Αγροτοκτηνοτροφικά & μητροπολιτικά τραγουδοποιήματα από τους Χαΐνηδες

Γράφει ο Παναγιώτης Κοτσώνης (travelogue)
45 άρθρα στο MusicHeaven

Ένα διπλό cd μας επιφύλαξαν για μία ακόμη φορά οι Χαΐνηδες, αποδεικύοντας πως ακόμη και σε εποχές μειωμένης καλλιτεχνικής δραστηριότητας, υπάρχουν «μουσικοί αντάρτες», όρος που δικαιωματικά τους ανήκει και μάλιστα όχι μόνο εξ ονόματος, οι οποίοι επαναστατούν για το δικαίωμά τους στην έκφραση.  Το πρώτο cd με τίτλο «Αγροτοκτηνοτροφικά» πρόκειται για μια φωνητική & μουσική χαρτογράφηση της Κρήτης, αφού συμμετέχουν ερμηνευτικά σημαντικοί λυράρηδες και λαουτιέρηδες από τους τέσσερις νομούς του νησιού, όπως ο Ψαραντώνης & ο γιος του Ψαρογιάννης (Νομός Ρεθύμνου), ο Μανώλης Λιαπάκης (νομός Λασηθίου), ο Μιχάλης Τζουγανάκης (νομός Χανίων) και τέλος οι Κωστής Αβυσσινός, Γιώργης Παπαδάκης και Χαΐνηδες (νομός Ηρακλείου). Διόλου τυχαίος και ο τίτλος, εφόσον τα στιχουργικά θέματα & οι μελωδικές-ρυθμικές φόρμες με βασικό άξονα την Κρητική μουσική που αποτελεί σταυροδρόμι των μουσικών επιρροών της ανατολικής Μεσογείου, ερμηνευμένες με τις ιδιαίτερες χροιές των ερμηνευτών (χαρακτηριστικότερη όλων η ερμηνεία του Ψαραντώνη στις «Κοντυλιές του Ιερώνυμου Μονκ»), εκφράζονται με απλότητα και καθαρότητα. Με την ίδια ατόφια διάθεση για ζωή που διακρίνει ημί-κλειστες κοινωνίες όπως η Κρητική κοινωνία, ή οι νομαδικές αυτοοργανωμένες κοινωνίες των Ρομά. Η λιτότητα στις αγροτοκτηνοτροφικές κοινωνίες, άμεσα συνδεδεμένες με τη φύση, είναι δεδομένη και καταλήγει βιωματική στο βαθμό που τα συναισθήματα και οι προσωπικές εμπειρίες συνυφάζονται με στοιχεία της φύσης «άκουσε από κοντά την καρδιά μου πως βροντά και μπουμπουνίζει, τον καιρό πως φοβερίζει» αλλά και του ουρανού, της γης, του ορίζοντα, που συνδέονται όχι με την ώρα αλλά με τη φυσική έννοια του χρόνου «του φεγγαριού τα μυστικά κανένας δεν γνωρίζει, γιατί η νύχτα το ξυπνά κι η μέρα το κοιμίζει». Είτε θλιβερά, είτε ευχάριστα τα βιώματα, αποκρυσταλλωμένα από τις συμβάσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής γίνονται ο μοναδικός οδηγός για όσους επιλέγουν να ζούνε  «κόντρα στον καιρό κι ενάντια στο νόμο».

Ο Δημήτρης Αποστολάκης, ιθύνων νους και σε αυτό το δίσκο στιχουργικά και συνθετικά (με εξαίρεση το τραγούδι «17 του Μηνά» που στιχουργικά ανήκει στον Μηνά Μπαμπάτση και τη συνθετική σύμπραξη με τον Θοδωρή Ρέλλο στο τραγούδι «Οι εντιμότατοι φίλοι μου») έχει δηλώσει σε συνέντευξή του, πως οι Χαΐνηδες «δεν κάνουν παράδοση, κάνουν παραλαβή». Έτσι, λοιπόν, στα «Μητροπολιτικά» μας χαρίζουν ό,τι έχουν παραλάβει από την παράδοση και έχουν μετουσιώσει με μοναδική ικανότητα και με την ενορχηστρωτική συνεργασία του Θοδωρή Ρέλλου (Mode Plagal) που αφήνει το στίγμα της. Στο συγκεκριμένο δίσκο, είναι εμφανής η αντίληψη των Χαΐνηδων για τη μη προσκόλλησή τους στον παραδοσιακό ήχο με την κλασσική, στενόμυαλη έννοια. Και τι δεν βρίσκει ο ακροατής εδώ, από βαλκανική μουσική, τζαζ μέχρι ζεϊμπέκικο πλαισιωμένα σε ένα ακουστικό αποτέλεσμα που μόνο «αχταρμά» δεν θυμίζει, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ήχο που έχει καθιερώσει η μπάντα εδώ και 20 χρόνια. Οι ερμηνείες της Μαρίας Κώτη και του Δημήτρη Ζαχαριουδάκη μαζί με την «πρόζα-έκπληξη» του Δημήτρη Πουλικάκου στο «Τζάνγκο», αποδίδουν επακριβώς το νοήματα των στίχων για τις αναζητήσεις, τους προβληματισμούς που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος στις πολυπολιτισμικές και παγκοσμιοποιημένες Μητροπόλεις και τον τρόπο που αυτές προσπαθούν να αφομοιώσουν ετερόκλητα στοιχεία που εισβάλλουν σε αυτές διεκδικώντας ένα μερίδιο ζωής.

Το νέο δισκογραφικό αποτέλεσμα των Χαΐνηδων αποτελείται από δυό ολότελα διαφορετικές προτάσεις, τουλάχιστον ως προς τα τεχνικά σημεία που αφορούν την ενορχήστρωση και τις μουσικές επιρροές. Ωστόσο, νοηματικά, θαρρώ πως η δεύτερη έρχεται ως φυσική συνέπεια της πρώτης. Οι Χαΐνηδες δίνουν τη δική τους απάντηση – προβληματισμό στην  - πρωτιστώς -  πολιτισμική κρίση της εποχής. Ακολουθώντας τα μονοπάτια και τις εικόνες που μας προτρέπουν να διαβούμε μέσα από το νέο μουσικό πειραματισμό τους, θα αντιληφθούμε τον τρόπο που συντελείται το πέρασμα από την Αγροτοκτηνοτροφική στην Μητροπολιτική κοινωνία. Άραγε αυτό το πέρασμα μπορεί να διχοτομηθεί σε δυο παράλληλους δρόμους; Και αν όχι, είναι εξέλιξη ή οπισθοπορεία; Οι  απαντήσεις επαφίονται στην κρίση του ακροατή…

Καλή κρόαση.

Λίστα τραγουδιών:

Αγροτοκτηνοτροφικά

01. Συρτό τσ’ αγάπης

02. Συρτό του Γερακάρη

03. Κοντυλιές του Ιερώνυμου Μονκ

04. Βαρύς πολυθεανός αμανές

05. Συρτό του μαύρου φεγγαριού

06. Συρτό του Σελίμ

07. Συρτό τση νύχτας

08. Καλαματιανό του δειλινού

09. Συρτό του δρόμου

10. Συρτό Ρομά

11. Κοντυλιές του Δον Χουάν Αντόνιο Κασέρες

12. Ριζίτικο τση Γερακίνας

Μητροπολιτικά

01. Ο μάγος

02. Purgatorio Gypsy

03. Εαρινό

04. Ο Τζάνγκο

05. Τα λιοντάρια

06. Το καραβάνι

07. Ωδή στους νικημένους

08. 17 του Μηνά

09. Οι εντιμότατοι φίλοι μου

10. Το δικό μου το κεφάλι

Δισκογραφική εταιρεία: ΜΒΙ