Οδηγός για Ακόρντα Μπαρέ (barre)

Νότες Ταστιέρας

Η πλειοψηφία των κιθαριστών ακόμα και προχωρημένων δεν μπορεί να εντοπίσει αμέσως  τις νότες της ταστιέρα. Εννοώ να κοιτά ένα τάστο και αμέσως να απαντά τι νότα είναι. Βέβαια ένας μουσικός καλά εκπαιδευμένος στο όργανο μόλις πατήσει σ’ ένα τάστο και ακούσει έναν ήχο, αυτόματα ξέρει σε τι απόσταση θα κάνει το νέο δακτυλισμό  για να πάει στον ήχο που θέλει χωρίς καν να σκέφτεται νότες και να μετράει τάστα. Είναι πλέον θέμα πρακτικής εξάσκησης. Βέβαια και να μάθει κανείς όλες τις νότες δεν λύνει το πρόβλημα με τις συγχορδίες και το σολάρισμα σ’ αυτές αλλά σίγουρα θα βοηθήσει πολύ.

 Ένα on Line πρόγραμμα εκμάθησης ταστιέρας κιθάρας – πιστεύω σπουδαίο βοήθημα για τον αρχάριο, που σ’ εκπαιδεύει να μάθεις σιγά – σιγά τις νότες της ταστιέρας ορίζοντας εσύ πόσα τάστα θέλεις κάθε φορά .

Το πρόγραμμα αυτό είναι  μια καλή  μέθοδος να μάθετε υπό τύπο ερωτήσεων , υποσυνείδητα και με επανάληψη , τις νότες μέχρι το 12οτάστο και ειδικά τις νότες στην 6η και 5η χορδή γιατί σ’ αυτές τις δύο  ‘’πιάνονται’’ σχεδόν τα περισσότερα ακόρντα.

Άρα για έναν αρχάριο  που δεν έχει ακόμα ’’αφτί’’, σίγουρα θα είναι μεγάλη βοήθεια.

Μετακινούμενα Ακόρντα (movable chords)

Λόγω της σχετικότητας του κουρδίσματος των χορδών της κιθάρας (υπάρχουν πάρα πολλά κουρδίσματα με τα οποία θα ασχοληθώ αναλυτικά σε επόμενο άρθρο) είναι εύκολο να παίξουμε μια μεγάλη ποικιλία ακόρντων τα οποία να ανεβοκατεβαίνουν την ταστιέρα ( να γιατί λέγονται ‘movable’ ).

Οι πιο βασικοί τύποι μετακινούμενων ακόρντων στην ταστιέρα είναι:

• τα μπαρέ (barre) που χρησιμοποιούνται σε κιθάρα με το standard κούρδισμα (EADGBE) και
• τα ακόρντα 5ης (ή βροντερά ή Power Chords) που θα τα εξετάσουμε μαζί με άλλα κουρδίσματα κιθάρας σε επόμενο άρθρο. Απλώς εδώ να πούμε ότι τα ακόρντα 5ης χρησιμοποιούνται για ανεβοκατέβασμα της ταστιέρας με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα και είναι έντονη η παρουσία τους στο μουσικό στυλ Metal/Rock. 

Όταν παίζεις κιθάρα όρθιος τότε το ‘’πιάσιμο’’ με μπαρέ είναι και πιο εύκολο και πιο ξεκούραστο.

Ακόρντα barre

Τα ακόρντα (ή ακομπανιαμέντα ή συγχορδίες ή chords) Barre ή bar chords λέγονται έτσι διότι ο δείκτης του χεριού χρησιμοποιείται σαν μπάρα που ‘πιάνει’ ΟΛΕΣ τις χορδές. Όταν γίνεται το μπαρέ τότε το δάκτυλο σου αντικαθιστά τον πλαστικό ζυγό (nut) –το ‘μηδενικό’ τάστο.

Barre

Τα κυριότερα τρία στυλ barre (barre shapes) κιθάρας είναι:

• Αυτό που λαμβάνεται από τους δακτυλισμούς του ανοικτού ακόρντου Ε.

barre E style

Αυτό το στυλ του ακόρντου χρησιμοποιεί για μπάσα νότα αυτή επί της 6ης χορδής Ε και αρπίζονται ΟΛΕΣ οι χορδές.

• Αυτό που λαμβάνεται από τους δακτυλισμούς του ανοικτού ακόρντου Α.

barre A style

Αυτό το στυλ του ακόρντου χρησιμοποιεί για μπάσα νότα αυτή επί της 5ης  χορδής Α και αρπίζονται ΟΛΕΣ οι χορδές εκτός από την 6η χορδή Ε.  
     

• Αυτό που λαμβάνεται από τους δακτυλισμούς του ακόρντου C.

barre C style 1

Αυτό το στυλ του ακόρντου χρησιμοποιεί για μπάσα νότα πάλι αυτή επί της 5ης  χορδής A και αρπίζονται ΟΛΕΣ οι χορδές εκτός από την 6η χορδή Ε. Εδώ παρ ‘ όλο που το barre γίνεται με το δείκτη η μπάσα νότα είναι αυτή που πιάνεται με το μικρό δακτυλάκι.

 

Επιλογή στυλ ακόρντου

Είναι στη δική σας επιλογή αν θα  επιλέξετε το ίδιο ακόρντο είτε από το Ε στυλ είτε από το Α στυλ είτε από το C στυλ.

Όλα είναι παραδεκτά αν και το C στυλ είναι λίγο πιο δύσκολο από τα άλλα.  

Συνδυασμός των ακόρντων όλων των μορφών

barre C style 2

Το Chord progression για το D χιτζάζ είναι κυρίως το: D – Eb – Cm – Gm – Eb – D

Εδώ λοιπόν συμφέρει ο συνδυασμός και των 3 μορφών. Δηλαδή:

• Το ακόρντο D με το C στυλ
• Το ακόρντο Eb  επίσης με το C στυλ
• Το ακόρντο Cm με το Α στυλ για μινόρε
• Το ακόρντο  Gm  με το Ε στυλ για μινόρε

Δείτε το video μου με αυτό το συνδυασμό και των 3 μορφών:

 

Εξάσκηση με οπτικοακουστικό σύστημα για άμεσα αποτελέσματα:

Με τις παραπάνω πολύ καλές φωτογραφίες που πάρθηκαν απ’ αυτή την ιστοσελίδα  και με αυτό το software  (Δείτε το οπωσδήποτε) εισάγεις το ακόρντο που θέλεις και βλέπεις κάθε φορά έναν από τους 3 διαφορετικούς δακτυλισμούς και ακούς τον ήχο του ακόρντου.

Οπότε είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για εκμάθηση των ακόρντων ανοικτών και barre όχι μόνο των Ματζόρε , Μινόρε , Εβδόμης αλλά και των Sus 2 και Sus 4.

 

Τώρα θα ρωτήσετε ποιος ο λόγος να μάθω αν είμαι νέος στην κιθάρα ή για ποιο λόγο έμαθα μετά τόσον κόπο τα ανοιχτά ακόρντα και δεν μαθαίνω / μάθαινα   απ’ ευθείας τα barre;

Απάντηση: Είναι ένα εύλογο ερώτημα που το είχαμε όλοι μας. Λοιπόν κάθε ακόρντο έχει διάφορα ‘’πιασίματα’’ πάνω στην ταστιέρα .

Ο λόγος είναι ότι στην κιθάρα οι ίδιες νότες μπορούν να παιχτούν από περισσότερες της μίας χορδής, βέβαια σε διαφορετικό τάστο κάθε φορά.

Για παράδειγμα, ο φθόγγος G της ανοιχτής 3ης  χορδής μπορεί να παιχτεί επίσης στο 5ο  τάστο της 4ης  χορδής, στο 10ο  τάστο της 5ης  χορδής και στο 15ο   τάστο της 6ης   χορδής . (Να γιατί χρειάζεται να μάθουμε την ταστιέρα!!). Προφανώς λοιπόν αυτή η διαφορά ανάμεσα στις μεμονωμένες νότες επεκτείνεται και στα ακόρντα.

Παίζοντας τις νότες αυτές διαπιστώνεις ότι, αν και ίδιες, υπάρχει διαφορά στην χροιά τους. Τα ανοικτά ακόρντα  δίνουν περισσότερες αρμονικές , που σε αργά κομμάτια (πχ  μπαλάντες )όπου οι νότες είναι μεγάλης αξίας , είναι λαμπερές και τα ακόρντα ακούγονται υπέροχα , όμως στα ρυθμικά κομμάτια οι αρμονικές θα σου κατέστρεφαν τον ήχο και ειδικά στα metal/rock όπου οι ταχύτητες είναι τεράστιες δεν θα μπορούσαμε να παίξουμε ανοιχτά ακόρντα ούτε σε ένα μέτρο. Τότε η λύση είναι τα barre.

Όσα λοιπόν περισσότερα τέτοια ‘’πιασίματα’’ μάθουμε τόσο θα μας βοηθήσουν στο μέλλον, παίζοντας μερικά τραγούδια, απλά να μεταφέρουμε το δάκτυλο μας σε άλλη γειτονική θέση (γι αυτό τα είπαμε και μεταφερόμενα ακόρντα) αλλιώς με τα ανοιχτά θα εκτελούσαμε μεγάλες διαδρομές στην ταστιέρα και θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε πολλά περισσότερα και ανοιχτά αλλά και barre ακόρντα.

 Παράδειγμα 1ον :

Η πιο εύκολη ανοιχτή συγχορδία είναι η Em που γράφεται (022000 – το 0 σημαίνει ανοιχτή χορδή , ο αριθμός σημαίνει σε πιο τάστο πιέζουμε και το Χ σημαίνει τη χορδή που δεν την χτυπάμε).

Μπορούμε όμως την ίδια συγχορδία Em  να την ‘’πιάσουμε barre’’ στο 7ο τάστο (Χ79987).Οι δύο αυτές Em συγχορδίες είναι:

• Της ίδιας τονικότητας (Em)
• Η ανοιχτή συγχορδία είναι πανεύκολη στο ‘’πιάσιμο’’ αλλά και δεν μας κουράζει
• Η barre συγχορδία είναι μια οκτάβα ψηλότερα από την ανοιχτή και δύσκολη στο ‘’πιάσιμο’’ και κουράζει τα δάκτυλα μας (στην αρχή όταν είμαστε αρχάριοι)
• διαφορετικής ακουστικής εκφραστικότητας (διαφορετικής χροιάς-διαφορετικής αίσθησης)
• Οι κιθαρίστες συνήθως τις barre συγχορδίες τις χαρακτηρίζουν γλυκείς και μουντές ενώ τις ανοιχτές λαμπερές και ζωηρές.

Παράδειγμα 2ον :

Αν η μελωδία που παίζουμε είναι ταχεία σε tempo (πχ  χασαπο-σέρβικο) είναι πάρα πολύ κουραστικό να αλλάζεις ακόρντα με οποιαδήποτε ‘’πιασίματα’’ και μάλιστα σε απομακρυσμένες θέσεις μεταξύ τους. Τότε θα πρέπει να βρεις (θέμα εξάσκησης) κοντινά ‘’πιασίματα’’ μεταφέροντας το ‘’πιάσιμο’’. Πχ παίζοντας σε κλίμακα Dm (κυρίως ακόρντα Dm – A – Gm – Bb) τα παίζεις αντίστοιχα σαν:  Dm (Χ57765) - A  (577655) – Gm (355433) – Bb(688766).

Παράδειγμα 3ον :

Αν στο τραγούδι γίνεται μετατροπία οριστική ή με επαναφορά στον αρχικό τόνο (το λεγόμενο ‘’πέρασμα’’) όπως πχ το τραγούδι ‘’ Το μαχαίρι ’’ που σχεδόν σε κάθε στιχάκι γίνεται  μετατροπία από Am σε A#m  σε  Bm  σε Cm σε C#m .Όπως βλέπουμε το επόμενο κουπλέ διαφέρει από το προηγούμενο κατά ένα ημιτόνιο . Αν αυτό το τραγούδι το συνοδεύαμε με την κιθάρα μας με ανοιχτά ακόρντα θα χρειαζόμαστε πάνω από 10 ακόρντα ενώ με barre είναι απλή μεταφορά.

Καποτάστο

capo glider

Μπορείτε ( δεν το συνιστώ όμως γιατί θα ‘τεμπελιάσετε’) να μάθετε ελάχιστα standards (ανοιχτά) ακόρντα και να χρησιμοποιήσετε καποτάστο (full capo) που παίζει το ρόλο του barre. (Αν επιμείνετε να το κάνετε τότε προτείνω να μάθετε οπωσδήποτε τα ανοικτά ακόρντα: D , Α , Am , Em ). Για δε τραγούδια όπως το: ‘‘’ Το μαχαίρι ’’ μπορείτε και αυτό να το παίξετε αλλά με το ολισθαίνων καποτάστο ( Glider capo περίπου 30 ευρώ)  της φωτογραφίας.

Μπορεί τα barre να είναι δύσκολα στην αρχή (πονάνε τα δάκτυλα) αλλά όσο περισσότερο εξασκείστε με το barre, τόσο πιο μεγαλύτερη άνεση αποκτάτε και σύντομα θα γίνετε κυρίαρχοι.

Με τη προπόνηση με το ΣΩΣΤΟ τρόπο και με συχνά διαλειμματα  θα δείτε πολύ σύντομα συναρπαστικά αποτελέσματα!! Παρατηρήστε και αρκετά  videos με κιθαρίστες που χρησιμοποιούν  barre και θα διαπιστώσετε  πως ο δείκτης ναι μεν σφίγγει αλλά και χαλαρώνει πολύ συχνά. Είναι λοιπόν θέμα σωστής τεχνικής αλλά προπαντός εξάσκησης. Όταν παίζετε κιθάρα καταπονείται όλο το χέρι, μέχρι και τον αυχένα. Για την αποφυγή  τενοντίτιδας  που μπορεί να προέλθει λόγω ‘’σφιγμένης τεχνικής’’ προσοχή στην σωστή εξάσκηση, δηλαδή ζέσταμα, διαλείμματα, όχι υπερβολικό shredding  (τεχνική υπερβολικής  ταχύτητας). Εδώ ένα πολύ καλό άρθρο και ένα πολύ καλό video  στα ελληνικά με συμβουλές για πρόληψη  και  θεραπεία της τενοντίτιδας.

Επέκταση ακόρντων

Υπάρχουν κιθαρίστες που έχουν μάθει τα πιο κοινά barre και θέλουν να εξερευνήσουν περισσότερα.

 Άπαξ και έχετε καταλάβει το πώς φτιάχνονται τα ακόρντα και μπορείτε να βρείτε τις νότες στην ταστιέρα γρήγορα θα μπορείτε πλέον να κάνετε περαιτέρω εξερεύνηση για άλλα ακόρντα που σίγουρα υπάρχουν.

Τα shapes των ακόρντων που εξετάσθηκαν παραπάνω είναι τα πιο κοινά και δημοφιλή, όμως θα βρεις κάποτε που θα έχεις χρόνο, μερικά και από τα παρακάτω shapes που θα σου φανούν χρήσιμα παίζοντας barre που όμως ξεφεύγουν από τον σκοπό αυτού του άρθρου. Απλώς ονοματίζω μερικά και όποιος θέλει ας τα ψάξει κι ας μας ενημερώσει:

• major 7 shapes
• sus4 & 7sus4 shapes
• 6th shapes
• 9th, minor 9th & major 9th shapes

Συμπέρασμα: Γενικότερα μιλώντας  πιστεύω ότι χρειάζεται ειδικά ο παίχτης ηλεκτρικής / ακουστικής κιθάρας να ξέρει και τα ανοιχτά και τα αντίστοιχα μπαρέ ώστε να μπορεί εναλλακτικά να μεταβαίνει από  μπαρέ σε ανοικτά  για θέμα ξεκούρασης και ίσως και αποφυγή τενοντίτιδας.

Σημείωση: Οι αγγλικοί όροι δίδονται απλά για να σας βοηθήσουν να κάνετε googling για περισσότερες πληροφορίες.