Η συγκλονιστική ιστορία του άνδρα που δολοφόνησε τον έρωτα της ζωής του και ζητάει συγχώρεση όταν είναι πια αργά...
Το «Delilah» κυκλοφόρησε το 1968 και περιλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο του Tom Jones.
Το τραγούδι το έγραψαν ο Les Reed (μουσική) και ο Barry Mason (στίχοι) και αναφέρεται σ’ ένα έγκλημα πάθους. Ο στιχουργός Barry Mason ερωτώμενος σε μία συνέντευξη αν εμπνέεται από κάποιο θέμα όταν γράφει τραγούδια, απάντησε:
- Συνήθως είναι ένας στίχος και ιδιαίτερα ένας τίτλος που θα μπορούσε να είναι η έμπνευση για μένα. Για το «Delilah», εμπνεύστηκα από το «Jezebel», την παλιά επιτυχία του Frankie Laine.
Ο Barry Mason ενδεχομένως να είχε επίσης στο νου του τη βιβλική ιστορία του Σαμψών και της Δαλιδάς (Κριτές 16), σύμφωνα με την οποία η Δαλιδά σαγήνευσε το Σαμψών για να της αποκαλύψει την πηγή της δύναμής του, με αποτέλεσμα -έπειτα από τέσσερις προσπάθειες- να οδηγηθεί ο Σαμψών στο θάνατο. Στην εκδοχή, όμως, του τραγουδιού τον θάνατο τον βρίσκει μόνο η Δαλιδά. Ωστόσο, το σίγουρο είναι ότι η επιλογή του ονόματος ήταν εύστοχη.
Οι στίχοι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Ο Tom Jones ερμηνεύει το τραγούδι ως ο προδομένος άντρας που κατασκοπεύει τη γυναίκα του και βλέπει στο παράθυρο τη σιλουέτα της να κάνει έρωτα μ’ έναν άλλον άνδρα. Περιμένει μέχρι να φύγει ο εραστής, χτυπά την πόρτα κι εκείνη ανοίγει και γελάει μπροστά στα μούτρα του. Τότε αυτός χάνει την ψυχραιμία του και μέσα στην παραφροσύνη του τη μαχαιρώνει μέχρι θανάτου. Συνειδητοποιώντας τη δολοφονική του πράξη, ο προδομένος άντρας ικετεύει τη γυναίκα του να τον συγχωρέσει πριν η αστυνομία σπάσει την πόρτα και τον συλλάβει.
Κατά την εισαγωγή του τραγουδιού, ο κύριος χαρακτήρας (δεν μαθαίνουμε το όνομά του) περνά από το σπίτι της Delilah. Έτσι δημιουργείται το πεδίο της σύγκρουσης, καθώς αν δεν είχε περάσει από το σπίτι, δεν θα είχε δει την αγαπημένη του να τον απατά. Παράλληλα, η εισαγωγή χτίζει την αγωνία, γιατί ο ακροατής γνωρίζει ότι ο άνδρας πρόκειται να κάνει κάτι αλλά δεν ξέρει τι. Αυτό που βλέπει στο παράθυρο επηρεάζει τον κύριο χαρακτήρα, ο οποίος ετοιμάζεται να αναλάβει δράση και δεν υπάρχει πλέον επιστροφή.
Ο άνδρας συνειδητοποιεί ότι η αγαπημένη του δεν είναι «εντάξει» απέναντί του. Νιώθει χαμένος χωρίς αυτήν, όμως είναι πολύ θυμωμένος και αυτή η οργή τον αναγκάζει να θέλει να την εκδικηθεί. Η αυξανόμενη δράση χτίζει την προσδοκία για την κορύφωση.
«She stood there laughing…». Ο αφηγητής στέκεται μπροστά στην Delilah κι εκείνη τον κοροϊδεύει κατάμουτρα. Η οργή του γίνεται δυνατότερη όσο ποτέ. Η αγωνία κορυφώνεται. Ο άνδρας είναι εξοργισμένος, στέκεται μπροστά στην πόρτα της Delilah και είναι πλέον ικανός για οτιδήποτε. Ο ακροατής με αγωνία περιμένει να ακούσει τη συνέχεια.
«I felt the knife in my hand and she laughed no more». Η κορύφωση. Ο αφηγητής χάνει τον αυτοέλεγχό του και μετατρέπεται σ’ ένα εκδικητικό, δολοφονικό τέρας. Σκοτώνει τη Delilah χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες. Δίνοντας τέλος στη ζωή της και στη σχέση τους, δίνει ταυτόχρονα τέλος και στη σύγκρουσή τους και ξεφορτώνεται μια για πάντα την αιτία του θυμού του. Ικανοποίησε, λοιπόν, τη θέλησή του για εκδίκηση. Ωστόσο, δεν ήταν μία ευτυχής κατάληξη γι’ αυτόν. Μπορεί να πέτυχε το σκοπό του σε ό,τι αφορά την εκδίκηση, αλλά έχασε αυτό που πραγματικά ήθελε: τη Delilah. Μόλις εκείνη έπεσε νεκρή, τότε ο άνδρας συνειδητοποίησε τι έκανε.
Στον επίλογο, ο κύριος χαρακτήρας ικετεύει τη Delilah να τον συγχωρέσει. Έχει συνειδητοποιήσει τι έχει κάνει και λυπάται γι’ αυτό. Ζητά συγνώμη, αν και προφανώς είναι πολύ αργά. Αυτό αποδεικνύει ότι ακόμα την αγαπούσε αλλά δεν άντεχε άλλο («I just couldn't take any more»). Συνειδητοποιεί τις συνέπειες των πράξεών του («So before they come to break down the door») και το τραγούδι ολοκληρώνεται με την εκπληκτική κορύφωση του άνδρα (και φωνητικά του Tom Jones) να ικετεύει για τελευταία φορά τη συγχώρεση.
Ο αφηγητής του τραγουδιού είναι και ο πρωταγωνιστής. Είναι ο πρωταγωνιστής γιατί η κορύφωση επικεντρώνεται σ’ αυτόν, ο ρόλος του είναι σαφώς κεντρικής σημασίας για την ιστορία, οι ακροατές συμπάσχουν μαζί του και όλα τα μεγάλα γεγονότα τον αφορούν. Η σύγκρουση είναι επικεντρωμένη γύρω του, καθώς είναι αυτός που απατήθηκε και είναι αυτός ο οποίος προσπαθεί στη συνέχεια να πάρει εκδίκηση από τη Delilah. Δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα που περιγράφουν τον αφηγητή είναι «εκδικητικός» και «παρορμητικός». Η Delilah είναι η ανταγωνίστρια του πρωταγωνιστή. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο είναι αναπότρεπτη από τη στιγμή που η Delilah απατά τον πρωταγωνιστή κι εκείνος θέλει εκδίκηση. Η σύγκρουση αυτή λαμβάνει τέλος με τη δολοφονία της Delilah.
Παρόλο που οι στίχοι μπαίνουν απ’ ευθείας στο θέμα, αφήνουν κάποια ερωτηματικά για τους έχοντες ανήσυχο πνεύμα. Πως συνέβη και ο ήρωας του τραγουδιού πέρασε απλά κάτω από το παράθυρο της Delilah; Προφανώς υποψιάστηκε κάτι. Ή μπορεί αυτή να τον είχε παρατήσει νωρίτερα κι αυτός να είχε εμμονή μαζί της και μία πιθανή επιθυμία να την εκδικηθεί. Εκείνη, από την άλλη πλευρά, μπορεί να υποψιάστηκε ότι αυτός θα την παρακολουθούσε και να άφησε επίτηδες το φως ανοιχτό για να τον πικάρει περισσότερο. Το σίγουρο είναι ότι αυτός είδε περισσότερα απ’ όσα μπορούσε να αντέξει. Και δυστυχώς για κείνη, δεν τον μπαγλάρωσε νωρίτερα η αστυνομία ως ηδονοβλεψία.
Στο ρεφρέν ο ήρωας προσπαθεί να δικαιολογηθεί για την πράξη του, δείχνοντας πως ό,τι έκανε το έκανε μέσα στην τρέλα του. Μάλιστα κάνει και μία ενδιαφέρουσα δήλωση: «I felt the knife…». Δηλαδή «ένιωσε το μαχαίρι», λες και δεν ξέρει πώς βρέθηκε πάνω του. Δεν το πήρε, δεν το κράτησε, δεν το άρπαξε, δεν το έσφιξε, αλλά το… «ένιωσε». Το να επικαλείται ένας δολοφόνος ότι είναι παράφρων ή ότι έχει μειωμένη κριτική ικανότητα είναι ένας τρόπος να κριθεί ότι είναι ανίκανος για δίκη ή να καταδικαστεί μεν για τη δολοφονία αλλά με ελαφρυντικά. Και πώς έτυχε να περάσει από κει κουβαλώντας το μαχαίρι; Προφανώς ήξερε τι θα έβλεπε. Να ένας λόγος λοιπόν για να καταδικαστεί για φόνο εκ προμελέτης.
Το ηθικό δίδαγμα του τραγουδιού είναι ότι οι άνθρωποι πρέπει να σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους. Αυτό το θέμα αναπτύσσεται σ’ ολόκληρο το τραγούδι. Ο κύριος χαρακτήρας σκοτώνει την αγαπημένη του χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει αρχικά ότι αυτό που πρόκειται να πράξει θα τον φέρει αντιμέτωπο με το νόμο και ότι δεν θα μπορεί να το διορθώσει.
Από μουσικής άποψης το «Delilah» ξεκινάει με μία εισαγωγή που είναι απειλητική, δημιουργώντας μία δυσοίωνη ατμόσφαιρα που υποστηρίζεται από τους στίχους που μιλούν για θυμό και εκδίκηση. Αργότερα, όμως, κατά τη διάρκεια της δολοφονίας, η ατμόσφαιρα γίνεται θλιβερή. Σε γενικές γραμμές, η ατμόσφαιρα του τραγουδιού ταιριάζει με την πλοκή: δυσοίωνη στην αρχή και θλιμμένη στο τέλος.
Το «Delilah» είναι ένα αισθαντικό τραγούδι, που στο δεύτερο κουπλέ εντείνεται από τη μεγάλη ορχήστρα που συνοδεύει τον τραγουδιστή και που ταλαντεύεται μεταξύ της αφήγησης της ιστορίας και του συναισθηματικού πόνου για μία χαμένη αγάπη. Αν και το τραγούδι χαρακτηρίζεται από πολλούς ως βαλς ή φλαμένκο, μπορεί να ειδωθεί και ως δυναμική μπαλάντα, σύμφωνα με τη βρετανική παράδοση στο υποκείμενο είδος. Ο τόνος της τελευταίας νότας είναι Α4 (Λα, 440Hz).
Ο Tom Jones δεν ήταν ο πρώτος που ηχογράφησε το τραγούδι. Η διάκριση αυτή ανήκει στον P. J. Proby, έναν Τεξανό τραγουδιστή που έκανε καριέρα στη Μεγάλη Βρετανία. Αν και ο Τύπος παρουσίαζε τους δύο τραγουδιστές ως αντιπάλους, αυτό δεν ήταν αλήθεια. Όταν ο Proby ηχογράφησε το «Delilah» και έπρεπε να επιλέξει το τραγούδι που θα κυκλοφορούσε σε single, επέλεξε ένα άλλο, κι έτσι ο συνθέτης Les Reed έδωσε τη μελωδία στον Tom Jones και τον μάνατζέρ του, Gordon Mills. Τους άρεσε κι έτσι το ηχογράφησαν στη Decca με παραγωγό τον Peter Sullivan.
Ο Tom Jones, σε μία συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα The Mail On Sunday, είπε για το τραγούδι:
- Θυμάμαι ότι όταν άκουσα για πρώτη φορά το «Delilah» σκέφτηκα: «Είναι απλά ένα κωμικό τραγούδι». Ο μάνατζερ μου είπε: «Ναι, αλλά θέλουμε να το κάνεις σοβαρά». Όταν το ακούς για πρώτη φορά, νομίζεις ότι είναι ένα εκστατικό κομμάτι του τύπου «We Are The Champions». Αλλά στην πραγματικότητα μιλάει για έναν άντρα που σκοτώνει μία γυναίκα. Ηχογραφήθηκε στο ύφος παλιού τραγουδιού για πιοτό –μπορείς να φανταστείς όλα τις κούπες να ανεμίζουν στον αέρα σε μία παλιά παμπ. Το «Delilah» είναι πάντα ωραίο να το τραγουδάω στη σκηνή. Όταν το κοινό ακούει τα χάλκινα στην εισαγωγή, αρχίζει να τραγουδά πριν καν ανοίξω το στόμα μου!
Το 2006, ο Tom Jones χρίστηκε ιππότης από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’. Αυτό που είναι ελάχιστα γνωστό σχετικά με την ηχογράφηση του «Delilah» είναι ότι σ’ αυτό το τραγούδι έκανε φωνητικά και ένας άλλος μελλοντικά ιππότης: ο Elton John. Σύμφωνα με το βιβλίο του Philip Norman «Sir Elton: The Definitive Biography», εκείνη την εποχή οι καιροί ήταν δύσκολοι για τον τότε άγνωστο τραγουδιστή και επίδοξο σούπερ σταρ Elton John, ο οποίος συμμετείχε σε οποιαδήποτε ηχογράφηση του τύχαινε, με αποτέλεσμα να προσφέρει τη δυσδιάκριτη φωνή του στο ρεφρέν αυτής της μελοδραματικής επιτυχίας του Tom Jones. Ο Elton John είχε ξανασυνεργαστεί στο παρελθόν με τον Tom Jones, καθώς το 1965, όταν ακόμα λεγόταν Reginald Dwight, είχε παίξει keyboards στο «It’s Not Unusual».
Το «Delilah» κυκλοφόρησε σε single το Φεβρουάριο του 1968 και αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία για τον Ουαλό τραγουδιστή Tom Jones στις αρχές της καριέρας του. Το τραγούδι έφτασε στο Νο 2 της Μεγάλης Βρετανίας και στο Νο 15 των Η.Π.Α. και έγινε Νο 1 στο Βέλγιο, Γερμανία, Ελβετία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Σουηδία και Φινλανδία, Νο 2 στη Νορβηγία, Νο 3 στην Αυστρία και Νο 5 στον Καναδά.
Όταν το 1968 ο Tom Jones εμφανίστηκε στην αμερικανική τηλεοπτική εκπομπή The Ed Sullivan Show για να παρουσιάσει το τραγούδι, του ζητήθηκε να αλλάξει στο δεύτερο κουπλέ το στίχο «At break of day when that man drove away, I was waiting» διότι σήμαινε ότι ο εραστής είχε μείνει όλη τη νύχτα με την άπιστη Delilah. Η περιγραφή αυτή σκανδάλισε τους συντηρητικούς παραγωγούς της εκπομπής και ο Tom Jones απόρησε γιατί οι παραγωγοί αναστατώθηκαν με το στίχο αυτό, όταν ολόκληρο το τραγούδι μιλάει για την απιστία, την παρακολούθηση και τη δολοφονία. Ωστόσο, άλλαξε το στίχο ώστε να μπορέσει να παρουσιάσει το τραγούδι στην τηλεόραση.
Η στάση των παραγωγών του Ed Sullivan Show δεν προκάλεσε καμία έκπληξη, δεδομένου ότι ήταν το μοναδικό show που έδειχνε τον Elvis Presley μόνο από τη μέση και πάνω! Αυτό, όμως, που προκάλεσε έκπληξη ήταν η αλλαγή που ζήτησαν. Δεν φάνηκε να τους ενοχλεί ο στίχος «I felt the knife in my hand and she laughed no more», θεωρώντας προφανώς ότι το να σκοτώσει κανείς μία γυναίκα είναι φυσιολογικό. Αλλά το να περάσει η γυναίκα μία νύχτα μ’ έναν άντρα με τον οποίο δεν είναι παντρεμένη, είναι σκανδαλώδες. Έτσι, ζήτησαν από τον Tom Jones να αλλάξει το στίχο «when that man drove away» σε «as dark went away».
Το «Delilah» είναι μία από τις ελάχιστες επιτυχίες του Tom Jones που δεν αφαιρέθηκε ποτέ από τις ζωντανές του εμφανίσεις, γεγονός που οφείλεται στη δημοτικότητα του τραγουδιού και στην ταύτισή του με τον τραγουδιστή. Το 2001, ο Tom Jones ερμήνευσε το τραγούδι μαζί με τον Luciano Pavarotti στη Modena της Ιταλίας. Το ενδιαφέρον (ίσως και ειρωνικό) στοιχείο αυτής της συνεύρεσης είναι η συμμετοχή παιδικής χορωδίας σε ένα τραγούδι που μιλάει για δολοφονία. Το 2002, μία ζωντανή εκτέλεση του τραγουδιού συμπεριλήφθηκε στο DVD «Live At Cardiff Castle». Το 2011, ο Tom Jones ερμήνευσε το «Delilah» στο Concert For The Queen, που πραγματοποιήθηκε στο στάδιο Wembley, ενώ στις 4 Ιουνίου του 2012 το ερμήνευσε στην εορταστική συναυλία για το ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ έξω από το παλάτι του Buckingham.
Άλλες εκτελέσεις
Το «Delilah» ακούγεται στις κινηματογραφικές ταινίες «Ο Ψαλιδοχέρης» (Edward Scissorhands, 1990), «Κυρία Με Τα Όλα Της» (Agnes Browne, 1999), «Απιστίες Και Τσιγάρα» (Romance And Cigarettes, 2005, με τον Christopher Walken να τραγουδά πάνω στην πρώτη εκτέλεση και να μιμείται τους στίχους), «Οδηγός Διαπλοκής» (American Hustle, 2013, όπου το τραγούδι παίζει σ’ ένα μπαρ ενώ ο γεννημένος στην Ουαλία, όπως και ο Tom Jones, Christian Bale και ο Jeremy Renner το τραγουδούν μαζί) και «Ζητείται Κουμπάρος» (The Wedding Ringer, 2015). Επιπλέον, στην ταινία «Hercules Returns» (1993) γίνεται αναφορά στο ρεφρέν του τραγουδιού. Το τραγούδι ακούστηκε επίσης σ’ ένα επεισόδιο της σειράς Simpsons (Οκτώβριος 1992, όπου ο Homer τραγουδά το ρεφρέν ενώ κάνει ντους, εμφανώς χαρούμενος που θα πάει στην εκκλησία) και στην ελληνική σειρά «Κόκκινος Κύκλος» (2000).
Το «Delilah» είναι δημοφιλές στις τάξεις των οπαδών της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομάδας Stoke City, καθώς το έχουν υιοθετήσει ως ύμνο τους από τη δεκαετία του 1970. Η ιστορία θέλει το τραγούδι να επιλέχθηκε από μία ομάδα οπαδών της Stoke City, οι οποίοι τραγουδούσαν μεθυσμένοι σε μία παμπ όταν οι αστυνομικοί τούς ζήτησαν να μην τραγουδήσουν τραγούδια με προσβλητικές λέξεις. Τότε κάποιος έβαλε στο jukebox το «Delilah» και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ορισμένοι στίχοι έχουν αλλάξει, αλλά η ουσία του τραγουδιού παραμένει η ίδια.
Οι Ουαλοί φίλαθλοι του ράγκμπι τραγουδούν συχνά το «Delilah» ως ανεπίσημο ύμνο τους. Μάλιστα ένας από τους στίχους του τραγουδιού «Hymns And Arias», που ηχογράφησε το 1973 ο Max Boyce, λέει «We sang 'Cwm Rhondda' and 'Deliliah', damn they sounded both the same». Ο Tom Jones ερμήνευσε το «Delilah» πριν την ιστορική νίκη της Ουαλίας επί της Αγγλίας, το 1999, στο στάδιο Wembley ενώ η Welsh Rugby Union παίζει το τραγούδι στο Millennium Stadium (στο Κάρντιφ, πρωτεύουσα της Ουαλίας) πριν από τους αγώνες, με τους στίχους να προβάλλονται στις γιγαντοοθόνες και το πλήθος να τραγουδάει μαζί.
Το 2003, ο Tom Jones και η αναμφισβήτητα πιο διάσημη επιτυχία του βρέθηκαν στο στόχαστρο όταν η Ουαλή βουλευτής Helen Jones ήθελε να απαγορεύσει στους φιλάθλους να τραγουδούν το «Delilah» επειδή «υμνεί τη βία κατά των γυναικών».
Helen Jones: Το «Delilah» είναι η ιστορία μίας δολοφονίας από τη σκοπιά ενός άντρα. Προσπαθεί να δικαιολογήσει το μαχαίρωμα της Delilah έχοντας ως δικαιολογία την απιστία της. Για πολλές γυναίκες αυτό είναι προσβλητικό. Έχω τραγουδήσει το «Delilah» σε αγώνες. Αλλά όλα άλλαξαν όταν μία φίλη, θύμα ενδοοικογενειακής βίας, μου είπε ότι μισούσε το τραγούδι και μου ζήτησε να προσέξω τους στίχους. Δεν μου συνέβη ποτέ, αλλά το «Delilah» είναι η ιστορία μίας κακοποίησης. Ο στίχος «I felt the knife in my hand» στέλνει ένα ρίγος στη σπονδυλική στήλη πολλών γυναικών που δέχθηκαν επίθεση από τους συντρόφους τους. Υμνεί τη βία κατά των γυναικών.
Η ίδια είπε επίσης: Θεωρώ ότι είναι πολύ προσβλητικό το γεγονός ότι ένα τραγούδι για την ενδοοικογενειακή βία που οδηγεί σε δολοφονία ακούγεται τακτικά σε αγώνες ράγκμπι. Το «Delilah» μιλά για έναν άνδρα που δολοφονεί τη σύντροφό του και στη συνέχεια ζητά συγχώρεση αφού αυτή είναι ήδη νεκρή.
Ο στιχουργός Barry Mason έδωσε τη δική του απάντηση:
- Είναι λυπηρό, έτσι δεν είναι; Ήταν ανόητη. Λέγοντας στους οπαδούς ότι είναι λάθος να τραγουδούν το «Delilah», προσβάλλεις τη νοημοσύνη τους. Κανείς δεν ακούει τους στίχους. Αυτή η γυναίκα θα έκανε καλύτερα αν μιλούσε για την ανεργία στην Ουαλία.
Η Welsh Rugby Union είπε με τη σειρά της:
- Ανταποκρινόμαστε στο δημόσιο αίτημα. Οι φίλαθλοι τραγουδούν αυτό το τραγούδι χωρίς να νοιάζονται για τους στίχους.
Το 2009, η αγγλική εταιρεία διαχείρισης δικαιωμάτων κατέταξε το «Delilah» στο Νο 18 με τα δημοφιλέστερα τραγούδια που τραγουδούν οι Άγγλοι σε karaoke. Τώρα αν καταλαβαίνουν τι τραγουδούν ή αν περνούν κάποιο μήνυμα στη γυναίκα τους είναι άλλο θέμα…
DELILAH – Tom Jones
I saw the light on the night that I passed by her window
I saw the flickering shadows of love on her blind
She was my woman
As she deceived me I watched and went out of my mind
My, my, my, Delilah
Why, why, why, Delilah
I could see that girl was no good for me
But I was lost like a slave that no man could free
At break of day when that man drove away, I was waiting
I cross the street to her house and she opened the door
she stood there laughing
I felt the knife in my hand and she laughed no more
My, my, my Delilah
Why, why, why Delilah
So before they come to break down the door
Forgive me Delilah I just couldn't take any more
She stood there laughing
I felt the knife in my hand and she laughed no more
My, my, my, Delilah
Why, why, why, Delilah
So before they come to break down the door
Forgive me Delilah I just couldn't take any more
Forgive me Delilah I just couldn't take any more
Κωνσταντίνος Παυλικιάνης
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο