αρχική > e-Περιοδικό > Aρθρα

Γνωριμία με το Ακορντεόν

Το φορητό πολυφωνικό αερόφωνο όργανο που, συνδυάζοντας τη μελωδία με ρυθμική και αρμονική συνοδεία, μπορεί να παίζει και μόνο του, χωρίς να χρειάζεται άλλα όργανα.

Γράφει ο Κώστας Παναγόπουλος (costaspanag)
19 άρθρα στο MusicHeaven

Σχόλια

Τρίτη 19 Ιούν 2012

Ο ήχος παράγεται από ελεύθερες μεταλλικές γλωσσίδες, τις «φωνές», δονούμενες από αέρα, που κινείται με χειροκίνητο φυσητήρα: Τη «φυσούνα», που όπως ο πνεύμονας στα πνευστά ή το δοξάρι στα έγχορδα, δίνει στο όργανο μεγάλες εκφραστικές δυνατότητες. Επίσης υπάρχει δυνατότητα αλλαγής ηχοχρωμάτων με «ρετζίστρα».

Είναι όργανο εξαιρετικά ποικιλόμορφο. Ο πιο γνωστός τύπος, το «πιάνο-ακορντεόν», έχει στο δεξί χέρι κλαβιέ με πλήκτρα σαν του πιάνου. Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι τύποι (χρωματικό με κουμπάκια, διατονικό, μπαγιάν, μπαντονεόν κ.ά.).

Το ακορντεόν αποτελείται από δύο ορθογώνια ξύλινα μέρη, σαν κουτιά, που περιέχουν τις «φωνές» κλπ. και συνδέονται μεταξύ τους με τη φυσούνα. Το κουτί που αντιστοιχεί στο δεξί χέρι αναρτάται από τους ώμους με δερμάτινα λουριά , ενώ το άριστερό κινεί τη φυσούνα. Το δεξί χέρι παίζει τη μελωδία, συνδυασμένη αρμονικά με άλλες φωνές. Το αριστερό συνοδεύει (ακομπανιάρει) αρμονικά και ρυθμικά, πιέζοντας κουμπάκια με μπάσα και έτοιμες συγχορδίες, έξυπνα διευθετημένα κατά τον κύκλο με τις πέμπτες.

Υπάρχουν διάφορα μεγέθη ακορντεόν, με ανάλογα διαφορετικό αριθμό μπάσων (πχ.32-120) και πλήκτρων (πχ.28-41).

Το ακορντεόν είναι σχετικά νέο όργανο, που ακόμα αγωνίζεται για καθολική αναγνώριση.

Η προβαθμίδα του επινοήθηκε στο Βερολίνο το 1822 από τον C. F. L. Buschmann., ενώ την πρώτη πατέντα για όργανο με την ονομασία ακορντεόν (από τα ακόρντα -συγχορδίες-) πήρε το 1829 ο Αρμενικής καταγωγής Βιεννέζος οργανοποιός Cyrillus Damian. Βέβαια τα όργανα εκείνα ελάχιστα έμοιαζαν με τα σημερινά ακορντεόν, που είναι αποτέλεσμα πολλών φάσεων συνεχούς εξέλιξης. Το 1852 κατασκευάσθηκε από τoν F.J. Boutton στη Γαλλία το πρώτο ακορντεόν με κλαβιέ πιάνου. Το 1860 αρχίζει η βιομηχανική κατασκευή ακορντεόν στην Ιταλία και το 1870 ο Γκιουζέππε Βέρντι προτείνει την μελέτη του ακορντεόν στα Ωδεία.

Mουσική ειδικά για ακορντεόν έχουν γράψει συνθέτες όπως ο Τσαικόφσκυ, ο Σοστακόβιτς, ο Άλμπαν Μπεργκ, ο Άστορ Πιαζόλα κ.ά.

Το ακορντεόν εξαπλώθηκε γρήγορα σ’ όλο τον κόσμο και σε πολλές χώρες έγινε βασικό όργανο της λαικής τους μουσικής.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 60 η δημοτικότητά του στη Δυτική «ποπ» μουσική άρχισε να χάνει ραγδαία έδαφος, από την «επανάσταση» του ροκ και των ηλεκτρονικών οργάνων. Ήδη όμως από τα μέσα της δεκαετίας του 80 το ενδιαφέρον για τα ακουστικά όργανα και το ακορντεόν ξαναζωντανεύει.

Στην Ελλάδα ήρθε από τις αρχές του 20ού αιώνα, κυρίως από Μικρασιάτες πρόσφυγες, σαν «αρμόνικα», «φύσα», «μεσοφωνία» κλπ. και άρχισε να ακούγεται μέσα από την παραδοσιακή μουσική, για να επικρατήσει τελικά στη λαική και ελαφρά μουσική αποκλειστικά σαν «πιάνο-ακορντεόν». Η Σοφία Βέμπο το χρησιμοποίησε σαν μοναδικό όργανο συνοδείας στις περιοδείες της στους μαχητές του 40.

Την περίοδο 1963-1980 η «μόδα» του ηλεκτρονικού αρμονίου το είχε «παραμερίσει» και στην Ελλάδα, ήδη όμως ξαναπαίρνει βαθμιαία και σταθερά τη θέση του. Επίσης άρχισε να εμφανίζεται και το ακορντεόν με κουμπάκια, καθώς και το μπαντονεόν.

Από τον ίδιο

Από την ίδια στήλη

Aρθρα

Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

Στείλε το άρθρο σου

σχολιάστε το άρθρο

Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

reteos

#24724 / 19.06.2012, 01:09 / Αναφορά

Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις πληροφορίες και για την εξαιρετική παρουσίαση του θαυμάσιου αυτού μουσικού οργάνου.Εμαθα κάποια πράγματα για αυτό το όργανο που δεν ήξερα.

costaspanag

#24725 / 19.06.2012, 01:24

Γιάννη σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου. Όταν έστειλα αυτό το άρθρο δεν είχα δει ότι υπήρχε δικό σου εκτενές άρθρο για το ίδιο όργανο. Το είδα πολύ αργότερα και μάλιστα σου έγραψα εκεί ένα σχόλιο. Τώρα μόλις είδα με μεγάλη μου έκπληξη ότι μπήκε εδώ εν αγνοία μου μια φωτογραφία από το δικό σου άρθρο.

costaspanag

#24726 / 19.06.2012, 01:29

Παρακαλώ θερμά τους διαχειριστές να αναφέρουν την πηγή της φωτογραφίας, που είναι το εν λόγω άρθρο του reteos.

costaspanag

#24727 / 19.06.2012, 01:48

Το εν λόγω άρθρο του Reteos είναι το

Τα χαρακτηριστικά και η τεχνική του ακορντεόν

reteos

#24728 / 19.06.2012, 07:22

Kανένα πρόβλημα Κώστα . Το να υπάρχει κι άλλο άρθρο για το ίδιο θέμα είναι ότι καλύτερο .΄Εχω τοποθετηθεί και σε άλλο άρθρο για το θέμα αυτό και βλέπω εδώ να επιβεβαιώνεται η γνώμη μου. Ειδικά στο σημείο:

........Αν είναι δε τα νεώτερα και «εμπλουτισμένα» με πληροφορίες τότε είναι ακόμη καλύτερα .....

http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=3357

STEFANOS604 Σολίστ

/ 22.04.2012, 18:04
<<...... και κατά την δική μου άποψη, άρθρα που έχουν σχέση με την εκμάθηση μουσικής , πρέπει να επαναλαμβάνονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Όταν αυτά είναι γραμμένα από διαφορετικούς συντάκτες ,που αναφέρονται στο ίδιο θέμα, τότε παρέχεται η ευχέρεια στον αναγνώστη να κάνει και κάποια διασταύρωση των αναφερομένων στοιχείων ή αν κάτι δεν κατάλαβε από το ένα άρθρο τότε ίσως να το καταλάβει από άλλο. Αυτό είναι πάρα πολύ ωφέλιμο. Αν είναι δε τα νεώτερα και «εμπλουτισμένα» με πληροφορίες τότε είναι ακόμη καλύτερα .....>> Reteos
Ένα ωραίο κείμενο που δεν χρειάζεται σχολιασμό

΄Οσο για τη φωτογραφία δεν πειράζει, άλλωστε ο κ. διαχειριστής την έχει επιλέξει

και στο δικό μου άρθρο.

costaspanag

#24817 / 06.07.2012, 01:02

Το ακορντεόν είναι ευαίσθητο σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Π.χ. αν ξεχαστεί το καλοκαίρι στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου στον ήλιο μπορεί να λιώσουν τα κεριά που συγκρατούν τις μεταλλικές φωνές. Επίσης αν εκτεθεί σε πολλή υγρασία μπορεί να σκουριάσουν οι ατσάλινες γλωσσίδες (φωνές). Η επισκευή πρέπει να γίνει από ειδικό τεχνίτη.

Depoulina

#24821 / 06.07.2012, 11:00

Πόσο κοστίζει περίπου;

Depoulina

#24822 / 06.07.2012, 11:00

Πόσο κοστίζει περίπου;

costaspanag

#24823 / 06.07.2012, 12:33

Αυτό δεν το ξέρω. Θα εξαρτηθεί από το είδος και το μέγεθος της ζημιάς και θα το εκτιμήσει ο ειδικός τεχνίτης, που θα δει αν αξίζει να επισκευασθεί. Υπ' όψιν ότι τα παλιά ακορντεόν ήταν συνήθως χειροποίητα και όχι βιομηχανοποιημένα και γιαυτό αξίζει να επισκευασθούν.

Σε ανάλογη περίπτωση, που έκανα πριν καμμιά δεκαριά χρόνια πλήρη και γενική "αναπαλαίωση" στο δικό μου Paolo Soprani 80ρι (αντικατάσταση φυσούνας, επισκευή κλαβιέ, φωνών, κούρδισμα κλπ), ο τεχνίτης μου είπε ότι η επισκευή θα στοίχιζε 70 000 δρχ (τότε) και θα χρειαζόταν κάμποσες εβδομάδες, αλλά άξιζε να γίνει "διότι τέτοια ακορντεόν δεν ξαναφτιάχνονται πια". Δέχτηκα γιατί το αγαπούσα και πραγματκά έγινε σαν καινούριο και το χρησιμοποιώ ακόμα χωρίς κανένα πρόβλημα.