Η ιστορία του ''Donna Donna'' της Joan Baez

Γράφει ο Κωνσταντίνος Παυλικιάνης (CHE)
229 άρθρα στο MusicHeaven

Το «Donna Donna» περιλαμβάνεται στον δίσκο «Joan Baez», που κυκλοφόρησε το 1960.

Πρόκειται για ένα εβραϊκό τραγούδι, το οποίο έγραψαν το 1940 οι Sholom Secunda και Aaron Zeitlin και στο οποίο πρόσθεσαν αγγλικούς στίχους οι Arthur Kevess και Teddi Schwartz.

Ο πρωτότυπος εβραϊκός τίτλος του τραγουδιού είναι «Ντάνα-Ντάνα» και αποτελεί παραλλαγή του ονόματος Adonai, που είναι ένα από τα εβραϊκά ονόματα για τον Θεό (κάτι αντίστοιχο με το ελληνικό «Κύριος»).

Το «Ντάνα-Ντάνα» γράφτηκε για το εβραϊκό θεατρικό έργο «Esterke», παραγωγής του Aaron Zeitlin, με μουσική που συνέθεσε ο Sholom Secunda. Οι στίχοι, η μουσική, τα διάφορα μέρη και το σχετικό υλικό είναι διαθέσιμα στο Ψηφιακό Αρχείο του Γινιδικού Θεάτρου. Το κείμενο με τους στίχους είναι γραμμένο στη γερμανοεβραϊκή γλώσσα (Γίντις), ενώ οι στίχοι που εμφανίζονται στο μουσικό αρχείο είναι εκρωμαϊσμένοι σε μία φωνητική μεταγραφή που φαίνεται προσανατολισμένη στη γερμανική σκηνή. Το τυποποιημένο σύστημα μεταγλώττισης του Γινιδικού Επιστημονικού Ινστιτούτου δεν ήταν τότε ευρέως διαδεδομένο και πολλές μεταγραφές μοιάζουν με γερμανικά, με τα οποία είναι στενά συνδεδεμένη η γίντις.

Το τραγούδι είναι επίσης γνωστό και ως «Το Μοσχάρι», καθώς οι στίχοι αναφέρονται σε ένα μοσχάρι που οδηγείται για σφαγή στην αγορά.
Οι στίχοι από τα εβραϊκά όπως τους απέδωσε ο Sholom Secunda λένε:
«Σ’ ένα κάρο βρίσκεται δεμένο κι αβοήθητο ένα μοσχάρι που είναι καταδικασμένο να πεθάνει. Ψηλά από πάνω του πετάει ένα χελιδόνι που εκτοξεύεται επιδεικτικά στον ουρανό.
Ο αέρας γελάει στο χωράφι με τα καλαμπόκια. Γελάει με όλη του τη δύναμη. Γελά και γελά όλη την ημέρα και τη μισή νύχτα.
Ντόνα, Ντόνα, Ντόνα…
Τώρα το μοσχάρι κλαίει σιωπηλά. «Πες μου άνεμε, γιατί γελάς;». Γιατί δεν μπορώ να πετάξω σαν το χελιδόνι; Γιατί έπρεπε να γίνω μοσχάρι;
Τα μοσχάρια γεννιούνται και σύντομα σφάζονται χωρίς ελπίδα να σωθούν. Μόνο όσοι έχουν φτερά σαν τα χελιδόνια, δεν θα ζήσουν ποτέ σκλαβιά».

Οι στίχοι στ’ αγγλικά (όπως τους διασκεύασαν οι Arthur Kevess και Teddi Schwartz) λένε:
«Σ’ ένα κάρο δεμένο για την αγορά υπάρχει ένα μοσχάρι με θλιμμένα μάτια. Ψηλά από πάνω του φτερουγίζει ένα χελιδόνι στον ουρανό.
Πως γελούν οι άνεμοι. Γελούν με όλη τους τη δύναμη. Γελούν και γελούν όλη την ημέρα και τη μισή καλοκαιρινή νύχτα.
Ντόνα, Ντόνα, Ντόνα…
«Σταμάτα να παραπονιέσαι» είπε ο αγρότης. «Ποιος σου είπε να είσαι μοσχάρι; Γιατί δεν έχεις φτερά να πετάξεις όπως το χελιδόνι τόσο περήφανο κι ελεύθερο;».
Τα μοσχάρια εύκολα δένονται και σφάζονται χωρίς ποτέ να γνωρίζουν γιατί. Αλλά όποιος θεωρεί πολύτιμη την ελευθερία, σαν το χελιδόνι έχει μάθει να πετά».

Κατά μία ερμηνεία, αυτό το τραγούδι γίνεται αντιληπτό ως έργο που στερείται οποιουδήποτε θρησκευτικού νοήματος. Το δεμένο μοσχάρι ενσαρκώνει αυτούς που είναι δέσμιοι μιας μονότονης ζωής από την οποία είναι ανίκανοι να ξεφύγουν ή που υποφέρουν από μία εξουσία που τους στερεί την ελευθερία.

Αντίθετα, το χελιδόνι συμβολίζει εκείνους που καταφέρνουν να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, αναζητώντας μια ζωή χωρίς περιορισμούς, ή εκείνους που ξεφεύγουν από την πολιτική καταπίεση για να ζήσουν πλήρως την ελευθερία τους. Για την πλειοψηφία των καλλιτεχνών που έχουν ερμηνεύσει το τραγούδι, αλλά και γι’ αυτούς που το γνωρίζουν και το εκτιμούν, το «Donna Donna» -είτε στην έκδοση με τους γινιδικούς στίχους, είτε σε μια μετάφραση πιστή στο πνεύμα τους- είναι μία ωδή στην ελευθερία.

Κάποιοι βλέπουν σ’ αυτό το υπέροχο τραγούδι μία αλληγορία της μοίρας που προοριζόταν για τους Εβραίους που μεταφέρθηκαν στα «στρατόπεδα θανάτου» κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προφανώς αυτό δεν μπορεί να ισχύει γιατί οι στίχοι γράφτηκαν το 1940. Ακόμα και αν ήταν ήδη γνωστός ο εξοστρακισμός των Εβραίων στη ναζιστική Γερμανία και την Πολωνία -ή η εγκατάστασή τους στα γκέτο του Λοτζ, της Βαρσοβίας και αλλού- κανείς δεν γνώριζε ακόμη τα τερατώδη σχέδια για την εξόντωσή τους ως μέρος της «τελικής λύσης».

Μία άλλη ερμηνεία είναι ότι το τραγούδι έχει θρησκευτικό χαρακτήρα. Στην περίπτωση αυτή, ο μόσχος συμβολίζει το σώμα, τον υλισμό και τις γήινες παρορμήσεις, ενώ το χελιδόνι συμβολίζει την ψυχή, την πνευματική απελευθέρωση, την ανύψωση προς τον Θεό.

Το μοσχάρι, λοιπόν, το οποίο οδηγείται δεμένο στην αγορά για να σφαχθεί, είναι μία μεταφορά για το ταξίδι του σώματος προς τον θάνατο. Το μοσχάρι (δηλαδή το σώμα) πενθεί επειδή έχει συνδεθεί με τη ζωή και την ευχαρίστηση και φοβάται το άγνωστο του επόμενου κόσμου. Ο Meindel Weinberger περιγράφει στο «Εβραϊκό Περιοδικό» (The Jewish Magazine, Ιούνιος 2010) το άγχος του μοσχαριού ως τον φόβο ενός θανάτου που οδηγεί στο άγνωστο (ή ενός πιθανού τίποτα). Αντίθετα, ερμηνεύει τη χαρούμενη απροσεξία του χελιδονιού ως βεβαιότητα για την είσοδο της ψυχής του στον Παράδεισο. 
 
Το χελιδόνι, λοιπόν, που φτερουγίζει γρήγορα στον ουρανό αντιπροσωπεύει την ψυχή. Η θεϊκή ψυχή είναι μέρος της οντότητας του Θεού και δεν δεσμεύεται από τους υλικούς περιορισμούς του φυσικού κόσμου. Είναι ελεύθερη να πετάξει στην πνευματική σφαίρα πολύ πάνω από τη γήινη. Η ψυχή δεν φοβάται τον θάνατο γιατί το σπίτι της είναι περισσότερο στον ουρανό παρά στη γη.    

Όσο για τον άνεμο, γελάει με τον παράλογο αγώνα του ανθρώπου να ικανοποιήσει τις υλικές επιθυμίες του παρά να αναζητήσει την πνευματική του ανύψωση.

Αλλά γιατί οι άνεμοι γελούν όλη την ημέρα και μόνο τη μισή καλοκαιρινή νύχτα; Σύμφωνα με την Τορά (τον Νόμο του Μωυσή), η νύχτα χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος της νύχτας, από το ηλιοβασίλεμα μέχρι τα μεσάνυχτα, θεωρείται η ώρα της ενδοσκόπησης και της αυστηρής κρίσης. Δεν είναι η ώρα για γέλιο αλλά η στιγμή για να λάβουμε υπόψη τα πεπραγμένα της ημέρας και να προβληματιστούμε.

Το δεύτερο μέρος της νύχτας, από τα μεσάνυχτα μέχρι την αυγή, είναι η ώρα της καλοσύνης κι αυτή η καλοσύνη συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Τις καλοκαιρινές ημέρες το φως της ημέρας είναι στο μέγιστο και η νύχτα είναι ανάλογα μικρότερη.

Ο αγρότης αντιπροσωπεύει τον δίκαιο άνθρωπο που μας επιπλήττει λέγοντας «Ποιος σου είπε να είσαι μοσχάρι;». Γιατί ορίζεις τον εαυτό σου με το σώμα σου; Αν το κάνεις, δεν είσαι καλύτερος από ένα μοσχάρι που οδηγείται στη σφαγή, γιατί είσαι δεμένος από τις επιθυμίες σου και προορίζεσαι να πεθάνεις.
«Γιατί δεν έχεις φτερά να πετάξεις;». Συνδέσου με την ψυχή σου και ξεπέρασε τους φυσικούς σου περιορισμούς. Πέτα στο πνευματικό βασίλειο και νιώσε τη δύναμη της ψυχής σου.

Με λίγα λόγια:
Το αβοήθητο μοσχάρι που οδηγείται στη σφαγή αντιπροσωπεύει την κοντόφθαλμη εμμονή στις γήινες ανησυχίες, γεγονός που οδηγεί στη μη κατανόηση του σκοπού της ζωής. Αντίθετα, το χελιδόνι, που έχει μάθει να πετάει, αντιπροσωπεύει την ιδέα της απόκτησης της ελευθερίας, αποφεύγοντας τον γήινο πόνο με την κατανόηση και την ενστέρνιση ενός υψηλότερου σκοπού στη ζωή.

Η τελευταία στροφή χρησιμεύει ως το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας, ένα μάθημα για όλη την ανθρωπότητα. Αν παραμείνεις ασυνείδητος της ψυχής σου, εύκολα θα βρεθείς δεμένος και σφαγμένος (δηλ. θα ζεις υποδουλωμένος στις επιθυμίες σου και το σώμα σου θα πεθάνει χωρίς να καταλάβεις τον σκοπό της ζωής). Αλλά αν θεωρήσεις πολύτιμη την ελευθερία, την ελευθερία της ψυχής, τότε θα μάθεις να ξεπερνάς τους περιορισμούς του σώματος και του μικρού μυαλού και θα κατανοήσεις τη ζωή από μία υψηλότερη προοπτική -θα είσαι ελεύθερος.

Είτε επιλέξουμε να θεωρήσουμε το «Donna Donna» ως ωδή στην ελευθερία είτε ως θρησκευτικό μήνυμα, ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι στίχοι αυτού του τραγουδιού δεν θα τραγουδιόντουσαν τόσο συχνά αν δεν τους συνόδευε μία υπέροχη μελωδία. Αυτό οφείλεται στο ταλέντο του Sholom Secunda, ενός συνθέτη, ο οποίος ήταν ήδη γνωστός από τη μεγάλη εβραϊκή επιτυχία «Bei Mir Bistu Sheim» που έγραψε το 1932.

Στο έργο «Esterke», η ορχήστρα παίζει τη μελωδία του «Ντάνα-Ντάνα» σε διάφορα σημεία. Το πρωτότυπο είναι γραμμένο σε 2/4 και Σολ μινόρε, για ντουέτο ενός άνδρα και μίας γυναίκας, χορωδία και συνοδεία ορχήστρας. Ο Secunda έγραψε το «Ντάνα-» για την ορχηστρική επένδυση και το «Ντάνα-Ντάνα» για τη φωνητική. Το γινιδικό κείμενο γράφτηκε με λατινικό αλφάβητο. Για το χορωδιακό μέρος, ο Secunda έγραψε «andantino» (κάπως αργά) και «sempre staccato» (συνεχές παίξιμο staccato). Η μελωδία της εισαγωγής χρησιμοποιήθηκε επίσης στο τέλος του τραγουδιού. Ο Secunda έγραψε «piu mosso» (πιο γρήγορα) για το ρεφρέν και κάποια αποσπάσματα που τονίζουν τους ανέμους. Στην αρχή, μία γυναίκα τραγουδάει τέσσερα μέτρα και έπειτα ο άνδρας τραγουδάει τα επόμενα τέσσερα. Μαζί τραγουδάνε το ρεφρέν. Αν και τραγουδά το τρίτο μέρος του «Ντάνα Ντάνα» (= «Ντάνα, Ντάνα, Ντάνα, Ντάνα…»), μερικές φορές ο άνδρας τραγουδά χαμηλότερα από τη μελωδία. Στη συνέχεια ο άντρας τραγουδάει τη μελωδία ενώ η γυναίκα τραγουδά μερικές φορές «Dana» και άλλες φορές τραγουδά «Ah» με ψηλή φωνή ή τεχνικό πέρασμα. Για το τέλος του πρώτου κουπλέ, ο Secunda έγραψε «molto rit» (ξαφνικά πολύ πιο αργά) ενώ για τη χορωδιακή μουσική έγραψε «ha ha ha».

Ο Secunda μετέφρασε το «Dana Dana» στην αγγλική γλώσσα (αλλάζοντας το «Dana» σε «Dona») αλλά η εκδοχή του δεν προσέλκυσε το ενδιαφέρον.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, οι στίχοι μεταφράστηκαν εκ νέου, αυτή τη φορά από τους Arthur Kevess και Teddi Schwartz, και μ’ αυτούς τους στίχους το τραγούδι έγινε γνωστό, ιδιαίτερα με την ηχογράφηση της Joan Baez το 1960. Στην εκδοχή της φέρει τον τίτλο «Donna Donna» (διπλασιάζοντας το «n») και έγινε τόσο δημοφιλές που και οι μεταγενέστερες εκτελέσεις χρησιμοποίησαν το διπλό «n». 

Η folk/country εκτέλεση της Joan Baez είναι γραμμένη σε Φα δίεση μινόρε (F# minor) και με ρυθμό 117bpm. Κιθάρα έπαιξαν η ίδια και ο Fred Hellerman.

Το «Donna Donna» ερμηνευμένο από την Joan Baez κυκλοφόρησε σε single το 1960 και έγινε βασικό κομμάτι του ρεπερτορίου της. Μάλιστα η Baez το ερμήνευε στα κινήματα διαμαρτυρίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπου συμμετείχε κατά τη δεκαετία του 1960, αλλά και μέχρι την τελευταία της συναυλία το 2019.

Το τραγούδι ηχογραφήθηκε από πολλούς άλλους καλλιτέχνες και σε διάφορες άλλες γλώσσες: βιετναμέζικα, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, καταλανικά, ρωσικά, σουηδικά κ.ά.

Άλλες εκτελέσεις:

• Theodore Bikel (1959, με τους γινιδικούς στίχους ως «Dona Dona» στον δίσκο «Theodore Bikel Sings More Jewish Folk Songs»).
• The Chad Mitchell Trio (1961, ζωντανή ηχογράφηση στον δίσκο «Mighty Days On Campus»).
• Claude Francois (1964, γαλλική εκτέλεση στο E.P. «7e Serie - Donna Donna»). Στίχοι: Vline Buggy, Claude Francois. Έφτασε στο Νο 1 της Γαλλίας. Στιχουργικά η εκτέλεση αυτή έχει εντελώς διαφορετικό θέμα καθώς δεν περιγράφει πλέον ένα αβοήθητο μοσχάρι που οδηγείται στη σφαγή του, όπως στην αρχική γινιδική εκτέλεση, αλλά περιγράφει τα προβλήματα ενός φιλόδοξου νεαρού αγοριού που μεγαλώνει κάνοντας όνειρα για το μέλλον του. Στον τελευταίο στίχο, σε μία αυτοβιογραφική συστροφή, ο Claude Francois αναφέρεται στον εαυτό του τραγουδώντας τον στίχο «ce petit garçon que j’étais» («αυτό το μικρό αγόρι που ήμουν»).
• Los Speakers (1964, στα ισπανικά ως «Dona Dona» στον δίσκο «The Speakers»).
• Chad & Jeremy (Ιανουάριος 1965, ως «Dona, Dona» στον δίσκο «Chad And Jeremy Sing For You». Συμπεριλήφθηκε επίσης στη β’ πλευρά του single «If I Loved You» καθώς και στον δίσκο «More Chad & Jeremy», που κυκλοφόρησε το 1966).
• Donovan (Μάιος 1965, πολύ δημοφιλής εκτέλεση της εκδοχής της Joan Baez στον δίσκο «What’s Bin Did And What’s Bin Hid»).
• Bouwman Brothers (Μάιος 1965, γερμανική εκτέλεση με τίτλο «Traume Schaume» σε single. Στίχοι: Carl-Ulrich Blecher. Ηχογραφήθηκε στις 9 Μαρτίου του  1965).
• Ase Kleveland (Αύγουστος 1965, στη γινιδική γλώσσα στον δίσκο «Ase»).
• Duo Ausona (1965, καταλανική εκτέλεση με τίτλο «No T’ Emportis Mai L’ Amor» στον δίσκο «Duo Ausona»).
• Seppo Hanski (1965, φινλανδική εκτέλεση με τίτλο «Dona Dona» σε single. Στίχοι: Tuula Valkama).
• Nechama Hendel (1965, με τους αυθεντικούς γινιδικούς στίχους).
• Lil Malmkwist (1965, σουηδική εκτέλεση σε single. Στίχοι: Majken Johansson).
• Ola & The Janglers (Μάρτιος 1966, σε single).
• Das Klaus Weiss Trio (Σεπτέμβριος 1966, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Greensleeves»).
• The Folkswingers & Harihar Rao (1966, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Raga Rock»).
• Ian & The Zodiacs (1966, στη γινιδική γλώσσα στον δίσκο «Just Listen To Ian & The Zodiacs»).
• Esther & Abi Ofarim (1966, στον δίσκο «Noch Einen Tanz»).
• Jonathan & Michelle (1966, ως «L’ Uomo E La Donna» στον δίσκο «Sei Contento / L’ Uomo E La Donna»).
• Herbert Pagani (1966, ως «Un Capretto» στον δίσκο «Sai Che Basta L’ Amore / Un Capretto»).
• Corry Brokken (1968, ολλανδική εκτέλεση στον δίσκο «Corry Brokken Zingt Kleine Cantates». Στίχοι: Ernst Van Altena).
• Patty Duke (1968, στον ακυκλοφόρητο δίσκο «Patty Duke Sings Folk Songs - Time To Move On». Το τραγούδησε επίσης, εκείνη την εποχή, και στο «Ed Sullivan Show»).
• The Happenings Four (Μάιος 1969, ως «Dona Dona Dona / California Dreamin’» στον δίσκο «Classical Elegance - Baroque ‘n’ Roll»).
• Gene Bua (1969, ως «Dona Dona» στον δίσκο «Love Of Life»).
• Mocedades (1969, στον δίσκο «Pange Lingua»).
• Ann-Kristin Hedmark (1972, σουηδική εκτέλεση στο άλμπουμ «Du Har En Van»).
• Mary Hopkin (1972, στον δίσκο «Live At The Royal Festival Hall»).
• Judy Nash (1972, ως «Dona Dona Dona» στον δίσκο «Tribute To Joan Baez»).
• Felicia Wong (1972, στον δίσκο «Felicia’s Folk Album»).
• Wee Gee (1974, στον δίσκο «Donna Donna»).
• Frederik (1976, φινλαδική εκτέλεση στον δίσκο «Ramaya»).
• Zupfgeigenhansel (1979, ως «Dos Kelbl» στον δίσκο «Jiddische Lieder». Στίχοι: Jtschak Katsenelson).
• Ben Zimet (1980, με τους γινιδικούς στίχους στον δίσκο «Chants Du Yiddishland»).
• Julie Felix (1982, ως «Dona Dona» στον δίσκο «Blowin’ In The Wind»).
• Mozaik’83 (1983, στη γινιδική γλώσσα ως «Donnaj-Dos Kelbl» στον δίσκο «Olumden Once Bir Hayat Vardir»).
• Kisu (1984, φινλανδική εκτέλεση στον δίσκο «Musta Kissa»).
• Mia Marianne och Per Filip (1984, σουηδική εκτέλεση με τίτλο «Dona, Dona» στον δίσκο «Karlekens Ijus». Στίχοι: Per Filip).
• Daniel Popovic (1987, σερβο-κροατική εκτέλεση στον δίσκο «Slomljeno Scre, Jugoton»).
• The Klezmer Conservatory Band (1989, ως «Dona, Dona» στον δίσκο «Oy Chanukah!»).
• Dorothee & Helene (1993, στα γαλλικά, στην τηλεοπτική εκπομπή του TF1 «Rock’n’Roll Show»).
• Moni Ovadia & Carlo Boccadoro (1997, με τους γινιδικούς στίχους ως «Dos Kelbl - Dona Dona» στο άλμπουμ «Nigun»).
• C4 (1998, γαλλική χορευτική Disco εκτέλεση σε single. Έφτασε στο No 25 της Γαλλίας).
• Nicolas Peyrac (1998, γαλλική εκτέλεση στο άλμπουμ «Ils Chantent Claude Francois»). 
• Chava Alberstein (1999, με τους γινιδικούς στίχους ως «Dana Dana» στο άλμπουμ «Yiddish Songs»).
• Budapest Klezmer Band (2000, στη γινιδική γλώσσα στο άλμπουμ «Yiddishe Blues»).
• Scott Gerber (Ιούνιος 2005, ως «Dona Dona» στο άλμπουμ «Songs Of A Jewish Cowboy»).
• Asher Q uinn (2007, ως «Dona Dona Dona» στο άλμπουμ «Songs Of Love And Chains»).
• Helmut Eisel & Band (Σεπτέμβριος 2008, ορχηστρική εκτέλεση με τίτλο «Das Kalbslied» στο άλμπουμ «Klezmer At The Cotton Club»).
• Sumi Jo (2008, με τους γινιδικούς στίχους ως «Dona Dona» στο άλμπουμ «Missing You»).
• Les Stentors (Δεκέμβριος 2010, γαλλική εκτέλεση στο άλμπουμ «Les Stentors»).
• Yao Si Ting (2010, στο άλμπουμ «Eternal Singing - Endless Love IX»).
• Fern Lindzon (Μάρτιος 2011, δίγλωσση εκτέλεση ως «Dona Dona» στο άλμπουμ «Two Kites»).
• Jan Rot (2014, ολλανδική εκτέλεση στο άλμπουμ «Kampvuur». Στίχοι: Jan Rot).
• Anna Hanski, Janus Hanski, Pinja Hanski (2013, φινλανδική εκτέλεση στο single «Me Hanskit - 50 Vuotta - 10 Paalla - Dona Dona»).
• Karsten Troyke (Ιούνιος 2018, ζωντανή ηχογράφηση με τους γινιδικούς στίχους ως «Dona Dona» στο άλμπουμ «Klezmer Concert»).
• Einat Betzalel (με τους γινιδικούς στίχους).
• Rika Zarai (στα εβραϊκά ως «Lama Donna». Κυκλοφόρησε επίσης και μία γαλλική ανατολίτικη εκτέλεση, την οποία συμπεριέλαβε στο άλμπουμ «Hava»).
• Tam Ca Áo Trắng (στα βιετναμέζικα, σε στίχους του Trần Tiến). Υπάρχει και μία λιγότερο δημοφιλής βιετναμέζικη εκτέλεση με τίτλο «Tiếc Thương», όπου ένας άνδρας εκφράζει το πένθος για την αγαπημένη του που πέθανε σε νεαρή ηλικία).

DONNA DONNA - Joan Baez

On a wagon bound for market
There's a calf with a mournful eye
High above him there's a swallow
Winging swiftly through the sky

How the winds are laughing
They laugh with all their might
Laugh and laugh the whole day through
And half the summer's night

Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don

"Stop complaining!" said the farmer
"Who told you a calf to be?
Why don't you have wings to fly with
Like the swallow so proud and free?"

[Chorus]

Calves are easily bound and slaughtered
Never knowing the reason why
But whoever treasures freedom
Like the swallow has learned to fly

[Chorus]