Ιστορικές Μπάντες: Who

---

"Hope I die before I get old!"

---

*** ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Λίγες μπάντες ήταν τόσο καλές όσο οι Who. Ξεκίνησαν τις ηχογραφήσεις στα 1965, όταν ακόμα ο κόσμος της Rock μουσικής άρχιζε με έναν αργό ρυθμό να αντιλαμβάνεται, να προσαρμόζεται και να ρυθμίζει τις αναζητήσεις του, στην ιδέα του “αντί να δημιουργούμε καλλιτέχνες που ηχογραφούν όλο τα ίδια πράγματα, ας ψάχνουμε καλύτερα να βρίσκουμε αυτούς που κάνουν κάτι διαφορετικό”. Οι Who –μαζί με τους Beatles, τους Rolling Stones, τους Kinks και τον Dylan από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού- ήταν ανάμεσα στις πρώτες μπάντες στις αρχές της δεκαετίας του 60, που βοήθησαν να “κλειδώσει” και να λειτουργήσει αυτή η ιδέα. Πολλοί λένε ότι οι Who είναι η πεμπτουσία του Rock αλλά αυτό είναι βέβαια μία άποψη, όπως έχω κι εγώ τη δική μου άποψη επί του θέματος. Για μένα, η πεμπτουσία του Rock είναι αυτό που κάνουν οι Rolling Stones στο 'Can't You Hear Me Knockin'. Ε αυτό το πράγμα, οι Who δεν το έκαναν σε κανένα τους album. Το έκαναν; Η αλήθεια είναι ότι από την αρχή ήταν ουσιαστικά μία μπάντα που το Rock ήταν γι αυτούς περισσότερο αντικείμενο τέχνης, παρά lifestyle. Δεν άγγιξαν ποτέ αυτό που λέμε "barroom Rock" γιατί δεν το είχαν μέσα τους. Πώς θα ηχούσε -για παράδειγμα- το 'Honky Tonk Women' από τους Who? Το φαντάζεστε; Δεν είναι μειωτικό αυτό. Έκαστος στο είδος του που λέει και το σλόγκαν. Έτσι κι αλλιώς, οι Who (1) πίστευαν στο υλικό τους, (2) το παρουσίαζαν δυναμικά, (3) έγραψαν καλή μουσική που ταίριαζε με αυτά που ένοιωθαν και (4) άφησαν σπουδαία κληρονομιά για να έχουν να διαχειρίζονται οι επόμενοι.

*** Η ΙΣΤΟΡΙΑ:

Οι Pete Townshend & John Entwistle, που ήταν συμμαθητές και φίλοι, έπαιζαν –από τα τέλη της δεκαετίας του 50- σε μία Dixieland μπάντα. Ο Pete στο μπάντζο και ο John στην τρομπέτα. Το 1960 φορμάρισαν μία Rock μπάντα, αλλά το 1962 ο Entwistle έφυγε για να γίνει μπασίστας στους Detours που είχαν για σολίστα στην κιθάρα κάποιον …..Roger Daltrey! Στα τέλη του 62, ο Townshend ήρθε και αυτός στους Detours αναλαμβάνοντας το πόστο της ρυθμικής κιθάρας, αλλά το 1963 ο τραγουδιστής Colin Dawson τους άφησε στα κρύα του λουτρού! Έτσι ο Daltrey ανέλαβε το πόστο της φωνής και ο Townshend προήχθη σε σολίστα! Λίγους μήνες μετά, έφυγε ο Doug Sandom που έπαιζε τύμπανα και στη θέση του προσέλαβαν τον 16χρονο Keith Moon ο οποίος κατέστρεψε με όλη του την ευχαρίστηση ένα σετ από τύμπανα μετά το τέλος της audition. Νωρίς το 1964 άλλαξαν το όνομα της μπάντας σε Who και ένα βράδυ που έπαιζαν στο Marquee του Λονδίνου, ο Townshend έσπασε και διέλυσε την κιθάρα του επί σκηνής σαν ένδειξη διαμαρτυρίας για τον κακό ήχο που τους παρείχε το club. Αυτό όμως, μαζί με την καταστροφή των τυμπάνων από τον Moon έγινε το σήμα κατατεθέν τους στα χρόνια που ακολούθησαν. Οι Who όταν τελειώνουν τα live τους, τα σπάνε όλα!!!!
Με την καθοδήγηση του Pete Meaden (1964) άλλαξαν το όνομά τους σε High Numbers κυκλοφόρησαν ένα single που δεν κατάφερει να πάει ούτε μέχρι το …..διπλανό ράφι του δισκοπωλείου, απέλυσαν τον Meaden, πήραν πάλι το όνομα Who και προσέλαβαν σαν managers τους Kit Lambert & Chris Stamp. Στα τέλη του 64 υπέγραψαν στη Decca Records, και μπήκαν νωρίς το 65 στο Βρετανικό chart με το "I Can't Explain", αφού προηγουμένως είχαν λάβει μέρος στο τηλεοπτικό σώου "Ready, Steady, Go" όπου οι Moon & Townshend κατέστρεψαν στο φινάλε τα τύμπανα και τις κιθάρες! Στα τέλη του 65 ανέβηκαν στο No. 2 με το "My Generation" και το 67 κατέκτησαν τους Αμερικανούς με την διαρκείας δέκα λεπτών mini-opera "A Quick One While He's Away". Το 1969 ήρθε η πασίγνωστη Rock opera Tommy, η οποία έγινε ταινία το 1975. Μετά απ’ αυτό, ο Townshend ήθελε να κάνει μία Rock opera επιστημονικής φαντασίας που θα την ονόμαζε "Lifehouse" αλλά οι υπόλοιποι της μπάντας, δεν έδειξαν ενδιαφέρον. Έτσι, στη θέση της όπερας, έκαναν στα 1972 το αριστουργηματικό Who's Next, που είναι ότι καλύτερο έφτιαξαν ποτέ. Μετά το Who's Next, ήρθε στα 1973 το Quadrophenia και τα προβλήματα! Ο Entwistle φορμάρισε τους "Ox", ο Townshend το έριξε στο αλκοόλ, το 1975 έκαναν το Who By Numbers και το 1978 το Who Are You, που αντί να σημάνει ένα θριαμβευτικό comeback, σήμανε τη διάλυσή τους εξ αιτίας του θανάτου του Moon στις 7 Σεπτεμβρίου. Αμ δε!!! Η διάλυση δεν …..τους έκατσε! Στη θέση του Moon, προσέλαβαν τον Kenney Jones των Faces, (που είχαν διαλυθεί), έκαναν μία περιοδεία το 1979, κυκλοφόρησαν το Face Dances, (1981) και το It's Hard (1982) και ανακοίνωσαν ότι διαλύονται οριστικά μετά το τέλος της περιοδείας που θα ακολουθούσε για την προώθηση του album. Αμ δε!!! Η διάλυση δεν …..τους έκατσε ούτε εδώ! Στα 1985 έκαναν μία reunion tour, ανακοινώνοντας ξανά την οριστική τους διάλυση, αλλά ούτε κι αυτή τους έκατσε! 17 χρόνια μετά (το 2002 δηλαδή), ανακοίνωσαν άλλη μία reunion tour χωρίς να πουν τίποτα περί διάλυσης κλπ, αλλά μία μέρα πριν την έναρξη της περιοδείας (27 Ιουνίου 2002), ο Entwistle πήγε να κάνει ντουέτο με τον Keith Moon στη Μπάντα του Ουρανού! Ε αυτή …..τους έκατσε!!!

*** ΤΑ ΜΕΛΗ:

* Pete Townshend: (19 Μαίου 1945, Λονδίνο) Εξαιρετικός κιθαρίστας και ένας από τους πιο ταλαντούχους songwriters της Βρετανικής (και όχι μόνο) Rock μουσικής σκηνής, στο ίδιο μέγεθος του Lennon, του Davies και του Jagger. Τα προσωπικά του albums είναι τα: Rough Mix (1977), Empty Glass (1980), All The Best Cowboys Have Chinese Eyes (1982), White City (1985), The Iron Man (1989), Psychoderelict (1993) & Live (1999)

* Roger Daltrey: (1 Μαρτίου 1944, Λονδίνο) Η φωνή και το περίφημο ουρλιαχτό των Who. Τα προσωπικά albums του Roger, είναι τα: Daltrey (1973), Ride A Rock Horse (1975), One Of The Boys (1977) & Under A Raging Moon (1985)



* John Entwistle: (9 Οκτωβρίου 1944, Chiswick – 27 Ιουνίου 2002) Πιθανότατα ο καλύτερος μπασίστας σε ολόκληρη τη Rock μουσική σκηνή. Οι Who, ήταν "crazy" και αυτό το θεωρούσαν ….normal! Ο Entwistle ήταν ο ήσυχος. Εξαιρετικός τραγουδοποιός επίσης. Έκανε δύο προσωπικά albums. Τα Whistle Rymes (1972) & Rigor Mortis Sets In (1973)

* Keith Moon: (23 Αυγούστου 1947, Λονδίνο – 7 Σεπτεμβρίου 1978) Το τρελόπαιδο με το αυτοκαταστροφικό lifestyle, που κατέστρεφε ότι τύμπανα έβρισκε μπροστά του (αφού έπαιζε προηγουμένως), έμελλε να γίνει -παρά τη σύντομη ζωή του- ένας από τους καλύτερους drummers της Rock μουσικής σκηνής. Έκανε μόνο ένα προσωπικό album. Το Two Sides Of The Moon (1975)

* Kenney Jones (16 Σεπτεμβρίου 1948, Λονδίνο). Αντικατέστησε τον εκλιπόντα Keith Moon στα τύμπανα.

*** Η ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ:

1965: My Generation
1966: A Quick One
1967: The Who Sell Out
1969: Tommy
1970: Live At Leeds
1971: Who's Next
1973: Quadrophenia
1974: Odds And Sods
1975: The Who By Numbers
1978: Who Are You
1979: The Kids Are Alright
1981: Face Dances
1982: It's Hard
1983: The Who's Greatest Hits
1984: Who's Last
1990: Join Together
1994: Thirty Years Of Maximum R'n'B
1996: Live At The Isle Of Wight Festival 1970
1997: My Generation - The Very Best Of The Who
2000: BBC Sessions

*** ΤΑ DVD’S:

1975: Tommy
1979: The Kids Are Alright
1979: Quadrophenia
1988: Who's Better Who's Best
1989: The Who Live Featuring "Tommy"
1995: 30 Years Of Maximum R'n'B
1996: Listening To You

*** ΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ:

** My Generation (Από τα καλύτερα debut albums της Rock, 1965)
Tracks: 1) Out In The Street 2) I Don't Mind 3) The Good's Gone 4) La La La Lies 5) Much Too Much 6) My Generation 7) The Kids Are Alright 8) Please, Please, Please 9) It's Not True 10) The Ox 11) A Legal Matter 12) I’m a Man/Instant Party (Circles)
Ίσως το My Generation να είναι το πρώτο "Punk" album. Αν θέλετε, το πρώτο "art-Punk" album. Τα παιδιά είναι εντάξει. Ο Townshend βάζει 9 δικά του τραγούδια από τα 12 του album, αλλά είναι λάθος οι δύο διασκευές τραγουδιών του James Brown. Δεν ταιριάζουν καθόλου με τα υπόλοιπα κομμάτια. Βέβαια επέμενε ο Daltrey για να γίνει αυτό, γιατί είναι μεγάλος θαυμαστής του Brown, αλλά το ουρλιαχτό του πάει καλύτερα. Δεν πειράζει. Τα υπόλοιπα κομμάτια είναι τόσο καλά, που αυτά τα δύο ούτε καν τα προσέχεις. Το 'My Generation' ηχεί ακόμα και σήμερα “φρεσκότατο”. Σπαρταράει λες και το “ψάρεψες” μόλις τώρα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ποιος τόλμησε ή σκέφτηκε να σολάρει με το μπάσο σε τραγούδι της Rock, πριν από τους Who? Ποιος; Μπορεί να έχετε ακούσει το κομμάτι. Αν όχι, ψάξτε να το βρείτε! Ναι, είναι εντάξει τα παιδιά. Το 'Kids Are Alright' είναι στην άλλη άκρη, είναι γραμμένο σε Beatles/Byrds ύφος και είναι από τις πιο όμορφες μελωδίες που έχουν γραφτεί ποτέ. Γλυκύτατο! Τα υπόλοιπα τραγούδια κινούνται ανάμεσα σε αυτά τα δύο που είναι οι πόλοι θα έλεγα. Ο Roger ξέρει πότε θα απομακρυνθεί από το μικρόφωνο για να “γεμίσει” ο Pete με τα δυνατά του ακόρντα, ο John ξέρει πότε θα σολάρει με το μπάσο και ο Keith ξέρει επίσης, πότε θα τα σπάσει όλα και δεν θα αφήσει ούτε …..κολυμπηθρόξυλο! Στο πιάνο του My Generation βρίσκεται ο εξαιρετικός Nicky Hopkins που θα μπορούσε να είναι ο πέμπτος Who, αλλά τον επόμενο χρόνο, μετέφερε τα πλήκτρα του στους Kinks του Ray Davies. Όλα τα τραγούδια είναι όμορφα. Ακόμα και τα “λιγότερα” όπως τα 'La La La Lies', 'Much Too Much' & 'It's Not True'. Στο 'Legal Matter' ο Pete σατιρίζει τον εαυτό του. Ο ήρωας του τραγουδιού, το σκάει από το γάμο του για να φύγει με την ήδη έγκυο φίλη του. Το τραγουδάει μάλιστα ο ίδιος και όχι ο Roger. Μελωδικά, μοιάζει με το 'Last Time' των Rolling Stones, αλλά ο Pete, “is getting away with it all”. To υποτιμημένο κομμάτι του album είναι το 'Good's Gone' το επαναστατικό είναι το 'My Generation' το τρυφερό είναι το 'Kids Are Alright' και το Avantgarde είναι το 'Ox'. Το original Βρετανικό album, ονομάζεται My Generation και περιέχει το 'I'm A Man' του Bo Diddley. Το Αμερικάνικο ονομάζεται The Who Sings My Generation, κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1966 και στη θέση του 'I'm A Man' έχει το 'Instant Party (Circles)', με τους Who να βολτάρουν στην ψυχεδέλεια.

* Σχόλιο: Τα παιδιά δεν είναι μόνο εντάξει, αλλά είναι και τεχνίτες. Κάνουν Punk πριν ακόμα γεννηθεί!
* Καλύτερο Τραγούδι: The Good's Gone, My Generation, The Kids Are Alright & The Ox


** A Quick One (1966)
Tracks: 1) Run Run Run 2) Boris The Spider 3) I Need You 4) Whiskey Man 5) Heatwave 6) Cobwebs And Strange 7) Don't Look Away 8) See My Way 9) So Sad About Us 10) A Quick One While He's Away
Το album αυτό, βγήκε σε μία περίοδο που η μπάντα είχε οικονομικά προβλήματα. Ε μα το να σπας όλη την ώρα τις κιθάρες και τα τύμπανα και να αγοράζεις καινούργια μέχρι το επόμενο live όπου πρόκειται να τα ξανασπάσεις για να πάρεις άλλα και ούτω καθεξής, είναι αντιοικονομικό. Γι αυτό εγώ τις κιθαρούλες μου, τις φυλάω σαν τα μάτια μου. Οι παραγωγοί λοιπόν, προκειμένου να εισρεύσει το χρήμα, επέτρεψαν και στους υπόλοιπους να γράψουν τραγούδια. Αυτό άλλωστε δηλώνει και ο τίτλος του album. “Ας κάνουμε ένα στα γρήγορα (A Quick One)” Κακή ιδέα αφού ο τραγουδοποιός είναι ο Pete και είναι μάλιστα σπουδαίος σ’ αυτό που κάνει. Εντάξει μισο….κακή ιδέα, γιατί η σκέψη αυτή έδωσε την ευκαιρία στον John Entwistle να γράψει το "Boris The Spider" που είναι ένα από τα πιο σπουδαία τραγούδια που έχουν γραφτεί ποτέ, όπως επίσης και το πολύ καλό "Whiskey Man". Το "I Need You" του Moon αποδεικνύεται “αδύνατο” και το "Cobwebs And Strange" δεν είναι καν ……τραγούδι! Ο Daltrey θα έβαζε εδώ δύο τραγούδια, αλλά έβαλε μόνο το "See My Way" που είναι κακό. Φαίνεται ότι το άλλο θα ήταν ακόμα χειρότερο γι’ αυτό το άφησαν απ’ έξω. Έχει δηλώσει και ο ίδιος άλλωστε ότι τραγουδοποιός δεν είναι ούτε στον …..ύπνο του!!! Ο Pete κάνει εδώ την πρώτη όπερα της Rock ιστορίας ή αν θέλετε την πρώτη σουίτα. Πρόκειται για το 9λεπτο 'A Quick One' όπου ηρωίδα είναι μία άπιστη σύζυγος που απατάει τον άντρα της με έναν περαστικό φορτηγατζή, αλλά αργότερα του τα ομολογεί όλα και αυτός την συγχωρεί. Οι Pete, Roger & John φωνάζουν σε στυλ χορωδίας: 'you are forgi-i-ven'! Αυτό το τραγούδι ξετρέλανε τους Αμερικάνους και τα δολάρια ….εισέρευσαν!!! Το "Don't Look Away" έχει ενδιαφέρουσα μελωδία, αλλά είναι light. Το "Run Run Run" είναι απλά ένα γρήγορο τραγούδι και τίποτα περισσότερο. Το "So Sad About Us" είναι μία όμορφη μπαλάντα με τον Roger να τραγουδάει "la-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la" όσο πιο γρήγορα μπορεί και ένα καλό τραγούδι στο δίσκο είναι η -λιγότερο από δύο λεπτά- διασκευή του "Heatwave" (Martha and the Vandellas).

* Σχόλιο: Κακή ιδέα για τους Daltrey & Moon να το παίξουν τραγουδοποιοί! Κακή ιδέα; Μα εμείς δεν θα είχαμε τώρα το Boris the Spider και τα παιδιά δεν θα είχαν λεφτά να πάρουν τα όργανα που θέλανε να σπάσουνε στο επόμενο live τους!
* Καλύτερο Τραγούδι: Boris the Spider & Heatwave

** The Who Sell Out (1967)
Tracks: 1) Armenia City In The Sky 2) Heinz Baked Beans 3) Mary Anne With The Shaky Hand 4) Odorono 5) Tattoo 6) Our Love Was 7) I Can See For Miles 8) Can't Reach You 9) Medac 10) Relax 11) Silas Stingy 12) Sunrise 13) Rael

Concept album! Σατιρικό και πολύ καλό! Αναφέρεται σε έναν πειρατικό ραδιοφωνικό σταθμό με διαφημιστικά jingles που γράφτηκαν από τη μπάντα. Ο τίτλος του album είναι οξύμωρος, γιατί οι Who δεν έκαναν ποτέ κορυφαίες πωλήσεις. Μοιάζει σα να αυτοσαρκάζονται, αλλά ο Pete δεν είχε πουθενά κολλήματα. Είχε δηλώσει κάποτε δημόσια, ότι έμαθε να παίζει κιθάρα μήπως και τον προσέξει καμιά γυναίκα. Το κάθε κομμάτι λοιπόν εδώ, είναι διαφορετικό και αυτό είναι κάτι που μόνο οι Beatles μπορούσαν να το “κουμαντάρουν” τότε. Ανοίγει με το 'Armenia City In The Sky' με τον Daltrey να βγάζει στη φόρα όλο το τραγουδιστικό του ταλέντο, συνεχίζει με το διαφημιστικό 'Heinz Baked Beans' ('Αφήστε τα παιδιά σας πεινασμένα και μετά θα δείτε πόσο νόστιμα θα βρουν τα κονσερβαρισμένα φασόλια της Heinz'), προχωράει με το ακουστικό 'Mary Anne With The Shaky Hand' και αμέσως μετά το 'Odorono', έρχεται η πολύ όμορφη χιουμοριστική μπαλάντα 'Tattoo' όπου δύο αδέλφια καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι για να γίνουν άντρες, πρέπει να κάνουν τατουάζ. Η επόμενη μπαλάντα είναι το 'Our Love Was (Is)', με μία κιθάρα που θυμίζει πολύ τον ήχο των Beatles και συνεχίζει με την ψυχεδελική θύελλα του 'I Can See For Miles'. Μετά τη θύελλα έρχεται η γαλήνη με το 'Can't Reach You' και το 'Medac' που σατιρίζει τις κρέμες για τα σπυράκια της εφηβικής ακμής. Το 'Relax' είναι επηρεασμένο από Pink Floyd. Το 'Silas Stingy', είναι του Entwistle αλλά δεν είναι πολύ καλό και το album κλείνει με μία δεύτερη απόπειρα του Pete να κάνει όπερα. Κάνει λοιπόν το 'Rael' όπου φιγουράρει ένα θέμα που θα το αναγνωρίσουμε σε λίγο στο 'Sparks' του Tommy.

* Σχόλιο: Το album είναι υπέροχο και ας μοιάζει σα να περιέχει τραγούδια που κόπηκαν από το Sergeant Pepper των Beatles.
* Καλύτερο Τραγούδι: I Can See For Miles

** Tommy (Το Επαναστατικό, 1969)
Tracks: 1) Overture/It's A Boy 2) You Didn't Hear It 3) Amazing Journey/Sparks 4) Eyesight To The Blind 5) Christmas 6) Cousin Kevin 7) The Acid Queen 8) Underture 9) Do You Think It's Alright/Fiddle About 10) Pinball Wizard 11) There's A Doctor I've Found 12) Go To The Mirror 13) Tommy Can You Hear Me 14) Smash The Mirror 15) Sensation 16) Miracle Cure 17) Sally Simpson 18) I'm Free 19) Welcome 20) Tommy's Holiday Camp 21) We're Not Gonna Take It
Το Μήλο της Έριδος! Άλλοι το θεωρούν αριστούργημα και άλλοι ούτε που το αναφέρουν. Οι Pretty Things έκαναν την πρώτη όπερα της Rock ιστορίας δύο χρόνια πριν από το Tommy με το S. F. Sorrow, αλλά αν θέλουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, η πρώτη Rock όπερα ήταν το 'A Quick One', του Pete Townshend ένα χρόνο πριν από τους Pretty Things. Οκ? Οκ! Είναι λοιπόν μία Rock όπερα για ένα τυφλό και κωφάλαλο αγόρι (Μεσσίας;) που του αρέσει να παίζει φλίππερ και ο Townshend φτάνει με αυτό το album στο ανώτερο σημείο της συνθετικής του ικανότητας.

Η Μουσική: Τα θέματα των 'Go To The Mirror', 'Pinball Wizard', 'Amazing Journey', 'Sparks', 'I'm Free', 'We're Not Gonna Take It' & 'See Me Feel Me' είναι εντελώς διαφορετικά, αλλά έχουν κάτι κοινό. Είναι όλα δομημένα απλά με “πιασάρικες” μελωδίες που μένουν στο αυτί και τα επαναλαμβανόμενα riffs είναι τα ίδια, αλλά …..δεν είναι ποτέ τα ίδια! Επαναλαμβάνονται με διαφορετική ενορχήστρωση και διαφορετικό ύφος. Το θέμα του 'See Me Feel Me' -ας πούμε- επαναλαμβάνεται μέσα στο album τέσσερις φορές, αλλά δεν το βαριέσαι. Τα “μικρούλια” 'There's A Doctor', 'Miracle Cure', 'Do You Think It's Alright' & 'Tommy Can You Hear Me'?, που δεν ξεπερνάνε το ενάμιση λεπτό σε διάρκεια, είναι όλα υπέροχα. Ακόμα και το πιο σύντομο απ’ αυτά που είναι μόλις 12 δευτερόλεπτα, είναι αριστούργημα! Και αν δεν βάλετε τα κλάματα με το '1921', ε τότε τι να πω… Θα έχετε μάλλον καρδιά από πέτρα!

Ο Ήχος: Είναι φανταστικός. Ο Pete ήθελε να προσθέσει strings και πνευστά, αλλά δεν είχαν χρόνο. Η εταιρία τους πίεσε να τελειώνουν με τις ηχογραφήσεις, αλλιώς δεν θα τους αγόραζε καινούργιες κιθάρες και τύμπανα για να έχουνε να σπάνε!!! Ο Daltrey κουμαντάρει πολύ καλά τη φωνή του και εάν υπάρχει έστω μία περίπτωση να σας κουράσουν τα 75 λεπτά που διαρκεί το album, καλύτερα να “σπάσετε” το άκουσμα στα δύο, παρά να εγκαταλείψετε την ακρόαση. Ακούστε το σε δύο δόσεις! Τα μοναδικά τραγούδια που είναι βαρετά είναι τα 'Underture' & 'Welcome' και εντάξει εδώ, πατήστε το 'Forward'. Το ξέρει και Pete ότι είναι βαρετά και γι’ αυτό τα αφαίρεσε από τα live της μπάντας. Δεν χαλάνε όμως την εικόνα αυτά τα δύο κομμάτια.

* Σχόλιο: Ξεχάστε τη λέξη όπερα! Πρόκειται απλά, για άριστη Rock μουσική. Άριστη!!!
* Καλύτερο Τραγούδι: We're Not Gonna Take It (See Me, Feel Me)

** Who's Next (Το Πεμπτουσιακό, 1971)
Tracks: 1) Baba O'Riley 2) Bargain 3) Love Ain't For Keeping 4) My Wife 5) Song Is Over 6) Getting In Tune 7) Going Mobile 8) Behind Blue Eyes 9) Won't Get Fooled Again
Ας προσποιηθούμε ότι δεν ξέρουμε τίποτα για αυτό το album. Ας υποθέσουμε ότι έγινε ένας πυρηνικός πόλεμος που κατέστρεψε τα πάντα και ένας μελλοντικός αρχαιολόγος ψάχνοντας μέσα στα ερείπια, βρίσκει το Who’s Next και με κάποιο τρόπο αναπαράγει τον ήχο του. Τι θα ανακαλύψει ακούγοντάς το; Πρώτα από όλα, θα ανακαλύψει εννέα τραγούδια άψογα στην εκτέλεση, αλλά και στην παραγωγή. Θα ανακαλύψει ότι ο Pete ασχολείται με τα synthesizers τα οποία παίρνουν τη μερίδα του λέοντος στα σπασίματα και οι κιθάρες τη γλιτώνουν. Θα ανακαλύψει ότι ο Daltrey έχει εξελίξει μία φανταστική φωνή στο τραγούδισμά του. Θα ανακαλύψει ότι οι γραμμές του μπάσου, είναι παιγμένες από τον John τόσο καλά όσο ποτέ και θα ανακαλύψει ακόμα, ότι ο Keith έχει αποκτήσει καινούργιο ήχο στα τύμπανα. Μα δεν πρόλαβε ποτέ να στρώσει ένα σετ αυτό το παιδί. Όλο με καινούργιο έπαιζε. Οι μελωδίες του Pete είναι όλες υπέροχες. Τουλάχιστον πέντε από τα εννέα τραγούδια εδώ, είναι κορυφαία. 'Baba O'Riley' 'Bargain' 'Going Mobile' 'Behind Blue Eyes' & 'Won't Get Fooled Again'. Με τι λόγια να τα περιγράψω; Αυτά μόνο ακούγονται, ακούγονται και ακούγονται! Άψογα! Τέλεια!

* Σχόλιο: Πάρα πολύ σπουδαίο album! Δεν πρέπει να λείπει από καμία δισκοθήκη!
* Καλύτερο Τραγούδι: Baba O'Riley, Bargain, Going Mobile, Behind Blue Eyes & Won't Get Fooled Again.

** Quadrophenia (Το Αριστουργηματικό, 1973)
Tracks: 1) I Am The Sea 2) The Real Me 3) Quadrophenia 4) Cut My Hair 5) The Punk And The Godfather 6) I'm One 7) The Dirty Jobs 8) Helpless Dancer 9) Is It In My Head 10) I've Had Enough 11) 5:15 12) Sea And Sand 13) Drowned 14) Bell Boy 15) Doctor Jimmy 16) The Rock 17) Love Reign O'er Me
Επιτέλους το Αριστούργημα είναι εδώ! Το μεγάλο Quad είναι εδώ και δεν είναι σώνει και καλά στομφώδες επειδή είναι όπερα! Πρόκειται για την ταπεινή προσευχή ενός περιθωριακού και είναι γραμμένο με φροντίδα και ειλικρίνεια. Ο ρομαντικός Townshend καρφώνει μαχαίρια στην καρδιά μας απανωτά. Το ένα πίσω από το άλλο! Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν σχιζοφρενή έφηβο (Jimmy) που οι γονείς του τον διώχνουν από το σπίτι, η κοπέλα του τον εγκαταλείπει, η δουλειά του δεν τον ικανοποιεί και τα προβλήματα με το τους γύρω του, διαρκώς μεγαλώνουν και τον ταλαιπωρούν. Παίρνει μία βάρκα και πηγαίνει να απομονωθεί σε ένα ξερονήσι (βράχο) μέσα στον ωκεανό. Εκεί σκέφτεται και ανακαλύπτει ότι όλα είναι μια χαρά αρκεί η ζωή μέσα στο νόημά της να συμπεριλαμβάνει και την Αγάπη! Δεν είναι ξεκάθαρο εάν πνίγεται μετά απ’ αυτό. Η πλοκή είναι λίγο μπερδεμένη. Παρ’ όλα αυτά, ο Townshend περιγράφει με ώριμο τρόπο τα οράματα του Jimmy διατηρώντας αρκετό από τον μυστικισμό του Tommy.
Η μουσική συνεχίζει την “παράδοση” του Who's Next με τα synths και τα πνευστά που σκεπάζουν τις κιθάρες. Στο Sgt Pepper, των Beatles, διδαχθήκαμε ότι δεν έχει σημασία Τι όργανο παίζει κανείς, αλλά το Πώς. Οι μελωδίες του Townshend είναι super και όπως στο Tommy, έτσι και εδώ υπάρχουν τέσσερα θέματα που επαναλαμβάνονται με διαφορετικές όμως ενορχηστρώσεις, για να εκφράσουν τον σχιζοφρενικό Jimmy και τους …..τέσσερις εαυτούς του. Από δω βγαίνει και ο τίτλος 'Quadrophenia' (Ελληνο/Λατινικά: 'Tetraphenia'). Το Quad είναι επίσης η προσπάθεια του Pete να ασχοληθεί με ηχητικά εφφέ όπως ήχοι κυμάτων στο 'I Am The Sea', ήχος τραίνου στο '5:15' κλπ… Σε αντίθεση με το Wall (1979) των Pink Floyd που τα ηχητικά εφφέ βρίσκονται πάντοτε στο επίκεντρο, εδώ δεν καταφέρνουν να σου αποσπάσουν το ενδιαφέρον. Τα παιδιά όμως είναι πολύ εντάξει. Ο Roger είναι πάρα πολύ καλός και εκφράζει τα προβλήματα του Jimmy με εξαγριωμένη φωνή, όπως και ο Townshend συμβάλλει με τα δυναμικά του ακόρντα. Ο Entwistle είναι σε μεγάλα κέφια με το μπάσο του και ο Keith βρίσκεται πάντοτε εκεί που πρέπει να βρίσκεται. Έξοχο!
Το γεγονός ότι αυτό το αριστουργηματικό αποτέλεσμα οφείλεται σε ΕΝΑΝ μόνο άνθρωπο, τον Mr. Peter Townshend που έγραψε όλα τα στιχάκια, όλες τις μελωδίες, έπαιξε όλες τις κιθάρες, όλα τα synths και έκανε ΚΑΙ την παραγωγή, τον τοποθετεί ανάμεσα στις πιο σπουδαίες μορφές της Rock μουσικής!

* Σχόλιο: Η Art-Rock σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια! Αν δεν σας αρέσει, συστήστε το στους ……Sex Pistols!!!
* Καλύτερο Τραγούδι: Love Reign O'er Me

** Odds And Sods (1974)
Tracks: 1) I'm The Face 2) Leaving Here 3) Baby Don't You Do It 4) Summertime Blues 5) Under My Thumb 6) Mary Anne With The Shaky Hand 7) My Way 8) Faith In Something Bigger 9) Glow Girl 10) Little Billy 11) Young Man Blues 12) Cousin Kevin Model Child 13) Love Ain't For Keeping 14) Time Is Passing 15) Pure And Easy 16) Too Much Of Anything 17) Long Live Rock 18) Put The Money Down 19) We Close Tonight 20) Postcard 21) Now I'm A Farmer 22) Water 23) Naked Eye
Album που φτιάχτηκε από επιλογή διαφόρων “κομμένων” κομματιών με τη φροντίδα του Entwistle. Βέβαια “κομμένα” κομμάτια είναι αυτά που –συνήθως- δεν αρέσουν στη μπάντα και γι αυτό τα κόβουν. Ε μα δεν μπορώ να μη ρωτήσω:
Εάν τα κομμάτια δεν αρέσουν στη μπάντα, τότε γιατί να αρέσουν σε μας; Το πιο διάσημο και το πιο καλό album “κομμένων” κομματιών είναι το Tattoo You των Rolling Stones. Τα “κομμένα” λοιπόν αυτά κομμάτια του Odds And Sods, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Σ’ αυτά που ο Pete προόριζε για την όπερα Lifehouse αλλά σκόνταψε στην αδιαφορία των υπολοίπων, σ’ αυτά που γράφτηκαν στην περίοδο 1972-73 και στο μεγαλύτερο μέρος ανήκουν αυτά που γράφτηκαν προγενέστερα. Μόνο το 'Naked Eye' ξεχωρίζει και μάλιστα κραυγαλέα!

* Σχόλιο: Επανεκδόθηκε με διπλάσια τραγούδια που κανένα απ’ αυτά δεν είναι πολύ σπουδαίο. Η σειρά όμως που είναι τοποθετημένα, κάνει το album αυτό, να είναι μία εξαιρετική δισκο/βιογραφία των Who.
* Καλύτερο Τραγούδι: Naked Eye

** The Who By Numbers (1975)
Tracks: 1) Slip Kid 2) However Much I Booze 3) Squeeze Box 4) Dreaming From The Waist 5) Imagine A Man 6) Success Story 7) They Are All In Love 8) Blue Red And Grey 9) How Many Friends 10) In A Hand Or A Face
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους Who, ήταν τα ψυχολογικά προβλήματα του Pete και οι συχνές του κρίσεις μελαγχολίας. Μεγαλώνει και το παθαίνει συχνά, ενώ ο κολλητός του, ο Mick Jagger το ξεπερνάει με έξοχο τρόπο. Στο By Numbers τα μισά –περίπου- κομμάτια είναι καλά και τα άλλα μισά είναι έως και ….ενοχλητικά!!! Το 'How Many Friends' έχει πικρό στίχο και το 'However Much I Booze' είναι μονότονο. Κλείνει με το πολύ κακό 'In A Hand Or A Face'. Ευτυχώς που ο Pete ανάμεσα στις κρίσεις του, θυμάται να βάλει και μερικά καλά κομμάτια όπως τα 'Dreaming From The Waist', 'Blue Red And Grey', 'Imagine A Man' & 'They Are All In Love'. Ο John συνεργάζεται στο 'Success Story και στο απρόσμενο (λόγω country) 'Squeeze Box' το οποίο είναι μάλλον το τελευταίο χιουμοριστικό τραγούδι των Who. To By Numbers είναι μία πάρα πολύ σοβαρή πτώση για τους Who που από καινοτόμοι και δημιουργικοί, δείχνουν εδώ να είναι στάσιμοι και δυστυχισμένοι ….σχεδόν!!!

* Σχόλιο: Αγχώδες και Μίζερο. Πού είναι οι μελωδίες;
* Καλύτερο Τραγούδι: Dreaming From The Waist

** Who Are You (Το Υποτιμημένο, 1978)
Tracks: 1) New Song 2) Had Enough 3) 905 4) Sister Disco 5) Music Must Change 6) Trick Of The Light 7) Guitar And Pen 8) Love Is Coming Down 9) Who Are You
Εάν τα αμφισβητούμενα albums διανύουν μία κλίμακα σε απόσταση από το ένα άκρο στο άλλο, δηλαδή ανάμεσα στο 'αγαπημένο' και στο 'περιφρονημένο', το Who Are You ανήκει σε ότι πιο υποτιμημένο έκαναν ποτέ οι Who σε ολόκληρη την ιστορία τους. 'Υπέροχο' για τους μεν, ενώ για τους δε είναι'κουραστικό να βλέπεις τη μπάντα να αργοπεθαίνει από τραγούδι σε τραγούδι, αναπολώντας παλιές δόξες'. Το θέμα είναι ότι τα προβλήματα τους έχουν πάρει “από κάτω”. Ο Pete βυθίζεται ξανά στον ήχο των synthesizers και παράγει διαμάντια τη στιγμή που σχεδόν κανείς δεν περιμένει πλέον κάτι καλό απ’ αυτόν, και ο Entwistle κάνει το ρομποτικό '905', που ταιριάζει στα επιστημονικής φαντασίας Soundtracks και όχι στους Who. Τα υπόλοιπα, παρ’ όλο που ο Pete δείχνει να μπορεί να φτιάχνει όμορφα τραγούδια, είναι μία –θα έλεγα- αναβάθμιση του By Numbers. Το ομότιτλο είναι Who classic και δεν έχουν πια classics εδώ και πέντε χρόνια (από το Quad δηλαδή και μετά). Οι στίχοι του αναφέρονται σε ένα επεισόδιο που είχε ο Pete ένα βράδυ σε κάποιο bar όταν δέχτηκε επίθεση από δύο μέλη των Sex Pistols! (Αυτός είναι και ο λόγος που τους αναφέρω σχολιάζοντας το Quad). Το 'Sister Disco' δεν αναφέρεται στην …..Donna Summer, αλλά στους ανεγκέφαλους θαυμαστές που προκάλεσαν τη φασαρία με τους Pistols και το 'Music Must Change' είναι Jazz με τον Keith να μην μπορεί να στρώσει τα πόδια του (ΚΑΙ τα χέρια του) στο ρυθμό, με αποτέλεσμα να μην παίξει καθόλου σ’ αυτό το κομμάτι. Ο Entwistle γράφει εδώ τα 'Had Enough' & 'Trick Of The Light' που και τα δύο, είναι τα τελευταία καλά τραγούδια που έγραψε. Το Who Are You είναι το τελευταίο album που έκαναν με τον Moon στα τύμπανα. Πέθανε από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Τελικά αυτό το album είναι καλύτερο από το προηγούμενο, επειδή ο Pete κατάφερε να γράψει μερικά όμορφα τραγούδια παραμερίζοντας τα προσωπικά του προβλήματα. Το έριξε στη φιλοσοφία. Πού πάμε οι άνθρωποι όταν πεθαίνουμε; Τι γίνεται μετά; Ποιο είναι το νόημα της ζωής;

* Σχόλιο: Πειραματικό και εξερευνητικό album. Αλλά εάν ο Pete δεν είχε τους προβληματισμούς του, εμείς τι θα είχαμε τώρα;
* Καλύτερο Τραγούδι: Who Are You

** Face Dances (1981)
Tracks: 1) You Better You Bet 2) Don't Let Go The Coat 3) Cache Cache 4) The Quiet One 5) Did You Steal My Money 6) How Can You Do It Alone 7) Daily Records 8) You 9) Another Tricky Day
Τώρα είναι χωρίς τον Keith και παίρνουν στη θέση του, τον Kenney Jones από τους Faces αλλά τα πράγματα δεν είναι πλέον τόσο ρόδινα. Κατ’ αρχήν, δυσφημίζονται από ένα άτυχο περιστατικό σε ένα τους live στο Cincinnati, όπου αρκετοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ελλιπή μέτρα ασφαλείας. Έτσι το reunion που κάνουν για να περιοδεύσουν, πάει στράφι. Μπαίνουν στο στούντιο να κάνουν το Face Dances και κάνουν το λάθος να πάρουν για παραγωγό τον Bill Szymczyk που έκανε παραγωγές στους Eagles. Ε εντάξει. Για τον ήχο των Eagles μπορεί ο Bill να ήταν καλός. Για τους Who όμως; Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Ο Pete δεν είναι πια ο “οργισμένος Rocker” και έχει παραδώσει τα ηνία στον Entwistle ο οποίος δεν δείχνει να έχει διάθεση να φτιάξει κάτι καλό. Εξ άλλου αυτή την περίοδο προσανατολίζεται στο να φτιάχνει solo albums. Τεχνικά λοιπόν, τα κομμάτια που φτιάχνει είναι ένα τίποτα και το παράδοξο είναι ότι τα κομμάτια του Pete είναι καλύτερα. Στο κάτω-κάτω, δεν μπορούμε να απαιτούμε να μας δίνουν συνεχώς Quadrophenia. Το You Better you Bet δεν είναι μόνο αυτό που ξεχωρίζει, αλλά είναι και το τελευταίο Who classic.

* Σχόλιο: Who is …..Who?
* Καλύτερο Τραγούδι: You Better you Bet

** It's Hard (Το Χειρότερο, 1982)
Tracks: 1) Athena 2) It's Your Turn 3) Cooks County 4) It's Hard 5) Dangerous 6) Eminence Front 7) I've Known No War 8) One Life's Enough 9) One At A Time 10) Why Did I Fall For That 11) A Man Is A Man 12) Cry If You Want
Τα πράγματα πλέον δείχνουν καθαρά ότι οι Who χάνουν το παιχνίδι. Ο Pete βυθίζεται στα ψυχολογικά του προβλήματα και παρά λίγο να ακολουθήσει τα βήματα του Keith. Ο Roger και ο John υπόσχονται να τον αφήσουν να ησυχάσει αφού όμως πρώτα κάνουν ένα album και κάνουν το It's Hard. Οι Who λοιπόν σ’ αυτή την περίοδο, κρατήθηκαν από τους Roger & John, αλλά ειλικρινά δεν υπήρχε λόγος να κάνουν ένα άχρηστο album μόνο και μόνο για να παρατείνουν τη ζωή της μπάντας. Ξέρετε πώς έχουν τα πράγματα; Ο Pete έχει ήδη κυκλοφορήσει το προσωπικό του Empty Glass (1980) και είναι σα να τους λέει ότι δεν τους χρειάζεται. Μπορεί και μόνος του να συνεχίσει. Αυτό είναι γεγονός αναμφισβήτητο και οι άλλοι δύο το γνωρίζουν πολύ καλά. Όπως επίσης γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι αδιανόητο να συνεχίσουν μόνοι τους χωρίς τον Pete. Οι Who είναι ο Pete. Άλλωστε μία σόλο καριέρα γι αυτούς είναι πολύ δύσκολη υπόθεση!!! Τα πράγματα λοιπόν εδώ, είναι ακόμα πιο χειρότερα από το Face Dances. Εκεί υπήρχε τουλάχιστον το 'You Better You Bet' και εδώ όχι μόνο δεν υπάρχουν Who classics, αλλά και το 'Eminence Front' που είναι το καλύτερο κομμάτι δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τους Who. Το κομμάτι αυτό που η εισαγωγή του με το synth παραπέμπει στις δόξες του 'Baba O'Riley' είναι η τελευταία σταγόνα από έναν άνθρωπο που είναι κουρασμένος από τον κόσμο, από τους ανθρώπους, από τον εαυτό του, από ….. από….. από τα πάντα!!! Ναι ο Pete είναι αυτός. Γι αυτό έγραψα πριν, ότι παρά λίγο να ακολουθήσει τα βήματα του Keith. Ο Entwistle συμμετέχει με τρία κομμάτια που είναι και τα τρία …..ίδια! Το It's Hard είναι το σαμποτάζ που έκανε ο Townshend στον ίδιο του τον εαυτό.

* Σχόλιο: Κουραστικό και βαρετό album.
* Καλύτερο Τραγούδι: Eminence Front

*** LIVE ALBUMS:

* Live At Leeds (Το Καλύτερο Live Album, 1970) *****
* Live At The Isle Of Wight Festival 1970 (1996)
* BBC Sessions (2000)

* Σχόλιο: Το Live at Leeds είναι το καλύτερο live Rock album που έχει γίνει ποτέ!!!
* Καλύτερο Τραγούδι: Ε δεν μπορώ να διαλέξω! Είναι όλα υπέροχα!!!

*** ΣΥΛΛΟΓΕΣ:

* The Kids Are Alright (1979)
* The Who's Greatest Hits (1983)
* Who's Last (1984)
* Join Together (1990)
* Thirty Years Of Maximum R'n'B (1994)
* My Generation - The Very Best Of The Who (1997) *****

* Σχόλιο: Από όλες αυτές τις συλλογές, προτιμήστε την τελευταία του 1997. Είναι φανταστική!!!
* Καλύτερο Τραγούδι: Καλύτερο τραγούδι σε συλλογή; Πάτε καλά;

*** DVD’S:

* Tommy (1975) *****
* The Kids Are Alright (1979) *****
* Quadrophenia (1979)
* Who's Better Who's Best (1988)
* The Who Live Featuring "Tommy" (1989)
* 30 Years Of Maximum R'n'B (1995)
* Listening To You - Live At The Isle Of Wight Festival 1970 (1996)

* Σχόλιο: Από όλα αυτά, προτιμήστε το Tommy και το The Kids Are Alright. Ξεχάστε τα υπόλοιπα.

*** ΠΡΟΤΑΣΗ

Τέσσερα albums των Who που πρέπει να έχετε στη δισκοθήκη σας:
1: My Generation
2: Tommy
3: Who's Next
4: Quadrophenia

*** ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1: The Rolling Stone Encyclopedia of Rock & Roll (1983)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (1988)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin, 2006)

*** ΕΠΙΜΥΘΙΟ:

Εάν επρόκειτο –όπως στον αθλητισμό- να δοθούν μετάλλια στις τρεις κορυφαίες μπάντες που έβαλαν γερά θεμέλια στη Rock Μουσική μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 και υποθέταμε ότι οι Beatles θα έπαιρναν το χρυσό και οι Rolling Stones το ασημένιο, τότε οι Who θα έπαιρναν οπωσδήποτε το χάλκινο.

*** Σας ευχαριστώ για την ανάγνωση…