αρχική > e-Περιοδικό > Φταίνε Τα Τραγούδια

Always Look On The Bright Side Of Life - Monty Python

Σφύριξε χαρούμενα μπορείς, δες τη φωτεινή πλευρά της ζωής!

Γράφει ο Κωνσταντίνος Παυλικιάνης (CHE)
231 άρθρα στο MusicHeaven

Τετάρτη 07 Ιούλ 2010

Το «Always Look On The Bright Side Of Life» ακούστηκε για πρώτη φορά στην ταινία των Monty Python «Life Of Brian» (Ένας Προφήτης Μα Τι Προφήτης, 1979). Η μουσική και οι στίχοι είναι του Άγγλου κωμικού, ηθοποιού, και μέλους των Monty Python, Eric Idle.

Στην ταινία, ο κεντρικός ήρωας Brian Cohen (τον οποίο ερμηνεύει ο Graham Chapman) έχει γεννηθεί σε ένα στάβλο την ημέρα που ακριβώς δίπλα γεννιόταν ο Χριστός. Μοιραία, όλοι μπερδεύονται (ακόμα κι οι τρεις Μάγοι με τα δώρα!) νομίζοντας ότι είναι αυτός ο Μεσσίας. Ο Brian γίνεται μαθητευόμενο μέλος του Λαϊκού Μετώπου της Ιουδαίας και, μετά από πολλές περιπέτειες, καταδικάζεται σε θάνατο δια σταυρώσεως λόγω της ανάμιξής του στην απόπειρα απαγωγής της γυναίκας του Πόντιου Πιλάτου.
Ο Brian εναποθέτει πλέον τις ελπίδες του στο Λαϊκό Μέτωπο της Ιουδαίας για να σωθεί, αλλά αντί να συμβεί κάτι τέτοιο καταφθάνει μία αντιπροσωπεία που τον επαινεί για τον επικείμενο μαρτυρικό του θάνατο! Η αγαπημένη του, Judith, τον θαυμάζει και η μητέρα του τον αποκαλεί αχάριστο και… φεύγει. Έτσι, μετά από μία σειρά προφανών ευκαιριών διάσωσης που δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, o Brian είναι απελπισμένος. Εκείνη τη στιγμή, ένας χαρακτήρας ονόματι κ.Frisbee III (τον οποίο ερμηνεύει ο Eric Idle) που βρίσκεται σταυρωμένος σε διπλανό σταυρό, προσπαθεί να εμψυχώσει τον Brian λέγοντάς του:
- Κουράγιο, Brian. Ξέρεις τι λένε.
Και τότε ξεκινά να του εξηγεί ότι όταν τα πράγματα φαίνονται άσχημα μπορεί να τρελαθεί, αλλά αντί να γκρινιάζει ή να καταριέται είναι καλύτερα να σφυρίζει. Κι έτσι αρχίζει να του τραγουδά το «Always Look on the Bright Side of Life».

Όμως το τραγούδι αυτό προέκυψε κατά λάθος! Οι Python δεν είχαν ακόμα αποφασίσει για το τέλος που θα έδιναν στην ταινία. Έτσι, κατά τα γυρίσματα της τελευταίας σκηνής, οι ηθοποιοί άρχισαν να κουράζονται καθώς ήταν πάνω στους σταυρούς τους και κάτω από τον καυτό ήλιο της Τυνησίας, όπου γινόντουσαν τα γυρίσματα. Τότε ο Eric Idle άρχισε να λέει ένα τραγουδάκι που μόλις είχε βγάλει από το μυαλό του. Ήταν το «Always Look On The Bright Side Of Life». Το τραγούδι άρεσε τόσο πολύ ώστε αφού το δοκίμασαν αποφάσισαν να το χρησιμοποιήσουν τελικά και στην ταινία.
Στο τέλος της ταινίας, και καθώς το τραγούδι προχωρά, οι εσταυρωμένοι (140 τον αριθμό σύμφωνα με το σενάριο) αρχίζουν να συνοδεύουν το ρυθμό με το χαρακτηριστικό σφύριγμα. Κατά τη διάρκειά του ακούγεται ο κ.Frisbee να λέει: «Χαμογελάστε φίλοι!», «Ξέρετε, χειρότερα πράγματα συμβαίνουν στη θάλασσα» και «Τι έχετε να χάσετε; Τίποτα!».
Το τραγούδι συνεχίζεται και η σκηνή αλλάζει με ένα μακρινό πλάνο όπου φαίνεται μια βουνοπλαγιά γεμάτη εσταυρωμένους που λικνίζονται στο ρυθμό του τραγουδιού ενώ, την ίδια στιγμή, εμφανίζονται οι τίτλοι του τέλους. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού των τίτλων ακούγεται και μία οργανική εκτέλεση του τραγουδιού.

Παρά το γεγονός ότι ο Eric Idle πιστώνεται ως ο μόνος δημιουργός του τραγουδιού, στην πραγματικότητα το πιασάρικο και χαρακτηριστικό σφύριγμα του ρεφρέν ήταν έμπνευση του Neil Innes, ο οποίος υπήρξε συχνά συνεργάτης των Monty Python.
Το «Always Look On The Bright Side Of Life» θεωρήθηκε ως μία παρωδία του ύφους των τραγουδιών που ακούγονταν στις ταινίες Disney. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί μία απάντηση σε τραγούδια όπως το «Give A Little Whistle» που ακουγόταν στο «Pinocchio». Η εμφάνιση του τραγουδιού στο τέλος της ταινίας, όπου φαίνεται ότι ο κεντρικός χαρακτήρας πεθαίνει οριστικά, είναι σκοπίμως ειρωνική.

«Some things in life are bad
They can really make you mad
Other things just make you swear and curse.
When you're chewing on life's gristle
Don’t grumble, give a whistle
And this'll help things turn out for the best»

Στο soundtrack, το τραγούδι αρχίζει με μία εισαγωγική στροφή, η οποία τραγουδιέται συνοδεία ακουστικής κιθάρας. Στην ταινία η στροφή αυτή δεν τραγουδιέται, αλλά προφέρεται χωρίς συνοδεία κάποιου οργάνου.
Παρατηρώντας τους στίχους μπορούμε να διακρίνουμε ότι υπάρχει απόκλιση από το τυποποιημένο σχέδιο έμμετρου λόγου, με τη λέξη «best» να αντικαθιστά την αναμενόμενη «worse» που θα έκανε ομοιοκαταληξία με τη λέξη «curse». Η απόκλιση αυτή οδηγεί στο ρεφρέν, το οποίο αποτελείται από τον τίτλο του τραγουδιού κι από το σφύριγμα.

Η δεύτερη στροφή συνεχίζει στο ίδιο πνεύμα, ενώ η τρίτη και η τέταρτη σχολιάζουν την κατάσταση (και συγκεκριμένα τον επικείμενο θάνατο), κατά την οποία ο Brian βρίσκει τον εαυτό του και παρομοιάζει τη ζωή με μια θεατρική παράσταση υπαινισσόμενος έτσι την σαιξπηρική έκφραση ότι «όλος ο κόσμος είναι μία σκηνή»:
«You'll see it's all a show
Keep 'em laughing as you go
Just remember that the last laugh is on you»

Ο Eric Idle ηχογράφησε αρχικά το τραγούδι με την κανονική του προφορά. Μετά αποφάσισε ότι αυτό δεν ήταν σωστό κι έτσι ηχογράφησε ξανά το τραγούδι, αυτή τη φορά με τη γνήσια λονδρέζικη προφορά της λαϊκής τάξης. Η ηχογράφηση αυτή, η οποία ακούγεται και στην ταινία, έγινε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου όπου τα στρώματα των κρεβατιών τοποθετήθηκαν όρθια στους τοίχους!

Το τραγούδι εμφανίστηκε στο soundtrack της ταινίας ως «Always Look On The Bright Side Of Life (All Things Dull and Ugly)». Ο υπότιτλος δεν έχει κάποια σχέση με το ίδιο το τραγούδι και φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε μόνο στο soundtrack. Λίγους μήνες αργότερα, με τον τίτλο «All Things Dull And Ugly» εμφανίστηκε ένα άλλο τραγούδι, που περιλήφθηκε στο δίσκο «Monty Python’s Contractual Obligation Album» και το οποίο είναι μία παρωδία του δημοφιλούς Αγγλικανικού ύμνου «All Things Bright And Beautiful».
Το «Always Look On The Bright Side Of Life» επανακυκλοφόρησε στη δεύτερη πλευρά του single «Brian Song», το οποίο ήταν το εναρκτήριο τραγούδι της ταινίας «Life Of Brian» (ερμηνευμένο από τη Sonia Jones). Είναι πιθανό ότι η δήλωση του Eric Idle στο τέλος, όπου λέει «this song is available in the foyer» (αυτό το τραγούδι είναι διαθέσιμο στο φουαγιέ), να ίσχυε πραγματικά σε κάποιους κινηματογράφους.
Το 1983 οι Monty Python χρησιμοποίησαν και πάλι το ίδιο τραγούδι στην ταινία «The Meaning of Life» (Το Νόημα Της Ζωής, 1983).

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το τραγούδι γνώρισε μία δεύτερη καριέρα. Στα χρόνια που μεσολάβησαν η ταινία «Life Of Brian» είχε αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές, και το ρεφρέν του τραγουδιού με τη συνοδεία του σφυρίγματος όπως στο πρωτότυπο, ή τραγουδώντας το ως «da-dum, da-da, da-da, da-dum», άρχισε να ακούγεται στα γήπεδα ποδοσφαίρου (συνήθως από τους οπαδούς της ηττημένης ομάδας). Το γεγονός αυτό τράβηξε την προσοχή του ραδιοφωνικού παραγωγού του BBC, Simon Mayo, ο οποίος στην πρωινή του εκπομπή αναβίωνε παλιά πρωτότυπα τραγούδια. Ο Mayo άρχισε να παίζει στην εκπομπή του την αυθεντική εκτέλεση κι είχε τόση απήχηση ώστε τον Σεπτέμβριο του 1991 η EMI επανέκδωσε το τραγούδι ως single ενώ ακολούθησε και η συλλογή «Monty Python Sings».

Παρά τις υπερενθουσιώδεις προβλέψεις, το τραγούδι δεν κατάφερε να θέσει τέλος στην πρωτοφανή επιτυχία του Bryan Adams, ο οποίος με το «(Everything I Do) I Do It For You» ανέβηκε στο Νο 1 της Μεγάλης Βρετανίας. Παρόλα αυτά, το τραγούδι έγινε περισσότερο δημοφιλές όσο ποτέ, φτάνοντας τον Οκτώβριο του 1991 μέχρι το Νο 3 του βρετανικού πίνακα επιτυχιών. Έτσι έδωσε την ευκαιρία στον Eric Idle, τον εμπνευστή του τραγουδιού, να γίνει λαϊκός αστέρας και να προβεί σε μία σκόπιμα χαοτική εμφάνιση στο «Top Of The Pops». Για τις ανάγκες των ραδιοφωνικών μεταδόσεων του τραγουδιού ηχογραφήθηκε μία ειδική εκδοχή, στην οποία ο στίχος «Life's a piece of shit» αντικαταστάθηκε από τον στίχο «Life’s a piece of spit».

Το «Always Look On The Bright Side Of Life» συμπεριλήφθηκε αργότερα στο μιούζικαλ «Spamalot», το οποίο βασίζεται στην ταινία «Monty Python And The Holy Grail» (Οι Ιππότες Της Ελεεινής Τραπέζης, 1975) και που ανέβηκε το 2005 στο Shubert Theatre του Broadway. Το τραγούδι ακούγεται δύο φορές: μία φορά στη 2η πράξη, όπου το μουσικό νούμερο περιλαμβάνει και χορό, και άλλη μία κατά την ανάκληση επί της σκηνής όπου το τραγουδάνε όλοι μαζί.
Η εκτέλεση που ακούστηκε στο «Spamalot» ερμηνεύτηκε και από τον θίασο του Broadway κατά τη διάρκεια της παρέλασης των καταστημάτων Macy’s στη Νέα Υόρκη, την ημέρα των Ευχαριστηρίων του 2006.

Το «Always Look On The Bright Side Of Life» μπορεί να θεωρηθεί ως μία εκδήλωση της στερεοτυπικής βρετανικής συμπεριφοράς και συνήθειας, αυτής που οι Βρετανοί ονομάζουν «stiff upper lip» (δηλαδή «δύσκαμπτο άνω χείλος») με την οποία χαρακτηρίζουν τη γενναία στάση που κρατάνε κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Στις 4 Μαΐου του 1982, κατά τη διάρκεια του πολέμου των Falklands, όταν το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Sheffield χτυπήθηκε από έναν πύραυλο χαμηλής πτήσης, το πλήρωμα του πλοίου περίμενε τα συνεργεία διάσωσης τραγουδώντας το «Always Look On The Bright Side Of Life». Εκείνη την ημέρα 20 μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους.
Λίγες μέρες αργότερα, το πλήρωμα του αντιτορπιλικού HMS Coventry έπραξε το ίδιο όταν δέχθηκε αεροπορική επίθεση. Λίγο πριν τη βύθιση του πλοίου, το πλήρωμα τραγούδησε το ίδιο τραγούδι περιμένοντας τα σωστικά συνεργεία ενώ 19 μέλη του πληρώματος άφηναν την τελευταία τους πνοή…

Στις 4 Οκτωβρίου 1989 ο Graham Chapman, ο πρωταγωνιστής της ταινίας «Life of Brian», πέθανε σε ηλικία μόλις 48 ετών από μία σπάνια μορφή καρκίνου στη σπονδυλική στήλη. Μετά τον διάσημο επικήδειο λόγο του John Cleese, τα πέντε εναπομείναντα μέλη των Monty Python τραγούδησαν προς τιμήν του Graham το «Always Look On The Bright Side Of Life». Σύμφωνα με μία έρευνα που έκανε το Music Choice το 2005, το τραγούδι αυτό είναι το τρίτο δημοφιλέστερο τραγούδι που επιθυμούν οι Βρετανοί να παιχτεί στις κηδείες τους (πρώτο είναι το «Angels» του Robbie Williams και δεύτερο το «My Way» του Frank Sinatra).

Αυτό το τραγούδι, λοιπόν, που αντιπροσωπεύει τον χαρακτηριστικό βρετανικό στωικισμό, έγινε όχι μόνο ένα από τα δημοφιλέστερα τραγούδια του κινηματογράφου αλλά κι ένα από τα κλασικά πλέον τραγούδια που τραγουδάει το κοινό σε διάφορες εκδηλώσεις. Σε συνδυασμό με την υψηλή δημοτικότητά του συχνά το περιγράφουν κοροϊδευτικά ως τον εναλλακτικό εθνικό ύμνο της Μεγάλης Βρετανίας!

Το 1993, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων που ήθελαν το Sydney να είναι η πόλη που θα φιλοξενούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000, το μεγάλο πλήθος που μαζεύτηκε στο Manchester, μία από τις αντίπαλες πόλεις, αυθόρμητα άρχισε να τραγουδά το «Always Look On The Bright Side Of Life».
Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε από την Γερμανίδα ολυμπιονίκη της ιππασίας, Isabell Werth καθώς και από τους φιλάθλους της ουαλικής ποδοσφαιρικής ομάδας Cardiff City, οι οποίοι απευθύνουν στους Άγγλους οπαδούς το τραγούδι «Always Shit On The English Side Of Bridge». Μερικές φορές οι οπαδοί των ομάδων που αντιμετωπίζουν τη Manchester United τραγουδούν το «Always Look On The Runway For Ice», οι στίχοι του οποίου αναφέρονται στην αεροπορική τραγωδία που συνέβη το 1958 στο Μόναχο, όταν το αεροπλάνο που μετέφερε την ποδοσφαιρική ομάδα της Manchester γλίστρησε στον καλυμμένο με πάγο διάδρομο και συνετρίβη κατά τη διάρκεια της απογείωσης σκοτώνοντας 23 επιβάτες, εκ των οποίων 8 ποδοσφαιριστές και 3 μέλη της αποστολής της Manchester United. Έτσι, οι αντίπαλοι πικάρουν την ομάδα τραγουδώντας το… «Πάντα κοίτα μην έχει πάγο ο διάδρομος»!

Όπως ήταν αναμενόμενο, το «Always Look On The Bride Side Of Life» γνώρισε και άλλες εκτελέσεις. Το 1980 ο Harry Nilsson το συμπεριέλαβε στο δίσκο «Flash Harry», το 1990 ο Καναδός τραγουδιστής Bruce Cockburn στο δίσκο «Live», και το 1992 οι Heaven’s Gate έκαναν μία Metal διασκευή, η οποία περιλαμβάνεται στο δίσκο «Hell For Sale!».
Το 1995 μπήκαν στα charts άλλες δύο εκτελέσεις του τραγουδιού: η μία από τους Tenor Fly (οι οποίοι ενσωμάτωσαν στο τραγούδι το riff του πιάνου από το «My Baby Just Cares For Me» της Nina Simone) και η άλλη από τους ηθοποιούς της βραβευμένης Βρετανικής σαπουνόπερας «Coronation Street».
Το 1997, το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τον Art Garfunkel ο οποίος αντικατέστησε τον στίχο «Life’s a piece of shit» με τον πιο φιλικό στίχο «Life’s a counterfeit». Η ηχογράφηση αυτή έγινε για τις ανάγκες του soundtrack της ταινίας «As Good As It Gets» (Καλύτερα Δεν Γίνεται, 1998). Μάλιστα, στην ταινία αυτή ακούγεται να το τραγουδάει φευγαλέα ο Jack Nicholson.
Το 2001 το ερμήνευσαν οι Brobdingnagian Bards για το δίσκο «A Faire To Remember» ενώ ακούγεται να το τραγουδά και ο τραγουδιστής των Green Day, Billie Joe Armstrong, στο «King For A Day/Shout» που κυκλοφόρησε το 2005 (περιλαμβάνεται στο δίσκο των Green Day «Bullet In A Bible»).
Επίσης, το 2007 η Emilie Autumn κυκλοφόρησε τη δική της εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο δίσκο «A Bit O’ This & That».

Στην Ελλάδα το τραγούδι γνώρισε διασκευή στα ελληνικά από τα Μακρινά Ξαδέρφια, σε στίχους του Θοδωρή Κοτονιά, και περιλαμβάνεται στο δίσκο «Καλό Ταξίδι» που κυκλοφόρησε το 2008. Ο τίτλος του είναι «Η Φωτεινή Πλευρά της Ζωής» και συμμετέχουν ο παραγωγός Γρηγόρης Ψαριανός και οι ηθοποιοί Θοδωρής Αθερίδης, Αντώνης Καφετζόπουλος και Σπύρος Παπαδόπουλος:

Ξημέρωσε ξανά κι η μέρα που περνά
ανάποδη σου βγαίνει και πονά
πάντα χαμογέλαγες και τώρα καταριέσαι
σμίξε τα χειλάκια μη βαριέσαι.