Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσω να απλοποιήσω την προσέγγιση του ζεϊμπέκικου και του απτάλικου, ώστε να μπορεί ακόμα και ο ερασιτέχνης μουσικός να μελετήσει πιο εύκολα.
Το ζεϊμπέκικο και το απτάλικο, έχουν μια ιδιαίτερη δυσκολία εκτέλεσης από τους μουσικούς που δεν έχουν ασχοληθεί με τους ρυθμούς αυτούς. Γραμμένα στα 9/8 και με μελωδικές γραμμές όπου συναντάμε αξίες 32ωνκαι 64ων, με παλμό μεγαλύτερο των 4ων αποτελούν πονοκέφαλο για όποιον προσπαθεί να ακολουθήσει τις σημειώσεις της παρτιτούρας.
Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί από αυτούς που κάνουν μεταγραφές, γράφουν τα ζεϊμπέκικα και τα απτάλικα σε 9/4 προκειμένου να είναι πιο εύκολη η ανάγνωση της παρτιτούρας.
Το ζεϊμπέκικο είναι «βαρύς» χορός όπου για πολλά χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι πρόκειται για καθαρά αντρικό χορό. Ακόμα και τώρα, λίγες γυναίκες είναι αυτές που μπορούν να χορέψουν ένα ζεϊμπέκικο αποπνέοντας το χαρακτήρα του.
Είναι σημαντικό να τονίζουμε τα βασικά βήματα, όπως βλέπετε στο παράδειγμα.
Αν και φαινομενικά οι χρονικές αξίες είναι πολύ γρήγορες, το ζεϊμπέκικο είναι αργός χορός, με αποτέλεσμα τα 16ανα παίζονται στην πραγματικότητα στον χρόνο του όγδοου.
Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε καλύτερα τον παλμό, μπορούμε να χωρίσουμε το μέτρο σε δύο μέρη:
Όπου μετράμε σύμφωνα με τον παρακάτω τρόπο:
Στον ρυθμό του ζεϊμπέκικου έχουν γραφτεί άπειρα κομμάτια, ρεμπέτικα, λαϊκά, ακόμα και σύγχρονα! Βασική θεματολογία έχουν την προδοσία, τον έρωτα χωρίς ανταπόκριση, την εγκατάλειψη, ακόμα και την εκδίκηση, την φτώχεια. Γι’αυτό το ζεϊμπέκικο μιλάει απ’ ευθείας στην καρδιά των ελλήνων καθώς είναι συνδιασμένο με τις πιο δύσκολες κοινωνικά εποχές της πατρίδας μας.
Προτεινόμενες παρτιτούρες για πιάνο, φωνή και κιθάρα:
Αυτός ο άνθρωπος αυτός (Ρίτα Σακελαρίου)
Δεν θέλω τέτοιους φίλους (Νατάσσα Θεοδωρίδου)
Δεν ξέρω πόσο σ’αγαπώ (Βίκυ Μοσχολιού)
Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια (Σωτηρία Μπέλλου)
Το απτάλικο είναι παλαιότερο από το ζεϊμπέκικο, πιο συνηθισμένο στα ρεμπέτικα τραγούδια. Διαφοροποιείται στα βασικά βήματα, τις τονισμένες δηλαδή νότες:
Με τον ίδιο τρόπο που μοιράσαμε το ζεϊμπέκικο σε δύο μέρη:
Μετράμε σύμφωνα με το παρακάτω παράδειγμα:
Έχοντας κατανοήσει τον παλμό των ρυθμών αυτών, μπορούμε μετά πιο εύκολα βασιζόμενοι στο τέμπο να «μοιράσουμε» σωστά τις αξίες της μελωδικής φωνής και των σόλο που παίζει συνήθως το μπουζούκι.
Προτεινόμενες παρτιτούρες για πιάνο, φωνή και κιθάρα:
Γεννήθηκα για να πονώ (Μαρίκα Νίνου)
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
| #29275 / 16.09.2015, 19:13 / Αναφορά Σημπληρώνω : Πώς θα περάσει η βραδιά (Γιάννης Παπαϊωάννου) Πίνω και μεθώ (Σπύρος Περιστέρης) *Εμπλουτισμένος με τρίηχα .. ;) |
| #29278 / 17.09.2015, 07:55 / Αναφορά Ωραία και χρήσιμα τα άρθρα σου Χρύσα και σε ευχαριστούμε . Συμπληρώνω πως υπάρχουν πολλές παραλλαγές στο απτάλικο. πχ. άλλη η παραλαγή του απτάλικου στα τραγούδια “Βεργούλες” ,”αντιλαλούν οι φυλακές” άλλη η παραλλαγή στα “Κάτω στα λεμονάδικα,¨Ο Μπάρμπα Θωμάς”,”Στ' Αποστόλη το κουτούκι”, άλλη η παραλλαγή στα “Πίνω και μεθώ” , “Πως θα περάσει η βραδιά”. Αποφεύγω να αναφερθώ αναλυτικά σε κάθε μια απ αυτές διότι θα χρειαζόμουν πολλές σελίδες κάτι που δεν μπορεί να γίνει εδώ, Γενικότερα όμως αναφέρω πως το απτάλικο, το καμηλιέρικο, ο καρσιλαμάς, το κλασικό ζεϊμπέκικο ,το παλιό ζεϊμπέκικο, είναι σε ρυθμό 9/8ων (εννιάρια όπως τα λένε οι πρακτικοί), οπότε κάποιες παραλλαγές του ενός μας οδηγούν στο άλλο. Πέτρο τα τραγούδια που αναφέρεις είναι μεν απτάλικα, αλλά κατά τη γνώμη μου, δεν είναι πάνω στον τύπο του απτάλικου που αναφέρει η Χρύσα στη παρτιτουρίτσα του άρθρου , ο οποίος ρυθμός - όπως απεικονίζεται- θα ΄λεγα πως είναι πιο κοντά σε μια παραλλαγή του καμηλιέρικου απο ότι του απτάλικου. |
| #29282 / 17.09.2015, 11:58 ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Το τραγουδάκι "Στ'Αποστόλη το κουτούκι" εκ παραδρομής το ανέφερα ως απτάλικο. Είναι Καμηλιέρικο. |
| #29281 / 17.09.2015, 10:17 / Αναφορά Το Ψιλή βροχούλα έπιασε και το γεννήθηκα για να πονώ, είχα την εντύπωση πως είναι το λεγόμενο "παλιό" ή κατα άλλους το "αυθεντικό" ζειμπέκικο που είναι ακριβώς το ίδιο με το μοντέρνο ζειμπέκικο αλλά ξεκινάει ανάποδα. Απτάλικα με διαφορες παραλλαγές του απτάλικου καμηλιέρικα κλπ, είναι τα τραγούδια που ανάφεραν οι προλαλήσαντες και παρα πολλά αλλα. Επίσης τα περισσοτερα τραγούδια του Ακη Πάνου είναι Απτάλικα. Ενα παράδειγμα είναι το, Η Ζωή μου Ολη |
| #29283 / 17.09.2015, 12:38 Βασίλη συμφωνώ μαζί σου ως προς το “Γεννήθηκα για πονώ” και το “ψιλή βροχούλα έπιασε “ ότι παίζονται σε γνήσια ζειμπέκικα είτε παλαιαά είτε κλασικά : 1. Γεννήθηκα για πονώ: α)εκτέλεση Χαρούλας Λαμπράκη ως κλασικό ζειμπέκικο: https://www.youtube.com/watch?v=l_FCq8ked6c β) Από την Μαρίκα Νινου στο παλαιό , όπως και εσύ λές , ζειμπέκικο: https://www.youtube.com/watch?v=tI7RXMCWXP8 2. “Ψιλή βροχούλα έπιασε α) εκτέλεση από τον Γρηγόρη Μπιθηκώτση (στο 2.13΄)σε κλασικό ζειμπέκικο: https://www.youtube.com/watch?v=cm3rNBs4Sys β) Αλλά υπάρχει καΙ άλλη εκτέλεση (Τζένης Βάνου) που δεν είναι σε ρυθμό κλασικού ζειμπέκικου : https://www.youtube.com/watch?v=oY3RaiO7dAo. Γιαυτό και αναφέρω παραπάνω πως όλα αυτά τα λέμε πρακτικά “ενιάρια” και διαφέρει η δομή του ρυθμού από εκτέλεση σε εκτέλεση . Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ξεφεύγουν από το βασικό μέτρο των 9/8ων . Επιτρεψέ μου , μια κικρή αντίρρηση ως πρός αυτο που λές, πως “πολλά από τα τραγούδια του Ακη Πάνου είναι απτάλικα” . Εχω την ετύπωση πως τα περισσότερα είναι καμηλιέρικα . Και μάλιστα είχε επικρατήσει στη “πιάτσα” τα καμηλιέρικα να τα λένε “Ακηπανικά”. |
| #29284 / 17.09.2015, 14:27 / Αναφορά Εχείς δίκιο Γιάννη. Σχεδόν όλα τα τραγούδια του Ακη Πάνου είναι καμηλιέρικα :-). Τωρα το καμηλιέρικο με το απτάλικο μιάζουν πάρα πολυ και πολλοι τα ονομάζουν όλα απτάλικα και όλα καμηλιέρικα. Αλλα να έρθω πίσω στο συγκεκριμένο άρθρο, το ψιλή βροχούλα και το γεννήθηκα για να πονώ, κατα την γνώμη μου είναι λάθος να τα χαρακτιρίζουμε απτάλικα (με όλο το σεβασμό προς την αρθρογράφο) |
Σοφία Αργυροπούλου: Το ''Απόψε Θέλω Να Πιω'' είναι η ζωή μου σε 76 λέξεις
Σταύρος Σιδεράς: Όταν είσαι καλλιτέχνης, έχεις το δικαίωμα να ονειρεύεσαι!
Ο Τόνυ Κονταξάκης αφηγείται τις ιστορίες των τραγουδιών του
Η ιστορία του «Dub Be Good To Me» των Beats International
Björk: Fossora 
Τροπική μουσική. Χιτζάζ, Ουσάκ, Ποιμενικό, Ράστ, Δωρικό, Νιαβέντ
Παίξιμο μουσικής από μνήμης, από παρτιτούρα ή και τα δύο;
Είναι οι «Δρόμοι» Ματζόρε ή Μινόρε;
Πεντατονική» ή «Πεντάφθογγη» κλίμακα;
Μπορούμε να παίξουμε Μότσαρτ με Δημοτικό κλαρίνο;
