Πριν την αγορά ακουστικής κιθάρας

Να διευκρινιστεί απ’ την αρχή ότι τις ακουστικές κιθάρες με νάιλον χορδές, έχει επικρατήσει να τις λέμε κλασσικές ενώ τις ακουστικές κιθάρες με ατσάλινες χορδές έχει επικρατήσει να λέγονται σκέτο ‘’ακουστικές’’.

Η αξία μιας ακουστικής κιθάρας εξαρτάται από λίστα πάρα πολλών παραγόντων:

Δεκάδες ερωτήσεις, όπως οι παρακάτω, κατακλύζουν τα Forums μουσικών ιστοσελίδων.

• Τι πρέπει να γνωρίζω για να επιλέξω μια ακουστική κιθάρα ποιότητας;
• Γιατί μερικές ακουστικές κιθάρες είναι πιο ακριβές από άλλες;
• Ποιο στυλ κιθάρας είναι το καλύτερο;
• Να είναι cutaway ή όχι;
• Πότε να διαλέξω ακουστική κιθάρα με χαμηλότερη τιμή;
• Από τι ξύλο, με τι βερνίκι, με τι χρώμα, με τι χορδές με….;;
• Μπορώ μόνος να επιλέξω ακριβή κιθάρα και να πετύχω ή πρέπει να βασιστώ στον πωλητή, σε reviews, σε σχολιασμούς μουσικών forum, σε φίλο κιθαρίστα…;

Σε αντίθεση με τις ηλεκτρικές κιθάρες, όπου τυχόν κακή ποιότητα κατασκευής τους, μπορεί συχνά να καλυφθεί με πετάλια και ένα καλό ήχο ενισχυτή, η ποιότητα της ακουστικής κιθάρας είναι καθοριστική για το παίξιμο σας.

Το ερώτημα για το πώς μπορώ να επιλέξω μια ακουστική κιθάρα ποιότητας είναι κρίσιμο, δεδομένου ότι στην αγορά σήμερα, υπάρχει πληθώρα φθηνών, χαμηλής ποιότητας κιθάρων (μια φτηνή κιθάρα – που πχ δυσκολεύει στο πάτημα των χορδών) ίσως αποθαρρύνει αμέσως τον αρχάριο). Προφανώς, το κόστος των διαφημιστικών μέσων περιλαμβάνεται στο συνολικό κόστος του οργάνου. Μπορεί λοιπόν να καταλήξετε να πληρώσετε περισσότερα για το εμπορικό σήμα, ενώ η ποιότητα να είναι η ίδια πληρώνοντας μια ανταγωνιστική τιμή για κιθάρα μη επώνυμη.

Η επωνυμία μικρότερων εταιρειών εξαρτάται λιγότερο από τα διαφημιστικά μέσα και περισσότερο στη στήριξη και τη γνώση από τον πωλητή αλλά, από reviews στο διαδίκτυο και από τα Forums των μουσικών ιστοσελίδων.

Όμως μόνο και μόνο επειδή ακούσατε ή διαβάσατε σε reviews ότι μια καλή ακουστική κιθάρα έχει πχ "Indian Rosewood" ή "μασίφ καπάκι", ή…., δεν θα πρέπει να υποθέσετε αυτόματα ότι θα ακούγεται καλύτερα από μια υψηλής ποιότητας κιθάρα αλλά φτιαγμένη από λιγότερο γνωστά ξύλα.  Έτσι λοιπόν μην αγοράζετε κιθάρα μόνο από το ‘’όνομα’’, αλλά ανάλογα με τις ανάγκες σας και το στυλ σας και καλό είναι να επισκεφτείτε το μουσικό κατάστημα με κάποιον έμπειρο κιθαρίστα που εμπιστεύεστε. Εννοώ ότι όσον αφορά τις ακουστικές μπορεί η Takamine, η Fender, η Yamaha …να είναι οι εταιρίες που κυριαρχούν, όμως κοστίζουν. Όχι όμως ότι δεκάδες άλλες μάρκες δεν θα σε γοητέψουν και μάλιστα σε πολύ πιο προσιτές τιμές (πχ η LAG).

Καλόν είναι η κιθάρα που θα αγοράσετε να έχει ‘’truss rod’’ - ατσάλινη ράβδος στο εσωτερικό του μπράτσου της ταστιέρας που χρησιμεύει να σταθεροποιεί αλλά και να ρυθμίζει (με μπουλόνι που έχει στο εσωτερικό της κιθάρας) την καμπυλότητα της ταστιέρας (αν κάποτε το μπράτσο σκεβρώσει να έχετε δυνατότητα ρύθμισης). Δείτε το πώς στο άρθρο: ‘’Διορθωτική συντήρηση κιθάρας’’  ΕΔΩ :.

Συνήθως οι κλασσικές κιθάρες, όπου, λόγω των νάιλον χορδών, η τάση που ασκούν είναι αρκετά μικρότερη απ’ ότι οι ακουστικές με συρμάτινες χορδές, δεν έχουν truss rods. Όμως μερικές εταιρείες όπως η Takamine κατασκευάζουν κλασσικές κιθάρες και με truss rods.

Τα Truss rods επίσης επιτρέπουν την κατασκευή του μπράτσου της κιθάρας από λιγότερο ανθεκτικό υλικό, που αν δεν είχαν Truss rods δεν θα αντέχανε την τάση (τέντωμα) των χορδών.

Δείτε εδώ τα ξύλα των δέντρων από τα οποία φτιάχνονται οι κιθάρες.

Τα ξύλα έχουν διαφορετικές ‘’ηχοχρωματικές’’ ιδιότητες, ανάλογα με το είδος, τη δομή των κυττάρων, το κόψιμο από το δέντρο, το στέγνωμα, το κλίμα και τη θερμοκρασία που το ξύλο είναι αποθηκευμένο... Επίσης, η τεχνική του οργανοποιού αλλά και το παίξιμο του κιθαρίστα επηρεάζουν αυτές τις ιδιότητες του κάθε κομματιού ξύλου που χρησιμοποιεί η ακουστική κιθάρα.

Τέλος, κιθάρα που όχι μόνο παίζει και ακούγεται καλά, αλλά και σας εκφράζει οπτικά (χρώμα) μπορεί να αποτελέσει επιπλέον κίνητρο για να μη την παρατήσετε.

 Επιλογή ανάλογα με το στυλ

Το video αυτό θα βοηθήσει καλύτερα απ’ ότι οι φωτογραφίες (στο χρόνο από 0:43).

Υπάρχουν περίπου τόσα πολλά στυλ για το σώμα της ακουστικής κιθάρας, όσες είναι και  οι εταιρείες που τα δημιουργούν! Οι ακουστικές λοιπόν παράγονται σε τόσα πολλά σχήματα και μεγέθη γι' αυτό και όποια κάποιος άλλος βρίσκει ελκυστική, μπορεί να μην είναι κατάλληλη για εσάς .

Αν είστε ενήλικας, σίγουρα απαιτείται αγορά κιθάρας πλήρους μεγέθους. Για τα παιδιά, υπάρχουν κιθάρες στο μισό και στα 3/4 (σε σχέση με το μέγεθος κιθάρας των ενηλίκων).

Εάν το παιδί σας θέλει να παίξει κιθάρα και είναι ηλικίας μέχρι 10 χρονών, προτείνεται  η κλασσική κιθάρα. Οι νάιλον χορδές είναι πιο εύκολες για τα δάχτυλα από ότι οι ατσάλινες χορδές σε ακουστική.

Μην τοποθετείτε τα χρήματά σας σε ακριβά αξεσουάρ κιθάρας, αλλά τοποθετήστε όλα αυτά τα χρήματα στην καλύτερη κιθάρα που μπορείτε να πάρετε.

Μια φθηνή ακουστική κιθάρα συνήθως μπορεί να μη ακούγεται καλά, αλλά αν μόλις τώρα ξεκινάτε, είναι μάλλον αρκετά καλή. Αν είστε σε ενδιάμεσο ή προχωρημένο στάδιο ίσως να χρειαστεί να δαπανήσετε πάνω από 500 ευρώ (υποκειμενική άποψη) κι αν  θέλετε καλύτερη ποιότητα μπορεί να ξοδέψετε και χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με την τσέπη σας.

Ενώ το στυλ του σώματος της κιθάρας συμβάλλει σίγουρα στον συνολικό ηχόχρωμα της κιθάρας, ο λόγος γιατί το στυλ είναι τόσο σημαντικό έχει να κάνει περισσότερο με το πόσο άνετη είναι το πόσο ταιριάζει στο σώμα σας και στο χέρι σας και πιθανόν και άλλες προτιμήσεις σας. Υπάρχουν λεπτές κιθάρες, κιθάρες μικρού μεγέθους, jumbo κ.α

 dreadnaught :

Χρόνος από 0:56 του ανωτέρω Video.

Το πιο δημοφιλές στυλ είναι η dreadnaught κιθάρα (Όνομα από κάποιο θωρηκτό - έχει πολύ καλή απόκριση μπάσων) και είναι ένα από τα αγαπημένα όργανα κιθαριστών που παίζουν με πένα (flat - pickers). Έχει λαιμό (ταστιέρα μέχρι το καπάκι) με 14 τάστα και θεωρείται το  καλύτερο στυλ κιθάρας για να συνοδεύει τη φωνή. Όμως ακόμη και αυτό το στυλ έχει πολλές παραλλαγές. (Το standard λέγεται triple O – 000. Το Orchestra Model λέγεται ΟΜ….).

 Parlor Guitars

Είναι οι μικρότερου μεγέθους ακουστικές κιθάρες. Θεωρούνται γενικά καλές για παίξιμο με τα δάκτυλα (fingerpicking).

 Cutaway Guitars :

Μερικές ακουστικές κιθάρες, ανεξάρτητα από το στυλ του σώματος, έχουν ένα κόψιμο (Cutaway) για να επιτρέπει στους παίκτες να φτάνουν πιο εύκολα τα υψηλότερα τάστα στην ταστιέρα). Αν σκοπεύετε να παίξετε στο μέλλον ηλεκτρική κιθάρα, καλόν είναι, για να συνηθίσετε, να προτιμήσετε ένα σώμα κιθάρας Cutaway.

 Jumbo…κ.ά .Για περισσότερα στυλ με την περιγραφή τους δείτε ΕΔΩ :

 Nylon vs συρμάτινων χορδών 

Οι ακουστικές κιθάρες με νάιλον χορδές έχει επικρατήσει να λέγονται κλασσικές και παράγουν ένα πιο μαλακό, γλυκό ήχο. Χρησιμοποιούνται συχνά σε κλασικό και φλαμένκο – style παίξιμο. Οι Κλασικές κιθάρες έχουν φαρδύτερο μπράτσο για να παρέχουν περισσότερο χώρο ανάμεσα στις χορδές και κοντύτερη ταστιέρα από ό, τι οι ακουστικές κιθάρες που χρησιμοποιούν ατσάλινες χορδές. Το φαρδύτερο μπράτσο είναι μεγάλη ευκολία γι αυτούς που έχουν μεγάλα (χοντρά) δάκτυλα.

Οι ακουστικές κιθάρες με ατσάλινες χορδές έχει επικρατήσει να λέγονται σκέτο ‘’ακουστικές’’ και χρησιμοποιούνται συνήθως από μουσικούς Rock, country και Pop και παράγουν πιο δυνατό και λαμπερό (γεμάτο στακάτο) ήχο.

• Archtop guitars : Οι ακουστικές κιθάρες με ατσάλινες χορδές στις οποίες όμως τα καπάκια (πιο συχνά όμως μόνο το πίσω καπάκι) είναι καμπυλωτά αντί επίπεδα – όπως τα βιολιά - λέγονται archtop guitars.

Οι νάιλον και ατσάλινες χορδές δεν είναι εναλλάξιμες στην ίδια κιθάρα (Μη προσπαθήσετε ποτέ να αντικαταστήσετε τις νάιλον χορδές της κλασσικής  με συρμάτινες χορδές ακουστικής – θα στραβώσετε το μπράτσο της). Το τι θα πρέπει να οδηγήσει την απόφασή σας για κλασσική ή ακουστική, είναι το είδος μουσικής που θέλετε να παίζετε.

 Το άνω καπάκι της ακουστικής

Χρόνος από 2:30 του ανωτέρω video.

Η ακουστική κιθάρα δημιουργεί μουσικό ήχο με μια σειρά μεταφερομένων δονήσεων που ξεκινούν από τις χορδές.

Δηλαδή, οι δονούμενες χορδές θέτουν σε κίνηση τη γέφυρα της κιθάρας, η οποία με τη σειρά της προκαλεί το καπάκι να δονείται (μόνες τους οι χορδές χωρίς το καπάκι και το ηχείο δεν μπορούν να κινήσουν αποτελεσματικά τον αέρα για να παραχθεί ήχος).

Η πηγή του ήχου στην ακουστική κιθάρα είναι η χορδή, η οποία χτυπιέται με τα δάχτυλα ή με πένα και δονείται σε μια θεμελιώδη συχνότητα, δημιουργώντας όμως και πολλές αρμονικές (διαφορετικές συχνότητες πολλαπλάσια της θεμελιώδους συχνότητας).

 

Το ηχείο της κιθάρας λειτουργεί παρόμοια με ένα ηχείο στερεοφωνικού, με το καπάκι να ‘’αντιστοιχεί’’ με τον κώνο του μεγαφώνου. Για καλύτερο ήχο, ο κώνος του μεγαφώνου πρέπει να είναι και ελαφρύς και λεπτός και άκαμπτος.

Οι συχνότητες, που παράγονται με το χτύπημα των χορδών, εξαρτώνται από:

• το μήκος

• τη μάζα

• και το τέντωμα τους.

Το ηχείο καθώς έχει το δικό του συντονισμό σε ορισμένες συχνότητες, ενισχύει κάποιες αρμονικές των χορδών πιο έντονα από ό,τι άλλες και άρα επηρεάζει το ηχόχρωμα που παράγεται από το όργανο. Στην πραγματικότητα σε αυτή τη διαδικασία, δεν συμβαίνει κάποια ενίσχυση, με την έννοια ότι δεν προστίθεται εξωτερικά κάποια ενέργεια για να αυξηθεί η ένταση του ήχου (όπως δηλαδή θα ήταν η περίπτωση χρήσης ενισχυτή). Στην ακουστική κιθάρα η όλη ενέργεια παρέχεται από το κτύπημα της χορδής .

Αλλά η ακουστική κιθάρα αν δεν είχε το ηχείο (όπως πχ η ηλεκτρική κιθάρα) η χορδή απλά θα ‘έκοβε’ τον αέρα χωρίς στην πραγματικότητα να τον κινεί αρκετά και άρα θα παρήγαγε πολύ μικρής έντασης ήχο.

Δείτε εδώ , ένα μικρής διάρκειας κατατοπιστικό Video, προσφορά της Godin Guitars, για το πώς φτιάχνεται μια ακουστική κιθάρα, το οποίο θα βοηθήσει να γίνει κατανοητή η περιγραφή που ακολουθεί.

Το καπάκι (όσο μεγαλύτερο τόσο δυνατότερος ο ήχος), δονεί τον αέρα εντός του σώματος της κιθάρας (ηχείο), και αυτές οι δονήσεις οδεύουν στο αυτί μας ως ήχος.

Η ιδανική περίπτωση θα ήταν, το καπάκι της κιθάρας να ήταν άκαμπτο σε όλη την επιφάνεια, αρκετά ισχυρό για να μπορεί να χειριστεί την ένταση (τέντωμα) των χορδών, αρκετά ελαφρύ για να οδηγεί σε ένα σύστημα που να ανταποκρίνεται ηχητικά και από ξύλο ποιότητας για να δίνει το καλύτερο ηχόχρωμα.

Έτσι οι δύο βασικές λειτουργίες της κιθάρας και γενικά των έγχορδων οργάνων, σε γενικές γραμμές, είναι:

• να δημιουργούν δονήσεις και
• να τις μετατρέπουν σε ακουστικό ήχο.

Όλοι οι κατασκευαστές κιθάρας και οι κιθαρίστες συμφωνούν ότι το πάνω καπάκι:

• είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της ακουστικής κιθάρας, όσον αφορά την παραγωγή τόνων με καλό ηχόχρωμα. Μάλιστα (σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που δίνουν τα εγχειρίδια τους) το καπάκι βάφεται με τέτοιο βερνίκι που να το επιτρέπει να αναπνέει και να δονείται ελεύθερα επιτρέποντας να επιδράσει η λεγόμενη διαδικασία ‘’ γήρανσης’’. Διαδικασία ‘’ γήρανσης’’ σημαίνει ότι κάθε τέτοια κιθάρα με ‘’μασίφ’’ καπάκι και σωστό βερνίκι, με την πάροδο του χρόνου, όσο περισσότερο παίζεται, τόσο καλύτερα θα ακούγεται.
• δεδομένου ότι το καπάκι υποστηρίζει το τέντωμα των χορδών, πρέπει να είναι από καλό υλικό ή δυνατόν από ξύλο ‘’μασίφ’’. Πχ η Godin (μητρική εταιρεία της Seagull ) χρησιμοποιεί ‘’μασίφ’’ κέδρου ή ελάτης που δοκιμάζεται υπό πίεση (ίσως ‘’το υπό πίεση’’ να πρόκειται μόνο για διαφήμιση  και να μην έχει να κάνει με την πραγματικότητα) για να καθοριστεί η συνολική δύναμη του, πριν κατασκευάσει μ’ αυτό το καπάκι (Δείτε το στο video εδώ: στο χρόνο 3:48).

Όσον αφορά την έννοια ‘’καλός τόνος της κιθάρας’’, το καλό καπάκι θα πρέπει να εκπληρώνει τις ανάγκες που σχετίζονται με: τη χροιά (ηχόχρωμα), την ένταση και την απόκριση

• Χροιά: το ηχόχρωμα είναι ίσως η πιο σημαντική πτυχή (αν και υποκειμενική) ενός καλού τόνου.
• Ένταση : Δεδομένου ότι το καπάκι αναγκάζει τον αέρα να δονείται , είναι σημαντικό το γεγονός ότι σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να έχει επαρκή επιφάνεια για να ακουστεί ο ήχος δυνατά.
• Απόκριση: το καπάκι θα πρέπει να έχει μια ομαλή απόκριση (θα πρέπει να αποδίδει επακριβώς τα σχετικά επίπεδα της θεμελιώδους συχνότητας και των αρμονικών).

Το καπάκι επίσης πρέπει να παρέχει δομική υποστήριξη. Δηλαδή, πρέπει να είναι σε θέση να αντέξει τη δύναμη του τεντώματος των χορδών αλλά ταυτόχρονα να εξακολουθεί να δονείται από τις χορδές . Μερικοί κατασκευαστές τοποθετούν μια ροζέτα στην οπή η οποία κοσμεί το καπάκι αλλά και του προσθέτει επιπλέον αντοχή.

Έτσι, ένα καλό καπάκι θα πρέπει να είναι πολύ σκληρό για να αποφευχθεί η στρέβλωση ή το σπάσιμο , αλλά θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν ελάχιστο πάχος προκειμένου να τίθεται εύκολα σε κίνηση από τις δονήσεις των χορδών.

Οι κατασκευαστές ξύλινης κιθάρας γνωρίζουν ότι το λεπτότερο και ελαφρύτερο καπάκι από μασίφ ξύλο παράγει τα πιο ηχηρά όργανα . Όμως τα λεπτά φύλλα ξύλου από μόνα τους δεν διαθέτουν ούτε την ακαμψία, αναγκαία για τις δονήσεις αλλά ούτε τη δύναμη να υποστηρίξουν το τέντωμα των χορδών . Αυτός είναι ο λόγος χρήσης ράβδων αντιστήριξης στα καπάκια (bracing).

 Ράβδοι αντιστήριξης (BRACING)

Ο σκοπός του bracing είναι να παρέχει στο καπάκι ακαμψία και αντοχή .

Η πρόκληση για τους κατασκευαστές είναι να μπορέσουν να εξισορροπήσουν την απαιτούμενη ακαμψία και αντοχή με το βάρος των ίδιων των ράβδων αντιστήριξης.

Το σχέδιο αντιστήριξης πρέπει να καλύπτει αρκετή επιφάνεια στο καπάκι έτσι ώστε ολόκληρο το καπάκι να είναι σκληρό και να αντέχει για να χειριστεί την ένταση των χορδών. Όμως , το βάρος των ράβδων αντιστήριξης πρέπει να ελαχιστοποιηθεί για να μη  καταστεί το καπάκι ‘’αναίσθητο’’ όσον αφορά τη δόνηση του.

Η επιδίωξη αυτών των στόχων (όπως φαίνεται αντικρουόμενων) έχουν οδηγήσει σε διάφορα εμπειρικά σχήματα αντιστήριξης από τότε που ξεκίνησαν να φτιάχνονται κιθάρες .

Για να αποφευχθεί μια πραγματική στρέβλωση του καπακιού ενώ ταυτόχρονα να εξακολουθεί να διατηρεί τις επιθυμητές ακουστικές του ιδιότητες , οι κατασκευαστές έχουν σχεδιάσει διάφορα σχήματα ξύλινων ενισχύσεων:  Αυτές οι ενισχύσεις ονομάζονται ράβδοι αντιστήριξης (BRACING).

Το πιο γνωστά bracing για τις ακουστικές με συρμάτινες χορδές είναι τα :

• ‘’X’’ bracing

 

Στις ακουστικές κιθάρες (με συρμάτινες χορδές), το σχέδιο  X-bracing είναι ευρέως αποδεκτό ως η καλύτερη (συμβιβαστική) λύση για την αποτελεσματική μετάδοση της δόνησης από τη γέφυρα στις περισσότερες περιοχές του καπακιού, προσθέτοντας παράλληλα το ελάχιστο ποσό βάρους σ’ αυτό. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι εξακολουθούμε να έχουμε συμβιβασμό.

•  TORRES’  BRACING ).

  

 Το πίσω καπάκι της κιθάρας επίσης δονείται αλλά όχι όπως το πάνω καπάκι και  ενισχύεται και αυτό με ράβδους αντιστήριξης (bracing) για  να βοηθήσει όμως περισσότερο να κατανεμηθεί η  δύναμη που ασκείται από το μπράτσο σ’ όλο το ηχείο αλλά  και για την σωστή απόκριση για καλό τόνο.

Δείτε τα στο χρόνο 11:25 του Video εδώ :

 Για τις κλασσικές κιθάρες (με νάιλον χορδές) ευρέως αποδεκτά είναι τα σχέδια αντιστήριξης:

• Fan bracing : πρότυπο ράβδων αντιστήριξης για την κλασική κιθάρα
• Kasha Bracing - Lattice bracing - Smallman's …

για περισσότερες λεπτομέρειες σ’ αυτά δείτε στην Wikipedia εδώ:

Σήμερα , μπορεί κανείς να βρει εύκολα σε on- line forums, θέματα με αντικρουόμενες απόψεις ,όπως: Shaving Braces for better sound”, “X-bracing vs Fan bracing”κ.λπ.

 Ακουστικές Κιθάρες carbon fiber 

Δείτε εδώ ένα άρθρο με πολλές φωτογραφίες για καπάκια χωρίς ράβδους αντιστήριξης (completely unbraced soundboards).

Το ανθρακόνημα (carbon fiber) είναι ένα πολύ ελαφρύ υλικό (συγκρινόμενο με ίδιο βάρος σιδήρου είναι το ίδιο ισχυρό !)

Μερικοί κατασκευαστές (δείτε πχ την : RainSong soundboards)  χρησιμοποιούν λίγες ποσότητες Carbon Fiber με άλλα σύνθετα υλικά για να παράγουν ένα καπάκι που είναι δύσκαμπτο σε όλη την επιφάνεια του . Έτσι η ενέργεια από τη δόνηση μεταδίδεται σε όλη την επιφάνεια του καπακιού , σε αντίθεση με τα καπάκια με ράβδους αντιστήριξης . Επιπλέον , αυτά τα καπάκια ζυγίζουν ένα μικρό κλάσμα του αντίστοιχου ξύλινου με τις ράβδους αντιστήριξης. Το αποτέλεσμα (σύμφωνα τουλάχιστον με τις διαφημίσεις των carbon fiber) είναι : Κιθάρα με μεγαλύτερη ακουστική ένταση και καθαρό , λεπτομερή ήχο . Μια πχ διαφήμιση είναι: ‘’The all-graphite soundboard will not belly, sink, or crack and the all-graphite neck will not warp with changes in climate……… the correct question is not “Which Bracing Pattern?” but “To Brace or Not To Brace?”’’

Δείτε το σχετικό Video με carbon fiber guitar ΕΔΩ :

 Helmholtz resonator 

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι έγχορδα μουσικά όργανα όπως το ούτι , λαούτο , μπουζούκι , κιθάρα …..που έχουν ανοίγματα/οπές ( soundholes), συμπεριφέρονται σαν Helmholtz resonator - ένα βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του οργάνου που ‘’ενισχύει ‘’ τον ήχο των μπάσων χορδών λόγω του θεμελιώδους τρόπου συντονισμού του αέρα στην κοιλότητα (ηχείο) αυτών των οργάνων.

Το Resοnator πχ της κιθάρας αποτελείται από:

• Το πάνω καπάκι με την οπή ,
• το πίσω καπάκι και τα πλαϊνά
• και την αεροκοιλότητα (ηχείο) μεταξύ άνω – κάτω καπακιού.

Ο μαθηματικός τύπος του Helmholtz resonator για τον υπολογισμό της συχνότητας συντονισμού του αέρα σ’ αυτά τα όργανα δυστυχώς δεν ισχύει καθώς ο μαθηματικός τύπος αναφέρεται σε σφαιρική κοιλότητα.

Για να αντισταθμιστεί και να ισχύει και για τέτοιες κοιλότητες , η εξίσωση Helmholz συνήθως τροποποιείται από κάθε εταιρεία κατασκευής κάτι που δεν είναι επί του παρόντος να αναλύσουμε.

Εγώ αυτό που θέλω να γίνει κατανοητό και να μας μείνει είναι ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του όγκου του αέρα της κοιλότητας του εγχόρδου και της διαμέτρου της οπής στο καπάκι της κιθάρας καθώς επηρεάζει τη συχνότητα συντονισμού .

Καθώς ο αέρας μέσα στην κοιλότητα της κιθάρας  αναγκάζεται να δονείται από το καπάκι , λειτουργεί σαν ένα ελατήριο, γύρω από την οπή του καπακιού, που τον ωθεί μέσα και έξω, σε συγχρονισμό με τις δονήσεις του καπακιού,  που δονούνται απ’ τις παλλόμενες χορδές.

Το ηχείο της ακουστικής κιθάρας αυξάνει την αποτελεσματικότητα της μεταφοράς ενέργειας στις χαμηλότερες συχνότητες. Ο αέρας στην κοιλότητα της κιθάρας αντηχεί ακριβώς με τον τρόπο δόνησης της χορδής και του ηχείου . Στις χαμηλές συχνότητες , οι οποίες εξαρτώνται από το μέγεθος του ηχείου , ο θάλαμος λειτουργεί σαν αντηχείο Helmholtz ( Helmholtz resonator ) ,αυξάνοντας ή μειώνοντας την ένταση του ήχου.

Σαν αντηχείο Helmholtz , ο αέρας στην οπή της κιθάρας δονείται εντός ή εκτός φάσης σε σχέση με τον αέρα στο ηχείο και εντός ή εκτός φάσης σε σχέση με τις χορδές.

Όταν είναι σε φάση , ο ήχος αυξάνεται κατά περίπου 3 decibels και όταν σε αντίθετη φάση , είναι μειωμένος περίπου 3 decibels.

Αυτές οι αλληλεπιδράσεις εξασθενούν ή ενισχύουν τον ήχο σε διαφορετικές συχνότητες ,προκαλώντας  αύξηση ή μείωση έντασης στις διάφορες αρμονικές.

Μερικές παραλλαγές της ακουστικής κιθάρας δεν έχουν ,για το λόγο αυτό, την οπή στο κέντρο αλλά έχουν οπές όπως τα όργανα που ανήκουν στην οικογένεια του βιολιού .

 

 Resonant frequency

Τελικά η λειτουργία του όλου συστήματος είναι  διττή:

• χρωματίζει τον ήχο μέσω της παραγωγής και ενίσχυσης των αρμονικών , και
• μεγιστοποιεί τη σύζευξη της ενέργειας αυτής στον περιβάλλοντα αέρα - που είναι τελικά αυτό αντιλαμβανόμαστε ως ένταση του παραγόμενου ήχου.

Όλες αυτές οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις σύζευξης αέρα, μαζί με τις ιδιότητες συντονισμού των ξύλων της κιθάρας ,αποτελούν το βασικό λόγο για το ότι διαφορετικές κιθάρες θα έχουν διαφορετικές ιδιότητες.

Το ποια θα είναι η resonant frequency , εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως:

• τα ξύλα με τα οποία η κιθάρα είναι κατασκευασμένη
• το βάθος του ηχείου της
• την ακαμψία του πίσω καπακιού
• την ακαμψία των πλευρικών
• τη διάμετρο και την ακριβή θέση της οπής στο άνω καπάκι
• το σχήμα των πίσω ράβδων αντιστήριξης
• το σχήμα των άνω ράβδων αντιστήριξης
• το βάρος και το σχήμα της γέφυρας
• ... και ίσως και πολλά άλλα.

Αποδεικνύεται λοιπόν ότι  η συχνότητα συντονισμού μας λέει πολλά για το ηχόχρωμα της κιθάρας . Πχ κιθάρες με συχνότητα συντονισμού F έως F #  ηχούν πολύ βαθύτερα από ό, τι κιθάρες έριξε μεταξύ G και G # και κιθάρες κάτω από το Α (πχ Bb) ηχούν πιο πρίμα με έλλειψη βάθους του μπάσου.

 Πολλές κιθάρες ακούγονται λίγο κουδουνιστά (το λεγόμενο buzzing)  όταν παίζετε έντονα στην 6ηχορδή  G ή G# ( αν έχουν air resonance στο G – G#) και το ίδιο πράγμα , συχνά πιο ενοχλητικό , μπορεί να συμβαίνει με την 4ηχορδή (το φαινόμενο είναι έντονο όταν τα σιδεράκια των τάστων έχουν κάποια καμπυλότητα λόγω ταστιέρας).

Επομένως το πρακτικό συμπέρασμα απ’ αυτή την ανάλυση είναι ότι γνωρίζοντας ή βρίσκοντας ,την resonant frequency μπορεί να σας καθοδηγήσει ποιες χορδές τις κιθάρας σας και σε ποια θέση παράγουν αυτό το κουδούνισμα και να μη τις χτυπάτε δυνατά.

Ο αέρας που παράγεται από τη στρογγυλή οπή , σε μια συγκεκριμένη συχνότητα , συντονίζει την κοιλότητα της κιθάρας ( θα το βρείτε στα ξένα σαν: air cavity resonance  ) μπορεί να το τεστάρετε και να ακούσετε αυτή τη συχνότητα φωνάζοντας μια νότα  κάπου μεταξύ F #  και Α ( ανάλογα με την κιθάρα ) ενώ κρατάτε το αυτί σας κοντά στην οπή. Θα ακούσετε τον αέρα στην κοιλότητα της κιθάρας (στο ηχείο της ) να αντηχεί .

 Πολλοί κατασκευαστές κατασκευάζουν έγχορδα (κυρίως όμως σε όργανα της οικογένειας βιολιού)  με resonant frequency μεταξύ δύο νοτών για να εμποδίσουν τη λεγόμενη ‘wolf-note’ (Οι Wolf τόνοι συνήθως παρατηρούνται στα όργανα της οικογένειας βιολιού, δεδομένου ότι οι ήχοι που παράγονται παίζονται  για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα  και έτσι είναι πιο εύκολο να ακουστούν).

Όσον αφορά τις κιθάρες, οι καλύτερες (υποκειμενικά) , λέγεται ότι είναι αυτές που το ηχείο τους συντονίζεται στον τόνο της ΛΑ μπάσο χορδής.

Πολλοί διατείνονται ότι , αλλαγή του μεγέθους της οπής σε μια υφιστάμενη  ακουστική κιθάρα μπορεί να βελτιώσει την αντήχηση της και ότι μια κιθάρα με μέτριο ήχο μπορεί να μετατραπεί σε θεαματικά καλύτερη.

Η γνώμη μου είναι ότι, οι καλές κιθάρες θα είναι καλές και οι  κακές θα είναι κακές….

Δηλαδή αλλάζοντας το συντονισμό  (μεγαλώνοντας ή μικραίνοντας την οπή δεν θα πετύχετε κάτι καλύτερο – αν ήταν έτσι θα το πετυχαίνανε οι κατασκευαστές!!!) απλά θα ‘’φτιάξετε’’ μια διαφορετική κιθάρα ! 

Κιθάρες με διπλό καπάκι

 Σχετικά με την ονοματολογία DOUBLE TOP GUITARS: Ενώ αυτό το στυλ της κλασικής κιθάρας πιο συχνά αναφέρεται σαν ‘’διπλού καπακιού ‘’ κιθάρα , μια πιο ακριβής ορολογία θα ήταν ‘’καπάκι  σάντουιτς ‘’ ή ‘’σύνθετο καπάκι’’ .

Σημαίνει ότι υπάρχουν δύο ανεξάρτητα καπάκια  κολλημένα μεταξύ τους υπό πίεση .

Είναι μια σχετικά νέα τεχνική που συνδυάζει ένα υλικό σαν κηρήθρα κυψέλης (με εξαγωνική δομή των κυττάρων )ανάμεσα σε δύο πολύ λεπτά καπάκια . Μειώνει δραματικά το βάρος, αλλά διατηρεί την απαραίτητη ακαμψία , είναι όμως πολύ ακριβή. Το αποτέλεσμα είναι ένα ισχυρό όργανο , όπως ακριβώς και σε μια κυψέλη , η εξαγωνική δομή είναι πολύ ισχυρή καθώς  είναι μια δομή που μπορεί να ανταποκριθεί πολύ πιο εύκολα σε ένα ευρύ φάσμα των συντονισμών.

Ακούστε την εδώ:

Action

Action= το πόσο απέχουν οι χορδές από την ταστιέρα.

Αν το action είναι πολύ υψηλό - οι χορδές απέχουν πολύ από την ταστιέρα – μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι το μπράτσο κύρτωσε και με τέτοια κιθάρα , αν την αγοράσετε, θα πληρώσουν  το τίμημα τα δάχτυλά σας.

Ελέγξτε επίσης για fret buzz (ταστάρισμα) παίζοντας συγχορδίες και μεμονωμένες νότες σε διάφορα σημεία της ταστιέρας. Δείτε το άρθρο : ‘’Διορθωτική συντήρηση κιθάρας’’  ΕΔΩ :

Μια χαμηλότερη action κάνει ευκολότερο το παίξιμο επειδή τα δάκτυλα σας πιέζουν τις  χορδές πιο άνετα αλλά και παίρνετε καλύτερο ήχο.

 Intonation

Σίγουρα θα έχετε ακούσει κιθαρίστες να συζητούν για το πόσο καλό ή κακό είναι το “intonation”  σε μια συγκεκριμένη κιθάρα .Αν η κιθάρα έχει τέτοιο πρόβλημα ευτυχώς μπορεί να αποκατασταθεί με λίγες γνώσεις και προσεκτική ρύθμιση του Truss rod.

Επομένως προηγείται ο έλεγχος του intonation, που σημαίνει ότι η κιθάρα πρέπει να παίζει τις ίδιες νότες με την οκτάβα της στο δωδέκατο τάστο. Αν όχι απαιτείται προσεκτικά ρύθμιση της Truss rod .

Δηλαδή ο τελικός έλεγχος κουρδίσματος είναι το τσεκάρισμα της νότας κάθε ανοιχτής χορδής με τη νότα που παίρνουμε πατώντας την ίδια χορδή στο δωδέκατο τάστο

Απαιτείται ένα ηλεκτρονικό κουρδιστήρι το οποίο θα δείξει αν υπάρχει διαφορά. Αν υπάρχει διαφορά τότε: (Στην ηλεκτρική η γέφυρα της κάθε χορδής μπορεί να μετακινηθεί μπρος - πίσω και το πρόβλημα να διορθωθεί).

Το video εδώ : δείχνει ένα δεύτερο τρόπο (με τη χρήση αρμονικών)  ελέγχου του intonation.

 Οπτική επιθεώρηση της κιθάρας

Καλόν είναι πριν πληρώσουμε  να κάνουμε και μια διεξοδική επιθεώρηση της κιθάρας στα ακόλουθα :

• Αν υπάρχουν  ρωγμές οποιουδήποτε μεγέθους , ακόμη και σαν τρίχα μαλλιού μπορεί να εξελιχθούν στο άμεσο μέλλον σε μεγαλύτερο πρόβλημα.
• Βαθούλωμα ή κύρτωμα προς τα άνω του καπακιού είναι ένδειξη ότι η κιθάρα δεν έχει αποθηκευτεί σωστά
• Αν το intonation είναι σωστό

 Φημισμένα μοντέλα κιθάρας 

Χωρίς καμιά διάθεση για διαφήμιση με αλφαβητική σειρά

Εδώ : 32 μοντέλα με φωτογραφίες και περιγραφή για όλα τα βαλάντια.

Εδώ οι πλέον φημισμένες.

AKOYΣΤΙΚΕΣ:

– Blueridge BR-40 – Guild D-125 – Larrivee OM-03E – Martin DX1AE

– Takamine G340 – Taylor 214CE

 ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ:

– Alvarez AC70 – Cordoba C5 – Manuel Rodriguez – Ortega R131-44 – Yamaha C40II

  Διάφορα θέματα σχετικά

• Θεμελειώδεις συχνότητες κιθάρας

• Ένα δυναμικό μικρόφωνο, προσεκτικά τοποθετημένο από κάποια μικρή απόσταση, μπορεί να δώσει τον πιο αντιπροσωπευτικό - πιστό ήχο από ακουστικά όργανα ,όπως η ακουστική κιθάρα (το δυναμικό μικρόφωνο δεν είναι ευαίσθητο - εκτός αν τραγουδάμε από πολύ κοντά) . Δείτε στο 0:33 εδώ: ακόμα και ο John Lennon προτιμούσε ,αντί pickups στην ακουστική του κιθάρα, δυναμικό μικρόφωνο.
• Η Yamaha SLG είναι ένα εργαλείο (με ήχο σαν ακουστική κιθάρα !!) για πρακτική εξάσκηση, για τα ταξίδια ή και για  χρήση στο πάλκο (όταν δεν μπορείτε να κουβαλάτε την ακουστική σας). Η Yamaha υποστηρίζει ότι δίνει απίστευτα φυσικό ακουστικό ήχο μέσω line-out σε ενισχυτή. Μπορείτε να συνδέσετε ένα  CD player…..στο  AUX IN jack και να συνοδεύσετε τα αγαπημένα σας κομμάτια. Μια παρόμοια είναι και η Bone guitar

Features/Specifications

Ας αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά (απλά για την ξένη ορολογία) μιας ακουστικής κιθάρας όπως αναγράφονται στο συνοδευτικό εγχειρίδιο της ή όπως διαφημίζονται στο διαδίκτυο παίρνοντας τυχαία μια κιθάρα (πχ την Ibanez GA6CE Electro Classical Guitar ).

Body & Bridge: Σώμα & Γέφυρα

Body Top/ Άνω Καπάκι: Spruce / Έλατο

Back & Sides / Πίσω Καπάκι: Mahogany / Μαόνι

Body Shape / Σχήμα Σώματος : Classical Cutaway /Κλασσική με Κόψιμο

Rosette / Ροζέτα Οπής: Classical Mosaic Design / Κλασσικός Σχεδιασμός Μωσαϊκού

Finish / Τέλειωμα: Amber / Κεχριμπάρι

Bridge / Γέφυρα: Rosewood / Παλλίσανδρος

Neck & Fingerboard : / Μπράτσο & Ταστιέρα

Neck Material / Υλικό Μπράτσου: Mahogany / Μαόνι

Fingerboard / Ταστιέρα : Rosewood

Scale Length / Μήκος Κλίμακας: 650mm

Radius / Ακτίνα : Flat / Επίπεδη

Frets / Τάστα: 19

Nut Width / Πλάτος Ζυγού: 52mm

Electronics & Hardware / Ηλεκτρονικά & Εξαρτήματα:

Pickup / αισθητήρας  : Under Saddle Pickup / Κάτω από τον καβαλάρη

Preamp / Προενισχυτής: Preamp with 4-Band EQ

 Βιβλιογραφία

Choosing an Acoustic Guitar by Body Shape

Εδώ : ΕΔΩ : ΕΔΩ : ΕΔΩ :