Η ιστορία του Break On Through (To The Other Side)

Το «Break On Through (To The Other Side)» περιλαμβάνεται στον πρώτο δίσκο των Doors, με τίτλο το όνομά τους, που κυκλοφόρησε το 1967. Δεδομένου ότι ήταν το πρώτο τραγούδι του δίσκου αλλά και το πρώτο single των Doors, αυτό είναι το τραγούδι με το οποίο το συγκρότημα συστήθηκε στο κοινό εισάγοντας την καλλιτεχνική του οπτική: «the day destroys the night / Night divides the day».

Στους στίχους του τραγουδιού συναντάμε ταυτόχρονα τη φωτεινή και τη σκοτεινή πλευρά. Την ώρα της αφύπνισης και την ώρα του ονείρου. Πράγματα γνωστά και πράγματα άγνωστα. Όλη η θεματική των Doors βρίσκεται σ’ αυτό το τραγούδι. Και η αίσθηση του επείγοντος που πηγάζει από αυτό, εκφράζει μία ελλοχεύουσα ένταση. Ο τραγουδιστής των Doors, Jim Morrison, βρίσκει καταφύγιο στην αγκαλιά της ερωμένης του και στην ηρεμία των ματιών της, αλλά νιώθει την αγκαλιά της να τον σφίγγει και τα μάτια να του λένε ψέματα. Οι στίχοι εκφράζουν, λοιπόν, την άποψη του Morrison ότι όλα στη ζωή έχουν δύο όψεις και μπορείς πάντα να δεις και την άλλη πλευρά (άποψη η οποία έχει τις βάσεις της στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία). 

Ο Jim Morrison εμπνεύστηκε κάποιους στίχους από το βιβλίο του John Rechy «City Of Night» (1963). Κατά μία εκδοχή, το «Break On Through (To The Other Side)» είναι το πρώτο από τα πολλά τραγούδια των Doors που μιλάνε για το θάνατο και ότι αυτό ακριβώς εννοεί ο τίτλος του τραγουδιού. Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας βασίζονται στο γεγονός ότι η σκέψη του θανάτου γοήτευε ιδιαίτερα τον Morrison, ο οποίος αναρωτιόταν συχνά για το τι υπάρχει «στην άλλη πλευρά».

Κατά μία άλλη εκδοχή, το τραγούδι δεν αναφέρεται στο θάνατο αλλά στα ναρκωτικά και στην «άλλη πλευρά» της συνείδησης. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τα παραισθησιογόνα, χρειάζεται μία συγκεκριμένη ποσότητα προκειμένου να περάσει κανείς στην «άλλη πλευρά» και να βιώσει όλες τις παραισθήσεις. Παίρνοντας μικρότερη ποσότητα, ο χρήστης έχει απλά μία ελαφρώς αλλαγμένη αντίληψη της πραγματικότητας. Αυτή η ερμηνεία δίνει νόημα σε κάποιους στίχους, όπως π.χ. «she gets high».

Τέλος, κατά την τρίτη εκδοχή, το τραγούδι αποτελεί μία παρότρυνση να μη ζούμε σύμφωνα με τις υπαγορεύσεις και τα πρότυπα της κοινωνίας, προκειμένου να γίνουμε αποδεκτοί, αλλά να σπάσουμε το κατεστημένο και να έχουμε την ελευθερία της δημιουργικότητας και της προσωπικότητάς μας. Το μήνυμα, λοιπόν, είναι να μην καταπιέζουμε την προσωπικότητά μας και την επιθυμία μας να επαναστατήσουμε, αλλά να περάσουμε από την άλλη πλευρά και να κάνουμε αυτό που επιθυμούμε. Ο ίδιος ο Morrison είπε κάποτε:

- Ένα άτομο πρέπει να είναι πρόθυμο να τα παρατήσει όλα. Και όχι μόνο τον πλούτο αλλά όλες αυτές τις μαλ… που του έχουν διδάξει με την πλύση εγκεφάλου που του κάνανε. Πρέπει να ξεφύγεις απ’ όλα αυτά και να περάσεις στην άλλη πλευρά.

Η ηχογράφηση του «Break On Through» έγινε τον Αύγουστο του 1966 με παραγωγό τον Paul A. Rothchild και με τον Jim Morrison στα φωνητικά, τον Robby Krieger στην ηλεκτρική κιθάρα, τον Ray Manzarek στα πλήκτρα και τον John Densmore στα drums.

Ο γρήγορος ρυθμός του τραγουδιού γράφτηκε σε χρόνο 4/4. Ο John Densmore έπαιξε drums χτυπώντας με τις μπαγκέτες του τα πλαϊνά του ταμπούρου, ενώ η μπασογραμμή και το beat του τραγουδιού είναι εμπνευσμένα από τη βραζιλιάνικη bossa nova και καλλιτέχνες όπως τους Joao Gilberto και Antonio Carlos Jobim.

Το κομμάτι ξεκινάει μ’ έναν ρυθμό στα drums με άρωμα Jazz, παρόμοιο μ’ αυτό που παίζει ο Billy Higgins στην εισαγωγή του «Soy Carifa» του Dexter Gordon. Ο John Densmore εκτίμησε τη νέα (τότε) τρέλα για τη bossa nova, που προερχόταν από τη Βραζιλία, κι έτσι αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τον ίδιο ρυθμό και στο τραγούδι. Αργότερα προστέθηκε και ένα ιδιόμορφο και αποσπασματικό σόλο στο όργανο, παρόμοιο με την εισαγωγή του «What’d I Say» του Ray Charles (1959), το οποίο έχει και μερικές σκόπιμα λανθασμένες νότες.

Ο κιθαρίστας των Doors, Robby Krieger, είπε σε μία συνέντευξή του ότι το riff της κιθάρας είναι εμπνευσμένο από το «Shake Your Moneymaker» (του Elmore James) αλλά από την εκτέλεση των Paul Butterfield Blues Band που κυκλοφόρησε το 1965. Ωστόσο υπάρχουν περισσότερες ομοιότητες με το «Mellow Down Easy» του Little Walter, όπως το διασκεύασαν και πάλι οι Paul Butterfield Blues Band.

Η μπασογραμμή, παρόμοια με την τυπική μπασογραμμή που χρησιμοποιείται στη bossa nova, συνεχίζεται σχεδόν απρόσκοπτα καθ’ όλη τη διάρκεια του τραγουδιού.

Τα φωνητικά του Jim Morrison είναι μίξη από δύο διαφορετικές ηχογραφήσεις. Οι λογοκριτές της Electra Records αντιτέθηκαν στον αυθεντικό στίχο του ρεφρέν («She gets high») και στη χρήση ναρκωτικών που υπονοούσε, με αποτέλεσμα να αφαιρεθεί από την ηχογράφηση η λέξη «high» και ο στίχος να ακούγεται σκέτα «She gets». Εντούτοις στη ζωντανές εκτελέσεις του τραγουδιού ακούγεται καθαρά η λέξη «high» ενώ η ίδια λέξη επανήλθε στην αρχική της θέση στις remastered επανακυκλοφορίες μετά το 1990. Παρόλα αυτά, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που παίζουν κλασικό ροκ και οι περισσότερες συλλογές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τη λογοκριμένη εκδοχή, καθώς είναι η πιο οικεία εκδοχή στους ακροατές.

Για την προώθηση του τραγουδιού, το Νοέμβριο του 1966 ο Mark Abramson σκηνοθέτησε ένα μουσικό βίντεο. Λίγο καιρό αργότερα, στο Los Angeles, οι Doors έκαναν την πρώτη τους τηλεοπτική εμφάνιση, σε μία εκπομπή με τίτλο Boss City. Όμως, επισήμως, το μουσικό βίντεο δεν κυκλοφόρησε από τους Doors παρά το Νοέμβριο του 2006 όταν και συμπεριλήφθηκε στο box set «Perception».

Το «Break On Through» κυκλοφόρησε σε single την 1ηΙανουαρίου 1967 έχοντας στη β’ πλευρά το «End Of The Night». Την ίδια μέρα, οι Doors παρουσίασαν το τραγούδι στην τηλεοπτική εκπομπή Shebang (χωρίς να το παίξουν ζωντανά). 

Το τραγούδι έφτασε στο Νο 126 των Η.Π.Α., όπου έτυχε κάποιας προβολής από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς του Los Angeles, κυρίως επειδή το ζητούσαν οι συγγενείς και οι λίγοι φίλοι που είχαν τότε οι Doors. Επίσης, 24 χρόνια αργότερα, το τραγούδι έφτασε και στο Νο 64 της Μεγάλης Βρετανίας (επανακυκλοφόρησε στο πλαίσιο της προβολής της ταινίας «Doors»).

Από εμπορικής άποψης το ντεμπούτο των Doors κάθε άλλο παρά επιτυχημένο ήταν. Παρόλα αυτά, το «Break On Through» έμεινε στην ιστορία ως ένα από τα πιο κλασικά και δημοφιλή τραγούδια των Doors ενώ έγινε εξαρχής και αναπόσπαστο κομμάτι των ζωντανών τους εμφανίσεων.

Ζωντανές ηχογραφήσεις του τραγουδιού περιλαμβάνονται στα: «Live At The Matrix» (Μάρτιος 1967, υπάρχει και σε DVD), «Live At The Aquarius Theatre: The First Performance» (Ιούλιος 1969), «Live At The Aquarius Theatre: The Second Performance» (Ιούλιος 1969), «Live In Hollywood» (Ιούλιος 1969), «Absolutely Live» (1970), «Live In New York» (Ιανουάριος 1970, σε μία πολύ καλή εκτέλεση όπου το συγκρότημα έρχεται σε επαφή με την Jazz και Blues πλευρά του), «Bright Midnight: Live In America» (Ιανουάριος 1970, η ίδια ηχογράφηση που περιλαμβάνεται και στο «Live In New York»), «Live In Boston» (Απρίλιος 1970), «Live In Philadelphia» (Μάιος 1970), «Live In Pittsburgh» (Μάιος 1970), «Live In Detroit» (Αύγουστος 1970) και «In Concert» (Αύγουστος 1970, η ίδια ηχογράφηση που περιλαμβάνεται και στο «Live In Detroit»). 

Οι εναπομείναντες Doors ερμήνευσαν το τραγούδι και στη συναυλία που έδωσαν στο Θέατρο Λυκαβηττού τον Ιούλιο του 2004.

Άλλες εκτελέσεις

Το Μάιο του 1995 το μεξικάνικο συγκρότημα Cuca κυκλοφόρησε μία εκτέλεση του «Break On Through (To The Other Side)», η οποία περιλαμβάνεται ως hidden track στο άλμπουμ «La Racha».

Το 1996 κυκλοφόρησε στην Αυστρία ένα CD single με 6 εκδοχές του «Break On Through»: Radio Edit, Extended Version, Double Deep Mix, The Other Side Mix, Hardcore Mix και Original Version.

Κατά την περίοδο 1997-1999, οι Blondie ερμήνευαν το τραγούδι σε συναυλίες τους.
Το Σεπτέμβριο του 2000, τα εναπομείναντα μέλη των Doors έπαιξαν μία εκτέλεση του «Break On Through» για τις ανάγκες της τηλεοπτικής εκπομπής Storytellers του VH1. Το κενό του Jim Morrison στα φωνητικά συμπλήρωσε ο Scott Weiland των Stone Temple Pilots.
Το Νοέμβριο του 2000 κυκλοφόρησε η συλλογή-αφιέρωμα στους Doors «Stoned Immaculate: The Music Of The Doors», η οποία περιλαμβάνει μία εκτέλεση του «Break On Through» από τους Stone Temple Pilots (τουτέστιν και πάλι με τον Scott Weiland στα φωνητικά). Η εκτέλεση αυτή είναι αντάξια της πρωτότυπης και μάλιστα συμμετέχουν και οι Robby Krieger και Ray Manzarek.

Το 2002 το σέρβικο συγκρότημα Night Shift κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Undercovers».
Το Νοέμβριο του 2002 ο Travis Meeks ερμήνευσε ζωντανά το τραγούδι σε μία συναυλία του Robbie Krieger.

Το 2004 ο BT (Brian Wayne Transeau) κυκλοφόρησε ένα remix του «Break On Through».
Το 2007 ο D.J. Disse κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «When I’m Bored I Change Colour».
Τον Ιούνιο του 2008 οι Marc Ribot’s Ceramic Dog κυκλοφόρησαν μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Party Intellectuals».
Τον Απρίλιο του 2010 οι Cypress Hill κυκλοφόρησαν το «Take My Pain», όπου χρησιμοποίησαν sample από το «Break On Through» (περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Rise Up»).

Την ίδια χρονιά ο Γιώργος Δημητριάδης τραγούδησε ζωντανά το «Break On Through» σε medley μαζί με το «Σάββατο» του ιδίου και το «Rock n’ Roll Στο Κρεβάτι» του Παύλου Σιδηρόπουλου.

Το τραγούδι ερμηνεύτηκε επίσης από το βρετανικό ροκ συγκρότημα Bush.

Το «Break On Through» ακούγεται τρεις φορές στην ταινία του Oliver Stone «The Doors» (1991). Την πρώτη φορά στο σπίτι του Ray Manzarek, τη δεύτερη φορά ζωντανά, όταν οι Doors το παίζανε στο club London Fog, και την τρίτη φορά στην περίφημη συναυλία στο Miami όταν ο Jim Morrison ανακατεύθηκε στο πλήθος για να αποφύγει την αστυνομία αφού πριν είχε ξεγυμνωθεί μπροστά στο ακροατήριο. Στην τελευταία αυτή σκηνή, το τραγούδι ερμηνεύτηκε μαζί με το «Dead Cats, Dead Rats» κάτι που έκαναν συχνά οι Doors στις συναυλίες τους.

Το «Break On Through» ακούστηκε επίσης στην ταινία «Forrest Gump» (1994, στη σκηνή που ο Forrest παίζει ping-pong ενώ βρίσκεται στο Βιετνάμ), στην ταινία «Σύρριζα» (Jarhead, 2005), στο ντοκιμαντέρ για τη ζωή των Doors με τίτλο «When You’re Strange» (2009), ενώ χρησιμοποιήθηκε και στο trailer της ταινίας «Μπαμπούλας Α.Ε.» (Monsters Inc, 2001) και της ταινίας «21» (2008).

Το 1993 το τραγούδι ακούστηκε σ’ ένα επεισόδιο της αμερικανικής σειράς κινουμένων σχεδίων Simpsons, στη σκηνή που ο Κράστυ ο Κλόουν παρουσιάζει στο κοινό ένα βίντεο με τον εαυτό του σε νεαρότερη ηλικία να τραγουδάει το «Break On Through» πίσω στο 1973.
Το 2002 η Cadillac ξεκίνησε τη διαφημιστική της εκστρατεία με τίτλο «Break Through». Η εταιρεία είχε ζητήσει άδεια από τους Doors για τη χρήση του «Break On Through» αλλά το συγκρότημα αρνήθηκε. Έτσι η Cadillac χρησιμοποίησε τελικά το «Rock And Roll» των Led Zeppelin παρόλο που τόσο το concept της διαφήμισης όσο και το λογότυπο της αφίσας (Break Through) παραπέμπουν στο «Break On Through», με τη διαφορά ότι λείπει η λέξη «on» (καθότι ο τίτλος «Break On Through» ήταν κατοχυρωμένος στους Doors). Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε επίσης στο Victoria’s Secret Fashion Show (2012).

Το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στα παιχνίδια Tony Hawk’s Underground 2 (2004), Burnout Revenge (2005, remix διάρκειας 7:08) και Rock Band 3.

Το 1992 το τραγούδι έδωσε τον τίτλο του στο βιβλίο των James Riordan και Jerry Prochnicky «Break On Through: The Life And Death Of Jim Morrison», καθώς και στην έκθεση που πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 2007 στο Rock and Roll Hall Of Fame με τίτλο «Break On Through: The Lasting Legacy Of The Doors».

Το 2003 η ιστοσελίδα classicRock.about.com κατέταξε το «Break On Through» στο Νο 70 των 500 καλύτερων Rock and roll τραγουδιών.

Κωνσταντίνος Παυλικιάνης

BREAK ON THROUGH (To the Other Side) – The Doors

You know the day destroys the night
Night divides the day
Tried to run
Tried to hide
Break on through to the other side
Break on through to the other side
Break on through to the other side, yeah

We chased our pleasures here
Dug our treasures there
But can you still recall
The time we cried
Break on through to the other side
Break on through to the other side

Yeah!
C'mon, yeah

Everybody loves my baby (x2)
She gets (high) (x4)

I found an island in your arms
Country in your eyes
Arms that chain
Eyes that lied
Break on through to the other side
Break on through to the other side
Break on through, ooh!
Oh, yeah!

Made the scene
Week to week
Day to day
Hour to hour
The gate is straight
Deep and wide
Break on through to the other side
Break on through to the other side
Break on through (x4)
Yeah (x9)