Μαθήματα πιάνου για αρχάριους

Παρόλα αυτά, εάν είσαστε αποφασισμένοι να μάθετε πιάνο μόνοι σας, τα μαθήματα που πρόκειται να ακολουθήσουν θα σας βοηθήσουν να τοποθετήσετε με το δυνατόν πιο σωστό τρόπο τα χέρια σας στο πιάνο και να αποκτήσετε σωστές βάσεις για να προχωρήσετε χωρίς τραυματισμούς και χωρίς να απογοητευτείτε από την ατομική σας προσπάθεια.

Βήμα πρώτο: Πάρτε του τον αέρα!

Η τάση του αρχάριου όταν προσεγγίζει για πρώτη φορά το πιάνο είναι να σφίγγει το σώμα και τα χέρια. Χρειάζεται λοιπόν καταρχήν να δεχτούμε σαν δεδομένο ότι το πιάνο ή το αρμόνιο που έχουμε μπροστά μας είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό όργανο, που αντέχει ακόμα και αν κοπανήσουμε άτσαλα τα χέρια μας πάνω στα πλήκτρα βγάζοντας άσχημους ήχους χωρίς κανένα μελωδικό αποτέλεσμα.

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνουμε λοιπόν είναι ακριβώς αυτό. Κοπανήστε τα πλήκτρα με όση δύναμη θέλετε, σε όλη τους την έκταση, για να κατακτήσετε το όργανο και να μην φοβόσαστε να ακουμπήσετε τα χέρια σας πάνω στα πλήκτρα. Πειραματιστείτε σαν μικρά παιδιά, παίζοντας ακατάστατα ότι σας έρθει στο μυαλό. Αυτό θα σας κάνει να κατανοήσετε ακριβώς αυτό που διαβάσατε παραπάνω:

Το πιάνο είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό όργανο, που αντέχει τις πιέσεις των χεριών από πολύ δυνατά χτυπήματα, έως πολύ απαλά. Η έκτασή του έχει αρχή και τέλος και ο ήχος που θα βγει από αυτό εξαρτάται καθαρά από τη διάθεση και τη γνώση σας.

Το πιάνο είναι ένα μουσικό όργανο που δεν χρειάζεται να καταβάλει κανείς πολλή προσπάθεια για να παράγει ήχο. Δεν είναι σαν τη κιθάρα για παράδειγμα που στην αρχή πονάνε τα ακροδάχτυλά μας, ενώ είναι δύσκολο να ακουστεί ο ήχος της χορδής καθαρός χωρίς τρίξιμο. Το πιάνο, είναι όργανο για «τεμπέληδες». Χρειάζεται να το προσεγγίζουμε με απόλυτη χαλαρότητα.

Βήμα δεύτερο: Στάση σώματος

Η στάση του σώματός μας όταν είμαστε αρχάριοι είναι πολύ σημαντική. Ο εγκέφαλος χρειάζεται να συγκεντρωθεί μόνο σε ένα πράγμα: στα δάχτυλα των χεριών και στις εντολές που του δίνουμε για το πότε θα πατήσει πιο πλήκτρο. Εάν λοιπόν είμαστε σφιγμένοι, με τους ώμους ψηλά, ή καμπουριασμένοι, τότε ο εγκέφαλος αποσπάται και προσπαθεί να λύσει πιο σημαντικά προβλήματα όπως το να σας σώσει από κράμπες κλπ.

Καθόμαστε λοιπόν μπροστά στο πιάνο ακριβώς όπως καθόμαστε στο τραπέζι του φαγητού. Η καρέκλα μας θα πρέπει να είναι ακριβώς σε αυτό το ύψος, ενώ όταν θα βάλουμε τα χέρια μας στο πιάνο, ο καρπός θα πρέπει να είναι στην ίδια ευθεία με τα πλήκτρα και όχι χαμηλότερα. Εάν ο καρπός είναι χαμηλότερα από τα πλήκτρα, ακουμπάει στο ξύλο του πιάνο, οι αγκώνες στα πλαϊνά της καρέκλας και ούτω καθεξής, σιγά- σιγά θα νιώσετε εξαιρετικά σφιγμένο τον καρπό σας, τα δάχτυλα αρχίζουν να «πετάνε» προς τα επάνω, ενώ η κόπωση αυτή είναι τόσο αποτρεπτική που θα έχετε την αίσθηση πως είναι πολύ δύσκολο να παίξετε 5 νότες!

Βήμα τρίτο: Γνωριμία με τα πλήκτρα

Οι νότες είναι 7 όπως μάθαμε και στο σχολείο: Ντο-Ρε-Μι-Φα- Σολ-Λα-Σι και επαναλαμβάνονται σε όλο και ψηλότερες ηχητικές περιοχές. Ανάμεσά τους, τα μαύρα πλήκτρα χωρίζουν τις άσπρες νότες σε μικρότερες ηχητικές αποστάσεις. Στη κιθάρα αυτό γίνεται με τα τάστα.

Η μεγαλύτερη ηχητική απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών φθόγγων (νότες) ονομάζεται ΤΟΝΟΣ  και έχει ευχάριστο άκουσμα. Παράδειγμα ΤΟΝΟΥ, είναι το ΝΤΟ-ΡΕ.

Η μικρότερη ηχητική απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών φθόγγων ονομάζεται ΗΜΙΤΟΝΙΟ και έχει δυσάρεστο άκουσμα γιατί η ηχητική απόσταση μεταξύ των δύο φθόγγων είναι πολύ μικρή. Το μουσικό μοτίβο του έργου «THE SHARK» είναι βασισμένο πάνω σε αυτή την απόσταση ημιτονίων. Παράδειγμα ημιτονίου είναι το ΜΙ-ΦΑ

Γι’ αυτό όπως θα παρατηρήσουμε στα πλήκτρα μας, τα μαύρα πλήκτρα δεν είναι τόσα όσα τα άσπρα πλήκτρα. Μεταξύ των νοτών που γνωρίζουμε (Ντο-Ρε-Μι-Φα- Σολ-Λα-Σι) οι ηχητικές αποστάσεις δεν είναι όλες ίδιες. Το ΜΙ-ΦΑ και το ΣΙ-ΝΤΟ έχουν απόσταση ημιτονίου, γι’ αυτό και ονομάζονται ΦΥΣΙΚΑ ΗΜΙΤΟΝΙΑ

Βήμα τέταρτο: Παίζουμε τις πρώτες μας πέντε νότες

Το γεγονός ότι τα μαύρα πλήκτρα δεν είναι ισάριθμα με τα άσπρα πλήκτρα μας βοηθάει να βρίσκουμε εύκολα τη νότα ΝΤΟ, που είναι και αυτή από την οποία θα ξεκινήσουμε. Τα μαύρα πλήκτρα έχουν μια διαδοχή ανά 2 και ανά 3. Πίσω από τα 2 μαύρα πλήκτρα, είναι η νότα ΝΤΟ

Άσκηση: Βρείτε όλα τα ντο που έχει το πιάνο σας και πατήστε τα με οποιοδήποτε δάχτυλο του αριστερού ή του δεξιού χεριού.

Εφόσον έχουμε βρει τη νότα ΝΤΟ, είναι καιρός να βάλουμε το δεξί μας χέρι στο πιάνο. Ο αντίχειρας είναι το πρώτο δάχτυλο και μετράμε 5 δάχτυλα μέχρι το μικρό μας δαχτυλάκι.

Βάζουμε ένα δάχτυλο σε κάθε νότα αντίστοιχα:

ΝΤΟ – ΡΕ – ΜΙ – ΦΑ- ΣΟΛ

   1        2      3       4       5

Σημασία έχει να νιώσουμε στις άκρες των δακτύλων μας τη δροσερή υφή του κάθε πλήκτρου. Ελέγχουμε τη στάση του σώματος, ελέγχουμε να είναι χαλαρός ο καρπός και το χέρι μας συνολικά, από τον καρπό μέχρι τα δάχτυλα να είναι το χέρι στο ίδιο ύψος με τα πλήκτρα (όχι χαμηλότερα, ούτε ψηλότερα)

Να ακουμπάνε όλα τα δάχτυλα το καθένα το δικό του πλήκτρο.

-          Βγάζουμε τα χέρια μας από το πιάνο.

Δοκιμάστε να χτυπήσετε κάθε δάχτυλο με τη σειρά στο τραπέζι ή στο ξύλο του πιάνου, χωρίς να πετάνε δάχτυλα προς τα πάνω και χωρίς να σφίγγουμε τον καρπό.

Θα δείτε ότι μας φαίνεται εύκολο και απλό, όταν δεν έχουμε πλήκτρα μπροστά μας. Όμως είναι τελικά όπως θα δούμε μετά από προσπάθεια εύκολο και στο πιάνο.

-          Ξαναβάζουμε τα δάχτυλα στο πιάνο, όπως έχουν δοθεί παραπάνω οι οδηγίες.

-          Πιέζουμε τη νότα ΝΤΟ. Δεν βιαζόμαστε να πάμε στην επόμενη. Σημαντικό είναι να στηριχτούμε στη νότα ΝΤΟ για να πάμε στη ΡΕ. Πρώτα πατάμε τη νότα ΡΕ και μετά αφήνουμε τη νότα ΝΤΟ.

Με την ίδια λογική πηγαίνουμε από τη νότα ΡΕ στη νότα ΜΙ, από τη νότα ΜΙ, στη νότα ΦΑ, από τη νότα ΦΑ στη νότα ΣΟΛ

Χρειάζεται να βγάλουμε συνολικά ένα αποτέλεσμα όπου ο ήχος δεν θα διακόπτεται, θα είναι συνεχόμενος. Έχουμε το νου μας(!!!!) αν δούμε ότι πετάνε δάχτυλα, χαλαρώνουμε. Σημαντικό είναι να μην μας πιάνει μανία με την ταχύτητα, ότι πρέπει δηλαδή να παίξουμε γρήγορα από το ΝΤΟ ως το ΣΟΛ. Όσο πιο αργά παίξουμε, τόσο περισσότερο θα κατανοήσουμε τη λειτουργία του πιάνου, ενώ τα χέρια μας θα χαλαρώνουν σε κάθε μας μελέτη όλο και πιο εύκολα.

Μην απογοητευτείτε: Είναι δεδομένο ότι στην αρχή θα παράγετε έναν πολύ χαμηλό σε ένταση ήχο. Πολλές φορές μπορεί να μην καταφέρετε να ακούσετε μια νότα, τόσο χαμηλής ένταση που θα είναι. Αυτό είναι φυσιολογικό. Τα χέρια δεν έχουν εξοικειωθεί με τη λογική του παιξίματος στο πιάνο.Εσείς εκπαιδεύετε τα χέρια σας.

Ακριβώς όπως στα μαθήματα οδήγησης δεν αρπάζουμε την πρώτη μέρα το τιμόνι με το γκάζι στο φουλ και όποιον πάρει ο Χάρος, έτσι και στο πιάνο πρέπει να δώσουμε χρόνο σε κάθε μας δάχτυλο να κατανοήσει τη λειτουργία του.

-          Τώρα παίζουμε την ίδια διαδοχή με το αριστερό χέρι

Θα παρατηρήσετε, το αριστερό χέρι ξεκινάει από το 5οδάχτυλο. Και από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε για να παίξουμε τις 5 νότες.

-          Παίζουμε πάλι με το δεξί χέρι την ίδια διαδοχή αλλά με επιστροφή προς τα πίσω:

ΝΤΟ – ΡΕ – ΜΙ – ΦΑ- ΣΟΛ - ΦΑ –ΜΙ- ΡΕ –ΝΤΟ

-          Παίζουμε το ίδιο με τα αριστερό

-          Βάζουμε και τα δύο χέρια στο πιάνο και παίζουμε ταυτόχρονα αυτή τη διαδοχή.

 Ως αρχάριοι, χρειάζεται να προσέξουμε την υγεία των χεριών μας. Αυτό σημαίνει, δεν μελετάμε τον πρώτο καιρό πάνω από 10 λεπτά τη μέρα! Μέσα σε αυτά τα 10 λεπτά, χρειάζεται να κάνουμε διάλλειμα κάθε φορά που νιώθουμε ότι έσφιξαν τα χέρια μας.

Αυτό το καταλαβαίνουμε εύκολα:

1. Αν δούμε πως πετάνε τα δάχτυλα
2. Αν δούμε τον καρπό να είναι σε πιο χαμηλό ύψος από από τα πλήκτρα
3. Αν προσπαθούμε να κουνήσουμε τα δάχτυλα και αυτά μοιάζουν να έχουν πάθει αγκύλωση.

                                                                            Καλή αρχή!