Ασύμμετροι ελληνικοί ρυθμοί

Οι ασύμμετροι ρυθμοί χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στο ελληνικό τραγούδι.

Πρόκειται για ρυθμούς όπου ο κάθε χρόνος δεν έχει απαραίτητα την ίδια διάρκεια με άλλους. Για παράδειγμα, σε 3/4 υπάρχουν τρεις χρόνοι και ο καθένας ισοδυναμεί με ένα τέταρτο, ενώ στους ασύμμετρους ρυθμούς κάποιοι χρόνοι ισοδυναμούν με ένα τέταρτο, ενώ άλλοι με ένα τέταρτο παρεστιγμένο (ή τρία όγδοα).

Οι ασύμμετροι ρυθμοί είναι ίσως λίγο δύσκολοι αρχικά στην κατανόησή τους, αλλά όταν εξοικειωθούμε μαζί τους έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί δίνουν μια ιδιαίτερη ρυθμική ποικιλία. Ακολουθούν οι πιο συνηθισμένοι, με παραδείγματα από γνωστά τραγούδια.

5/8

Ο ρυθμός 5/8 αποτελείται από δύο χρόνους : 3+2 όγδοα. Oνομάζεται Τσακώνικος στα δημοτικά τραγούδια.

Παραδείγματα (τραγούδια στα οποία έχει χρησιμοποιηθεί)

"Τζαμάικα” και “Μια καλημέρα είναι αυτή” του Μάνου Λοϊζου

"Το φεγγάρι είναι κόκκινο” του Μάνου Χατζιδάκι

7/8

Προσθέτοντας ένα ακόμα χρόνο στον προηγούμενο ρυθμό, έχουμε τα 7/8 , το γνωστό καλαματιανό, που αναλύεται σε τρεις χρόνους 3+2+2.

Παραδείγματα

“Στον ποταμό τον Πάμισο” του Χατζιδάκι

“Από το πάρκο στη Μυροβόλο” των Χειμερινών Κολυμβητών

“Παραμύθι με λυπημένο τέλος” του Μίλτου Πασχαλίδη

8/8

Αν στο δεύτερο χρόνο των επτά ογδόων προσθέσουμε άλλο ένα όγδοο, σχηματίζεται ο ρυθμός αυτός, που αποτελείται επίσης από τρεις χρόνους : 3+3+2.

Παραδείγματα

"Ω καλή μου ξανθιά” του Χατζιδάκι

"Έλα μαζί μου” του Παντελή Λεούση

"Όλα σε θυμίζουν” του Λοϊζου

9/8

Προσθέτουμε στα 7/8 άλλο ένα χρόνο αποτελούμενο από δύο όγδοα και έχουμε τα 9/8, που μπορούν να αναλυθούν σε τέσσερις χρόνους : 3+2+2+2.

Παραδείγματα

“Τώρα που πας στην ξενιτειά”του Χατζιδάκι

"Μη μιλάς άλλο γι'αγάπη" του Διονύση Σαββόπουλου

"Πού ναι τα χρόνια” του Σταύρου Κουγιουμτζή

11/8

Ένας επιπλέον χρόνος που προστίθεται στα 9/8, μας δίνει το νέο αυτό ρυθμό, που έχει πέντε χρόνους: 3+2+2+2+2. O ρυθμός αυτός δεν είναι συνηθισμένος, αλλά υπάρχει ένα ορχήστρικό του Χατζιδάκι που τον χρησιμοποιεί : “Χορός σε 11/8”.