Νίκος Ξύδης: Τώρα θα ανακαλύψουμε μια άλλη Ελλάδα

Η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες, λένε.

Στην περίπτωση του Νίκου Ξύδη αυτό επιβεβαιώνεται. Τα τελευταία χρόνια, χωρίς promotion και με μοναδική βοήθεια τους φίλους και τα live του, δημιουργεί χωρίς εκπτώσεις. Η αρχή έγινε με το στούντιο Παράγκα που έφτιαξε ο ίδιος, με επαγγελματικές προδιαγραφές και σε εξαιρετική τοποθεσία. Στη συνέχεια ενορχήστρωσε και έκανε την παραγωγή της δουλειάς - ή καλύτερα του έργου, διότι ξεφεύγει σε στάνταρντς από το 99% των υπολοίπων παραγωγών - Βόμβοι, που εκτιμήθηκε τόσο από σπουδαίους έλληνες καλλιτέχνες, αλλά και κριτικούς.

Τώρα, μετά την Παράγκα και τους Βόμβους, μας παρουσιάζει την Πατέντα.

Η συνέντευξη δόθηκε ζωντανά και δεν προτιμήθηκε η εύκολη λύση του email, τόσο επειδή δεν ταιριάζει στον γράφοντα, αλλά κυρίως επειδή ο Νίκος Ξύδης βγάζει ο ίδιος κάτι το αυθεντικό και το ανθρώπινο.

Τον συνάντησα λοιπόν στον Πυρήνα, μια Πέμπτη. Λίγο πριν το live του.

 

Θέλω να σε ρωτήσω κατ’ αρχήν, πόσο εύκολο είναι να κάνεις σήμερα ένα δίσκο, δεδομένου ασφαλώς του κλίματος που επικρατεί αυτή την εποχή. Είναι για σένα τροχοπέδη η όλη κατάσταση ή πηγή έμπνευσης;
Κοίτα, για μένα ήταν πηγή έμπνευσης, και να σου πω και την αλήθεια, εύκολο δεν ήταν ποτέ να κάνεις δίσκο. Το θέμα είναι με ποιους θέλεις να συνεργαστείς για να βγάλεις δίσκο, ποιος και πως θα σου βγάλει τον δίσκο και τι θα κάνει για τον δίσκο αφού τον βγάλει.

Φάγαμε τα μούτρα μας πολύ καιρό, όχι επειδή δεν μας παίρναν τις δουλειές μας, αντιθέτως, έπαιρναν τις δουλειές μας οι εταιρίες, αλλά τις βγάζανε όπως να 'ναι, τίποτα άλλο. Δεν κάναν ποτέ καμία προώθηση, δεν καταλάβαιναν ποτέ τίποτα - πως θα μπορούσαν άλλωστε, λογιστές ήταν στην καλύτερη περίπτωση-  και μας έβλεπαν ως προϊόν - κάτι σαν σερβιέτες  δηλαδή (γέλια), σιχαθήκαμε και αποφασίσαμε να το κάνουμε μόνοι μας! Αυτό είναι και η Παράγκα. Μια καλλιτεχνική κίνηση, μια εναλλακτική πρόταση, μια εταιρεία - έστω - με καλλιτεχνικά και μόνο κριτήρια!

Εκτός από την παραγωγή, ας μιλήσουμε λίγο για την έμπνευση, την μουσική, την ενορχήστρωση. Το κλίμα της εποχής σε ενέπνευσε όσον αφορά το στίχο; Πες μας λίγο για το στυλ του δίσκου, το concept αν υπάρχει...
Ναι, υπάρχει ένα concept. Το concept απο την αρχή ήταν πως θα φωτίσουμε τα τραγούδια και όχι την παραγωγή ή την ενορχήστρωση! Αν έχεις δυνατό υλικό δεν χρειάζεσαι εντυπωσιασμούς, εκρήξεις, ανθρωποκυνηγητά, 70 κανάλια σε κάθε τραγούδι και 8ωρο session σε κάθε τραγούδι μόνο για το automation! Θα μπορούσαμε να το κάνουμε, έχουμε το δικό μας στούντιο, έχουμε καλούς μουσικούς, θα μπορούσαμε! Το αποφύγαμε από άποψη, όπως ο διάολος το λιβάνι! Πιστεύουμε στο υλικό και αυτό υποστηρίξαμε. Την μελωδία, τον στίχο και την ιστορία που αυτά μας διηγούνται. Επειδή τα τραγούδια γράφτηκαν σήμερα και αφορούν αυτό που ζούμε, όχι μόνο το μίζερο και το άσχημο που ζούμε, οτιδήποτε ζούμε, θέλαμε να φωτίσουμε αυτό. Δεν είναι τραγούδια “φιλολό” που μιλάνε και λένε διάφορα γενικά πράγματα και θέλεις μια ειδική παραγωγή για να τα υποστηρίξεις. Είναι τραγούδια που μιλάνε για γεγονότα, στιγμές και αληθινά συναισθήματα.

Σε σχέση με την προηγούμενη δουλειά που είχες κάνει πρίν 6 χρόνια περίπου, το Ραδιο-φονικά, ποιές είναι οι διαφορές που μπορεί να αντιληφθεί ο ακροατής;
Δεν μπορώ να σου μιλήσω “δημοσιογραφικά”. Δηλαδή, θέλω να πω δεν θα μιλήσω για τεχνοκρατικές διαφορές γιατί απλά βαριέμαι! Η ουσιαστική διαφορά είναι ότι το “ραδιο-φονικά” που ήταν ο προηγούμενος προσωπικός μου δίσκος ήτανε ένα ταξίδι προς τα έξω και απευθυνόμουν στον ακροατή ως κοινό, ενώ η Πατέντα είναι ένα ταξίδι προς τα μέσα και απευθύνομαι στον ακροατή ως μονάδα, ως φίλο και σύντροφο – σύντροφο με την Καζαντζακική έννοια!

Δηλαδή;
Είναι σκέψεις, συναισθήματα και γεγονότα. Πράγματα που με απασχολούν και με διαμορφώνουν. Δεν είναι ωραίες λέξεις βαλμένες με ομοιοκαταληξία που περιγράφουν κάτι αφηρημένο. Είναι ζωή. Η Πατέντα αποτελείται απο 18 track's - απο 18 ιστορίες.

Νίκο, πες μου πώς σε επηρέασε στην ενορχήστρωση το γεγονός ότι πλέον δούλευες σε ένα δικό σου χώρο. Ήταν παγίδα, από την άποψη ότι πειραματιζόσουν και έχανες τον χρόνο σου; Ή τελικά έπαιξε θετικό ρόλο στην παραγωγή; Τι πιστεύεις εσύ μετά από όλη αυτή την τριβή που είχες; Δυο χρόνια νομίζω δεν το ετοιμάζεις;
Σύνολο, ναι. Δεν ηχογραφούσα όμως δύο χρόνια, γιατί στο στούντιο είχαν μπει πολλές παραγωγές μέσα, οπότε στην ουσία το έκανα στον ελεύθερο μου χρόνο ή με άλλα λόγια, έκλεβα απ τον ύπνο μου για να τον κάνω. Πραγματικά τους τελευταίους έξι μήνες κοιμόμουν το πολύ
πέντε ώρες!

Πως ήτανε να δουλεύεις το δίσκο σου στο δικό σου στούντιο;
Αυτό είναι μαγικό και περίεργο μαζί! Περίεργο γιατί φοβήθηκα την παγίδα που περιγράφεις, ότι επειδή είναι δικό μου και δεν "τρέχει" η ώρα σαν να είμαι πελάτης, θα μπορούσα να το ψειρίσω πάρα πολύ και να κάθομαι να ασχολούμαι με λεπτομέρειες που όχι μόνο δεν έχουν ουσία, αλλά σε αποπροσανατολίζουν κιόλας. Έτσι, και εσύ σαν δημιουργός χάνεις τα αυγά και τα πασχάλια κι ο ακροατής δεν εισπράττει την αλήθεια σου - την όποια αλήθεια σου - αλλά τις ιδέες και τις γνώσεις σου... καμία σχέση δηλαδή με την συγκίνηση που πρέπει να υπάρχει για να ξεφύγεις απ την τεχνική και να παράξεις τέχνη. Ε, επειδή το φοβήθηκα, έκανα ακριβώς το ανάποδο, δηλαδή το οραματιζόμουν στο σαλόνι μου και πήγαινα και το έγραφα στο στούντιο με την αίσθηση του ...κατ επείγοντος.

Βγαίνει το συναίσθημα; ΟΚ! Δεν πειράζει να έχει και κανένα τρίξιμο! Δεν πειράζει, έχει και ένα μικρό στονάρισμα! Δεν πειράζει αρκεί να υπάρχει συναίσθημα. Εντάξει, φυσικά μιλάμε απο ένα επίπεδο και πάνω. Δεν υπάρχει τίποτα “χύμα” στο CD. Το λέω αυτό γιατί καμιά φορά στο κυνήγι του συναισθήματος θυσιάζονται αρμονίες, τονικότητες και χροιές με ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στα αυτιά μας και ...στην ψυχολογία μας!

Η παρέα στο στούντιο ήτανε οι μουσικοί που παίζετε και στα live;
Ήταν πολλοί φίλοι μουσικοί και φυσικά οι Apotihans, με τους οποίους έχουμε κοινή πορεία στα live εδώ και εννιά χρόνια.

Pοιοι συμμετείχαν στην παραγωγή του CD;
Κοίτα, για την παραγωγή, σε επίπεδο επιμέλειας παραγωγής, σε όλα τα επίπεδα, απ' το ποια τελικά θα είναι τα τραγούδια μέχρι και το χρώμα της τελευταίας σελίδας στο ένθετο, την έκανα εγώ, η Βαλερία Κουρούπη και ο Πάνος Πενταρίτσας από τους Βόμβους. Σε γενικές γραμμές η Πατέντα είναι μια μοναχική δουλειά, δηλαδή κλεινόμουν από τις δύο το βράδυ μέχρι τις έξι το πρωί και έγραφα τύμπανα ή μπάσο, κιθάρες κι ότι άλλο μπορείς να φανταστείς. Ε, όταν είπα αυτά που ήθελα κι έδωσα τις δικές μου κατευθύνσεις στο υλικό, άνοιξα τις πόρτες και η δουλειά έγινε συλλογική. Να φανταστείς, συμμετέχουν άνθρωποι από όλες τις άκρες τις Ελλάδας, φίλοι, γνωστοί και άνθρωποι που ήταν ξένοι και γίνανε φίλοι και καταθέσαν την ψυχή τους. Είτε ήταν τα παιδιά που είμαστε χρόνια φίλοι και συνεργάτες, ο Ανδρέας ο Νικόλης με κρουστά, η Αντωνία Τσολάκη κόντρα μπάσο, ο Νεοκλής Νεοφυτίδης πλήκτρα και μελόντικα και Πέτρος Γιωρκάτζης βιολί και τρομπέτα,είτε ήταν συνάδελφοι που έχουμε φιλική σχέση και εκτιμώ αφάνταστα . Είχα ας πούμε την τιμή να είναι ο Δημήτρης ο Γάσιας ο απίστευτος αυτός βιολιστής που έκανε κατάθεση ψυχής. Ακούς ένα ορχηστρικό του -το σόλο του- και είσαι δεν είσαι μουσικός, κλαις. Αυτό εμένα με συγκινεί πολύ, το ότι ο άλλος ήρθε και έδωσε πραγματικά την ψυχή του και όχι την τεχνική του. Το ίδιο κι ο καταπληκτικός Πάνος Δημητρακόπουλος με το κανονάκι του. Μοναδικές στιγμές συνεργασίας και επικοινωνίας. Στην "Πατέντα" συμμετέχουν και οι γυναίκες από τον Βώλακα Δράμας. Τραγουδούν σε ένα τραγούδι που έχω γράψει για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Δεν είναι επαγγελματίες τραγουδίστριες - ευτυχώς - και με το τραγούδισμα τους βγάζουν μόνο ψυχή.

Πως τις βρήκες;
Δεν τις έφερα στην Αθήνα. Με βοήθησε ο φίλος και καταπληκτικός μουσικός Σταύρος Τσουμάνης και ο Δημήτρης ο Σίντος οι οποίοι ζουν στην Δράμα. Γράψανε εκεί, σχεδόν ερασιτεχνικά - ξανά ευτυχώς! - και μου το στείλανε.

Νίκο, γνωρίζω οτι σε συνοδεύουν επί σκηνής άτομα που σ’αγαπάνε και από κουβέντες μαζί τους διαπιστώνω οτι έχουν εκτιμήσει σε σένα πολλά πράγματα. Πες μας μια κουβέντα για κάθε έναν από τους βασικούς σου συνεργάτες. Και για την γυναίκα σου βεβαια ε; Μην έχεις κρεβατομουρμούρα! (γελια)
Ναι, θέλει πολύ προσοχή αυτό (γέλια). Η αλήθεια είναι ότι με όλους ξεκινάγαμε να κάνουμε δουλειά και πρώτα κάναμε όλα τα άλλα εκτός από δουλειά. Ήτανε μια αφορμή να βρεθούμε πάρά να παίξουμε. Ήρθε ο Ανδρέας δηλαδή, πρώτα άκουσε όλα τα τραγούδια, συζητήσαμε για τα πάντα, σερφάραμε στο internet, ήπιε σοκολάτα, τον κέρασε η Βαλερία το μεσημεριανό που είχε περισσέψει και μετά μου λέει “κουμπαρούλη είναι έντεκα η ώρα, πάμε να γράψουμε και τίποτα” και όντως έτσι έγινε και τελικά ήρθε άλλες δυο φορές γιατί το διασκεδάσαμε, το ευχαριστηθήκαμε!

Για την Αντωνία μια κουβέντα;
Η Αντωνία με συγκίνησε πάρα πολύ γιατί δούλευε στην Κύπρο όταν ηχογραφούσα εγώ το άλμπουμ και την παίρνω τηλέφωνο και τις λέω “ρε συ θα’ρθεις καθόλου Αθήνα, γιατί θα ήθελα πολύ να παίξεις εσύ κόντρα μπάσο στο δίσκο”. Μου λέει “δεν ήτανε να έρθω αλλά θα έρθω για σένα οπωσδήποτε” και όχι μόνο ήρθε από την Κύπρο χωρίς να έχει κάποια άλλη δουλειά μόνο και μόνο για να ηχογραφήσει κόντρα μπάσο και φωνητικά, αλλά όταν άκουσε ολοκληρωμένη πλέον την δουλειά, μου είπε ότι ήταν ένας λόγος ακόμα, ένα κίνητρο, να ξανάρθει Ελλάδα για παρουσιάσουμε μαζί , ζωντανά την Πατέντα. Αυτό δεν δείχνει μόνο εκτίμηση μουσική, δείχνει και αγάπη, δείχνει ότι είναι παρέα πραγματική αυτή η μπάντα.

Για τον Νεοκλή;
Για τον Νεοκλή δεν έχω να πω τίποτα, είναι ο έρωτας της ζωής μου, είναι ο απόλυτος μουσικός. Ο Νεοκλής αν ήταν άλλος χαρακτήρας - δεν το θεωρώ κακό, θεωρώ ότι είναι προς τιμήν του που είναι έτσι - θα μίλαγε σίγουρα όλη Ελλάδα για αυτόν και μεταξύ μας είμαι σίγουρος πως σε λίγο καιρό... θα μιλάει!

Για τον Πέτρο;
Την ακρίδα; (γέλια!) Τι να πω για τον Πέτρο... Τον βλέπεις... τα λέει από μόνος του, βίος και πολιτεία, απ’ όπου και να τον πιάσεις λερώνεσαι
(γέλια!)

[ εκείνη την ώρα περνάει ο Πέτρος από δίπλα μας ]

Τα καλύτερα λέμε... τα καλύτερα! (γέλια!) Ο Πέτρος λοιπόν έκανε απίστευτη δουλειά. Κάτσαμε μαζί και "χτίσαμε" πολλά θέματα. Περάσαμε τέσσερις συνεχόμενες μέρες στο στούντιο και δοκιμάζαμε. Τώρα για την Βαλερία και τον Πάνο τι να πώ; Eίμαστε οικογένεια! Καθόμασταν καιρό πριν και συζητούσαμε το πως, το ποιά και το πότε για την Πατέντα μου. Κι όταν ξεκίνησα την παραγωγή, αυτοί οι δυο άνθρωποι ήταν τα μάτια μου και τα αυτιά μου. Μη σου πω, τους είχα πιο πολύ εμπιστοσύνη απο ότι είχα σε εμένα, γιατί μετά απο κάποιο σημείο κι ύστερα, ειδικά όταν περνάνε σχεδόν όλα απ τα χέρια σου και τα αυτιά σου, χρειάζεσαι κάποιον αντικειμενικό, κάποιον με φρέσκο αυτί - που να είναι κοντά, αν όχι να ταυτίζεται με την αισθητική σου - να μαζέψει τα μπόσικα! Ε, αυτή τη δουλειά (και όχι μόνο) την έκαναν η Βαλερία Κουρούπη κι ο Πάνος Πενταρίτσας.

Πως βλέπεις την μουσική έκφραση σήμερα και στο μέλλον; Σε ρωτάω γιατί στον προηγούμενο δίσκο σατίριζες και καυτηρίαζες όλο αυτό το life style, τις δισκογραφικές εταιρείες και γενικότερα όλη αυτή την υποκουλτούρα τύπου Κωστόπουλου. Τώρα αυτά λόγω κρίσης δεν υπάρχουν. Αυτό είναι καλό για εσάς, τους καλλιτέχνες;
Κοίτα, αυτά για μας είναι τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι όλα τα άλλα που ζούμε κι όλα αυτά που έρχονται. Στα καλλιτεχνικά δρώμενα πάντως, το ότι σκάει επιτέλους αυτή η φούσκα, το απόστημα των τεχνοκρατών, θεωρώ πως είναι μόνο για καλό! Η εποχή του Μάτσα, του “να περνάμε καλά, ουχου! Party time” και των διαφημιστών που είχαν πιάσει όλα τα πόστα κι αποφάσιζαν με τους νόμους και τους κανόνες της αγοράς απορρυπαντικών φεύγει ανεπιστρεπτί. Καιρός ήταν! Μέχρι τώρα, αν η μουσική σου δεν έμοιαζε με ότι άλλο υπήρχε, σάπιο ή όχι, δεν σε έπαιζε κανείς, δεν σου έδινε βήμα κανείς! Αφού δεν αφορούσες το λεγόμενο target group που ήθελαν, τους ήσουν απλά αχρηστος. Κι όλοι οι υπόλοιποι, που το ξέρουμε πια, είναι πολύ περισσότεροι απ το target group τους, αναζητούσαν κάτι καινούργιο, κάτι να συμβεί και δεν έβρισκαν τίποτα ή σχεδόν τίποτα. Κι εγώ μαζί τους. Κι απογοητευόμασταν και πέφταμε στην παραμύθα πως “δε βγαίνουν πια μεγάλοι καλλιτέχνες, η Ελλάδα στέρεψε“ και πως το μόνο που νοιάζει πια τον Έλληνα είναι η επίδειξη και η ρεμούλα! Ε, τώρα που σιγά σιγά φεύγουν απ' τη μέση οι παραπληροφοριοδότες και οι προπαγανδιστές θα ανακαλύψουμε μια άλλη Ελλάδα, πολύ πιο πλούσια απ' την Ελλάδα των δελτίων ειδήσεων, του Mad walk και των playlists των ραδιοφώνων. Μακάρι κάποια στιγμή να σπάσει αυτό το απόστημα και στην πολιτική...

Η Πατέντα είναι η πρώτη σας δουλειά ως Παράγκα, ως εταιρεία;
Ως εταιρεία παραγωγής, ναι. Η Παράγκα ξεκίνησε κάνοντας την καλλιτεχνική παραγωγή σε μια πολύ ξεχωριστή δουλειά, στους Βόμβους. Αυτό ήταν ένα καταπληκτικό υλικό του Πάνου του Πενταρίστα, στον οποίο έκανα την παραγωγή και την ενορχήστρωση. Βγήκε απο τον όμιλο της Legend, απ' το label “7” του Μπενέτου. Ε, το έβγαλαν και το άφησαν - προκλητικά – στην μοίρα του. Αυτό ήταν που ξεχύλησε το ποτήρι και είπα πως δεν πάει άλλο. Καιρός όλοι να ανεξαρτητοποιηθούμε και να είμαστε αυτάρκεις σε όλα τα επίπεδα. Αυτό κάναμε κι εμείς με πρώτο βήμα μας, την Πατέντα.

Είστε αυτάρκεις και στην διανομή; Που μπορούμε να βρούμε το CD;
Εμείς, όπως σου είπα, σαν καλλιτέχνες αλλά και ως Παράγκα τραβάμε ξεχωριστό δρόμο έτσι κι αλλιώς. Να φανταστείς δεν μπήκαμε καν σε σύστημα διανομής. Την κάνουμε μόνοι μας. Έτσι πρώτα απ όλα, αποφεύγουμε τους μεσάζοντες, άρα κρατάμε χαμηλή τιμή και δεύτερον, όσο γίνεται, το cd μας
όταν βρίσκεται σε ράφι δισκοπωλείου, βρίσκεται δίπλα σε καλλιτέχνες που εκτιμάμε. Μια τέτοια περίπτωση είναι το δισκοπωλείο Τζίνα στην Πανεπιστημίου (απέναντι απ το Rex). Έτσι λοιπόν μας βρίσκετε σίγουρα στο Τζίνα, στον ΙΑΝΟ, στα Public και φυσικά στο site μας www.paraga.eu που σε λίγες μέρες θα έχει ανέβει και θα μπορείτε να αγοράσετε όλο το cd και να σας έρθει σπίτι ή να το αγοράσετε ψηφιακά και απλά να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας. Μπορείτε φυσικά να μας βρείτε και στο facebook http://www.facebook.com/paragaproductions και να επικοινωνήσετε μαζί μας στο studioparaga@yahoo.gr

Όσον αφορά τα live, τι υπάρχει στο πρόγραμμα;
Στις 21 Μαρτίου έχουμε ένα μεγάλο live-party, κάτι σαν reunion με τους παλιούς – γιατί όχι και με τους νέους - fans των Apotihans, στον Σταυρό Του Νότου, ενώ μετά απ το Πάσχα πολλά και διάφορα και εντός και εκτός Αθηνών, απλά δεν έχω ακόμα τις οριστικές ημερομηνίες.

Νίκο, σε αφήνω να ετοιμαστείς για το live, σε ευχαριστώ και καλή επιτυχία σε ότι κάνετε.
Εγώ σε ευχαριστώ και να ευχηθώ σε σένα και σε όλους μας, καλή δύναμη, κουράγιο, ψυχραιμία και καλή μας αντάμωση!

Φωτογραφίες και απομαγνητοφώνηση: Ανδρέας Νικόλης