ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γ. ΝΤΑΛΑΡΑΣΕ Ξ. ΡΑΡΑΚΟ ΚΑΙ ΟΛΓΑ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΥ (melodia.gr)
-(…)Επειδή θα πάει έτσι, χωρίς πρόγραμμα, ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τον Χρόνη Αηδονίδη που εγώ τον μαθαίνω για πρώτη φορά από ένα άλμπουμ που ΄χε γίνει πριν από 12, 15 χρόνια, που ήταν δική σου παραγωγή
-Ναι, αυτό το τα αηδόνια της ανατολής
-Θέλω να πω ότι η περίπτωση αυτού του ερμηνευτή που είναι μοναδική, θεωρώ ότι είναι πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, είναι πολύ μεγάλος τραγουδιστής, το νιώθω έτσι…
-Είναι…
-…Γιατί δεν έγινε ποτέ τόσο γνωστός, όπως η
Δόμνα Σαμίου κατάφερε και ακούστηκε? Είχε ένα χάρισμα φωνητικό, το συγκρίνω έτσι.
-Ξενοφώντα μου, κάνεις κάτι πολύ άσχημο, να το πω έτσι. Μπήκες στην ουσία του προβλήματος του ελληνικού τραγουδιού. Θέλεις τώρα να τα ανατρέψουμε όλα και να πούμε τις αλήθειες - τι σημαίνει τραγούδι, τι σημαίνει τραγουδιστής, γιατί ο ένας φαίνεται, ο άλλος δε φαίνεται, δηλαδή, όλο το πρόβλημα του ελληνικού τραγουδιού στέκεται σ΄ αυτό. Ένα παράδειγμα ζωντανό είναι ο κύριος Αηδονίδης. Ο Αηδονίδης είναι μαγικός τραγουδιστής …
-Ακριβώς αυτό, είναι απίστευτη φωνή..
-Υπάρχουν φωνές τέτοιες πολύ λίγες στον κόσμο.. Είναι ένας άνθρωπος γεμάτος συναίσθημα και γεμάτος γνώση γι΄ αυτό που κάνει, να χρησιμοποιήσω τη λέξη, από τα γεννοφάσκια του. Ο ίδιος το λέει στις συνεντεύξεις του, γεννήθηκε μέσα σ΄ ένα χώρο που η βυζαντινή μουσική ήταν σαν υποχρέωση, τραγουδούσε ο πατέρας του, τραγουδούσαν οι θείοι του, τραγουδούσε η μητέρα του. Ο άνθρωπος αυτός μεγάλωσε σαν μικρό παιδί μέσα σε μια κοινωνία ιδιαίτερη, θα μπορούσε να πεις κανείς κλειστή όσον αφορά στο μουσικό μέλος, αλλά τόσο οργανωμένα κλειστή, ώστε οι άνθρωποι ήταν σαν να ΄μπαιναν σ΄ ένα μοναστήρι, και για να μάθουν την τέχνη του εκκλησιάζεσθαι, για παράδειγμα, έπρεπε να μάθουν τα πάντα, σαν ένα καλό παπά ο οποίος ξέρει τα πάντα απέξω, δε χρειάζεται ν΄ ανοίξει κανένα ευαγγέλιο, τα ΄χει αποστηθίσει όλα. Συν τοις άλλοις, ο άνθρωπος αυτός, η φωνή του και ο τρόπος που λειτούργησε σαν όργανο, είναι από αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις που θα δούμε σε κάθε γωνιά της γης 3, 4 άτομα. ΄Εχουμε 2,3 τέτοιους καλούς τραγουδιστές στη Ινδία, έχουμε στην ευρύτερη περιοχή τη δική μας… Είναι τέτοιας κατηγορίας…Έχουμε 1,2 τούρκους καλούς, ψάλτες και τραγουδιστές -και οι τούρκοι και γενικότερα ο ανατολικός κόσμος, έχουν καλούς μουσικούς και τραγουδιστές γιατί έχουν την πολυτέλεια του χαμένου, εντός εισαγωγικών, χρόνου. Δηλαδή, χάνουν τον χρόνο τους να μάθουν να τραγουδάνε, πράγμα πια που οι δικές μας κοινωνίες δεν το κάνουνε. Οι δικές μας κοινωνίες, είναι οι κοινωνίες του γρήγορα, επιεικώς, και να το πούμε λίγο δηκτικά, είναι του άρπα -κόλλα. Εφόσον όλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα σήμερα, κουδουνάω έτσι την τσέπη μου εγώ και φτιάχνω ένα σταθμό. Αυτό λέγεται σταθμός άρπα -κόλλα.
-Αξίζει να το αντιπαραθέσουμε και με τη σημερινή εποχή. Ας πούμε, και στα δικά μας μέρη και στη δύση παλιότερα δεν ήταν έτσι ακριβώς.
-Ναι, έτσι είναι
-Να το τοποθετήσουμε και στο σήμερα
-Ναι…θα δεις λοιπόν τραγουδιστές να είναι καλοί και να φτάνουν το τέλειο αυτοί που καταναλώνουν χρόνο για να μάθουν την τέχνη τους, δηλαδή οι άνθρωποι που είναι ερωτευμένοι με το πάθος τους, αυτοί που αγαπάνε τις ιδιαιτερότητές τους, αυτό που λέει ο κόσμος το ψώνιο τους, το εκτιμούν, δεν το αγαπάνε μόνο, το εκτιμούν το ψώνιο τους και δίνονται, ερωτεύονται. Σήμερα, το κίνητρο είναι άλλο, είναι ποιά δουλειά έχει πέραση, εκείνη..
-Πρέπει να νιώθετε μεγάλη μοναξιά πάντως σαν ένας απ΄ τους λίγους ερωτευμένους…
- Όχι, όχι.. εγώ δεν αισθάνομαι καθόλου τόσο καλός τραγουδιστής όσο ο
Χρόνης Αηδονίδης, δεν αισθάνομαι καθόλου τόσο σπουδαίος καλλιτέχνης όσο η Φαίηρούζ ή κάποιοι άλλοι σπουδαίοι τραγουδιστές. Εγώ είμαι ένας εργάτης που μ΄ άρεσε αυτή η δουλειά, που μπήκα μέσα σ΄ αυτή τη δουλειά, γεννήθηκα μέσα σ΄ αυτή, γεννήθηκα και σαν χαρακτήρας και σαν αντίληψη. Έμαθα τη μουσική και πνίγηκα, διότι πέρασαν σαράντα σχεδόν χρόνια από τότε που παίζω και είμαι μέσα στους μουσικούς, και ξυπνάω το πρωί, και δεν ξέρω σχεδόν τίποτα από μουσική- ένα χαμένο κορμί, δεν έχω ιδέα τι είναι μουσική και δε θα μάθω ποτέ, εγώ που μπορώ να παίξω τα πάντα σήμερα, που ο, τιδήποτε και να πιάσω θα κάνω μουσική, είμαι ένας άχρηστος, δεν έχω ιδέα περί τίνος πρόκειται. Φανταστείτε, λοιπόν, τι είναι η μουσική..
-Αυτό το ιδίωμα το έχει ούτως ή άλλως ο ερωτευμένος, γιατί ξέρει κάθε φορά την αγάπη του, τον έρωτά του αλλά δεν ξέρει τι θα έρθει αύριο…
-Δεν ξέρω πώς να μιλήσω για μένα, εγώ θέλω να είμαι αρνητικός για τον εαυτό μου, δεν θέλω να είμαι καλός, εγώ ήδη ακούω τη φωνή μου και τη σιχαίνομαι.
- Ναι?
-Ναι, ναι δεν έχω τέτοια προβλήματα εγώ.. τα ξεπέρασα πολύ μικρός. Θέλω όμως να μιλήσω για τον Χρόνη Αηδονίδη. Ο Αηδονίδης λοιπόν είναι ένας μάγος.. Και γιατί είναι μάγος? Γιατί πίστεψε ότι αυτό που κάνει έχει αξία. Κι αν δεν έχει αξία για τους άλλους, έχει αξία για τον εαυτό του, στη συνέχεια έχει αξία για την πόλη του, για την οικογένειά του, για τους φίλους του και για την ιστορία του τόπου. Πράγματα ξεπερασμένα σήμερα. Δεν έχουν αξία αυτά τα πράγματα στη σημερινή εποχή. Βεβαίως, μη νομίσετε ότι αυτά θα διαρκέσουν. Σε λίγο, ο κόσμος αυτός θ΄ αρχίσει να ψάχνεται. Επειδή εγώ είμαι από τον Πειραιά, αφήστε με να χρησιμοποιώ και λίγο αγοραίες εκφράσεις. Τώρα πια ο κόσμος που και που αρχίζει και φοράει, έχει την ανάγκη να φορέσει τσίγκινα σωβρακάκια, έτσι λέγαμε εμείς μικροί. Σιγά-σιγά, οι κύκλοι ολοκληρώνονται και αρχίζει ένας καινούργιος, δεν μπορεί ο κόσμος να είναι τόσο χύμα ή να δείχνει τόσο χύμα όσο είναι. Κάποια άλλα πράγματα θα συμβούν, θα δείτε, θα το ξαναπώ και σε σας, είναι κάτι που το λέω 30 χρόνια… Σε κάποια γειτονιά της Αθήνας, θέλετε να΄ ναι στην Κυψέλη, θέλετε να΄ ναι στο Παγκράτι, θέλετε να ΄ναι στο Περιστέρι, το 2015, θα γεννηθεί πάλι μια τραγουδίστρια όπως έγινε με την Τσαλιγοπούλου, που θα τραγουδάει σαν την Γκρέη, ξέρουμε εκείνη γεννήθηκε στη Νάουσα, μια άλλη κοπελίτσα όμως θα γεννηθεί στο τσαντίρι ενός τσιγγάνου, ένας άλλος στην Κρήτη και θα τραγουδάει σαν τον Λιδάκη. Έχουμε λοιπόν τέτοιες φωνές και νομίζω είναι λάθος η σύγκριση με τη Δόμνα…Η Σαμίου μια μεγάλη και γνωστή προσωπικότητα…
-Όχι, δεν έκανα σύγκριση φωνών, εννοώ το αντικείμενο. Το παραδοσιακό τραγούδι. Υπηρετώντας το, η ίδια, μπορεί να την ξέρει ένα ευρύ κοινό, ενώ ο Αηδονίδης είναι στον αντίστοιχο χώρο, ίσως περισσότερο στα θρακιώτικα, δεν ξέρω αν έχει ανιχνεύσει, αν έχει κάνει τα οδοιπορικά που ΄ χει κάνει η
Δόμνα Σαμίου στο παραδοσιακό τραγούδι … Εκεί, όχι ως φωνές, το ξεκαθαρίζω..
-Να το αναλύσουμε λίγο αυτό και να δούμε τι ρόλο παίζει πια και το ένδυμα του τραγουδιστή. Και το ουσιαστικό, αυτό που βγαίνει έξω, πώς ντύνεται.. αλλά, ένδυμα είναι πώς φτιάχνεται, πώς μιλάει, πώς χτενίζεται, πώς πλασάρεται, ποιόν έχει από πίσω του, ποιός είναι ο σπόνσοράς του.. όλα αυτά παίζουν κάποιο ρόλο. Η κυρία Σαμίου προχώρησε με άλλο τρόπο, αντίθετα από τον Χρόνη Αηδονίδη. Ο Αηδονίδης είναι ένας μαζεμένος άνθρωπος ο οποίος δεν έγινε ποτέ επαγγελματίας τραγουδιστής. Κάνουν τα ίδια σχετικά πράγματα, ενδιαφέρονται δηλαδή για το καλό τραγούδι, μαζεύει ο ένας, βγάζουν καινούριους τραγουδιστές, ορχήστρες, πηγαίνει σε φεστιβάλ… όλα αυτά γίνονται, ο κύριος Αηδονίδης λιγότερο… Δεν ξέρω γιατί το κάνει λιγότερο, μπορεί να μην είχε το σθένος να προχωρήσει μέσα σ΄ αυτή τη διαδικασία, μέσα στην αγορά, στην πολύβουη αγορά. Αλλά έχουμε άλλο παράδειγμα για να μην μιλάμε πάντα για ανθρώπους και φαίνεται πως τους κρίνουμε, από μεγάλη αγάπη, από υπερβολική αγάπη, αναλύουμε τη ζωή τους, γιατί για ΄μας είναι δάσκαλοι, έστω κι αν δεν μας δίδαξαν ποτέ…Είναι οι δάσκαλοί μας.
-Βέβαια…
-Εγώ πάω στην περίπτωση του Κουγιουμτζή, του Σταύρου Κουγιουμτζή. Έχετε διανοηθεί, έχετε κάτσει ποτέ πάνω απ΄ αυτούς τους 5, 6, 7 δίσκους που ΄χει κάνει όλους και όλους…Μπορεί να συγκριθεί - πες τε μου ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που ΄χουνε γραφτεί- με μια εισαγωγή δική του? Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν, μαζεμένος, αποτραβηγμένος, μονάζει στο σπίτι του, είτε μένει στην Αθήνα, είτε μένει στη Θεσσαλονίκη, όποτε διάλεξε κάπου ένα τόπο για να εκφραστεί, ήταν μαζεμένος, μελαγχολικός και ανήσυχος. Και προβληματισμένος. Σήμερα, αν τα πεις αυτά σ΄ ένα σύγχρονο, βιαστικό νεοέλληνα, θα σου πει «μιζέρια». Το πρώτο που θα σου πει …Τόσο εύκολα.. Αν λες για έναν άνθρωπο που είναι τόσο δημιουργικός και τόσο σπουδαίος και έχει τόσο φως μέσα στο ηλιοβασίλεμα…Γιατί και το ηλιοβασίλεμα έχει φως και μάλιστα σημαντικό. Δεν έχει σημασία που σε μισή ώρα θα ΄ρθει η δύση, είναι πολύ σημαντικό για τον άνθρωπο, όπως είναι και η ανατολή… Το ίδιο ημίφως, το ημίφως της ανατολής και το λυκόφως της δύσης. Σημαντικά στοιχεία για το χρώμα, για τη ζωή μας, για την αίσθησή μας. Αυτός λοιπόν διάλεξε να είναι μελαγχολικός. Δεν είναι μιζέρια αυτό. Είναι η μιζέρια των ανθρώπων, στο πολλαπλάσιο, με γεωμετρική πρόοδο, που βαφτίζουν μίζερο ό,τι δεν μπορούν να κρίνουν, όσα δεν μπορούν να φτάσουν.(…) Ένα μεγάλο μέρος παραποιεί την πραγματικότητα. Επειδή υπάρχει τζίρος γύρω απ΄ αυτή την κακομοιριά, την αληθινή μιζέρια. Επειδή υπάρχει τζίρος, μια ολόκληρη κοινωνία αμύνεται- αμύνεται της κριτικής απέναντι σ΄ αυτή την μετριότητα. Αυτό είναι που τραβάμε σήμερα…
-Βολεύεται…
-Βεβαίως βολεύεται…
24/05/2004 (…)
