Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Θα προσπαθήσω να σας διευκρινίσω μερικές "ασαφείς" ή και λανθασμένες απόψεις. Η κατηγοριοποίηση και υποκατηγοριοποίηση (Fach) φωνής, είναι πάρα πολύ χρήσιμη, αλλά πρακτικά αφορούν στους σπουδαστές/τραγουδιστές του λυρικού (κλασσικού) τραγουδιού και την επιλογή ρεπερτορίου τους. Στο σύγχρονο τραγούδι ο τραγουδιστής καλείται να ερμηνεύσει τραγούδια, που κινούνται σε μια πιο γενική ή "κοινή" έκταση, εκτός πολύ σπανίων εξαιρέσεων. Η πρώτη και η κυριότερη έγκυρη "διάγνωση" για την κατηγοριοποίηση, είναι αυτή του φωνιάτρου/ωτορινολαρυγγολόγου και γίνεται μόνο με ενδοσκόπιση. Εκεί, ανάλογα με το μήκος και το πάχος των χορδών, ξέρουμε για ποιό fach είναι προορισμένος από τη φύση ο σπουδαστής/τραγουδιστής και σε συνδυασμό με άλλες υπο-παραμέτρους (μήκος φωνητικού αγωγού) προχωράμε στην εκπαίδευσή του, αποφασίζοντας την υποκατηγοριοποίηση και το ρεπερτόριό του. Η ηλικία επίσης παίζει ρόλο στην μεθοδολογία (για να μην βαραίνουν νωρίς οι φωνές κλπ).
Το σύγχρονο τραγούδι έχει και άλλες απαιτήσεις όμως. Παραγωγή φωνητικών ποιοτήτων με ακροβατικές έως ακραίες χρήσεις των δυνατοτήτων της κάθε ποιότητας. Γιαυτό είναι καλό, είτε πρόκειται να ασχοληθούμε με το λυρικό (κλασσικό) ή το σύγχρονο (μη κλασσικό) τραγούδι, να επισκεφτούμε ένα πεπειραμένο στις φωνές των τραγουδιστών "φωνίατρο" και να έχουμε πλήρη εικόνα της δομικής κατασκευής των φωνητικών χορδών καθώς και της κατάστασης υγείας τους και υγείας όλης της γύρω περιοχής.
Το falsetto, δεν είναι αποδεκτή φωνητική ποιότητα στο λυρικό τραγούδι (πλην πολύ σπανίως και ειδικών "εξαιρέσεων"). Ο μηχανισμός μπορεί να μοιάζει αρκετά, αλλά στο falsetto, οι χορδές δεν έχουν πλήρη επαγωγή (κλείσιμο). Το ζητούμενο είναι οι χορδές να έχουν μια καλή κλειστή φάση σε κάθε κύκλο δόνησης και ο ήχος να είναι γεμάτος και όχι αέρινος. Είτε στο κλασσικό, είτε στο σύγχρονο, το να δουλεύει κάποιος μόνο ένα μηχανισμό της φωνής του , είναι λάθος. Είτε θα χάσει νότες (πάνω ή κάτω), είτε θα χάσει τον έλεγχο του συντονισμού των ανταγωνιστών μυών, είτε θα δημιουργήσει "περιορισμένες" βολικές θέσεις, που θα του επιτρέπουν να τραγουδά ελάχιστα μουσικά στυλ, είτε μακροχρόνια θα δημιουργήσει εξασθένηση ή βλάβη στο μηχανισμό φωνής. Το να έχουμε διαφορετικό καθηγητή φωνής για τον κάθε μηχανισμό, μου φαίνεται ανούσιο και ανόητο και καθόλου πρακτικό. Κάθε καθηγητής οφείλει να προπονεί ΠΛΗΡΩΣ τη φωνή σε όλους τους μηχανισμούς και να διδάσκει και τη ΜΙΞΗ τους. Επίσης υπάρχει σοβαρός λόγος για το να προπονείται η φωνή ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΣ ΤΗΝ ΕΚΤΑΣΗ, ακόμα κι αν ο σπουδαστής επιλέγει ρεπερτόριο με μικρές εκτάσεις και χωρίς δυσκολίες.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερο λάθος, από το να πιστεύουμε ότι "ένας καθηγητής ότι έχει να σου δώσει στο δίνει έντονα από την αρχή". Είναι μεγάλος μύθος! Και δυστυχώς καλλιεργείται από "ανυπόμονους" σπουδαστές, που θέλουν να "τα μάθουν όλα", ή πιστεύουν ότι τα έμαθαν όλα σε 5-10 μαθήματα. Η ύλη της φωνητικής είναι ΤΕΡΑΣΤΙΑ! Τα μαθήματα της αρχής είναι τελείως μα τελείως διαφορετικά από την ποιότητα και ανάλυση των προχωρημένων μαθημάτων, ακόμα κι αν κάποιες ασκήσεις μοιάζουν ή θυμίζουν τις πρώτες ασκήσεις. Η απλή επανάληψη ασκήσεων δεν είναι μάθημα, είναι απλά συντήρηση της ήδη υπάρχουσας φωνητικής κατάστασης. Και, πιστέψτε με , είναι σχεδόν αδύνατο να αντηληφθεί ένας "νέος" σπουδαστής, πότε κάτι είναι απλή επανάληψη και πότε είναι "κτίσιμο" τεχνικής. Η προσωπική εμπειρία μου (και σαν φωνητικού εκπαιδευτή σε ιατρικό κέντρο αποκατάστασης φωνητικών προβλημάτων), ως τώρα μου έχει δείξει ότι οι αλλαγές φωνητικών δασκάλων και "τεχνικών", πολλές φορές έγιναν η γενεσιουργός αιτία σοβαρών φωνητικών προβλημάτων.
Ελπίζω να βοήθησα.
Δεν ήθελα να σας τρομάξω, να σας ενημερώσω ήθελα. Βασικά, θα ήθελα να αναφέρετε τί ήταν αυτό που σας τρόμαξε, μήπως μπορέσω να σας το εξηγήσω καλύτερα, χωρίς ...πανικούς.
Να θυμόσαστε ότι όπως στη γυμναστική δεν είναι καλό να γυμναζόμαστε μονομερώς έτσι και στη φωνητική, που είναι μια καθαρά μυική δραστηριότητα, πρέπει να γυμνάζουμε τα πάντα και να μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. Οι μύες συνεργάζονται δρώντας ανταγωνιστικά. Προφανώς, το σκεπτικό της καθηγήτριάς σας, είναι αρχικά να διορθώσει κάποια υπο-γυμνασμένη περιοχή. Εκεί, που δεν συμφωνώ είναι το «...πρέπει να δώσει βάση στις ψηλές γιατί δεν είναι εφικτό να ανοίγω και προς τα κάτω και προς τα πάνω ταυτόχρονα, το ένα αναιρεί το άλλο (???) και πρέπει να διαλέξω ποιο απ τα δύο θα δυναμώσω και θα δουλέψω καλύτερα..».
Όπως και το «αν θελήσω κάποια στιγμή στο σύγχρονο να βγάλω χαμηλές νότες, άσχετα αν δεν τις δουλεύουμε μαζί, θα έχω την τεχνική εκείνη τη στιγμή να τις βγάλω» ( =ΟΧΙ!!!)
Η καλύτερη εξήγηση που δώσατε είναι αυτή και είναι σωστή: «..με κινεί στην έκταση και τοποθέτηση που θα έχω ως σοπράνο..». Κατανοείστε όμως, ότι δεν σας διασφαλίζει καθόλου την μετέπειτα ικανότητά σας να τραγουδήσετε άλλα μη κλασσικά είδη,αν αυτό είναι το τελικό σας ζητούμενο. Δυστυχώς υπάρχει μεγάλη παρανόηση και παραπληροφόρηση σε αυτό το σημείο, γιαυτο θα σας το διευκρινίσω: Ο μύθος « Με την κλασσική εκπαίδευση μπορεί κάποιος να τραγουδήσει τα πάντα», είναι ότι κάθε μύθος... ένα μεγάλο «ψέμμα».
Όσο για την τελευταία σας ερώτηση : Ναι, μπορείτε να πάρετε μια απόλυτα τεκμηριωμένη γνώμη για την κατηγοριοποίηση της φωνής σας από έναν έμπειρο στο αντικείμενο, φωνίατρο. Βασικά είναι θέμα ανατομίας. Για μας τους εκπαιδευτές φωνής, είναι μια πολύ καλή βάση, γιατί εξοικονομούμε πολύ χρόνο από το να περιμένουμε να αξιολογήσουμε τα passagios ή/και το χρώμα φωνής, που για πολλούς και διαφόρους λόγους είναι κινητά/μεταβλητά, ειδικά σε έναν αρχάριο εκπαιδευόμενο.
Όπως και νά’χει, δεν είναι συνετό να ξεκινάει κάποιος φωνητική εκπαίδευση, που είναι αμιγώς «αθλητική» δραστηριότητα των μυών, χωρίς να έχει προηγηθεί μια λεπτομερής ιατρική εξέταση του φωνητικού οργάνου. Αυτό ισχύει για οποιονδήποτε.
Μιλώντας για το κλασικό πιστεύω πως δε μπορούμε να περιορίσουμε το ρεπερτόριο σε μια μόνο κατηγορία. Σαφώς βέβαια μια λυρική κολορατούρα θα αναλάβει ποτέ ρόλους βαγκνέριαν σοπράνο. Πιστεύω πως η φωνή μεταβάλλεται με την ηλικία και θέλει συνεχώς εκπαίδευση και επανακαθορισμό ρεπερτορίου. Για μένα ο καλύτερος τρόπος εκπαίδευσης αφου δοθεί μια γνωμάτευση που βεβαιώνει την ανατομική τελειότητα του οργάνου είναι με τον έλεγχο του ήχου απο τον εκπαιδευτή και τον μαθητή καθώς και η άισθηση που δημιουργεί στο λαιμό. Για μένα το τραγούδι πρέπει να τηρεί αυτα τα κριτήρια:
Είναι ωραίος ο ήχος; Πιέζομαι για να τον παράξω; Μπορώ να το κάνω αυτό για αρκετή ώρα χωρίς να νιώσω ενοχλήσεις;
Τέλος, θα ήθελα τη γνώμη σας για αυτό: Ένα άτομο που τραγουδάει απο τα 18 όταν πια σταματήσει στα 60 ας πούμε είναι δυνατόν να έχει την ιδια καλή κατάσταση με ένα άτομο στα 60 που δε τραγούδησε ποτέ και δεν άσκησε ποτέ επαγγελμα κουραστικό για τη φωνή; (Περα απο παράγοντες υγείας ή άσχημου γήρατος).
Πιστεύω πως όταν είσαι επαγγελμάτιας είτε τραγουδιστής, χορευτής, αθλητής μια φθορά στο σωμα δημιουργείται. Αρκέι να μη στερήσει πράγματα ενώ βρίσκεσαι στην ακμή της καριέρας σου.
@ kamelot : Μην τρομάζετε. Το ότι η αλλαγή καθηγητών και τεχνικών δημιουργεί αυτήν την πιθανότητα δεν σημαίνει ότι απαραίτητα θα συμβεί. Και στην περίπτωσή σας, δεν μιλάμε για "πολλές" αλλαγές. Απλά το ανάφερα, επειδή εκφράστηκε σε κάποιο σημείο η άποψη "παίρνω .... και φεύγω", που είναι μεγάλη επιπολαιότητα και συνήθως, δεν παίρνει "τίποτα" κανείς έτσι από ένα καθηγητή, απλά.... μπερδεύεται.
Χωρίς να αποκλείω ότι σε κάποιον θα μπορούσε να λειτουργήσει η παράλληλη σπουδή σε δύο διαφορετικά είδη, παίρνοντας υπ' όψη μόνο το πως το έκανα εγώ, (δηλαδή την προσωπική μου διαδικασία σπουδών), θα σας πρότεινα να ασχοληθείτε/τελειοποιήσετε/ολοκληρώσετε τις σπουδές σας σε ένα μουσικό είδος -εν προκειμένω στο κλασσικό, μιας και αυτό επιλέξατε- και μετά απερίσπαστα να κάνετε το ίδιο και σε όποιο άλλο είδος ή είδη επιλέξετε, one step at a time, για να μπορείτε να είσαστε απόλυτα αφοσιωμένη, επικεντρωμένη και "πιστή" σε αυτό που κάνετε. Μην ξεχνάτε ότι κάθε είδος, για να γίνει σωστά απαιτεί χρόνο, κόπο, μελέτη και αισθητική προσέγγιση.
Αν η επιλογή σας για τη κλασσική εκπαίδευση όμως, δεν έγινε από: αγάπη/προτίμηση προς το συγκεκριμένο είδος και στόχο να θητεύσετε σε αυτό κάποια στιγμή, ή την προοπτική να διδάξετε κάποτε, αλλά μόνο από την ανάγκη "πιστοποίησης σπουδών" (.."νά'χουμε κι ένα χαρτί"....), θα σας απογοητεύσω. Προσωπικά το θεωρώ "χαμένο πολύτιμο χρόνο", ειδικά αν ενδιαφέρεστε για θητεία και καριέρρα σε άλλο μουσικό είδος. Σε αυτή την περίπτωση θα σας συμβούλευα να σπουδάσετε πρώτα αυτό που είναι ο στόχος,να το τελειοποιήσετε, να ξεκινήσετε τη θητεία σας στο είδος αυτό, να εδραιωθείτε στο χώρο του και αργότερα αν θέλετε για κάποιο λόγο να κάνετε σαν δεύτερη σπουδή το κλασσικό.
Όσο για το γιατί δεν γνωρίζουν κάποιοι επαγγελματίες, τη βοήθεια που μπορεί να τους προσφέρει η φωνιατρική επιστήμη...μην απορείτε. (Ελάτε τώρα, στην Ελλάδα είμαστε....αυτό σας έκανε εντύπωση;) Μάλλον δεν τους πληροφόρησε κανείς.
@ Giorgos Pappas: Αν προσέξατε το πρώτο post μου, θα δείτε ότι αμέσως μετά την "ανατομία" αναφέρω ότι η ηλικία παίζει ρόλο στη μεθοδολογία.
Η άποψή μου είναι ότι το κλασσικό ρεπερτόριο, πρέπει να το περιορίσουμε (τουλάχιστον για πολλά χρόνια) σε μια κατηγορία. Να διευκρινίσω ότι "κατηγορία", είναι "γενικοί όροι" όπως: σοπράνο, μέτζο κλπ. Και ειδικά τα πρώτα χρόνια που η φωνή έχει σταθεροποιηθεί και δώσει σαφείς ενδείξεις "fach" μάλλον δεν θα πρέπει να παίζουμε πολύ, ούτε με τις "υποκατηγορίες" (υπο-κατηγορία είναι "όροι" όπως :κολορατούρα, soubrette ,λυρική, spinto, δραματική, hochdramatischer κλπ.), για να αποφύγουμε τα παραδείγματα φωνητικής "κούρασης" και "καταστροφής" καριερρών μεγάλων αστέρων της όπερας. Παρ'όλα αυτά ναι, μια κάπως βαριά σοπράνο, θα μπορούσε να ερμηνεύει μέτζο ρεπερτόριο με τα χρόνια και ...την κλημακτήριο (ειδικά αν καπνίζει, πίνει και ξενυχτάει, χα,χα). Μάλιστα αν είναι λάτρης του τρόπου ζωής που προανέφερα, έχει μεγάλες πιθανότητες να μετατραπεί σε μια νέα κατηγορία, την" tenorina" (που αναφέρθηκε και αναλύθηκε σε Συνέδριο Φωνής στις ΗΠΑ, το 2010, από το φωνίατρο Vukasinovits). Συμφωνώ όμως απόλυτα με τη φράση "Η φωνή μεταβάλλεται με την ηλικία και θέλει συνεχώς εκπαίδευση και επανακαθορισμό ρεπερτορίου".
Παράθεση:
|
Κανονικά, δεν υπάρχει απάντηση στο ερώτημά σου. Θα έπρεπε να περιοριστεί πολύ το.. "εύρος" της ερώτησης. Τραγουδιστής από τραγουδιστή και επαγγελματίας από επαγγελματία διαφέρουν πολύ. Επαγγελματίας είναι και ο μονωδός, επαγγελματίας και ο Tyler, επαγγελματίας και ο ...Σκυλόπουλος, επαγγελματίας και ο τηλεφωνητής του ΟΤΕ. Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο ηφωνητική χρήση, η ποιότητα ζωής, η προετοιμασία της φωνής, η συχνότητα παραστάσεων, οι ώρες φωνητικής απασχόλησης και το... περιβάλλον. (Μια βραδυά στα... "καπνιστά " μπουζούκια , με τη μουσική στη διαπασών και την άλλη μέρα έχεις κλείσει για τα καλά χωρίς να έχεις καν τραγουδήσει....)
Οπότε η απάντησή μου θα είναι γενική και θεωρητική και σε... ιδανικές συνθήκες. Δεδομένου ότι μετά στην ενήλικη ζωή μας σύντομα αρχίζει η διαδικασία οστεοποίησης του λάρυγγα, η ενασχόληση με το "άθλημα", διατηρεί την ελαστικότητά του και την ικανότητά του για τραγούδι πολύ παραπάνω από αυτού που δεν έχει τραγουδήσει ποτέ του. Ειδικά, αν οι παραστάσεις και οι ώρες ενασχόλησης είναι "ανθρωπινές", θα τραγουδάει μέχρι τα βαθειά γεράματα κι όχι μόνο μέχρι τα εξήντα. Αυτός που άσκησε επάγγελμα "κουραστικό " για τη φωνή δεν είναι απαραίτητα ο τραγουδιστής, οι δάσκαλοι της πρωτοβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης, αλλά και κάποια άλλα επαγγέλματα που απαιτούν φωνή ομιλίας παρουσιάζουν πολύ συχνότερα φωνητικά προβλήματα. Ο επαγγελματίας ή ο καλά εκπαιδευμένος τραγουδιστής, είναι συνήθως πιο ενήμερος και πιο προσεκτικός.
Η φωνή γερνάει και φθείρεται αργά και φυσιολογικά και "πέρα από παράγοντες κακής υγείας ή άσχημου γήρατος", με μεγάλη συμβολή των "ορμονικών μεταβολών" που συμβαίνουν κατά τη φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης.
Ένας επαγγελματίας αθλητής που πρόσεξε, δεν κακοποίησε το σώμα του κυνηγώντας άπιαστα ρεκόρ, δεν διέλυσε τα γόνατά του, δεν πήρε αναβολικά και εξακολουθούσε να γυμνάζεται και να αθλείται στα γεροντικά του χρόνια, έχει πιθανότητες να είναι πολύ πιο υγιής και νεανικός από έναν χοντρό κοιλαρά καναπεδόβιο παππούλη. Η άποψή μου (και όχι μόνο η δική μου) είναι ότι ένας επαγγελματίας τραγουδιστής, που επίσης σεβάστηκε το σώμα του και τη φωνή του, θα διατηρήσει πολύ πιο υγιή και νεανικότερη τη φωνή του , από κάποιον που δεν τραγούδησε ή δεν εξάσκησε τη φωνή του ποτέ.
Ακμή της καριέρρας σου;;; Ποιά ηλικία ορίζεται ως "ακμή της καριέρρας σου"; Γιατί να μην έχει κάποιος στα 70 του, ακόμα ακμή της καριέρρας του;
Η ΦΩΝΗ ΣΟΥ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΟΓΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΘΑ ΣΤΕΘΕΡΟΠΟΙΗΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΕΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΞΕΡΕΙΣ ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΙ ΕΙΣΑΙ.ΑΥΤΟ ΜΟΥ ΕΙΠΕ Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΗ ΑΝ ΕΙΜΑΙ ΣΟΠΡΑΝΟ Η ΜΕΤΖΟ.
