλούδα, την άνοιξη, τον ταχυδρόμο, το πάλαι ποτέ γκόθικ -σήμερα ξεπουπουλιασμένο ως emo…- και το κακοκουρδισμένο σύγχρονο παιχνίδι της σιωπής.

Στα περισσότερα τραγούδια του δίσκου, στίχος και λεξιλόγιο απελευθερώνονται λόγω της ανάγκης εξωτερίκευσης αισθημάτων και σκέψεων. Οι εικόνες και οι μεταφορές γίνονται τα κυρίαρχα λεκτικά σχήματα, η συγκίνηση και η συναισθημαική φόρτιση τείνουν προς την υπερβολή και κεντρικό θέμα αναδύεται η απόγνωση του ανθρώπου μπροστά στην σύγχρονη εσώτερη και εξώτερη κατάσταση, χαρακτηριστικά όλα –τόσο ως προς τη μορφή όσο και το θέμα-των εξπρεσιονιστών που είπαμε. «Αυτό το τίποτα που σέρνεται και το καθόλου που αιωρείται, το τίποτα που μετασχηματίστηκε σε κάτι σπουδαίο», «η αλήθεια που δεν αντέχει κανείς», «τα στενά κλειστοφοβικά τούνελ», «το θεραπευτικό ψέμα», «το ηλιακό βλέμμα», όλα αυτά διατυπώνονται ακριβώς έτσι από τον Γιάννη Παλαμίδα, με την ιδιαίτερη πραγματικά φωνή του άλλοτε να μελωδεί, άλλοτε να λοιδορεί και άλλοτε να λειτουργεί ως χοάνη που αδειάζει διαπιστώσεις.

Σε αυτές τις διαπιστώσεις βρίσκει πολύτιμο συν-οδοιπόρο τα 4 εξαιρετικά ποιήματα της άλλης μεγάλης έκπληξης του δίσκου,  εννοώ βεβαίως τον Κώστα Μουστρούφη. «Κι εμείς κέρινα αγάλματα/ δεν αγγιζόμαστε/ μήπως από αγάπη λιώσουμε» και ενισχύει αυτό που λέγαμε στην αρχή, περί απουσίας σωματικής επαφής… «Πέτρινα χέρια κι αγκαλιές σαν να τα μαρμάρωσαν μάγισσες κακές» ή το επίσης έξοχο «Και στο λαιμό μου, που χρόνια ερωτευόταν λαιμητόμους/ θ’ αφήσω απόψε υγρή μια στάλα που έσταξε απ΄ τα δόντια σου».

Για τα άλλα δόντια, αυτά των σημερινών ραδιόφωνων σίγουρα ο δίσκος αυτός δεν είναι.  Ένας δίσκος που διαβάζεται αυτάρκης ως κείμενο και θέλει το χρόνο του, σίγουρα δεν μπορεί να λειτουργήσει με τις ιδρωμένες ανάγκες της αγοράς. Δεν ξέρω λοιπόν, ποια θα είναι η τύχη του. Δεν ξέρω τι θα είναι αυτό που θα δώσει φτερά στις άπτερες νίκες του; Μπορώ όμως να υποθέσω. Αυτές ακριβώς οι άπτερες νίκες του. Οι νίκες που πατούν στη γη, που δεν ονειρεύονται ουρανούς αλλά ένα σώμα για να δέσουν. Το σώμα που μας δωρίζει ο Γιάννης Παλαμίδας.