Το «Beds Are Burning» είναι η μεγαλύτερη επιτυχία των Midnight Oil και περιλαμβάνεται στον καταπληκτικό δίσκο «Diesel & Dust», που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1987 και καθιερώθηκε ως το πληρέστερο μουσικό έργο όσον αφορά τον οικολογικό ακτιβισμό.

Το τραγούδι τάσσεται υπέρ της επιστροφής των μητρικών αυστραλιανών εδαφών στους ιθαγενείς Pintupi, μία από τις τελευταίες φυλές των Αβοριγίνων της Δυτικής Ερήμου που ήρθαν σ’ επαφή με τη δυτική κοινωνία. Τη δεκαετία του 1930, αυτοί οι άνθρωποι της «τελευταίας επαφής» άρχισαν να μετακινούνται από την έρημο Gibson στους οικισμούς που εποίκισαν οι λευκοί. Οι περισσότεροι, όμως, μετακινήθηκαν με τη βία στην Papunya της Βόρειας Αυστραλίας κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.

Το 1981 πολλοί από τους Pintupi ίδρυσαν την κοινότητα Kintore (δυτικά από την Papunya), η οποία σήμερα είναι μία μικρή αλλά αναπτυσσόμενη κοινότητα που αποτελείται από 691 άτομα (απογραφή 2001). Βόρεια από την Papunya βρίσκεται το Yuendemu, άλλη μία κοινότητα Αβοριγίνων, που αριθμεί 706 άτομα.

Έτσι, το μήνυμα που στέλνουν οι Midnight Oil με το στίχο «From Kintore East to Yuendemu / The western desert lives and breathes / In forty five degrees» (από το Kintore ως το Yendemu, η δυτική έρημος ζει και αναπνέει στους 45 βαθμούς) είναι σαφές. Πόσο μάλλον όταν συνδυάζεται με τους στίχους «It belongs to them / Let's give it back».

Οι Midnight Oil ιδρύθηκαν το 1972, με αρχικό όνομα Farm, από τον drummer Rob Hirst, τον μπασίστα Andrew James και τον βασικό κιθαρίστα και κιμπορντίστα Jim Moginie. Ο τραγουδιστής Peter Garrett έγινε μέλος το 1973 απαντώντας σε μία αγγελία που έβαλε το συγκρότημα, ενώ ο κιθαρίστας Martin Rotsey έγινε μέλος το 1977.

Ο Peter Garrett από την αρχή θέλησε να μετατρέψει το συγκρότημα σε μέσο πολιτικής έκφρασης. Τραβώντας κλήρο μέσα από ένα καπέλο (!) οι Farm μετονομάστηκαν σε Midnight Oil, όνομα που εμπνεύστηκαν από το τραγούδι του Jimi Hendrix «Burning Of The Midnight Lamp». Κι έτσι, σε λίγα χρόνια οι Midnight Oil μετατράπηκαν από αγαπημένη μπάντα των Αυστραλών surfers σε ένα από τα πλέον πολιτικοποιημένα μουσικά σχήματα της χώρας. Τραγούδια όπως το «US Forces» αποτέλεσαν δριμύ «κατηγορώ» για τις στρατιωτικές επεμβάσεις των Η.Π.Α., αλλά και τις ανατροπές καθεστώτων από τη CIA. Στο «Short Memory» παρήλαυναν τα εγκλήματα νέων και παλιών αυτοκρατοριών –από τη γενοκτονία των Ινδιάνων μέχρι την αποικιοκρατική πολιτική των Βέλγων στο Κονγκό και των Βρετανών στην Ινδία και στο Αφγανιστάν.

Παρόλα αυτά, ήταν η αναφορά στους διωγμούς των ιθαγενών και η κριτική προς την ίδια την Αυστραλία, που έφερε τους Midnight Oil και τον τραγουδιστή τους, Peter Garrett, στο διεθνές προσκήνιο. Σ’ αυτό βοήθησε και ο ήχος του τραγουδιού. Η ωραία εισαγωγή με τα πνευστά, ο δυναμικός ρυθμός, και το χορωδιακό ξεσηκωτικό ρεφρέν είναι τα τρία χαρακτηριστικά μουσικά στοιχεία, που σε συνδυασμό με τους στίχους-καταγγελία και το πάθος της ερμηνείας, δημιούργησαν ένα τραγούδι που… στάζει αδρεναλίνη!

Το «Beds Are Burning» ήταν το δεύτερο single που βγήκε από το δίσκο «Diesel And Dust» (προηγήθηκε το «The Dead Heart»). Τον Μάρτιο του 1989, το τραγούδι έφτασε στο Νο 6 της Μεγάλης Βρετανίας και στο Νο 17 των Η.Π.Α. Επίσης, έγινε Νο 1 στη Νότια Αφρική, Νο 3 στην Ολλανδία, Νο 5 στη Γαλλία, Νο 11 στην Ιρλανδία και Νο 17 στη Δανία, ενώ οι Midnight Oil το έπαιξαν και στο MTV Unplugged (συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή «The Very Best Of MTV Unplugged vol.2», που κυκλοφόρησε το 2003).

Με την αποφασιστικότητα που ερμήνευσαν το «Beds Are Burning», οι Midnight Oil κατάφεραν να μεταδώσουν τον θυμό και το πάθος τους στον υπόλοιπο κόσμο, που δεν ζει στην Αυστραλία, και ο οποίος έγινε κοινωνός του ζητήματος των Αβοριγίνων. Μ’ αυτό τον τρόπο ευαισθητοποιήθηκε η κοινή γνώμη, αν και η κυβέρνηση της Αυστραλίας απέφευγε συστηματικά να πει το πολυπόθητο ΣΥΓΝΩΜΗ για τα εγκλήματα που διέπραξαν οι λευκοί εναντίον των Αβοριγίνων (ενώ αντίστοιχα οι Αμερικάνοι εποίησαν την νήσσαν για όσα έκαναν στους Ινδιάνους).

Με μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας στις αποσκευές του, ο Garrett είχε πλέον την άνεση να μετατρέψει τους Midnight Oil σε ομάδα ακτιβιστών που ταξίδευε σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Εκεί που θα περίμενες να τους βρεις σε κάποιο στάδιο του Sydney, οι Midnight Oil μάζευαν τις κιθάρες τους κι έπαιζαν σε απομονωμένα χωριά ιθαγενών. Και όταν θα έπρεπε να δίνουν συνεντεύξεις σε περιοδικά και τηλεοράσεις, αυτοί κατασκήνωσαν έξω από τα γραφεία της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας Exxon στη Νέα Υόρκη, διαμαρτυρόμενοι για την οικολογική καταστροφή που είχε προκαλέσει το δεξαμενόπλοιο Exxon Valdez.

«Οι Midnight Oil σε κάνουν να χορεύεις, η Exxon Oil σε κάνει να ξερνάς», ήταν το μόνο σχόλιο που έκανε ο Garrett στους δημοσιογράφους που τον περιτριγύριζαν.
Ακόμη κι αυτή η δημοσιότητα δεν κάλυπτε, όμως, τις ανησυχίες του χαρισματικού τραγουδιστή. Το 1993 τον βρίσκουμε στο διεθνές διοικητικό συμβούλιο της Greenpeace και λίγο αργότερα στην πρώτη γραμμή των εκδηλώσεων του Ιωβηλαίου για τη διαγραφή του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών.

Ήταν 1η Οκτωβρίου του 2000 και η Αυστραλία είχε επιλέξει τον Peter Garrett και το συγκρότημά του για την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο 47χρονος τότε Garrett βρισκόταν στο απόγειο της μουσικής του καριέρας. Και τότε αποφάσισε να κάνει κάτι πολύ τολμηρό απειλώντας να τινάξει τα πάντα στον αέρα! Καθώς η συναυλία συνεχιζόταν, τα μέλη των Midnight Oil εμφανίστηκαν στη σκηνή φορώντας μαύρα ρούχα που έγραφαν ευδιάκριτα τη λέξη SORRY – ΣΥΓΓΝΩΜΗ.

«Πώς μπορούμε να κοιμόμαστε όταν τα κρεβάτια μας έχουν πιάσει φωτιά;» τραγουδούσε μπροστά σε ένα κοινό δισεκατομμυρίων τηλεθεατών από ολόκληρο τον πλανήτη. Οι περισσότεροι τηλεθεατές δεν κατάλαβαν αμέσως τι συνέβαινε. Στην πρώτη σειρά των επισήμων όμως μπορούσες να διακρίνεις έναν κύριο να προσεγγίζει απειλητικά τα όρια του ισχαιμικού επεισοδίου. Ήταν ο τότε πρωθυπουργός John Howard. Ο άνθρωπος που είχε αρνηθεί να ζητήσει συγγνώμη από τους ιθαγενείς της χώρας για όσα εγκλήματα είχε πραγματοποιήσει εναντίον τους η Αυστραλία τους δύο τελευταίους αιώνες. Για τις εκτοπίσεις, τις φυλακίσεις και το «παιδομάζωμα» των ανήλικων ιθαγενών που απομακρύνονταν βίαια από τις οικογένειές τους σε μια μορφή mini εθνοκάθαρσης. Και τώρα, ο Peter Garrett και η παρέα του τον «κάρφωναν» ενώπιον δισεκατομμυρίων τηλεθεατών!

Για τα δεδομένα της Αυστραλίας, η κίνηση του Peter Garrett και των Midnight Oil ήταν τόσο ηχηρή όσο και αυτή που έγινε κατά την απονομή στους Ολυμπιακούς του 1968, όταν οι αθλητές Tommie Smith και John Carlos ύψωσαν τις γροθιές τους προς τιμήν της οργάνωσης Μαύροι Πάνθηρες. Και ο Garrett, όμως, δεν ήταν από τα τυχαία παιδιά της αυστραλιανής μουσικής σκηνής. Φίλοι και εχθροί αναγνώριζαν στο πρόσωπό του έναν από τους πιο χαρισματικούς ερμηνευτές αυτής της ηπείρου.

Και ύστερα, ήρθε η πολιτική καριέρα να… δολοφονήσει τον επαναστατικό οίστρο του Peter Garrett. Χωρίς πολλές σκέψεις διέλυσε το συγκρότημα το 2002 για να καταταγεί στις τάξεις του Εργατικού Κόμματος της Αυστραλίας. Δύο χρόνια αργότερα, είχε κερδίσει την πρώτη του βουλευτική έδρα και αναλάμβανε το σκιώδες υπουργείο Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Οι οπαδοί του συνέχιζαν να βαυκαλίζονται πιστεύοντας ότι ο Garrett θα χτυπούσε το σύστημα εκ των έσω. Και αυτός συνέχισε να τους απογοητεύει.

Έχοντας ξεχάσει προφανώς τους στίχους από το τραγούδι «US Forces», έσπευσε να στηρίξει τη στρατιωτική συνεργασία της Αυστραλίας με τις ΗΠΑ για το Ιράκ. Λίγο αργότερα, έδωσε και τη συγκατάθεσή του να παραμείνουν στη χώρα οι στρατιωτικές βάσεις του Pine Gap, όπου λειτουργεί ο σταθμός του διαβόητου συστήματος ηλεκτρονικής κατασκοπείας ECHELON.

Ήταν όμως η εγκατάλειψη της οικολογικής του συνείδησης που τον αποξένωσε περισσότερο από το κοινό του. Μέσα σε λίγες εβδομάδες από την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας, ο Garrett αποδέχθηκε τη δημιουργία νέων ορυχείων ουρανίου και την κατασκευή ενός εργοστασίου χαρτοπολτού μέσα σε απειλούμενο οικοσύστημα της Τανζανίας.

Κι επειδή την «προδοσία» πολλοί αγάπησαν αλλά τους μετανοημένους οικολόγους ουδείς, ύστερα από την νίκη τους στις βουλευτικές εκλογές του 2007 οι Εργατικοί προσέφεραν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Τεχνών στον Peter Garrett αλλά το σημαντικότερο τομέα του περιβάλλοντος, το Υπουργείο Κλιματικών Αλλαγών, το ανέθεσε ο νέος πρωθυπουργός Kevin Rudd στην κυρία Penny Wong από τη Μαλαισία. Λίγα 24ωρα μετά, η Αυστραλία ανακοίνωνε πανηγυρικά ότι θα υπογράψει τη Συνθήκη του Κιότο. Και ο Garrett ήταν ο μόνος υπουργός που δεν έλαβε εύσημα γι’ αυτό. Ήταν πια ένα πολιτικό ράκος.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Άρης Χατζηστεφάνου στο σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Κ της Καθημερινής (τεύχος 236, 9 Δεκεμβρίου 2007): Ο Peter Garrett δεν είναι πια ροκ. Πούλησε την ηλεκτρική κιθάρα του για να γίνει υπουργός Περιβάλλοντος της Αυστραλίας. Και όταν τα κατάφερε, συνειδητοποίησε ότι είχε πουλήσει και την οικολογική και την πολιτική του συνείδηση…

Στις 13 Φεβρουαρίου 2008, σε μία συγκινητική τελετή στο κτίριο της εθνικής βουλής, παρουσία εκατοντάδων ιθαγενών και υπό το βλέμμα εκατομμυρίων πολιτών που παρακολουθούσαν την τελετή από τους τηλεοπτικούς δέκτες τους, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Kevin Rudd, ζήτησε συγγνώμη από τις "κλεμμένες γενιές" ιθαγενών, τις οικογένειες και τους απογόνους τους, για τον πόνο, τα δεινά και την οδύνη που προκάλεσαν στους ιθαγενείς οι κυβερνήσεις της χώρας. Λευκοί και Αβοριγίνες έκλαψαν από συγκίνηση ενώ η εφημερίδα Herald Sun έγραψε ότι "Η Ημέρα της Συγγνώμης ήταν μέρα χαράς για όλο το έθνος".

«Σήμερα τιμάμε τους ιθαγενείς τούτης της χώρας, τους αρχαιότερους ζώντες πολιτισμούς στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Στρέφουμε τη σκέψη μας στο παρελθόν και τον απαράδεκτο τρόπο μεταχείρισής τους.
Ιδιαιτέρως, στρέφουμε τη σκέψη μας στην κακή μεταχείριση των ιθαγενών που ανήκουν στις κλεμμένες γενιές - αυτό το μελανό κεφάλαιο της ιστορίας του έθνους μας.

Έφθασε το πλήρωμα του χρόνου ν' αλλάξουμε σαν έθνος σελίδα στην ιστορία μας, διορθώνοντας τα λάθη του παρελθόντος και κατ' αυτόν τον τρόπο να πορευτούμε προς το μέλλον με αυτοπεποίθηση.

Ζητάμε συγνώμη για τους νόμους και τις πολιτικές διαδοχικών κοινοβουλίων και κυβερνήσεων που προκάλεσαν βαθύ πόνο, δεινά και απώλειες σε ιθαγενείς συμπολίτες μας.

Ιδιαίτερα, ζητάμε συγνώμη για τη βίαιη μετακίνηση παιδιών ιθαγενών και κατοίκων των νησιών Torres Strait Islands από τις οικογένειές τους, τις κοινότητές τους και τη χώρα τους.

Για τον πόνο, τα δεινά και την οδύνη αυτών, των κλεμμένων γενεών, τους απογόνους τους και τις οικογένειές τους, που επιζούν, ζητάμε συγνώμη.
Στις μητέρες και τους πατέρες, τους αδελφούς και τις αδελφές, για τη διάλυση οικογενειών και κοινοτήτων, ζητάμε συγνώμη.

Και για την ταπείνωση και την υποβάθμιση που προκαλέσαμε σε υπερήφανους ανθρώπους και υπερήφανο πολιτισμό, ζητάμε συγνώμη…».
(Kevin Rudd, πρωθυπουργός της Αυστραλίας)

Ο Warne Livesey, ο οποίος έκανε την παραγωγή του «Beds Are Burning» με μηχανικό ήχου τον Guy Gray, έγραψε στην επίσημη ιστοσελίδα του:
- Πάντα πίστευα ότι η μουσική έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει θετικά τον κόσμο. Κι αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι Midnight Oil ήταν μια σημαντική φωνή που βοήθησε στο να πειστεί η αυστραλιανή κυβέρνηση να πει «Συγνώμη» στην κοινότητα των Αβοριγίνων, καθώς και από το γεγονός ότι ο Peter είναι τώρα Υπουργός για το περιβάλλον και τις τέχνες στην αυστραλιανή κυβέρνηση. Είμαι περήφανος που έχω παίξει έστω κι ένα μικρό ρόλο σ’ αυτό.

Άλλες εκτελέσεις

Το 2004 οι Novaspace, ένα γερμανικό συγκρότημα χορευτικής Pop, κυκλοφόρησαν τη δική τους εκδοχή, η οποία έγινε Νο 2 στην Αυστρία, Νο 7 στη Γερμανία και Νο 42 στην Ελβετία.

Το 2006 οι Pearl Jam ερμήνευσαν το τραγούδι κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους στην Αυστραλία και την ίδια χρονιά το γαλλικό συγκρότημα Black Bomb A κυκλοφόρησε τη δική του εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «One Sound Bite To React».

Τον Ιανουάριο του 2008, ο Nightwatchman –που δεν είναι άλλος από τον κιθαρίστα των Audioslave και των Rage Against the Machine, Tom Morello- ερμήνευσε live το «Beds Are Burning», μαζί με τον Justin Sane και τον Chris Barker των Anti-Flag, στο φεστιβάλ Big Day Out στο Sydney. Το ίδιο έκανε και ο Billy Bragg στο πλαίσιο του ίδιου φεστιβάλ στην Adelaide.

Τον Μάρτιο του 2008 η τραγουδίστρια των Concrete Blonde, Johnette Napolitano, και ο παραγωγός και κιθαρίστας των Rachel Stamp, Will Crewdson, κυκλοφόρησαν σε single ένα remake του τραγουδιού. Η εκτέλεσή τους είναι κατά ένα μεγάλο μέρος πιστή στην αρχική. Οι σημαντικότερες διαφορές εντοπίζονται στα ρεφρέν και στη γέφυρα, όπου η ενορχήστρωση είναι λιγότερο πυκνή απ’ ότι στα κουπλέ, καθώς και σε κάποιες μικρές αλλαγές στους στίχους. Η ίδια η Napolitano αναφέρει σχετικά:

- Ο Will κι εγώ είμαστε συνέχεια σ’ ανοικτή γραμμή. Μου αρέσει ο ήχος του και μου άρεσαν και τα τραγούδια που μου έστειλε για το δίσκο «Scarred». Συζητούσαμε για διάφορα τραγούδια που θα μπορούσαν να είχαν μια σπουδαία διασκευή κι εγώ πίστευα ότι το τραγούδι των Midnight Oil είναι ιδιοφυές: είναι ένα πολύ καλό χορευτικό κομμάτι, με εξαιρετική μπασογραμμή και ένα πολιτικό μήνυμα, τα δικαιώματα των Ιθαγενών, στα οποία πιστεύω ακράδαντα. Ήμουνα επηρεασμένη από τον John Trudell (σ.σ. Αμερικανό συγγραφέα, μουσικό και πολιτικό ακτιβιστή) και προσπαθώ πάντα να βρω την ισορροπία μεταξύ της σκέψης, του θέματος, της συγκίνησης και του ρυθμού. Ο Will κι εγώ συζητήσαμε για το «Beds Are Burning» και όταν μου έστειλε τη δική του διασκευή, τρελάθηκα! Ήταν τόσο σπουδαία! Μου άρεσε ο τρόπος που δούλεψε το ρεφρέν. Είναι πολύ θηλυκό, λυπητερό και παρακλητικό εκεί που οι Midnight Oil είναι πιο απαιτητικοί και… τσαμπουκαλίδικοι.

Το «Beds Are Burning» ερμηνεύτηκε και από τους Gyroscope κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους στην Αυστραλία, από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 2008, ενώ τον Ιανουάριο του 2009 κυκλοφόρησε και πάλι στην εκτέλεση των Midnight Oil αλλά σε νέο remix (Tamarama mix), που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Caution: Life Ahead». Το τραγούδι ερμηνεύτηκε και στο ελληνικό Fame Story από τον Βαγγέλη Πρώιμο.
Τον Οκτώβριο του 2009, 60 μουσικοί και διασημότητες απ’ όλο τον κόσμο κυκλοφόρησαν μία ελεύθερη διασκευή του τραγουδιού, προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τις ηγεσίες των κρατών και την κοινή γνώμη για την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη. Ανάμεσα στους τραγουδιστές που συμμετείχαν ήταν η Lily Allen, ο Simon Le Bon και ο Bob Geldof ενώ ακούγονται και οι φωνές του πρώην Γενικού Γραμματέα του Ο.Η.Ε., Kofi Annan, του Νοτιοαφρικανού κληρικού και ακτιβιστή Desmond Tutu και της Γαλλίδας ηθοποιού Marion Cotillard.

Το «Beds Are Burning» έδωσε τον τίτλο του στο ομώνυμο βιβλίο του Mark Dodshon με θέμα την πορεία των Midnight Oil.

Το τραγούδι περιλαμβάνεται στη λίστα του Rock And Roll Hall Of Fame με τα 500 Τραγούδια που επηρέασαν το Rock and Roll. Το Μάιο του 2001 ψηφίστηκε στην 75η επέτειο της Australasian Performing Right Association ως το τρίτο καλύτερο αυστραλέζικο τραγούδι όλων των εποχών. Το τηλεοπτικό κανάλι VH1 το κατέταξε στο Νο 95 των 100 καλύτερων One Hit Wonders της δεκαετίας του 1980 ενώ το 2009 ο αυστραλέζικος ραδιοφωνικός σταθμός Triple J το κατέταξε στο Νο 97 των 100 Hottest Of All Time.

 

 

Κείμενο-έρευνα: Κωνσταντίνος Παυλικιάνης

---------

BEDS ARE BURNING

Out where the river broke
The bloodwood and the desert oak
Holden wrecks and boiling diesels
Steam in forty five degrees
The time has come
To say fair's fair
To pay the rent
To pay our share

The time has come
A fact's a fact
It belongs to them
Let's give it back

How can we Dance when our earth is turning
How do we sleep while our beds are burning
Four wheels scare the cockatoos
From Kintore East to Yuendemu
The western desert lives and breathes
In forty five degrees