Συνέντευξη με τους Altribe

Οι Altribe είναι ένα τετραμελές γκρουπ με ήχο κυρίως ροκ φανκ (Rock Funk), που δημιουργήθηκε εδώ και κάτι περισσότερο από 1 ½ χρόνο. Γράφουν τα δικά τους κομμάτια σε αγγλικό και ελληνικό στίχο, ενώ παρουσιάζουν επίσης ένα ευρύ ρεπερτόριο διασκευασμένων τραγουδιών των Nina Simone, Led Zeppelin, Stevie Wonder, Jeff Beck, Λ. Παπαδόπουλου, Π. Σιδηρόπουλου κ.ά. Έχουν ήδη βγάλει το πρώτο τους σινγκλ (single) με τίτλο Φεύγω όλο πιο μακριά με τη Warner music και το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει ολόκληρος ο δίσκος. Είχα τη χαρά να παρακολουθήσω τη συναυλία τους στο Rockwood, σχηματίζοντας προσωπική άποψη για το σχήμα. Οι συνθήκες δεν ήταν ακριβώς ευοίωνες, καθώς εκείνο το θερμό βράδυ στις αρχές Ιουνίου, όπου η πρώτη επιλογή θα ήταν το να κατέβεις στη θάλασσα ή το να χαλαρώσεις απλώς σε έναν ανοιχτό χώρο απολαμβάνοντας το ελαφρύ αεράκι, δυσχέρανε την ευρεία προσέλευση του κόσμου. Αναμένοντας, όμως, βρήκαμε την ευκαιρία με τα παιδιά να γνωριστούμε καλύτερα, πίνοντας ένα πρώτο ποτό στο μπαρ.

Η πρώτη μου εντύπωση από τα χαμογελαστά τους πρόσωπα και τη χαρά με την οποία με υποδέχτηκαν ήταν ανθρώπων που αγαπούν τη δουλειά τους και χαίρονται να την παρουσιάζουν όπως κι αν έχει. Όλοι εδώ είμαστε άλλωστε και παλεύουμε για το καλύτερο δυνατό παρ’ όλες τις δυσκολίες. Έπειτα ο πιο εύστοχος τρόπος για να αποδείξει κάποιος την αξία του είναι ακριβώς εκεί που οι συνθήκες δεν το ευνοούν, κάτι που σήμερα ξεπερνάει ίσως το όριο της πρόκλησης, γιατί ισχύει ανεξαιρέτως για όλους, αγγίζοντας εκείνο της αλληλεγγύης. Η μουσική μπορεί να συμβάλλει ενισχυτικά μετατρεπόμενη σε μία ωραία και συχνά θεραπευτική μέθοδο, για να ξεχαστεί κανείς και να ταξιδέψει. Και ίσως ακριβώς ό,τι θα εκτόξευε τον ενθουσιασμό στα ύψη και θα αναπτέρωνε το ηθικό θα ήταν το να αποδειχτεί ότι τελικά ο πειραματισμός ανακάλυψης νέων ακουσμάτων άξιζε τον κόπο!

Έτσι αισθάνθηκα με το που άρχισε η συναυλία. Η μουσική έχει τη μαγική ιδιότητα να εξωθεί στη θετικότητα και να διαλύει το ομιχλώδες τοπίο που δημιουργούν οι στενάχωροι λογισμοί. Ιδίως όταν πρόκειται για ήχο που δυναμιτίζει το θυμικό, όπως εκείνος των Altribe. Η ένταση επί σκηνής και η χημεία μεταξύ των μελών της μπάντας λειτούργησε αρμονικά και πυροδότησε τις ερμηνείες για μία πολύ δυνατή σκηνική εμφάνιση. Απολαμβάνοντας λοιπόν το σόου, αποτυπώθηκαν στο μυαλό μου εικόνες με αντοχή στη μνήμη για όλα τα μέλη του γκρουπ και τη μουσική τους δεξιότητα.

Ο Albert Παναγιωτόπουλος, ο ντράμερ, ο δημιουργός και βασικός μουσικοσυνθέτης του γκρουπ, από το βάθος της σκηνής συντονίζει όλη την παράσταση. Παιχνιδιάρης και ευχάριστος όπως είναι, με το στρογγυλό smooth ήχο που παράγουν οι μπαγκέτες του, θυμίζει κουκλοπαίχτη, ο οποίος κινώντας απαλά τα αόρατα νήματα δίνει το σήμα εκκίνησης, για να ξετυλιχτούν νοητά οι παρτιτούρες και να ξεπεταχτούν οι μελωδίες. Θέτει τη βάση πάνω στην οποία θα κινηθούν και οι υπόλοιποι μουσικοί του σχήματος. Tα σχόλια που άλλοτε με σοβαρότητα ή με χιούμορ κάνει αποτελούν ευχάριστες μεταβάσεις και ιντερμέδια μεταξύ των κομματιών. Απαντάει ατακαριστά με τις μπαγκέτες κάθε φορά που η Φιόνα Λαμπρίδη, η τραγουδίστρια του γκρουπ, τον προκαλεί τραγουδιστά. Ενώ και εκείνος με την υγρή φωνή του ερμηνεύει κομμάτια ως η δεύτερη αλλά κύρια αντρική φωνή του γρουπ, εκπέμποντας ειλικρίνεια και αυτοπεποίθηση. Φαίνεται το πόσο δικό του γίνεται το κομμάτι όντας ένας φιλόξενος μουσικός για τον ακροατή, όπως όταν κάποιος σε ξεναγεί σε οικείους του χώρους. Τραγουδώντας αφηγείται την ιστορία και μοιάζει ο καθένας ξεχωριστά από το κοινό να πίνει μόνος μαζί του το ποτό του, καθώς ο Albert τον οδηγεί στα μονοπάτια της σκέψης και της τέχνης του.

Η φωνή καθώς και η παρουσία της Φιόνα Λαμπρίδη γεμίζουν τη σκηνή. Το ταμπεραμέντο της φέρει τη στιβαρότητα της κλασικής μουσικής της παιδείας, ενώ παράλληλα η αύρα της κεντρίζει το ενδιαφέρον για την απερίσπαστη παρακολούθηση της κάθε ερμηνείας. Η φωνή της έχει άνοιγμα, βάθος, δυνατό μέταλλο και στη χροιά της ξεχωρίζει η ζεστασιά που συναντάμε στη τζαζ (jazz). Τη χειρίζεται με εναλλαγές από τις υψηλές νότες στις χαμηλές, και, ενώ τη μία στιγμή ερμηνεύει δυναμικά ένα κομμάτι, την επόμενη μπορεί να χαϊδεύει απαλά τις νότες, καθιστώντας το ακουστικά πολυεπίπεδο. Η κλασική ποιότητα στη φωνή της, πέραν του να γίνεται άμεσα αντιληπτή, παραπέμπει σε εποχές μεγάλων συναυλιών. Όλα τα τραγούδια ερμηνευτικά και φωνητικά είναι απαιτητικά, το Don’t let me be misunderstood όμως με ταξίδεψε. Η κίνησή της συμπνέοντας αρμονικά με τη φωνή της επίσης ποικίλλει, καθώς ελίσσεται από την ελκυστικά κυματοειδή ροή έως τη στακάτη και ρυθμική. Έχει τον αέρα μίας ροκ πριμαντόνα η λαμπερή Φιόνα Λαμπρίδη.

Ο Σταύρος Κωνσταντόπουλος, ή αλλιώς Disco volante (ιπτάμενος δίσκος), είναι ο μπασίστας του γκρουπ. Μένει απολύτως συγκεντρωμένος, καθώς τα δάχτυλά του χορεύουν και ανεβοκατεβαίνουν στις χορδές και τις μπασογραμμές, απελευθερώνοντας τις νότες. Είναι μία συγκροτημένη δύναμη που διαρκώς βρίσκεται ένα βήμα πριν το ξέσπασμα, αλλά, καθώς η ορμή του μετεωρίζεται διαρκώς μεταξύ αναδίπλωσης και ανάπτυξής της, φτάνει σε ένα αποτέλεσμα με όμορφα κατανεμημένη ενέργεια ως προς την εκτέλεση του κομματιού.

Ο Νίκος Παπατριανταφύλλου, ή nikojohn, ο κιθαρίστας της μπάντας, όταν παίζει μοιάζει να φαντάζεται ιστορίες. Υποβόσκουσα χιουμοριστική διάθεση φαίνεται να διατρέχει παράλληλα τη σκέψη του, καθώς βυθίζεται με σοβαρότητα στο κομμάτι, αποπνέοντας αύρα ονειροπόλου. Ενίοτε ένα τεράστιο παιδικό χαμόγελο φωτίζει το πρόσωπό του, θυμίζοντας με τρυφερότητα μία σχεδόν ξεχασμένη αίσθηση αθωότητας.

Επί σκηνής τα μέλη του γκρουπ επιδόθηκαν στη διάρκεια της συναυλίας σε μία μουσική στιχομυθία προκλήσεων και μουσικών ερωταποκρίσεων. Ενώ, όταν έμειναν οι τρεις επί σκηνής - χωρίς τη Φιόνα-,  η ένταση έφτασε στο κόκκινο, καθώς επέδειξαν όλη τους τη δεξιοτεχνία μέσα από μία προοδευτική αναρρίχηση της διάθεσης. Ο Albert ανέπτυξε τις δυνατότητες της φωνής του σε όλο της το εύρος και παράλληλα βγήκαν η δυναμική πλευρά του μπασίστα και η βιρτουόζικη του κιθαρίστα.

Να εστιάσω και στο τραγούδι τους Φεύγω όλο πιο μακριά. Αναφέρεται στη δύναμη που παίρνει κανείς όταν αντιμετωπίζοντας το παρελθόν του απελευθερώνεται, για να φύγει όλο και πιο μακριά. Είναι ένα μουσικά σκωπτικό κομμάτι, εφόσον διασκεδάζει με τη μελωδία του τη σοβαρότητα του στίχου, προσφέροντας ένα εύθυμο άκουσμα. Διατηρεί έτσι και την αισιοδοξία του, καθώς κάνει λόγο για τον αγώνα που χρειάζεται, ώστε να αγγίξει κανείς τα όνειρά του ή προκειμένου να αυτοπροσδιοριστεί. Ο τρόπος απόδοσής του νομίζω ότι αντιπροσωπεύει τη χαρά συνύπαρξης των μουσικών του συγκροτήματος στην ίδια σκηνή!

Η γεύση που μου άφησε η παρουσία των Altribe είναι ενός συγκροτήματος γεμάτου δύναμη, ζεστασιά, θετική ενέργεια και πνευματώδη διάθεση. Οι Altribe με το που ανεβαίνουν στη σκηνή λένε χωρίς λόγια: Ήρθαμε να περάσουμε καλά όλοι μαζί, ακούστε τώρα μια ιστορία…. Ζουν τη συναυλία, τη διασκεδάζουν, δεν παίζουν διεκπεραιωτικά. Όπως μου είπε η Φιόνα λίγο πριν αρχίσει: Καλό θα ήταν να αφήναμε κάποιες φορές το περί ανέμων και υδάτων “φιλοσοφείν” για μια καλή ακρόαση. Αξίζει τον κόπο!. Και έως το τέλος αυτό το είχα διαπιστώσει.

Η χορταστική συνέντευξη - συζήτηση πραγματοποιήθηκε ένα ζεστό πρωινό καλοκαιριού, όπου οι Altribe μίλησαν στο MusicHeaven για την ιστορία τους, τα σχέδιά τους για το μέλλον, τις απόψεις τους γενικότερα για την κρίση στη μουσική και στο σύγχρονο κόσμο. Η συζήτηση που ακολουθεί δίνει μία διαφωτιστική ματιά στο άδυτο της σκέψης τους…

Λίγα λόγια για τους Altribe

Ιουλία Λυμπεροπούλου: Πώς ξεκίνησαν οι Altribe; Να πιάσουμε το νήμα από την αρχή!.

Albert Παναγιωτόπουλος: Οι Altribe είναι μία ιδέα δική μου. Προέκυψε ως μια εξέλιξη της μουσικής μου δραστηριότητας. Στο παρελθόν έκανα δύο world Fusion δίσκους, τους “Visionary world” και “Hyperfly”. Έχω συνεργαστεί γενικά με πολύ καλούς μουσικούς και με πολλούς επώνυμους, όπως με το Γιώργο Χατζηνάσιο, το Γιάννη Σπανό, το Μάριο Φραγκούλη και το Λάκη Παπαδόπουλο. Έχοντας το μέτρο σύγκρισης, λοιπόν, θεωρώ ότι η μπάντα διαθέτει τους καλύτερους μουσικούς συνεργάτες που είχα προσωπικά ως Albert. Ασχολούμαι χρόνια με τη διδασκαλία στα τύμπανα και έχω γράψει το βιβλίο Ολοκληρωμένη μέθοδος για ντραμς στο Νάκα. Τέλειωσα τη σχολή του φυσικού, μπορεί αυτό να μην ενδιαφέρει, αλλά οι σπουδές μου συμβάλλουν γενικώς στη μουσική με έναν αφηρημένο τρόπο.

Τι σημαίνει Altribe;

A.Π.: Tribe είναι η φυλή και το Al προέρχεται από το όνομά μου. Είναι μία φυλή με αρχηγό τον Albert. Αλλά αυτό δε λέει και πολλά, γιατί στην μπάντα λειτουργούμε ισότιμα. Απλώς, όταν για λόγους καθαρά πρακτικούς πρέπει να αποφασίσουμε για κάποια πράγματα, προσπαθώ να συγκεράσω τις διχογνωμίες.

Ποιος είναι ο ρόλος σου μουσικά στο γκρουπ και ποια η σχέση σου με τη μουσική σε επαγγελματικό επίπεδο;

A.Π.: Παίζω τύμπανα καταρχήν. Γράφω τα τραγούδια στην κιθάρα ή στο πιάνο, αλλά η τελική μορφή που παίρνουν οφείλεται αποκλειστικά στην από κοινού δουλειά της ομάδας. Έχει σημασία να τονίσω ότι η μουσική για εμάς δεν είναι μία παράλληλη ενασχόληση με κάτι άλλο. Όλοι βιοποριζόμαστε από αυτό. Είμαστε επαγγελματίες μουσικοί. Κανείς μας δεν έχει φθαρεί στη νύχτα και τις άσχημες συνθήκες που το σύστημα της μουσικής βιομηχανίας υποστηρίζει. Συμβαίνει συχνά να είσαι καλός μουσικός, αλλά να φθείρεσαι ψυχολογικά.

Φιόνα Λαμπρίδη: Διαμορφώνεις νοοτροπία. Γίνεσαι πιο χυδαίος και ψυχρός. Αλλοτριώνεσαι. Δεν είναι απλό και εύκολο, αλλά είναι επιλογή μας.

Φιόνα, μίλησέ μας για τη δική σου πορεία, την κλασική σου κατάρτιση στη μουσική. Πες μας για αυτή την εμπειρία.

Φ.Λ.: Ξεκίνησα από το κλασικό τραγούδι. Ήθελα να τραγουδήσω και αποφάσισα κάποια στιγμή να κάνω μαθήματα τραγουδιού. Πολύ φυσικά μου είπε η δασκάλα μου ότι θα μπορούσα να τραγουδήσω όπερα και το έκανα. Παρότι είχα από το σπίτι μου ποικιλία ακουσμάτων και με κλασική, ροκ, μπλουζ (blues), αποφάσισα τελικά να ασχοληθώ επαγγελματικά με την όπερα, κάτι που διήρκεσε δεκατρία χρόνια.

Δεν είναι συχνό αυτό. Θα το χαρακτήριζα μάλιστα ασυνήθιστο. Είναι βέβαια και ζήτημα φωνητικών δυνατοτήτων, που με εξάσκηση εξελίσσονται σε ικανότητα, αλλά οι πιο πολλοί κυνηγούν το γρήγορο αποτέλεσμα, και το κλασικό τραγούδι θέλει σκληρή δουλειά.

Φ.Λ.: Το σκέφτηκα πολύ και βρήκα στοιχεία που με έδεσαν με την όπερα. Με βοήθησε γενικότερα ως άνθρωπο και στη ζωή μου, έμαθα να πειθαρχώ, να μελετάω, να διαχειρίζομαι σωστά τη φωνή μου. Το διαπίστωσα έμπρακτα και στο στούντιο. Όταν ηχογραφήσαμε το δίσκο με τους Altribe, η πρώτη δισκογραφική για μένα δουλειά ως πρώτη φωνή, διαπίστωσα στην πράξη το αποτέλεσμα των τόσων ετών εργασίας. Άκουγα ήδη και τραγουδούσα μπλουζ και ροκ. Για τρία χρόνια ήμουν σε μία μπάντα όπου κάναμε συναυλίες και support (άνοιγμα συναυλίας) σε γνωστά συγκροτήματα του είδους.

Οι Atribe πώς μπήκαν στη ζωή σου;

Φ.Λ.: Τον Albert τον γνώριζα πολλά χρόνια και βρεθήκαμε ξανά όταν έκανε τους προσωπικούς δίσκους του, όπου συμμετείχα κάνοντας τα φωνητικά. Και έπειτα ήρθαν οι Altribe!.

Σταύρο, μίλησέ μας για την πορεία σου. Είσαι ο μπασίστας του σχήματος.

Σταύρος Κωνσταντόπουλος: Ναι, δεν έκανα κανονικές σπουδές στη μουσική. Έως ένα βαθμό είμαι αυτοδίδαχτος, αν και έχω κάνει μαθήματα με ένα δάσκαλο. Είναι ο μέντοράς μου και λέγεται Γιώργος Zηκογιάννης. Ταίριαξα μαζί του στο να μου μεταφέρει πράγματα, γιατί η διδασκαλία της μουσικής εξαρτάται από το ταίριασμα του δασκάλου με το μαθητή. Επέλεξα στη συνέχεια να δουλέψω σε μία πρωινή δουλειά, κάτι που είχε να κάνει με οικονομικούς παράγοντες βέβαια. Προτίμησα την πρωινή δουλειά, για να έχω πιο υγιή σχέση και πιο ποιοτικό χρόνο με τη μουσική από το να δούλευα ως μουσικός στη νύχτα. Στο παρελθόν έπαιξα με τους Magic De Sprell, με τους Κρότωνες, μία πρωτότυπη ιδέα, κάναμε και δίσκο μαζί, αλλά διαλυθήκαμε και επήλθε μία απογοήτευση. Ήμουν μέσα και στη δημιουργία του γκρουπ και στην παραγωγή του προϊόντος. Απουσίαζε όμως το ομαδικό πνεύμα. Το αντίθετο από ό,τι συμβαίνει τώρα με τους Altribe. Τα είδη μουσικής που προτιμώ είναι η ροκ, η τζαζ, το προγκρέσιβ αρτ ροκ (progressive art Rock), πες το όπως θέλεις, οι δεκαετίες του ’60 και του ’70, αλλά παρακολουθώ τη μουσική σε όλο της το εύρος, όσο γίνεται δηλαδή. Αν μάθεις να λειτουργείς ως αυτοδίδαχτος, καλλιεργείς το ύφος σου.

A.Π.: Όταν είσαι δημιουργικός πάντα αυτοδίδαχτος είσαι με ή χωρίς δάσκαλο. Όλα μαθήματα είναι εξάλλου ή μπορούν να γίνουν από βιβλία, σιντί (cd), και η εξελισσόμενη σχέση με τον εαυτό σου μάθημα είναι.

Φ.Λ.: Η διδασκαλία, πάλι, είναι ένα άλλο ταλέντο. Υπάρχουν, ας πούμε, τραγουδιστές σπουδαίοι στο είδος τους, αλλά ως δάσκαλοι υστερούν. Αντίστροφα άλλοι τραγουδιστές που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τη φωνή τους ακριβώς επειδή χρειάστηκε να τα λύσουν έγιναν καλοί δάσκαλοι.

Σ.Κ.: Υπάρχει και η επιρροή που είναι η εξ αποστάσεως διδασκαλία.

A.Π.: Η σωστή πληροφορία είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα.

Όταν τη διυλίζεις, όχι να την αφήνεις ανεπεξέργαστη.

A.Π.: Εκεί φαίνεται και το ταλέντο, στην ουσία. Στο φίλτρο!.

Το οποίο φίλτρο το καλλιεργείς και το εξελίσσεις συνέχεια.

A.Π.: Πάντα! Λες το πιο σημαντικό. Όλα τα πράγματα βρίσκονται διαρκώς σε μία δυναμική κατάσταση. Τίποτα δεν είναι στάσιμο.

Τα πάντα ρει, φυσικά δηλαδή! Να η φυσική, που αποτελεί και μέρος των σπουδών σου. Να πούμε λίγα λόγια τώρα και για το Νίκο Παπατριανταφύλλου, τον κιθαρίστα του γκρουπ, που σήμερα απουσιάζει.

A.Π.: Ο Νίκος Παπατριανταφύλλου έχει παίξει πολλά είδη, όπως κλασική, ροκ, μπλουζ, τζαζ. Έχει δίπλωμα κλασικής κιθάρας και διδάσκει και αυτός. Συνεργαζόμαστε πολύ καλά. Στο παρελθόν έπαιξε με διάφορα γκρουπ. Έχει σχηματίσει και δικές του ροκ και τζαζ μπάντες, με δικές του συνθέσεις.

Φ.Λ.: Έτσι τον γνωρίσαμε. Από μία μπλουζ μπάντα όπου έπαιζα μαζί του.

Σ.Κ.: Είναι άνθρωπος καλών προθέσεων.

Οι Altribe επί τω έργω

Πώς δουλεύετε ένα κομμάτι από το πρώτο στάδιο της δημιουργίας του έως το σημείο που είναι έτοιμο να μπει στο στούντιο για την ηχογράφηση;

Σ.Κ.: Αρχικά ο Albert γράφει τη μουσική και το στίχο. Από εκεί και πέρα η ενορχήστρωση και ο εμπλουτισμός του κομματιού γίνονται από όλους μας.

A.Π.: Να μην παραβλέψουμε τη συμβολή της Φιόνα, που συμμετέχει στη δημιουργία κάποιων τραγουδιών. Επίσης σε ένα κομμάτι έχει συμβάλλει και ο Νίκος.

Συνδημιουργία. Ο ένας δίνει ιδέες στον άλλον και το εξελίσσετε.

Φ.Λ.: Ειδικά το μπάσο και τα τύμπανα είναι πολύ βασικά στο στήσιμο και στην ενορχήστρωση του κομματιού. Αν αυτά δέσουν, τα άλλα έρχονται.

Σ.Κ.: Τα τύμπανα είναι ο ουσιαστικός σκελετός και το μπάσο ο συνδετικός κρίκος της αρμονίας και της μελωδίας με το βασικό σκελετό και το ρυθμό.

Άρα είναι μία γέφυρα το μπάσο.

A.Π.: Ναι, είναι όργανο κλειδί το μπάσο. Δημιουργεί τις χαμηλές συχνότητες. Να πούμε επίσης ότι γενικά ο ρόλος των μουσικών είναι υποτιμημένος. Υπάρχουν συνθέσεις και τραγούδια όχι ιδιαίτερα σημαντικά μουσικά, τα οποία οι μουσικοί με την επεξεργασία τα εξελίσσουν και τα απογειώνουν.

Σ.Κ.: Επίσης να πω ότι θεωρώ συνδημιουργό και τον ηχολήπτη ή τον παραγωγό. Μία διαφορά των Ελλήνων παραγωγών με εκείνους του εξωτερικού εντοπίζεται στις γνώσεις που έχουν σε ό,τι αφορά το θέμα της ηχοληψίας. Και εδώ πάσχουμε λίγο.

Όταν, συνδημιουργώντας και εξελίσσοντας μία αρχική ιδέα, καταλήγετε στο στούντιο και στην ηχογράφηση, αποκρυσταλλώνεται, σταματάει η εξέλιξη του κομματιού; Ή εξελίσσεται πάντα; Μπορεί δέκα χρόνια μετά παιγμένο σε λάιβ (live = ζωντανή εμφάνιση) να είναι τελείως διαφορετικό με τους αυτοσχεδιασμούς;

A.Π.: Ισχύει αυτό. Μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό, ναι.

Πόσους δίσκους έχετε κάνει μέχρι στιγμής;

A.Π.: Αυτός είναι ο πρώτος. Οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών έγιναν με τεχνικό ήχου τον Άκη Γκολφίδη, έναν από τους καλύτερους ηχολήπτες στην Ελλάδα, και όχι μόνο. Βγήκε το κομμάτι “Φεύγω όλο πιο μακριά” με τη Warner και προς το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει επίσημα ολόκληρος ο δίσκος.

Μιλήστε μου για τη διαδικασία προώθησης ενός δίσκου.

Σ.Κ.: Η συνήθης πρακτική είναι να βγάζει ένα γκρουπ το δίσκο και μετά να κάνει τα λάιβ του. Εκεί έρχεται και αυτό που είπες με τον αυτοσχεδιασμό. Υπάρχει μία μετεξέλιξη. Υπάρχει και το αντίστροφο, που το έκανε ο Frank Zappa. Ολοκλήρωνε πρώτα τις λάιβ εμφανίσεις και μετά έμπαινε στο στούντιο.

Αυτή είναι εξαίρεση.

A.Π.: Η προώθηση γίνεται με τα λάιβ και τα μέσα επικοινωνίας. Έχουμε πολύ υλικό και για τον επόμενο δίσκο. Επίσης υπάρχει μία πρωτοτυπία: Πολλά τραγούδια μας έχουν δύο εκδοχές (versions) και με ελληνικό και με αγγλικό στίχο.

Υπάρχει κίνητρο έτσι. Άντε περιμένουμε! Τα δικά σας τραγούδια με αγγλικό και ελληνικό στίχο είναι μουσικά ίδια, ενώ ο στίχος διαφέρει;

Φ.Λ.: Ναι. Η αίσθησή τους, βέβαια, είναι διαφορετική λόγω στίχου και γλώσσας.

Είναι πρόκληση αυτό. Από μία κοινή δημιουργική βάση ανοίγεις το θέμα και έχεις μεγάλη ποικιλία διακλαδώσεών του.

Σ.Κ.: Παρότι ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας δε συγκρίνεται σε νοήματα κτλ. με τα αγγλικά, στο χώρο του ροκ η αλήθεια είναι ότι η αγγλική γλώσσα ταιριάζει.

Ίσως γιατί εκείνη άνοιξε το δρόμο στο ροκ, τα πρώτα και βασικά ακούσματα όλων μας είναι στα αγγλικά, το ροκ είναι το playground (πεδίο δράσης) της συγκεκριμένης γλώσσας.

Σ.Κ.: Είναι πιο μουσική γλώσσα η αγγλική για το ροκ.

Φ.Λ.: Πάντως ο Albert, επειδή γνωρίζει καλά τη γλώσσα, διαθέτει και ως ντράμερ το ρυθμό, έχει καταφέρει να δώσει ρυθμό στα κομμάτια με ελληνικό στίχο. Κάτι όχι αυτονόητο για την ελληνική γλώσσα.

Όταν περνάει ως άκουσμα μία άλλη γλώσσα στο ασυνείδητό σου σε σχέση με ένα μουσικό είδος, σου έρχονται αυτόματα οι “λύσεις” σε αυτή. Η κάθε γλώσσα έχει άλλη μουσικότητα και ρυθμό εξάλλου.

Φ.Λ.: Ναι, η ελληνική γλώσσα είναι πιο εκλεπτυσμένη και έχει πιο μεγάλες λέξεις. Η αγγλική από τη φύση της είναι πιο κοφτή.

Σ.Κ.: Εδώ εντοπίζεται κάτι, κατά τη γνώμη μου οξύμωρο, ότι τα πιο πολλά ελληνικά ροκ κομμάτια δεν πάσχουν ρυθμικά, πάσχουν μελωδικά. Η μελωδική γραμμή της φωνής δεν είναι αντίστοιχη ενός αγγλικού κομματιού. Επίσης, και οι Άγγλοι και οι Αμερικάνοι χρησιμοποιούν περισσότερες φωνές.

Επηρεάζει ο οικονομικός παράγοντας. Ή μπορεί ένας να κάνει πολλές φωνές;

Σ.Κ.: Μπορεί ένας. Αλλά νομίζω ότι είναι θέμα νοοτροπίας.

Στην Αμερική έχουν την πολυφωνική παράδοση των γκόσπελ (gospel), όπως και εδώ αντίστοιχα στην Ήπειρο ή στα Βαλκάνια υπάρχει ανάλογη πολυφωνική μουσική παράδοση.

Σ.Κ.: Στην Αμερική, ναι. Στην Αγγλία όμως;.

A.Π.: Η ελληνική μουσική έχει αρκετή μελωδία και πολλά μελίσματα, που προσιδιάζουν στο μεσογειακό - ανατολίτικο χαρακτήρα. Οι δυτικότροπες μελωδίες μπορεί να φαντάζουν λίγο πιο “φτωχές”, αλλά ταιριάζουν γάντι με το ιδίωμα του ροκ.

Φ.Λ.: Υπάρχει και ένα πρακτικό ζήτημα. Άλλο το στούντιο άλλο το λάιβ. Μπορείς στο στούντιο να βάλεις φωνές, αλλά θα αποδοθεί αυτό στο λάιβ; Εκεί σαφώς παίζει το οικονομικό που λέγαμε. Ωραία είναι αυτά, αλλά πώς γίνονται!.

Έπειτα στην Αμερική υπάρχει το μπάτζετ (budget = προϋπολογισμός) και το μάνατζμεντ, που φροντίζει ό,τι ακούς στο δίσκο να βγαίνει στο λάιβ. Εκεί είναι προϊόν.

Φ.Λ.: Στο λάιβ αυτοσχεδιάζεις, μπορεί κάτι να μη μου βγει ακριβώς ίδιο!.

Τα σχέδια των Altribe για καριέρα στο εξωτερικό

Ποια η σχέση σας με το εξωτερικό; Υπάρχει προοπτική να κάνετε κάποιο άνοιγμα εκτός Ελλάδας;

Φ.Λ.: Καταρχήν ένα από τα αγγλόφωνα τραγούδια, που είχε γράψει ο Albert, πήρε platinum award στην Αμερική, πράγμα για το οποίο χαιρόμαστε!.

A.Π.: Έχουμε καλό feedback (δεξαμενή πληροφοριών) όσον αφορά το εξωτερικό, μας έχουν προτείνει να πάμε έξω και είμαστε υπό σκέψη για το πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό. Θέλουμε να εξετάσουμε το πώς θα μπορούσαμε να διοχετεύσουμε τους Altribe στο εξωτερικό με τρόπο που να μας αντιπροσωπεύει.

Δεν μπορεί να υπάρξει μία μέση λύση, πρέπει ή εδώ ή έξω;

Φ.Λ.: Προσωπικά, πιστεύω ότι όλα γίνονται. Δεν υπάρχει λόγος να είμαστε απόλυτοι. Η μουσική είναι μία παγκόσμια γλώσσα και με αυτή σαν όχημα και μέσο μπορείς να πας παντού.

Σ.Κ.: Δεν υπολειπόμαστε σε κάτι. Θέληση να υπάρχει και τον τρόπο τον βρίσκεις.

A.Π.: Ναι, γι’ αυτό έχει σημασία η σωστή πληροφόρηση. Και εγώ κατά βάση αυτοδίδακτος είμαι. Η εμπειρία μου στο εξωτερικό ήταν στη σχολή “The Collective” στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, όταν ήμουν ήδη επαγγελματίας μουσικός και έπαιζα με το Γιάννη Σπανό. Εκεί πήγα για να πάρω πληροφορίες πολύ υψηλού επιπέδου. Αφού, να φανταστείς, έκανα ένα χρόνο να τις χωνέψω επιστρέφοντας. Έβλεπα πιτσιρικάδες Αμερικανούς που δεν ήταν ιδιαίτερα ταλαντούχοι, αλλά έπαιρναν ένα πακέτο πληροφοριών εξαιρετικά καλοφτιαγμένο. Εκεί μέτρησα τον εαυτό μου έξω από τα γνώριμα μονοπάτια. Εκείνο που κατάλαβα είναι ότι λέμε για άλλες χώρες, και, εντάξει, η Ελλάδα είναι σαν χωριό μπροστά τους, παρ’ όλα αυτά όμως σε όλες τις τέχνες έχουμε πολύ καλούς καλλιτέχνες και μουσικούς. Ακόμα και στη Νέα Υόρκη Έλληνες μουσικοί μπορούν άνετα να συγκριθούν με τους ξένους. Απλώς έχουμε μάθει κάποια διεθνή ονόματα και νομίζουμε ότι όλη κι όλη η μουσική είναι αυτή. Δεν περιορίζεται όμως σε αυτά τα ονόματα!.

Ναι, γιατί ψάχνονται, ακούνε ό,τι βγαίνει και συμβαίνει, κάνουν σεμινάρια. Γενικά τα τελευταία χρόνια γίνονται πολύ εξειδικευμένα σεμινάρια.

A.Π.: Επίσης μαθαίνεις και το attitude (τρόπο συμπεριφοράς). Γι’ αυτό βλέπεις κάποιους εκεί που είναι μέτριοι, αλλά ξέρουν να πλασάρουν τον εαυτό τους και έτσι πουλάνε την εικόνα.

Τεχνολογία, τεχνική, ταχύτητα και η ψυχή στη μουσική

Ας κάνουμε ένα σχόλιο για το κούρδισμα της φωνής, που γίνεται στο στούντιο και βγαίνουν Mainstream (μαζικής κατανάλωσης, του συρμού) κομμάτια με ανθρώπους που τραγουδούν από το σπίτι μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Εσύ, Φιόνα, είναι προφανές ότι δε χρειάστηκες κάτι τέτοιο. Η ποιοτική διαφορά, που σήμερα πλέον με την τεράστια ποσότητα προσφερόμενων προϊόντων αποτελεί ζητούμενο, δεν είναι αυτονόητη. Τι σημαίνει κούρδισμα φωνής;

Φ.Λ.: Ότι χάνει η φωνή τονικά και μετά τη φτιάχνουν στο στούντιο.

Ακούγεται επομένως ένα αποτέλεσμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

Φ.Λ.: Φυσικά. Πολλές φορές αλλοιώνεται και η χροιά.

Σ.Κ.: Η ψηφιακή τεχνολογία έχει οφέλη ως προς την ευκολία και την ταχύτητα της ηχογράφησης, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ποιότητα της αναλογικής τεχνολογίας. Δηλαδή βοηθάει μουσικούς και παραγωγούς να κάνουν πιο γρήγορα και πιο εύκολα πράγματα, αλλά δεν εστιάζεται το αποτέλεσμα στην ικανότητα ούτε του μουσικού - δημιουργού ούτε του οργανοπαίχτη - ερμηνευτή ούτε του παραγωγού, τεχνικού, ηχολήπτη, θυσιάζοντας πολλά ποιοτικά χαρακτηριστικά της μουσικής.

A.Π.: Έτσι χάνεται και το συναίσθημα. Δεν υπάρχει “λάθος” όταν υπάρχει ψυχή.

Σ.Κ.: Υπάρχει ένα είδος λάθους που προσδίδει χαρακτήρα. Όλα αυτά που λέμε, όμως, πρέπει να συνοδεύονται με αισθητική και ήθος ή με καλή πρόθεση, καλύτερα. Η τεχνολογία στο κάτω κάτω ένα εργαλείο είναι, υπάρχουν άνθρωποι που εστιάζουν στην τεχνολογία μέσω της μουσικής και έχουν κάνει θαύματα. Ως εργαλείο μπορεί να γίνει επικίνδυνο ή χρήσιμο ανάλογα με τη χρήση και σύμφωνα με την κρίση του καθενός, όπως συμβαίνει με την πυρηνική ενέργεια.

Φ.Λ.: Προσωπικά, δεν είμαι αντίθετη, αλλά πρέπει να μπορείς να διαμορφώσεις και να παράγεις έναν ήχο δικό σου, ο οποίος να μην προκύπτει αποκλειστικά από ένα μηχάνημα, να μπορείς δηλαδή να τον αναπαράγεις και μόνος σου.

Κάτι που σίγουρα φαίνεται στο λάιβ. Στο ζωντανό παίξιμο οι ατέλειες και οι αδυναμίες δεν κρύβονται, όχι όλες, όχι αυτές που έχουν σημασία και κάνουν τη διαφορά.

Σ.Κ.: Η γνώμη μου είναι ότι μπορείς να έχεις προσωπικό ήχο μέσα από ένα μηχάνημα, αρκεί να τον χειρίζεσαι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη διαφοροποιεί την πιστότητά σου.

Τώρα υπάρχει το διαδίκτυο και η πληροφορία είναι εκεί για όλους. Λίγο πολύ όλοι έχουν πρόσβαση σε ό,τι υπάρχει για να το δουν. Δεν επιτρέπεται πλέον να λες δεν ήξερα, γιατί υπάρχει τρόπος ό,τι χρειάζεσαι να το βρεις. Και σε ένα τέτοιο πλαίσιο ανοίγματος μέσα στο μικρόκοσμό του ο καθένας - αποτελεί αντίθεση αυτό - είναι δύσκολο να απομονωθείς τελείως. Η δημιουργία θέλει και τη μοναξιά της έως ένα βαθμό.

Α.Π. : Πρέπει να γνωρίζεις πότε να εμφανίζεσαι και πότε να αποκρύπτεσαι.

Σ.Κ.: Επίσης όλα γίνονται ιλιγγιωδώς.

Και με τρόπο φασόν. Αν μπορεί αυτός, μπορώ και εγώ. Οπότε τελικά υπάρχει δικτύωση, έστω και έτσι απομονωμένα. Έχει αλλάξει ο τρόπος, αλλά υπάρχει. Παλιότερα βρισκόσουν μεν, αλλά με συγκεκριμένους ανθρώπους, δεν ήξερες τι κάνει ένα άλλο γκρουπ στην άλλη άκρη της πόλης ή της γης, τώρα έχεις πρόσβαση σε αυτό το μακρινά κοντινό. Θετικό αφενός και αφετέρου εισβάλλει αυτή η πραγματικότητα στο προσωπικό στοιχείο, στη δυνατότητα διαμόρφωσης μιας διαφορετικότητας με βάσεις.

Σ.Κ.: Σαφώς.

Φ.Λ.: Και η ταχύτητα επιδρά. Γιατί οι φυσικοί ρυθμοί του ανθρώπου διαφέρουν από την ταχύτητα της τεχνολογίας. Χρειάζεται χρόνος να συνειδητοποιήσεις, να χωνέψεις πράγματα. Παλιότερα αγόραζε κάποιος ένα δίσκο και τον άκουγε ένα, δύο, έξι μήνες μέχρι να πάρει τον επόμενο.

Σ.Κ.: Και χρόνια μπορεί. Πάντως πιστεύω ότι εκείνο που μετράει πολύ στην τέχνη είναι η αισθητική. Η τεχνική είναι ένα υποπόδιο. Αν στόχος γίνει η τεχνική και υποσκελιστεί η αισθητική, τότε χάνεται η ισορροπία. Εννοώ ότι τελικά εκείνο που μετράει είναι το να βγάζει ειλικρίνεια η μουσική!.

Η Mainstream μουσική, που είναι τόσο επεξεργασμένη, βγάζει κάτι ψεύτικο;

Σ.Κ.: Όχι πάντα. Απλώς με την πάροδο των χρόνων πλαστικοποιήθηκε το Mainstream. Και αυτό έχει να κάνει με τις ανάγκες της μουσικής βιομηχανίας για χρήμα. Εύκολο χρήμα χωρίς κόπο και χωρίς ξόδεμα χρόνου.

Φ.Λ.: Η τεχνολογία βοηθάει και είναι καλό που υπάρχει και εξελίσσεται. Το πρόβλημα ξεκινά όταν η τεχνολογία από βοηθητική στο κομμάτι γίνεται στόχος.

A.Π.: Το πρόβλημα είναι ότι το μέσον έχει γίνει σκοπός. Αντίστοιχα με την τεχνολογία και το χρήμα έχει γίνει αυτοσκοπός.

Σ.Κ.: Εκεί βασίζεται όλο το σύστημα που λέγεται καπιταλισμός.

Η επιρροή της κρίσης αξιών στη μουσική

Δώστε μου ένα παράδειγμα σε σχέση με την επίδραση αυτού του ισοπεδωτικού συστήματος στη μουσική.

Φ.Λ.: Έχει βγει, για παράδειγμα, μία κοπέλα που είναι όμορφη, σέξι, απολαμβάνει ένα βαθμό αναγνωρισιμότητας. Έρχεται, λοιπόν, ένας παραγωγός και λέει εγώ μπορώ να χτίσω πάνω της μία καριέρα τραγουδίστριας έχει δεν έχει φωνή. Την κάνει τραγουδίστρια.

Μπορεί και να έχει σωστή φωνή, αλλά να μη σε συγκινεί. Αυτό πώς το διδάσκεις σε κάποιον, η συγκίνηση δεν είναι προϊόν στούντιο και τεχνικής επεξεργασίας. Τα λαθάκια, ή τα ωραία λαθάκια, ερμηνευτικά μπορεί να σε ταξιδεύουν, βγαίνει μία ερμηνεία μέσα από αυτό το ειλικρινές λάθος, που ενίοτε προκαλεί συγκίνηση.

Φ.Λ.: Ναι, πρέπει να μπορεί να σου δώσει κάτι ο κάθε καλλιτέχνης. Να μπορεί να μεταφέρει το μήνυμα.

A.Π.: Έχει σημασία και η πρόθεση με την οποία μπαίνεις σε ένα χώρο. Όταν κάποιος μπαίνει μόνο και μόνο για να κάνει το “κομμάτι” του, είναι χυδαίο. Έτσι μπερδεύονται και πήζουν και οι ακροατές. Γιατί, αν βλέπουν μία πλειονότητα που λειτουργεί έτσι, νομίζουν ότι έτσι ισχύει γενικά. Δεν είναι όμως έτσι! Όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν ότι είναι τόσο σαθρά όλα.

Σ.Κ.: Για να πάμε και στην άλλη πλευρά, δεν ξέρω πόσο αγαθές προθέσεις είχαν οι ροκ σταρ! Υπάρχουν ροκ σταρ που στοχεύουν στις γκόμενες, στα ακριβά αμάξια, στη χλιδή.

Αυτοί ήταν μουσικοί με τη στενή έννοια του όρου;

Σ.Κ.: Ναι, κάποιοι από αυτούς ήταν. Το ίδιο το σύστημα σε εξωθεί εκεί.

Μήπως ξέφυγαν μετά, ενώ δεν ήταν αυτή η εξαρχής πρόθεση; Γνώρισαν τη γλύκα της φήμης, του πλούτου και μετά έγινε αυτοσκοπός.

Σ.Κ.: Μπορεί. Σου βάζουν όταν πεινάς το γλυκό μπροστά και πέφτεις με τα μούτρα.

A.Π.: Όταν ήμασταν πιτσιρικάδες λέγαμε αστειευόμενοι μεταξύ μας ότι θέλουμε να γίνουμε σταρ για δόξα, λεφτά και γυναίκες. Δεν είναι κακό να θες να αποκτήσεις κάποια πράγματα χωρίς να ξεπερνάς το μέτρο, το οποίο προσδιορίζεται από το ειδικό βάρος που έχεις ως άνθρωπος. Υπάρχει μία τεράστια μυθολογία και παραμύθιασμα σε σχέση με το sex drugs and Rock ’n’ roll.

Σήμερα, όμως, προκειμένου να αποκτήσεις κάποια χρήματα, δεν έχεις χρόνο, για να μην πούμε ότι τίθεται πλέον ζήτημα επιβίωσης, γιατί είναι δυσανάλογες οι ώρες εργασίας σε σχέση με την αμοιβή, και αυτό όταν υπάρχει δουλειά. Και όταν μπορείς να απολαύσεις πάλι δεν έχεις χρόνο λόγω ηλικίας ή επειδή αρχίζουν τα προβλήματα υγείας. Δεν μπορεί η ζωή να ξεκινάει στη σύνταξη! Η ζωή είναι τώρα. Το μέλλον είναι τώρα, όχι μετά.

Φ.Λ.: Με καθαρή κρίση και αξιολόγηση όλα γίνονται. Δηλαδή μπορείς να βγάζεις χρήματα για να ζεις και να περνάς καλά και να έχεις και χρόνο.

Σ.Κ.: Χρήματα για να ζεις. Όχι υπέρμετρη συσσώρευση χρήματος.

A.Π.: Και μάλιστα εις βάρος άλλων. Αν ποτέ ο άνθρωπος καταφέρει να εξισορροπήσει χρήμα, χρόνο, αξίες, αυτό θα γίνει σε πάρα πολλά χρόνια, αν υπάρχει ακόμα η γη και δεν τα έχουμε καταστρέψει όλα. Εμείς, βέβαια, δε θα υπάρχουμε. Άποψή μου είναι ότι, ακόμα κι αν η τεχνολογία έχει προοδεύσει, ο άνθρωπος ψυχολογικά βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο. Κάποιοι άνθρωποι ή μικρές ομάδες στην ιστορία της ανθρωπότητας το πέτυχαν μεμονωμένα. Αλλά δημιουργείται χάσμα, γιατί έχουν φτάσει σε υψηλό επίπεδο την τέχνη, τη ζωή, ζώντας όμως πού;.

Για να επανέλθουμε στη μουσική, πώς επηρεάζει η γενικότερη κρίση αξιών τη μουσική προβάλλοντας συγκεκριμένα Mainstream ακούσματα και αφήνοντας στο περιθώριο τάσεις, μουσικούς και συγκροτήματα;

A.Π.: Έχω ως Albert παράδειγμα. Έκανα δύο προσωπικούς δίσκους, όπου χρησιμοποίησα στοιχεία τζαζ, ροκ, λάτιν (latin) με μελωδίες πολυεθνικές, ελληνικές, μεσογειακές, βαλκανικές. Αν και άρεσαν σε πολύ κόσμο, δεν προβλήθηκαν ιδιαίτερα, το σαχλό Mainstream προβάλλεται κατά κόρον και υπάρχει λόγος.

Σ.Κ.: Η εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, που ώθησε επιπλέον σε κοινωνική κρίση και κρίση αξιών, φάνηκε στη μουσική, ήδη από τις δύο προηγούμενες δεκαετίες, με την προώθηση ενός ανατολίτικου τύπου διασκέδασης μέσα από ένα δυτικό τρόπο σκέψης και έναν υπερκαταναλωτικό τρόπο ζωής. Μιλάμε για το πώς χρησιμοποιήθηκε η μουσική, που στη μικρή ελληνική αγορά ψευτογιγαντώθηκε το ’80 και το ’90, μέσα από τα μπουζούκια, τη χλιδή και τις μεγάλες πίστες.

A.Π.: Οι οποίες “μάντρωναν” ένα μεγάλο μέρος του κοινού και το καθοδηγούσαν πολιτιστικά. Όλη αυτή η κατάσταση συνδυάστηκε με τη διαφθορά, τη ρεμούλα και ένα ολόκληρο διαπλεκόμενο σύμπλεγμα, που οδήγησε σ’ αυτή την κοινωνική κατάπτωση.

Φ.Λ.: Γιατί, για να μπορείς να υπερκαταναλώνεις, πρέπει να μπορείς να βγάζεις και τα ανάλογα. Και δεν υπάρχει νορμάλ τρόπος να βγάλεις τόσα λεφτά. Και συντηρήθηκε ένα τέτοιο σύστημα, όπου μπορούσες να βγάλεις τόσα λεφτά, ώστε να τα καταναλώνεις και με αυτό τον τρόπο.

A.Π.: Οπότε όλος αυτός ο καταναλωτισμός, που εισέβαλε ξαφνικά ως τρόπος ζωής, οδήγησε στην αδιαφορία. Υπάρχει πάντα το παγιωμένο, που δεν επιτρέπει στις νέες δυνάμεις να προωθηθούν.

Μία ισορροπία προοδευτισμού και διατήρησης κάποιων ήδη κατακτημένων σταθερών ίσως να είναι αναγκαία.

Φ.Λ.: Συμφωνώ. Ο κόσμος όμως φοβάται ότι το καινούριο μπορεί να είναι ακόμα χειρότερο από τη νοσηρότητα που ήδη βιώνει. Γι’ αυτό έχει σημασία να παίρνει κανείς το χρόνο του. Να έχει ψυχραιμία, για να προλαβαίνει να συνειδητοποιεί τις καταστάσεις.

Χωροχρόνος και μουσική

Πού βρίσκεις χρόνο σήμερα;

Σ.Κ.: Μας πείθουν ότι δεν έχουμε χρόνο.

Φ.Λ.: Έχουμε χρόνο! Όταν θες μία απάντηση σε κάτι που σε απασχολεί, πάρε το χρόνο σου. Δεν μπορεί κανείς να σε εκβιάσει σε αυτό. Κανείς!.

A.Π.: Πρέπει ο άνθρωπος να δίνει χρόνο στη σχέση του, στον εαυτό του, στο γκρουπ του, στην ομάδα του, σε οτιδήποτε.

Σ.Κ.: Το ζήτημα του χρόνου, για να το συνδυάσουμε με τη μουσική, μπορούμε να το εξετάσουμε στην ιστορία της σύγχρονης ροκ και τζαζ μουσικής βλέποντας τη δουλειά προγενέστερων καλλιτεχνών, όπως είναι, για παράδειγμα, οι Pink Floyd. Ένα χαρακτηριστικό, λοιπόν, που έχουν στη μουσική τους είναι ο χρόνος. Δίνουν χρόνο στις νότες να κυλήσουν, δίνουν χρόνο σε παύσεις, δίνουν έτσι ανάσα και δεν υπάρχει τίποτα που να σε βιάζει όταν ακούς αυτά τα κομμάτια.

A.Π.: Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν μίλησε για την έννοια του χωροχρόνου. Πριν από αυτό επικρατούσαν τα διδάγματα των καρτεσιανών για το χώρο των τριών διαστάσεων. Ο Αϊνστάιν συνέλαβε την ιδέα ότι ο χώρος δε νοείται χωριστά από το χρόνο. Ή το γεγονός ότι ο χρόνος έχει πυκνότητα, κάτι που συνδέεται και με την ψυχολογία. Αν νιώθεις καλά, ο χρόνος τρέχει. Το ίδιο ισχύει και στη μουσική.

Σ.Κ.: Η μουσική είναι ένας χώρος που κινείται μέσα στο χρόνο.

A.Π.: Γι’ αυτό λέμε δώσε χώρο στη μουσική, είναι σαν να λες δώσε χρόνο, είναι ένα πράγμα: χωροχρόνος.

Η κρίση ως γενικότερη έννοια

Μήπως η κρίση προήλθε από μία σταδιακά διευρυνόμενη συσκότιση της κρίσης, του κριτηρίου με τη γενικότερη έννοια, διαταράσσοντας τις ισορροπίες;

Φ.Λ.: Με απασχολεί το θέμα της καθαρής κρίσης. Το να μπορεί κανείς δηλαδή να σκέφτεται καθαρά, το να μπορεί να διακρίνει τις προθέσεις, τα κίνητρα. Έχει θολώσει η κρίση του κόσμου.

Σ.Κ.: Πρόσφατα έγινε και αυτό το τηλεοπτικό επεισόδιο με την άσκηση βίας και κάποιοι επικροτούν την πράξη του συγκεκριμένου ανθρώπου. Ένας τόπος που έχει περάσει Δίστομο, Καλάβρυτα, Καισαριανή, Κοκκινιά δεν μπορεί να χάνει την ιστορική του μνήμη.

Η Κατοχή, δυστυχώς, ήταν κοινή εμπειρία για όλους. Ο Εμφύλιος άφησε πολλά κατάλοιπα εδώ.

Σ.Κ.: Ναι. Έγιναν έκτροπα και από τις δύο πλευρές και τώρα πάλι ζούμε μία περίοδο μετεμφυλιακής τρομοκρατίας. Δεν μπορεί η βία σε τέτοια επίπεδα να περνάει δημόσια ως κάτι φυσιολογικό. Το θέμα δεν είναι το συγκεκριμένο περιστατικό, αλλά το ότι ο οποιοσδήποτε, αν υπάρχει μία αντιπάθεια για το πρόσωπό του ή βρεθεί σε λάθος τόπο τη λάθος στιγμή, μπορεί να φάει ξύλο.

Για να φτάσουμε στο ξύλο έχει ήδη καταλυθεί η επικοινωνία. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο δεν υπήρχε πολιτικός διάλογος, υπήρξαν και από τις δύο πλευρές του επεισοδίου απαξιώσεις και ακρότητες. Οι υπόλοιποι ήταν ελαφρώς διακοσμητικοί έτσι κι αλλιώς. Ευθύνες έχουν όλοι. Ο συντονιστής οφείλει να κρατάει τις ισορροπίες, αλλά, όταν η συμπεριφορά όλων ξεφεύγει από το όριο σε έναν κοινή συναινέσει διάλογο στον αέρα, θα γίνουν και έκτροπα στο τέλος. Και βέβαια κοιτάς πίσω, μέσα και αλλού για να βρεις αίτια, όχι στο συγκεκριμένο επεισόδιο - σύμπτωμα.

A.Π.: Η βία μπορεί να είναι πολλών ειδών, λεκτική, ψυχολογική κ.ο.κ. Η κρίση επίσης, θέλω να πω, μπορεί να κρύβει ευκαιρίες για όσους δεν καταβάλλονται.

Η φιλοσοφία των Altribe και μέσα από το στίχο και τη μουσική

Έχετε πάντως πολύ καλή χημεία σκηνικά και ο μεταξύ σας σεβασμός φαίνεται. Να μιλήσουμε λίγο πριν κλείσουμε τη συνέντευξη για τις αξίες που συνδέουν εσάς ως μέλη του γκρουπ και για τα στοιχεία που αναδεικνύονται μέσα από το στίχο και τη μουσική σας.

A.Π.: Ένα γκρουπ είναι μία κοινωνική υπόθεση, μη σου πω και πολιτική.

Σ.Κ.: Αυτό στη μουσική είναι πρόβλημα και στην Ελλάδα και παγκοσμίως ίσως. Η έλλειψη του πολιτικού στίχου, όχι με την έννοια του πολιτικού τραγουδιού, αλλά με την έννοια της μετάδοσης μίας φλόγας για την αφύπνιση του κοινού.

A.Π.: Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που δηλώνουν καλλιτέχνες και οφείλουν να αναλαμβάνουν αυτόν το ρόλο της ευθύνης και για τον εαυτό τους και για το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Πιστεύω ότι ο στίχος των Altribe το έχει αυτό. Είναι ένας συνδυασμός κοινωνικού, ερωτικού και πολιτικού λόγου, ο τελευταίος με την ευρύτερη έννοια.

Σ.Κ.: Ζούμε σε μία εποχή που υπάρχει πρόβλημα στο να βρίσκουμε λύση στα προβλήματα.

Εννοείς ότι υπάρχει αδιέξοδο ή ότι έχει παραλύσει ο μηχανισμός της σκέψης;

Σ.Κ.: Συσκοτίζονται οι λύσεις. Τις συσκοτίζουν καλύτερα.

Φ.Λ.: Υπάρχουν στιγμές που οι λύσεις δε φαίνονται. Τότε χρειάζεται πάνω από όλα ψυχραιμία, ηρεμία, βαθιές ανάσες….

A.Π.: Το λογότυπο των Altribe μοιάζει με ήλιο. Είναι λίγο σκοτεινός, βέβαια....

Δεν υπάρχει η μέρα χωρίς τη νύχτα και αντίστροφα.

A.Π.: Ναι, η μέρα είναι η κατάληξη της νύχτας. Όλοι έχουμε το σκότος μέσα μας, αλλά η μέρα συμβολίζει την τάση του ανθρώπου να βγει στο φως. Και ίσως να μην υπάρχει τυχαία ένας σχηματοποιημένος ήλιος στο λογότυπο. Οι Altribe έχουμε έναν ήχο ροκ φανκ με φινέτσα. Στην Ελλάδα δεν καταφέραμε να φτιάξουμε μία μεγάλη ροκ παράδοση. Ενώ είχαμε πολύ ωραία ροκ γκρουπ και καλλιτέχνες, που ήταν και στη ζωή τους ροκ. Εμείς θεωρούμε ότι είμαστε συνέχεια όλου αυτού. Το ποιος είσαι φαίνεται στη μουσική. Η καλλιέργεια φαίνεται. Ακόμα και όταν μιλάει κάποιος φαίνεται το ποιος είναι στην αύρα του. Υπάρχουν πολλοί που δεν έχουν ούτε ήθος ούτε το ειδικό βάρος, που χρειάζεται να έχει ο καλλιτέχνης λόγω της θέσης του στην κοινωνία. Σε κάποιους υπερισχύει ο εγωισμός, η ματαιοδοξία, το να αποκτήσουν χρήματα. Ξεκινάει κάποιος γιατί θέλει να προωθήσει τον εαυτό του και ξεχνάει την ευθύνη που έχει ως καλλιτέχνης. Εμείς ως Altribe προωθούμε αυτήν τη συνείδηση της ευθύνης μαζί με τη μουσική μας.

Φ.Λ.: Να πω κάτι πάνω σε αυτό. Δεν είμαστε κάτι ξεχωριστό από τον κόσμο. Αλλά μέσα από τη μουσική και το γκρουπ δουλεύουμε με τον εαυτό μας, εξελισσόμαστε ως ομάδα, νομίζω ότι επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον. Οι πρόβες δεν είναι μόνο παίζουμε τα κομμάτια και φεύγουμε. Μιλάμε, συζητάμε για ό,τι γίνεται γύρω μας, εκφράζει ο καθένας τις ιδέες του. Δενόμαστε και ως άνθρωποι όσο περνάει ο καιρός. Γιατί ο καθένας μας υπήρξε μουσικός και πριν τους Altribe. Βρεθήκαμε και δεθήκαμε μουσικά και ανθρώπινα και αυτό βγαίνει στη μουσική μας.

A.Π.: Είμαστε άνθρωποι που βιώνουμε τη ζωή μας. Ακόμα και αυτή η συνέντευξη μας φέρνει πιο κοντά. Και έτσι πρέπει να είναι η ζωή.

Φ.Λ.: Και μέσα από τριβές και από αντιθέσεις. Όλα είναι μέσα.

Βέβαια, διαφορετικά βγαίνει κάτι πλαστικό και στατικό. Η σύγκρουση χρειάζεται. Σπάει τον πάγο καταρχήν. Δοκιμάζονται τα όρια, καταλαβαίνεις ποιος είναι ο άλλος, διευρύνεις το δικό σου ορίζοντα.

Φ.Λ.: Η κάθε πίεση που ασκείται κάτι γεννάει.

A.Π.: Τα πιο πολλά πράγματα γενικά έχουν γίνει από μεμονωμένους ανθρώπους ή από μεμονωμένες μικρές ομάδες. Και ήταν καθαρά θέμα τύχης το να βιώσουν την εν ζωή αποδοχή. Άνθρωποι δολοφονήθηκαν ή αυτοκτόνησαν, αναφέρομαι σε πολιτικούς, καλλιτέχνες, σε όσους ήθελαν να δώσουν μία ώθηση στα πράγματα.

Όπως το περιγράφεις με την απομόνωση των ατόμων ή των μικρών ομάδων μού δημιουργείται η εικόνα μεμονωμένων αστεριών σε ένα σκοτεινό σύμπαν, τα οποία, αν τα ενώσεις, γίνονται αστερισμός, αποτελώντας ένα φωτεινό οδηγό για όλους μας. Μπορεί και εσείς να παίξετε έναν τέτοιο ρόλο!

Α.Π. : Σ’ ευχαριστούμε! Μακάρι να είμαστε ικανοί. (γέλια)

Το ζητούμενο τελικά για εσάς είναι η αυθεντικότητα και τα σωστά βήματα;

A.Π.: Εννοείται! Με αυτά τα δύο είσαι στο σωστό δρόμο. Κι όπου σε βγάλει....

Φεύγοντας από τη συνέντευξη αναρωτιόμουν πόσα μικρά αστέρια μπορεί να εντοπίσει κανείς που να διαμορφώνουν πόντο πόντο το χάρτη των αστερισμών των προτιμήσεων στη ζωή του. Όσα περισσότερα συγκεντρώνουμε, τόσο πιο λαμπερός γίνεται, εμπλουτίζεται και φωτοδοτεί τον ορίζοντα της ελπίδας ότι όσο ψάχνει κανείς βρίσκει… Έτσι, σε κάθε στροφή του δρόμου, κάθε λεπτό μπορεί ένα γύρισμα της τύχης να φέρει κάτι καλύτερο, που τη μόλις προηγούμενη στιγμή δεν είχαμε ποτέ φανταστεί ότι υπάρχει! Στο δικό μου xάρτη, πάντως, προστέθηκαν πλέον και οι Altribe! Χάρηκα για την ευτυχή συγκυρία της γνωριμίας μας. Το MusicHeaven σάς εύχεται καλή επιτυχία σε κάθε νέο άνοιγμα και καλή αρχή με τον επερχόμενο δίσκο!

Για περισσότερες πληροφορίες:

1. Το επίσημο site

2. Βρείτε το πρώτο τους σινγκλ με τίτλο Φεύγω όλο πιο μακριά:

http://itunes.apple.com/gr/album/fevgo-olo-pio-makria-single/id527062575 και http://www.amazon.co.uk/Fevgo-Olo-Pio-Makria/dp/B00831XRLM

3. Δείτε τις επόμενες εμφανίσεις των Altribe.

Ιουλία Λυμπεροπούλου